Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Achter de Schermen.
2681e,, Jaar*:.
Zondag 19 Juli 1903.
No. 7652.
EERSTE BLJD.
Bureau Boterstraat 50. Telefoon No. 85.
PFFICIEELK BERICHTEN.
Kennisgeving
Volledige tweejarige Cursus
ter opleiding voor het Examen
van Hoofdonderwijzer.
Feuilleton.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
V
PRIJS TAN DIT BEADi
Voor Schiedam per 3 maandenf 1.50
Franco per post door geheel Nederland - 2.
Afzonderlijke Nummers- 0.05
PRIJS DER ADYERTENTIËN:
Var. 1—6 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van
Schiedam,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet
Geven kennis aan de ingezetenen, dat op
heden aan T. H. Willebrand, firma Gebr.
Willebrand, en zijne rechtverkrijgenden
vergunning verleend is tot uitbreiding zijner
kuiperij, staande aan de Noordvest no. 28,
kadaster sectie A. no. 1409, met een gas
motor van 4 paardenkracht.
Schiedam, den 17den Juli 1903.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
VERSTEEG.
De Secretaris,
v. LUIK, L. S.
Aantal wekeliiksche lesurenle jaar
10^ uur, 2ejaarlïuur. DINSDAGAVOND,
WOENSDAG AVOND, ZATERDAG-NA
MIDDAG. Schoolgeld f 25.—.
Zij, die wenschen deel te nemen aan
dezen cursus, die deu 2n September a s
geopend wordt, worden verzoent zich vóór
1 Aug. a. S. SCHRIFTELIJK op te geven aan
Dr c. j. VJNKESTEIJN,
Voorz.derPl Commissie van Toezicht
op het Lager Onderwijs.
Schiedam, Juli 1903.
Wij vonden in het laatste nummer van
de Justice Sociale een artikel, waarin
geklaagd wordt, dat al meer en meer de
handwerksman verdwijnt, die meester is
(Een Schets naar Emmy Gordon.)
2)
De dienaar der gerechtigheid vindt, dat
hij nu genoeg woorden verspiid heeft. Hij
pakt haar stevig, maar met ruw, bij de
schouders en wilde haar juist de deur uit
zetten, toen een gebiedend«Lalt" hem
deed opzien. «Laat het meisje maar," zegt
Ellen Crane op een toon, die geen tegens-
spraak duit, «er moet voor haar een plaatsje
te vinden zijnten minste" zoo gaat zij
voert op dien vleienden toon, waarover zij
heelt te beschikken en die de harten niet
minder inneemt dan hare zeldzame schoon-'
beid, «tenminste als gij een verdwaalde wel
op den rechten weg wilt brengen.
De fluweelzwarte oogen, het eenige aan
trekkelijke in een bleek, ingevallen gezichtje,
beginnen te schitteren,
«Ja, ik wist het wel," roept zjj in triomf
van geheel zijn vak en daarvoor in de plaats
treedt de specialiteit in een zeker onderdeel
van het bedrijf. Hoewel niet alles wat in
dit artikel gezegd wordt, op onze vader-
landsche arbeidstoestanden van toepassing
is, vinden wjj er tocb enkele wenken en
opmerkingen in, die wel waard zijn ook
eens in onzen kring vernomen te worden.
Wij hebben, zoo zegt de schrijver, bet
opkomend geslacht er toe gedwongen oca
beter onderwezen te worden dan het onze.
Door onze scholen, onze cursussen, onze
onderrichtingen, onze bibliotheken en door
alle mogelijke middelen, hebben wij het in
staat gesteld om zijn onderwijs te voltooien,
opdat een ieder in de gelegenheid zoude
zijn zich te volmaken naar gelang zijn
smaak en zijne behoeftein een woord,
wij doen alles om het intellectueel niveau
van hen tot het hoogste punt op te voeren,
terwijl wij in de meeste gevallen de
vakbeoefening verwaarlcozen en daardoor
werklieden kweeken die, slechts breke-
beenen wordende, het leger der ontevre
denen zullen vergrooteo.
Als ik zeg, dat het meerendeelder
werklieden tegenwoordig slechts brekebee-
nen wordt, dan vindt dit hierin zijn oorzaak,
dat hoe langer zoo meer de werklieden
verdwijnen, die hun vak grondig kennen en
voor deze in de plaats komen specialisten,
die, van het geheel niets kennende, altijd
maar een zelfde deel verrichten, dat slechts
het tiende of twintigste gedeelte is van
geheel het bedrijf.
't Is waar, dat de invoering van het
machinewezen en het geperfectioneerd
gereedschap van den laatsten tijd en vooral
de concurrentie een noodlottigen invloed
hebben teweeg gebracht, maar even waar
is het ook, dat, indien de werkman, alvorens
zich op welk onderdeel van zijn vak ook
speciaal toe te leggen, gezorgd had een
bekwaam wetkman te zijn, hij een veel
grootere waaide zou hebben, want hij zou
dan niet alleen geheel zijn vak kunnen
uit, «in alle kranten, die ik verkoop staat
het te lezen, uat Ellen Crane zooveel van
kinderen houdt en zou zij dan maar voor
rijke kinderen willen spelen
«Ellen Crane schijnt erg vergeetachtig
te zijn, dat zij daaraan niet genacht heelt,"
merkt lachend de tooneelspeelster op, «in
dit geval zullen wij echter trachten haar
goeden naam te reddenen met Bobby
vooraan, op den voet gevolgd door het
meisje, gaat zij naar het plaatsenbureau,
waar een erikel woord van haar voldoende
is, om het arme kind, den aanblik van
Doornroosje's lijden en vreugde te ver
zekeren.
Alwetende reporters, die zich verbeelden,
dat mets in 's menschen binnenste hun
verborgen kan blijven, zijn er in geslaagd
op Ellen's gril om in een pantomime op te
treden, een pikanten roman uit te spinnen,
Zij beweren «deze allerbekoorlijkste ver
persoonlijking van Doornroosje, die groot en
klein in door haar gecreëerde rol in ver
rukking bracht," voedde een ongelukkige
genegenheid voor een hooggeplaatst persoon.
Deze benijdenswaardige sterveling stond aan
't hoofd van het Liefdadigheids-comité, dat
uitoefenen, maar naar gelang van omstan*
digheden zich ook kunnen bekwamen in
eik gedeelte daarvan.
Als voorbeeld neemt de schrijver de
schoenfabrikatie voor het leger. Voor een
enkel paar militaire schoenen zijn wel
vijftien verschillende specialiteiten aan den
slag, en de meeste hunner kunnen voor
niets anders gebruikt worden dan voordat
gedeelte, waaraan zij gewoonlijk werkzaam
zijn. Als er geen werk meer is in hun
fabriek, kunnen die werklieden slechts werk
vinden in een fabriek van de zelfde soort,
en daar zij deze zoo maar niet voor het
vinden hebban, is het gevolg voor hen
gedwongen werkeloosheid. De bekwame
werkman daarentegen, die geheel zyn vak
verstaat, kan overal werk bekomen.
Om in dezen toestand verbetering te
brengen, moet men vooral de menschen
van die eeuvoudige waarheid doordringen,
dat een geheel beslagen werkman, die
zijn vak verstaat, de bezitter is van een
kapitaal, dat hij overal met zich voert en
dat overal verzilverbaai is, althans naar
de mate dat zijn bekwaamheid grooter of
kleiner is, terwijl het werkkrachtkapitaal
van een specialist alleen daar waarde
heeft, waar hij de menschen vindt, die
kunnen aanvullen, wat hem ontbreekt.
Dan wijdt de schrijver nog enkele re
gels aan het leerlingstelsel, zooals dat
bestond bij de oude gilden. Hij wijst op
het groot voordeel, dat er gelegen was in
den eisch, om te maken een proefstuk
alvorens den graad van meester te be
komen; het waarborgt toch de opvoeding
tot een goed werkman, het heeft tot
gevolg, dat er, om ons zoo uit te drukken,
geheele werklieden komen.
Wij sluiten ons hierbij aan en consta-
teeren, dat er in de laatste jaren vooral
een strooming gaat in de goede richting.
Maar veel kan en moet hier nog verbeterd
worden. Bekwaamheid is in de stoffelijke
de voorsteling organiseerde. Hiermede was
dus de groote belangstelling der gevierde
Eilen Crane verklaard.
Een verachtelijk lachje speelt om Ellen's
lippen, als zij den volgenden dag uit de
eerste de beste courant verneemt, hoe
weinig geloot men hare goede opwelling
schenkt, hoe niemand wil begrijpen welke
heerlijke openbaring uit gelukkige kinaer-
oogen haar tegenstraalt. Gelukkig, dat noch
Bobby, noch het kijkgrage meisje gebabbeld
hebben 1
Van haar verleden tenminste zullen de
heeren den sluier niet oplichten, niemand
mag weten, hoe droevig haar jeugd was,
hoe nooit een straal der liefde viel in de
smerige hut, waar Ellen Crane het eerste
levenslicht aanschouwde.
Met nooit rustende inspanning heeft zij
zich uit de eilende opgewerktheeft zijn
het merkteeken der armoede van zich af
geschud en door hare schoonheid en talent
zich datgene verworven, wat als tegenstel
ling harer vroegste levenservaringen haar
het meest begeerenswaard scheen.
Maar reeds nu voldoet het klatergoud der
pracht en weelde, die haar omgeeft, niet
meer haar hart. Naar liefde, echt liefde,
orde het eerste en hoogste goed van den
werkman. Een werkman, die bekwaam
is, zal nooit een loonslaaf behoeven te zijn:
hij is een meester in zijn sfeer en bezit
in zijn bekwaamheid den grootsten waar
borg voor zijne onafhankelijkheid.
Ouders, vooral, moeten hier den goeden
weg opMaakt uw jongens tot bekwame
werkliedenhet is een kapitaal van
onberekenbare waarde, veel hooger, meer
waardevol dan een handvol geld. Men is
hiervan nog maar niet genoeg doordroneen.
Een bekwam werkman heeft in zijn
bekwaamheid een kapitaal bovendien, dat
de rente oplevert van zijn loon, een kapitaal
bovendien, dat niet gestolen kan worden,
dat niet onderhevig is aan de wisselende
kansen van het beursspel.
Men herinnert zich misschien wel eens
gehoord te hebben, dat Koningskinderen
en zonen van den adel uit den ouden tijd
een ambacht moesten leeren. De reden
waarom? Omdat men begreep, dat aldus
een kapitaal werd vastgezet, dat onver
vreemdbaar was van den bezitter en dat
overal en onder alle omstandigheden waarde
had en gerealiseerd kon worden.
Voor den werkman der toekomst openen
zich betere tijden. Thans reeds is hij
gewaarborgd tegen ongelukken in zijn
bedrijf, straks zal men, de billijkheid
erkennende, hem waarborgen voor de
gevolgen van ziekte en ouderdom. Als het
zoover gekomen is, zal hij onder deze
opzichten een gewaarborgd persoon zijn en
in zijn werkman zijn die voordeelen
vinden, die in een ander beroep niet te
vinden zijn. Maar wat nooit of nimmer
hem zonder zijn medewerking gegeven
kan worden, is de bekwamheid in zijn
vak, is het werkman zijn in den edelsten
zin des woords. Aan de opvoeders hier
het eerst een plicht te vervullen en dan
aan de jeugd zeiven de eervole taak, om
te worden mannen, die later in de
maatschappij het handwerk weer in eere
niet naar den schijn, die haar-van alle
kanten geboden worden, haakt zij met
onstuimig verlangen.
Ellen maakt zich echter over niets illusies
als kind uit het volk, ja eigenlijk van de
straat is zij opgegroeid temidden der af
schuwelijkste wanverhoudingen zij heeft het
leven en de menschen van de slechtste zijde
leeren kennen. Hun misdaden zijn haar
niet onbekend gebleven, aan hun deugden
meent zij met recht te mogen twijfelen.
Vandaar ook de bekoring, welke de onver-
valschte natuurlijkheid, de ongevepte rein
heid van kinderen op haar uitoefenen.
Nadat zij de ontstemming over den haar
door journalisten toegedichten romen te
boven is, betreurt zij het, er niet aan ge
dacht te hebben het adres te vragen van
het kind; dat door haar toedoen den blik
in een nieuwe tooverwereid geworpen had.
Terwijl zij op hot toonel stond; hadden
haar oogen nog eens die van het meisje
ontmoet, die wijd geopend star van verruk-
krng op haar gericht waren.
(Wordt vervolgd).
