rant
TWEEDE BLAD.
ra Hag 18 Octoler 1903.
ALGEMEEN OVERZICHT.
17 October 1903.
De Macedonische kwestie.
Een met den dag ernstiger wordende
kwestie is die van de repatriatie der Mace
donische vluchtelingen. Men schat hun aan
tal in Bulgarije in 't geheel op 20.000,
Waarvan er een 13000 uit Adrianopel te
Boergas vertoeven en een 7000 uit eigenlijk
Macedonië tusschen Kustendil, 'Doebnitza
en Sofia. Tengevolge van den opstand
groeit hun aantal steeds aan.
De Bulgaarsche agent Natsjewitsj en de
Porte zijn nog altijd aan 't onderhandelen
over deze zaak. Maar voor de Porte zijn er
twee redenen om niet al te haastig te wezen.
Ten -eerste zal het haar een hoop geld
kosten om haar onderdanen weer thuis te
brengén en althans den eersten tijd te
onderhoudenin de tweede plaats zou de
terugkeer dier lieden den opstand op ver
schillende wijze ten goede komen. De
vluchtelingen voelen zich overigens op
't oogenbhk nogal sterk, door het optreden
der Mogendhedenzij zijn niet tevreden
met een belofte van amnestie en een van
schadevergoedingzij willen de benoeming
eener internationale commissie om hun
belangen te behartigen en storting van het
beloofde geld op een bank.
Engeland heeft weer eens een nota aan
de Porte laten annbieden op zijn eigen
boutje. Daarin wordt aangedrongen op on
middellijke tenuitvoerlegging van alle arti
kelen van het verdrag van Berlijn, met
name die betreffende de provincie Roemelië,
den toestand der Armeniërs en de sluiting
der zee-engten. Naar men wil, zal Italië
deeen stap ondersteunen.
Van hel opstandsterrein komen nog de
volgende berichten.
Uit Salonika wordt in dato 15 dezer ge
seind
De dood van Boris Sarafof wordt beves
tigd.
De gemengde commissie, te Monastir
zitting hebbende, onder presidium van Hilmi
paya, is ontbonden.
Volgens draadberichten uit Monastir zijn
in het .gevecht dat eergisteren in de nabij
heid van Demorhissar beeft plaats gehad,
21 opstandelingen gesneuveld onder wien
drie aanvoerders. Stephaan Petref en twee
andere aanvoerders zijn gesneuveld in de
schermutseling bij Fiorina.
Uinisterieele crisis in Italië.
De afzegging van het bezoek van den
Tsaar zal in Italië vermoedelijk leiden tot
eene ministerieele crisis. Dagbladen deeien
het gerucht mede, dat Zanardelli het bewind
zou neerleggen en dit besluit heden in den
ministerraad zou worden ter kennis gesteld.
De avondbladen verzekeren, dat Zanar
delli besloten is afstand van het bewind te
doen. De afgevaardigden Santini heeft bij
de Kamer het verzoek ingediend, Zanar
delli te mogen vragen, welke feiten van
binnen- of buitenlandsche staatkunde hebben
doen Besluiten tot .uitstel van het bezoek
Van den Tsaar.
inzonderheid met de gezanten der buiten
landsche mogendheden.
Do toestand in Zuid-Afrika.
Uit Johannesburg wordt aan de Londen
sche Standard in d.d. 15 dezer het vol
gende gemeld:
Botha in Nathal sprekende drong er op
aan, dat het noodig is, den Afrikaander
stam ongeschonden te bewaren in taal, ge
bruiken en geslacht. Hij waagde het met
geringschatting (voor Engeland) van den
langen tegenstand dien een klein volk tegen
over de machtigste natie in de wereld had
volgehouden.
De Transvaal Leader, die tot nog toe
aanhoudend het Engelsche bestuur heeft
gesteund, waarschuwt plechtig de regeering,
dat, als zij in verblinding volhardt in het
verdachtzamen van ernstige feiten, zij den
ondergang zal bewerken van het land als
een tevreden Engelsch land van blanken.
De Leader geelt aldus steun aan de wijd
verspreide ontevredenheid, die, gelijk som
migen beweren, nu grooter is dan onder
de Boerenregeering. Als de politiek van de
regeering niet veranderd, zeggen zij, zal
zij een gevaarlijke algemeene ontevreden
heid wekken.
De Standard verneemt, dat in het bij
Natal ingelijfde Transvaalsche gebied voor
het Parlement twee Bondsmannen be
doeld zal zijn Afrikaanders gekozen zijn,
Volgens draadbericht uit Bloemfontein is
eindelijk in den geheelen Vrijstaat de lang
verbelde regen gevallen. De boeren hopen
nu voor het minst een kwart van den oogst
te redden.
Rusland en Japan.
De Londensche Daily Mail verneemt uit
Kobe.
Naar verluidt heeft Rusland op de derde
conferentie met Japan aangeboden, Korea
los te laten als Japan het in Manujoerye
laat begaan. Naar bet heet, weigerde
Japan.
De keizer van Japan beeft met ver
scheiden hooge zeeofficieren beraadslaagd.
Engelsche Staatslieden.
Lord Milner is uit Karsbad in Engeland
aangekomen en heeft zich van daar naar
Birmingham begeven, na Chamberlains ziek
bed. Het schynt dezen laatste nog niet veel
beter te gaan.
Mislukte ontploffing.
Aan de Times wordt uit Peking gemeld,
dat daar Dinsdag, ter gelegenheid van een
bal in de Britsche legatie een poging gedaan
is om een magazijn met ontplofbare stoffen,
behoorende bij de verdedigingsmiddelen der
legatie, in de lucht te laten springen. Het
sluitstuk en vizieren van een kanon van
47 werden gestolen, maar zijn in de
stad teruggevonden. Er waren draden gelegd
in verbinding met een electriscbe batter ij
om de ontploffing te weeg te brengen, maa r
om de een of andere reden was geen ver
binding tot stand gebracht.
Een complot mislukt.
Een telegram uit Budapest aan de Liberie
meldt, dat verscheidene Hongaarsche bladen
sensationeele berichten bevatten over een
oproerige beweging onder de Rumeensche
bevolking van Transylvania (Zevenbergen).
Er was een complot beraamd tegen den
nacht van 14 ap 15 Oct. Dank zij de mili
taire voorzorgen van de regeering is dit
mislukt. In alle geval is dat zeker, dat er
sedert eenigen tyd in deze provincie een
gisting heerscht vooral onder de geestelijk
heid en onderwijzers.
trekkelijk den aanleg, de exploitatie en het
gebruik vati
Telegrafen en Telefonen.
De heer Tydeman achtte deze
laat ingekomen regeling van de tele
grafen en telefonen al reeds verouderd
met 't oog op de snelle ontwikkeling van
de electrische bedrijven, die allerlei gelei
dingen noodig maken naast de bestaande.
Voorts betoogde hij, dat deze regeling,
wat betreft voorschriften ter voorkoming en
opheffing van belemmering, welke electri
sche geleidingen en inrichtingen aan de
exploitatie van telegrafen en telefonen
teweegbrengen, eigenlijk niets regelt, doch
inmiddels op de toekomstige regeling prae-
judieieert. Desondanks en hoewel hij liefst
alle electrische geleidingen in één wet
geregeld zag, zal hij toch deze partieele
regeling niet afwijzen.
Overigens is noodig een behoorlijke ad
ministratieve regeling van de Staatsexploi
tatie, waartoe wij van lieverlede overgaan
van verschillende bedrijven, metcommerci-
eele boekhouding.
De heer Löben Selz drong ook aan,
mede uit naam zijner politieke vrienden, op
de invoering van een volledige commerci-
eele boekhouding, vooral ook in verband
met de tarieven.
De Minister van Waterstaat
beloofde, naast den noodmaatregel ter
bescherming van de bestaande geleidingen,
in het wetsontwerp bedoeld, een algemee-
nen, het onderwerp geheel omvattende, van
alle electrische geleidingen. Ook is de
Min. 't eens omtrent de noodzakelijkheid
van een commercieele boekhouding, maar
raadde hij voorzichtigheid bij de afschrij
vingen aan met 't oog op hetgeen de
toekomst nog noodig zal maken voor onder
houd enz.
Na goedkeuring van art. 1 ontwikkelde
de heer Tydeman zijn voorstel, gefor
muleerd in een artikel I bis, strekkende
om in beginsel aan te nemen Staatsexploi
tatie van telegrafen en telefonen, en con
cessie bij uitzondering. Hij deed uitkomen,
dat de politiek geheel vreemd blijft aan
deze zaak, gelijk zij er van den aanvang af
vreemd aan bleef,, ook in 1895 toen hij een
motie in gelijken geest indiende. Deze zaak
draagt een zuiver administratief karakter;
het is een kwestie van eenheid van beheer.
Het plaatselijk concessiestelsel voor de
telefonie moet als een verlaten standpunt
worden beschouwdde telefonie moet in
haar geheel Rijksbelang worden. De bezwa
ren van de Regaering tegen de uitvoering
van het beginsel werden achtereenvolgend
door den spreker beantwoord. Daarbij be
riep by zich op het buitenland.
De heer Tydeman betoogde, dat de
tegenwoordige toestand niet beantwoordt
aan de behoefte aan telefonische gemeen
schap. Hij ontkende dat thans naar een
vast plan kan worden voortgebouwd, omdat
alles afhangt van het initiatief van ge
meenten of particulieren.
Spreker schatte de naasting der kosten
op 8V* millioen en berekende, dat de over
name uit een financieel oogpunt gerecht
vaardigd is.
De neer Bos sloot zich bij den heer
Tydeman aan, doch wenscbte geleidelijke
naasting en adviseerde nieuwen aanbouw
van Staatswege te doen geschieden.
De heer Helsdingen wees als voor
deel van Staatsexploitatie ook op de
mogelijkheid van eenheid van arbeiders-
voorwaarden voor het personeel, waardoor
een bruikbaar goed georganiseerd personeel
wordt verkregen.
De Minister van Waterstaat
achtte, dat locale wetten voorzien in de
behoefte aan interlocale verbindingen en
bestreed het denkbeeld van naasting der
bestaande wetten, waarvoor geen urgentie
bestaat.
Na repliek van den heer Bos erkende
de heer Pompe vanMeerdervoort,
dat er voor Staatsexploitatie in beginsel
veel te zeggen is, maar spr. gelooft, dat
wij thans de financieele gevolgen nog niet
zouden kunnen dragen. O.a. zou een nieuw
korps staatsambtenaren noodig zijn. Zoo
zyn er meer groote uitgaven te voorzien,
en deze gevolgen houden spr. er van terug
zyn stem aan het amendement te geven.
De beraadslaging werd daarna verdaagd
tot Dinsdag a.s. voorm. 11 uur.
terug krygt, kunnen de fotografen tal van
aardige kiekjes nemen.
Op deze foto's krijgt men ook een indruk
van het hartelijke familie-verkeer, waarin
de Koningin zich in het huis van hare
schoonmoeder en bij hare Mecklenburgsche
verwanten verheugt. Tehuis en in den
familie-kring is groothertogin Marie een
voudigweg hare »mama". Zoo wordt deze
alleen aangesproken, zoo spreekt de Koningin
ook over haar tegen anderen, als men haar
naar de groothertogin vraagt.
Met Hendrik of Mama houdt zij inspectie
op het landgoed, op ongedwongen wijze
kan zij op Rabensteinfeld vertoeven in har-
telijken omgang met hare familie. Toch
vervult de Koningin ook eiken dag en ge
regeld hare vorstelijke plichten. De staats
zaken rusten niet. Dat bewijst de portefeuille
met regeeringsstukken en telegrammen.
Nu prins Hendrik op Dobbm den stand
van zaken heeft opgenomen, zal het vorste
lijk echtpaar, waarschijnlijk Maandag, daar
voor eenige dagen heen verhuizen.
Hr Ms. stoomschoener Zeehond vertrok
gisteren naar de Noordzee ter opsporing
van Hr. Ms. gaffelschoener Argus, om zoo
noodig hulp te bieden, en het schip binnen
te sleepen.
Nader meldt men, dat de Zeehond met
de Argus op sleeptouw in 't zicht was.
De audiëntie van den minister van
Waterstaat, zal Dinsdag niet plaats hebben.
Door de heeren Bos en Bullers, te Rot
terdam en Aken, concessieaanvragers voor
eene electrische tram Maastricht—Gulpen
Aken, is aan den minister van Waterstaat
mededeeling gedaan dat het benoodigd
kapitaal voor den aanleg beschikbaar is.
In aansluiting aan het beginsel dat de
te stellen zekerheid door rekenplichtige
ambtenaren behoort berekend te worden
naar de geheele werkelijke ontvangst van
belastingkantoren, moeten voortaan, volgens
resolutie van den Minister van Financiën,
de bedragen, waarmede ontvangkantoren,
anders dan in geheel op zich zelf staande
gevallen, voor het doen van uitbetalingen
worden gesubsidieerd, bij de berekening
der te stellen zekerheid in aanmerking
genomen worden.
Door het Hoofdbestuur van de Neder-
landsche Onderwijzers Propaganda-Club
(voor drankbestrijding) is aan alle gemeen
tebesturen in Nederland een circulaire
gezonden, waarin deze het volgende verzoek
doet
Het hoofdbestuur der »N. O. P.-C.", zich
overtuigd houdende van Uw ernstigen wil,
om mede te werken aan de bestrijding van
het drankkwaad, heeft de eer tot UE.A.
het dringend verzoek te richten, te bepalen,
dat op de herhalingsscholen in Uwe
gemeente minstens een drietal lessen aan
het drankvraagstuk gewijd worden.
Frankrijk en Italië,
Nauwelijks te Parijs van een uitstapje
naar Versailles terug, heeft de Koning van
Italië getelegrafeerd aan Zanardelli om te
zeggen hoe prettig Parijs hem had ontvan
gen. De Koningin seinde naar Gettinje.
Na het diner geeft koning Victor Em
manuel zich onderhouden met de aanwezigen
Saiiermijn ontdekt.
Een grondeigenaar heett te Har.ts-Rango
in Midden-Australië een mijn ontdekt van
prachtige safieren. De mijn zou zoo rijk
zyn als die van Indië en Ceyion.
BINNENLAND.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 16 October.
Aan de orde was het wetsontwerp
be-
H. M. de Koningin-Moeder heeft f 100.
aan het comité voor het monument ter eere
van Karei van der Heiden geschonken.
Het vertrek van H. M. de Koningin-
Moeder van Soestdijk is op 22 dezer bepaald.'
Men schrytt uit Schwerin o. a. aan de
N. R. Ct.:
Daar iedereen bij een rit door de straten
van de beminnelijke vorstin een lieven groet
Het vermoeden bestond, dat tengevolge
van het opheffen van de geschutgieterij te
's-Gravenhage, op 1 Mei a. s., de daaraan
verbonden rijkswerklieden dan zouden ont
slagen worden. Dat zal echter niet het geval
zijn, omdat van hoogerhand is bedaald, dat
die werklieden bij verschillende artillerie-
inrichtingen worden in dienst gesteld,
Door den heer E. A. L. Quadekker,
directeur van het abattoir te Nijmegen,
is eergisteren is de afd. Den Haag van de
Holl. Mij. van Landbouw een lezing gehouden
over de voordeelen en het nut van abattoirs.
Spr gaf als zijn meening dat abattoirs m
den regel geen nadeelig saldo opleveren doch
mocht dit zijn, dan achtte hij een bijdrage
uit de gemeentekas wel gerechtvaardigd.
Spr. erkende dat de «smokkelarij" niet
geheel zou verdwijnen docü wel verminderen,
mits in de stad goede controle werd geoefend.
Uit den Haag wordt gemeld, dat de
financieele combinatie opgericht met het
doel om aldaar op het Plein, hoek Korte
Houtstraat, een groot Hotel en Café op
VAN DE
Opmerkelijk is 't, dat geen enkel
Engelsch blad van de Engelsche nota aan
de Porte spreekt. Men vraagt zich af of
er een wenk van hoogerhand is gegeven,
of dat de Londensche pers reden heeft aan
de zending van deze nota te twijfelen.
