De deuren en de vensters zijn totaal
verbrijzeld. Het ingesteld onderzoek naar
den dader heeft geen resultaat opgeleverd.
Betoogingen in Italië.
Ten gevolge van het verbod van de
Tirolsche overheid, om Italiaansch onder
wijs te doen.geven te Wilten bij Insbruck
zijn antr.-Oostenrijksche betoogingen gehou
den te Rome, Napels, Turijn, Padua en
Bologna. Men schreeuwde »Weg met.
OostenrijkDe politie verstoorde de
betoogers en nam er verscheidene in hechte
nis. De hoofden blijven echter verhit.
Een reroordeeling te Kaapstad.
Een telegram uit Kaapstad meldt, dat
aldaar kapitein Low van Calvinia tot vijf
maanden gevangenisstraf is veroordeeld. Hij
had vijf Hollandsche farmers een hevige
kastijding toegediend, omdat ze tijdens den
oorlog weigerden met de rebellen samen
te spannen.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Schiedam, 26 November 1903.
Burgerlijke Rijksambtenaren.
In de groote zaal van het Volkshuis,
Lange haven no. 131, zal Zaterdag 28
November, 's avonds 8 ure, eene vergadering
van burgelijke Rijksambtenaren worden
gehouden, waarin de heer W. Zeilmaker,
commies der telegrafie, voorzitter der Pensi
oen- Vereeniging te Nijmegen als spreker
zal optreden.
Het onderwerp van sprekers rede zal
zijn: »Doel en streven derPensioen-Veree-
niging in verband met de ingediende
wetsontwerpen tot pensioneering van onder*
wijzers-weduwen".
Het doel dat met deze vergadering wordt
beoogt is met 'toog op het waarschijnlijk
reeds in Januari bij de Tweede Kamer
indieneD van bedoelde wetsontwerpen, waar
door »de belangen van onze weduwen en
weezen worden schromelijk bedreigd", hier
een afdeeling der Pensioen-Vereeniging te
stichten.
Ter gelegenheid van het naderend St.
Nicolaasfeest heeft de boekhandelaar De
Heer alhier verspreid>Het boek in 1903",
een catalogus van Hollandsche, Fransche en
Engelsche literatuur, tot heden bijgewerkt.
De bedoeling is daarmede een leiddraad
te geven bij de keuze voor boeken voor de
aanstaanden feesten.
Heden ochtend half tien is een paard,
gespannen voor een steenkolenwagen, op de
Koemarkt gevallen.
De disselboom brak, doch het paard
bekwam geen letsel en werd overeind
geholpen.
De bestuurder J. Scheller bezeerde een
zijner beenen.
Te Rotterdam is het telegrafisch bericht
ontvangen, dat de heer E. Kortman, hoofd
administrateur der Tabaksmaatschappij
»Arendsburg" te Deli is overleden, bij
welke maatschappij hij ruim 20 jaar in
betrekking was.
In den loop van December zal op het open
terrein, gelegen tusschen de Weena- en
Raampoortstraat te Rotterdam en toebe-
hoorendeaan de Zuid-Hollar.dsche Electrische
Spoorwegmaatschappij, een circus, van den
heer Bouvin uit Gent opgebouwd worden,
waarin voorstellingen zullen gegeven worden.
De postambtenaren en de ambtenaren
der rijksbelastingen te Delft, hebben het
initiatief genomen tot inrichting eener
Delftsche afdeeling van de Pensioen-Veree
niging.
De Storm.
De storm heeft veel schade toegebracht
aan Delflands zeewering tusschen Hoek-van-
Holland en Loosduinen. Van den duinvoet
zyn groote stukken weggeslagen. Door het
hooge water is de schade aan de hoofden
nog niet na te gaan.
Van het s.s. Anglia, dat Vrijdag-avond
van Cuxhaven naar Rotterdam vertrok,
werd sedert niets vernomen.
Wel is bij Borkum een lijk aangespoeld,
dat echter nog niet herkend is, terwijl ook
daar ter plaatse goederen zijn aangespoeld,
die waarschijnlijk van genoemd stoomschip
afkomstig zijn.
Blijkens bij de firma Wm. H. Müller
Co. te Rotterdam ontvangen telegrafisch
bericht uit Borkum, is op dat eiland aange
spoeld het lijk van een matroos, op wien
een papier werd gevonden, waaruit bleek,
dat hij door genoemde firma voor het ss.
Anglia was aangemonsterd. Daar tevens
ook van de lading uit dat stoomschip is
aangedreven, ligt het vermoeden voor de
hand, dat het in den jongsten storm is
vergaan.
Het stoomschip, dat in den geregelden
dienst der firma van Rotterdam op Hamburg
voer, stond onder bevel van kapitein Klimp
en had 17 koppen aan boord. Het was
832 bruto reg. tons groot en werd in 1870
gebouwd.
BINNENLAND.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Woensdag 25 November.
De beraadslagingen werden voortgezet
over de
Indische Begrooting,
waarbij de heeren Van VI ij men en
Van Kol eenige opmerkingen maakten
over de emigratie. Eerstgenoemde gaf in
overweging het denkbeeld om voor het
transport der gezinnen de Gouvernements
marine te bezigen, laatstgenoemde erkende
de emigratie als krachtig middel om de
overbevolking van Java tegen te gaan, doch
meende overigens, dat de dichtheid der
bevolking niet de eenige oorzaak is van de
armoede der Javanen. Hy gaf voorts nog
eenige wenken voor de emigratie.
De opmerkingen beantwoordende, ver
klaarde de Minister van Koloniën
het denkbeeld van den heer v. Vlijmen te
zullen overwegen. De denkbeelden van den
heer v. Kol en van den Minister verschillen
niet veel en ook de Minister ziet wel m,
dat Java niet alleen met emigratie is te
•helpen. Maar wel acht hij de emigratie van
groot belang om bepaalde punten van Java,
die sterk overbevolkt zijn, eenigszins af te
leiden en om te voorzien in de behoefte
aan bevolking in de buitenbezittingen.
In verband met de knevelarijen verlangde
de heer Van VI ij men strenge maatregelen
tot wering van de Chineezen in de binnen
landen, terwijl de heer Van Kol wees op
de onvoldoende betaling van verschillende
categorieën van inlandsche ambtenaren en
de neer F o c k klaagde over het dralen
met de vervulling van vacatures bij het
inlandsch bestuur.
De Minister meende, dat de Chineezen
voor menige taak van bedrijf niet gemist
kunnen worden. Intusschen blijft de aan
dacht der Regeering op de zaak gevestigd.
In alle koloniën zyn de tractementen der
inlanders lager dan die van de Europeanen.
De Inlandsche ambtenaren hebben over
de tractementen niet te klagen de Indische
Regeering ontwierp een tractementsregeling
die de Minister echter om financieele over
wegingen niet bij deze begrooting voorstelde.
Ter bevordering van den landbouw, in 't
bijzonder ter verbetering van de rijstvelden,
beval de heer Van VI ij men aanleg van
proefvelden aan, de heer Van Kol het
uitloven van premies ter bevordering van
het veeras. Hij wees op het belang van de
bestrijding van veemalaria en op de bevor
dering van de katoenaanplant, ook in ver
band met de belangen daarbij betrokken
voor de Nederlandsche Industrie, bij welke
wenken heer Pijnacker Hord ij k zich
aansloot.
De Minister van Koloniën ver
klaarde, dat bg de spoedigjn te dienen voor
stellen gelet is op de belangen van veeteelt
en visscherij Op het belang der ontwikkeling
van de katoencultuur in verband met de
belangen der Nederlandsche textielindustrie
is de aandacht van den directeur van 's
Lands plantentuin gevestigd De oprichting
van gouvernements-koffie-ondernemingen is
een denkbeeld dat de Indische regeering
gunstig gezind ishet is nog in onderzoek.
De minister wil deze ondernemingen dienst
baar maken aan de afleiding van de
overbevolking van Java.
De heer Van Limburg Stirum
betreurt, dat de minister het verslag over
de gouvernements-koffiecultuur niet in het
Koloniaal Verslag wenscht op te nemen,
vooral na de nieuwe indeeling van de
gronden. Spr. treedt in uitvoerige beschou
wingen over de gouvernements-koffiecultuur,
welke sedert de laatste vijftig jaren steeds
achteruitgaande is, naar hij meent door
een onoordeelkundige keuze der gronden.
Spr. vraagt of de regeering zich aansluit
bij het advies van dr. Burck om een bijdrage
per bouw voor vrijwillige koffiecultuur te
verleenen. Hij hoopt van ja, want hij vreest,
dat anders de koffiecultuur weldra tot de
geschiedenis zal benooren.
De heer Pijnacker Hord ij k waar
schuwt voor een onoordeelkundige keuze
der gronden voor de gouvernementscultuur.
Er bestaat hieromtrent nog altijd groot
meeningsverschil onder de autoriteiten. Spr.
gelooft niet, dat een poging tot uitwerking van
het contractenstelsel van dr. Burck succes
zal hebben. Hij dringt er op aan, alleen
voor zeker geschikte gronden contracten
af te sluiten.
De heer Van Kol hecht weinig aan
de adviezen van den heer van Limburg.
Het eenige middel om de kofficultuur te
redden, is breken met de dwangcultuur en
oprichting vau koffie-ondernemingen van
staatswege, met geheel vrijen arbeid.
De Minister van Koloniën ver
klaarde nog niet in staat te zijn mede te
deelen op welke wijze de nieuwe cultuur
plannen zijn samengesteld. Over de vrijwil
lige cultuur wordt nog het advies der
Indische regeering gewacht. Het misverstand
omtrent de ir.deeling der gronden is hier,
niet in Indië, ontstaan, waar contracten
voor slechte gronden allereerst schadelijk
voor de schatkist zouden zijn. Afschaffing der
gedwongen cultuur zou thans een groote
slag voor de bevolking zijn. Oprichting van
gouvernements-koffieondernemingen is in
gunstige overweging in Indië, waar men
zich voorstelt het denkbeeld in verband te
brengen met de emigratie uit overbevolkte
streken.
De heer Van Kol bepleitte betere her-
bossching. Door ontwouding vermindert men
den voor irrigatie benoodigden watervoorraad.
Spr. dringt op een onderzoek aan.
De heer F o c k vroeg nadere inlichting
omtrent het onderzoek naar een geval van
arbitrair optreden van de boschpolitie in
Rembang en wees ook op misbruiken der
boschpolitie te Semarang.
De Minister betoogde tegenover den
heer Van Kol, dat ook op de wildhoutbosch-
cuituur de aandacht der regeering is geves
tigd. De kwestie der boschpolitie is zeer
moeilijk en houdt met vele belangen en ver
houdingen verband. Zij is in onderzoek bij
de Indische regeering. Het straffen van
onscnaldigen ter wille van het boschwezen
wordt door de betrokken bestuursambtena
ren beslist ontkend. Bij stipte naleving der
bestaande bepalingen kunnen misbruiken
niet plaats heoben.
De heer C r e m e r, terugkomend op een
uiting van den heer Hugenholtz,
verklaart, dat hij nimmer in eenig direct
of indirect verbind sedert of na zijn minis
terschap heeft gestaan met de Pakketvaart
maatschappij noch als directeur, noch als
commissaris, noch als aandeelhouder even
min tot de andere groote stoomvaartmaat
schappijen maatschappij Nederland Rotter-
damscne Lloyd, en Java—Clunalijn, in
wier bloei hij zich verheugt, doch bij wier
belangen hij niet is betrokken.
De heer Helsdingen betwist de
noodzakelijkheid van uitzending van een
ambtenaar uit Nederland ter invoering van
het decentralisatiestelsei.
De heer Fock kan zich met de opdracht
der invoering aan eeu ambtenaar zeer wel
vereenigen.
De Minister verdedigt de uitzending,
omdat decentralisatie iets geheel nieuw is
voor Indië, zoo ingrijpend in het bestuurs-
stelsel.
De heeren Helsdingen en de
Minister repliceeren.
De heer De Visser betuigde zijn sym
pathie met huisvlijtscholen an voor een twee
jarigen cursus voor machinisten van suiker-
scholen. Spr. bepleitte de belangen van het
ambachtsonderwijs, een betere ineenschake
ling van het ongeregeld lager onderwijs in
Indië en subsidieering van particuliere
fröbelscholen, een uitgebreid leerplan voor
de lagere scholen en genootschapsscholen in
de Mmahassa.
De heer Ketelaar bepleitte subsidie
voor particuliere scholen en vroeg of naar
politieke richting gevraagd wordt van voor
Indië solliciteerende onderwijzers.
De heer Fock sloot zich ook aan bü
afkeuring van het terug nemen van de
kleine som van het voorbereidend onderwys
op bevordering waarvan zoolang is aange
drongen.
De heer Ter Laan kwam op tegen
de door den heer Ketelaar veroordeelde
aanvaarding van godsdienstige en politieke
vrijheid van het onderwijs. Hij bleef aan
dringen op een kweekschool voor onder wyzers
in Indië en bepleitte verder de belang®0
van het middelbaar onderwijs.
De Voorzitter stelde de verdag'°8
der discussie voor.
De M i n i s t e r, de verschillende spr«k«r=
beantwoordend, zegde maatregelen toe v°0^
het ambachtsonderwijs, verklaarde 21c
bereid een onderzoek naar het middelb®80
onderwijs in te stellen en betuigde syfflp8'
thie voor den terugkeer tot den vroeger®0
toestand in de Mmahassa.
Van wege "s Ministers departement word'
geen onderzoek ingesteld naar godsdiens1
en politiek van sollicitanten.
De Minister kan geen verzekering
geven, dat het zeevaartkundig ondervvij®
het volgend jaar aan de Wilhelminascho0'
zal worden toegevoegd. Bij geblek®0
onvermogen der ouders wordt kosteloot®
toelating bij het M. onderwijs toegestaan*
Wat aangaat een kweekschool of ult'
zending van jongelieden naar Nederland, d®
zaak is in Indië nog niet rijpde m'°
wacht voorstellen. Hij hoopt, dat het te kor'
aan personeel in Indië nu allengs 28
ophouden ook door het laten vallen
tijdeiyk van den eisch der hoofdakte.
Na replieken van de heeren De V i s s r
Ketelaar en Ter Laan en kort
dupliek van den Minister werd h®'
debat gesloten.
De Voorzitter kondigde aan, datbÜ
zoo noodig heden een avondvergadering z°u
houden.
Heden voortzetting.
In den loop der vergadering is beslote"
eenige kleinere ontwerpen (begrooting def
landsdrukkerij, pensioenfonds van burgerlijk®
ambtenaren, provinciale belastingen enz-)
van eenvoudigen en spoedeischenden aard
na de Indische begrooting aan de orde t®
stellen.
Bij kon. besluit is bepaald, dat de lichting
der militie voor het jaar 1904 bedraag'
17,500 man, waarvan 12,300 man t®°
volledige oefening en 2500 man tot kort®
oefening zullen worden ingelijfd. Van d®
ter volledige oefening in te lijven manschap'
pen worden 522 man bestemd voor d®°
dienst ter zee.
De minister van Waterstaat heeft goed*
gevonden lo. met ingang van 1 December
het ijkkantoor te Utrecht aan te wijzen yoot
den ijk van gasmeters 2o. ter kennis va°
belanghebbendengjte brengen, dat op defl
sub 1 genoemden datum voor den ijk van
gasmeters geopend zijn de ijkkantoren t®
s Gravenhage, Rotterdam, Dordrecht, Am
sterdam, Utrecht en Zwolle.
Blijkens een telegram van den gouverneur-
generaal van Ned.-Indië, van 22 dezeD
wordt de gouvernements-kofieoogst op Ja*8
voor dit jaar thans geraamd op 293 00d
picols.
Op 24 dezer heeft te Washington d«
onderteekening plaats gehad eener addit''
oneele overeenkomst, houdende uitbreiding
tot de Nederlandsche kolomen en tot d®
insulaire bezittingen der Vereenigde Stat®0
van Amerika van het op 2 Juni 1887
Washington tusschen Nederland en g®'
noemde Staten gesloten uitleveringsverdrag'
Mr. B. O. T. H. Westenberg, f
De correspondent der iV. R. Ct. te Ron®8
seint in zake het overlijden van mr. W«s'
tenberg
In het paleis Bonaparte, waar de Ned®r'
landsche legatie sedert twintig jaar gev®s"
tigd is, wordt druk geteekend op b®'
register van rouwbeklagonder deg®°®n
die hun naam komen inschrijven, zijn ve'e
namen van het diplomatieke corps, Ta0
overheidspersonen, van Italiaansche ge leef
den, o.a. Duchesne, en van leden van d®
Nederlandsche kolonie, o.a. den beeldhouw®1
Pier Pander. Het lijk is gisteren-avoO°
tegen zeven uur, nadat het met bederfW®'
rende middelen was ingespoten, in e®°
mahoniehouten kist gelegd.
Uit naam van de Nederlandsche regeert
zijn er twee palmtakken opgelegd.
Van wege het Nederlandsche gezantsch8?
zal bij de begrafenis van den gezant te
Rome, mr. Westenberg, tegenwoordig
de gezantschapssecretaris aldaar, jhr. °®r'
Van der Goes, die reeds sedert e
ongesteldheid van bet hoofd der legati® 8
