Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
SCHELMEN.
27ste Jaargang
Dinsdag 4 October 1904
No. 8018.
Algemeen Overzicht.
l)e oorlog in Oost-Azië.
FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels 0.77 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 12t/2 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweeThaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor h e r h a a 1 d e 1 ij k a d v e r t e e r e n worden uiterst b i 1 -
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
V Neutrale pers.
De Köbiische Volkszeitung bevat een artikel
over de vraag, hoe in 't Roergebied de sociaal
democratie zulke groote overwinningen kon be
halen.
Het antwoord is kortde neutrale pers.
Deze voedt de menschen op tot onkundige
lauwheid in religieuse en sociale zaken, en dan
heeft de eerste de beste propagandist vrij spel.
Het blijft waar: de slechte pers vergiftigt de
menschen, de neutrale doet ze geestelijk van
honger sterven, en 't resultaat is 't zelfde.
De cijfers der stemmen bij de laatste Rijksdag
verkiezing wijzen het uit, dat waar de neutrale
pers 't meest gelezen wordt, de sociaal-democra
tie de grootste vorderingen maakt.
3 October.
B ij M o e k d e n.
Er bestaat thans eenige vage aanduiding over
de mogelijkheid van een aanvallende beweging
van de Russen in de richting van Liao-jang.
Deze stad is bezig om zich snel te ontwik
kelen tot een belangrijk steunpunt voor de Japan
ners, nadat dezen er in geslaagd zijn, den spoor
weg tot dat punt om te leggen en bruikbaar te
maken voor rollend materiaal, met kleinere
spoorbreedte dan het Russische, uit Japan.
De oorlogscorrespondent van de Temps seinde
Vrijdag-avond uit Moekden: Volgens Chineesche
berichten gebruiken de Japanners duizenden Chi
neesche koelies, om de versterkingen ten N. van
Liao-jang te herstellen, ten einde zoodoende bij
een aanvallend optreden van de Russen gemak
kelijker verzet te kunnen bieden. Ik ben zoo
pas teruggekomen van een uitstapje naar Foe-
sjoen. Alles is daar rustig. De in den omtrek
ontdekte kolenmijnen zijn van groote beteeke-
nis voor de Russen. De Japansche afdeelingen
die in het bergachtige terrein ten O. van Tië-leng
en Kai-joean gezien waren, zijn maar zwak.
Bij het banket, dat is aangericht naar aanlei
ding van de uitreiking van het vaandel aan de
9e divisie, hetwelk ik heb bijgewoond, heeft gene
raal Stackelberg gedronken op Koeropatkin en
tegelijkertijd op het slagen van de beweging tegen
Liao-jang.
Ook in een telegram uit Moekden aan de Ber
liner Lokalanzeiger, wordt gezinspeeld op de her
vatting van het offensief optreden aan Russi-
schen kant. Daar de verwachte aanval van de
Japanners zoo seint deze berichtgever tot
dusver is uitgebleven, valt hier een omkeer waar
te nemen in de beoordeeling van de sterkte van
den vijand. Men schat thans de strijdmacht, welke
ter beschikking van maarschalk Ojama staat, niet
meer dan 150.000 man met 650 kanonnen, en
het Russische legerbestuur zal in overeenstem-
Engelsch Volksverhaal uit het begin der
vorige eeuw.
2).
Hij onderzocht de gelaatstrekken van het ge
boefte met een doordringenden blik, die in te
leurstelling dreigde over te gaan, toen hij den
voorover gebukten man in den hoek bemerkte.
Hij drong schielijk door de menigte heen en
hem een stevigen klap op den rug gevende,
zeide hij op een toon van onmiskenbare be
vrediging
„Eindelijk heb ik u dan gevonden, Jack
Plush."
De andere sprong verschrikt overeind en de
pefsoon, die hem aangesproken had, in het ge
laat ziende, ofschoon zijne oogen nu en dan
ter sluiks op de onmogelijke sluiphoeken in
den vloer staarden, zeide hij met een knorrige
en heessche stem:
„Ja, mijnheer Leech, gij hebt Jack Plush
gevonden; maar wat voert u naar eene plaats
als deze om naar zulk een ellendig wezen als
ik ben te zoeken?"
„Eene zaak, die u voordeel zal aanbren
gen; maar wij kunnen hier niet vrij spreken,"
fluisterde de andere.
„Hier zoo goed als ergens anders," mom-
ming hiermee handelen. De Japanners bevestigen
Baniapoetse aan den bovenloop van den Tsja-
ho. De Russen hebben voorloopig den Taling-pas
prijsgegeven. Tegenover den Russischen rechter
vleugel zijn een Japansche brigade ruiterij en
een regiment voetvolk bij Tsjangtau den Hoen-ho
overgetrokken.
Ten slotte seint Reuter's correspondent nog
uit Moekden: Er is een groote verandering in
den toestand gekomen. De Japanners schijnen
er ten zeerste op bedacht te zijn, om voortaan
verdedigend te werk te gaan. Zij hebben een
stelling ten NW. van Jen-tai versterkt. De ge-
heele sterkte van Koeroki bedraagt, naar het heet,
76 bataljons, 18 eskadrons en 276 stukken van
Okoe 66 bataljons, 26 eskadrons en 252 stukken;
van Nodzoe 44 bataljons, 9 eskadrons en 120 stuk
ken. Te zamen zouden dus tegenover Koeropatkin
144.000 man infanterie, 6380 ruiters en 648 ka
nonnen staan.
Sacharof maakt uit Moekden melding van scher
mutselingen, waarbij een Japansche voorposten-
afdeeling tot aan het station Jen-tai werd terug
gedreven. De kozakken maakten bij die gelegen
heid munitie en levensmiddelen buit; twintig
Russen werden gedood of gewond.
De verkenningen van den 29en brachten aan
het licht, dat de sterkte der Japansche troepen
op het front vermeerderd was. Tusschen het
station Jen-tai en de kolenmijnen en ook ten
zuidoosten daarvan, in de richting van Ben-si-
koe, worden sterke afdeelingen Japanners saam
getrokken.
Een belangrijk vraagstuk opgelost.
Reuter's correspondent bij Okoe's leger seint
zonder dagteekening via Foesan, vanwaar het
bericht 25 'September is verzonden: Het werk
om den spoorweg om te leggen is klaar tot op
tien mijl afstands van Liao-jang. De eerste trein
wordt daar verwacht binnen drie of vier dagen.
Er hebben dagelijks schermutselingen in noor
delijke richting plaats, maar de algemeene toe
stand is onveranderd.
Reuter seinde Zaterdag uit Foesan een tele
gram zonder dagteekening uit Okoe's kamp over
van den volgenden inhoud
„De eerste Japansche trein js vanmiddag te
Liao-jang aangekomen. Binnen enkele dagen zal
er een geregelde dienst zijn ingesteld. De loko-
motieven en wagons zijn uit Japan gekomen. De
voltooiing van den spoorweg maakt een eind aan
het vraagstuk, hoe de voorraden en ammunitie
moesten aangevoerd worden. De eerste treinen
hebben reeds een groote hoeveelheid schietvoor
raad, telegraafbenoodigdheden, spoorwegmaterieel
en mondkost aangebracht."
Hieruit blijkt dus, dat de Japanners met be-
wonderingswaardige snelheid dezen spoorweg heb
ben voltooid.
Een groote moeilijkheid is dus overwonnen,
zoodat het Japansche veldleger zich thans zeer
groote voordeelen door dezen spoorweg kan be
zorgen.
pelde Jack, met een erbarmelijke poging om
de ongerustheid, die zoo duidelijk op zijn ver
vallen gelaat zichbaar was, onder een glim
lach te verbergen.
„Kom met mij mede," zeide zijn bezoeker
op bijna gebiedenden toon.
„Niet voordat ik weet, wat er gaande is,"
antwoordde Jack vrij beslist.
„Gij moet met mij meegaan, I Ik ben hier
bekend, wij kunnen een vrij kamertje krijgen
en samen praten, zonder vrees van beluisterd
te worden."
De beide mannen zaten spoedig daarna in
juffrouw Brewster's achterkamer.
„Janl" zeide de vreemdeling tot den
knecht, die 's morgens het huiswerk verrichtte
en 's avonds als kellner dienst deed, „breng
een flesch van je besten rum met wat er bij
hoort om een ferine kom punch te maken en
wat eten ook."
„Asjeblieft, meneer."
Jack Plush glimlachte met dat eigenaardige
genot, dat het uitzicht op een lekker maal steéds
bij uitgehongerde menschen opwekt.
Toen het bestelde gebracht was en de ge
dienstige geest de kamer verlaten had, riep de
vreemdeling, die al deze toebereidselen met
ongeduld had aangezien
„Nu, ouwe jongen, nu kunnen wij vrij
pratenl"
Plush was te veel met een gebraden eend
bezig, dan dat. hij zijne toestemming anders
als door een hoofdknik kon te kennen geven,
Verspreide berichten.
De Tsaar is Zaterdag-voormiddag te Tiras
pol aangekomen en heeft daar de troepen van
het 8ste legerkorps, welke naar het oorlogsveld
zullen vertrekken, geschouwd.
De Standard verneemt uit Moskou dat een
mobilisatie der troepen aldaar, ten getale van
50.000 man, ophanden is. De Tsaar zal die
troepen inspecteeren als hij van zijn reis naar het
zuiden terugkeert. Zoolang de mobilisatie duurt,
moeten alle tapperijen gesloten blijven.
Dinsdag zal de Tsaar Reval bezoeken, ten
einde afscheid te nemen van de Oostzee-vloot.
Reuter seinde gisteren (Zondag) uit Tsjifoe:
Volgens een Chinees, die den 30sten September
uit Port Arthur vertrokken was, zijn er op den
28sten en 29sten September op het westelijke
strand van Liao-ti-sjan bij de Duivenbaai hevige
gevechten geleverd, waarin de Russen de aanval
lers waren. De Russen deden blijkbaar een poging
om zware kanonnen, die de Japanners in die
buurt hadden opgesteld, te vermeesteren, maar
zijn daarin niet geslaagd.
Uit Frankrijk
PARIJSCHE KRONIEK.
Van onzen Parijschen correspondent
In vacantietijd. Vrijmetselarij
in Frankrijk. Het katholicis
me. Vrijdenkerscongres. Or
ganisatie. Onbehagelijke toe
standen.
Parijs, 30 September 1904.
De vacantietijd, gelukkig voor velen dagen van
verademing in de vrije lucht en dus eene nood
zakelijke opbeuring der- vermoeide lichaams- en
geesteskrachten, was ook gewoonlijk den van ouds
bekenden komkommertijd op staatkundig gebied.
Dit jaar echter is dit gedurende den prachtigen
zomer, welke in een schoonen herfst schijnt over
te gaan, voor vele landen helaas niet het geval
geweest. Terwijl in het Verre Oosten de
Rus en de Japanner elkander verdelgen en
menschenbloed vergieten alsof zij de Geele in de
Roode Zee willen veranderen, werd ook hier de
noodlottige strijd tegen alles wat tot heden de
fondeering vormde, waarop de maatschappij
gebouwd is, op eene boosaardige, doch geheel
nieuwe wijze voortgezet.
In alle beschaafde Staten beheerschte tot nu
toe de regeering de uiterste en revolutionnaire
partijen, waar zij als een hevig en soms zeer
gevaarlijk element bestreden en in toom gehouden
wordt. Hier in het heerlijke Frankrijk is dit
langzaam aan juist omgekeerd geworden. Met het
opnemen van twee socialisten in zijn ministerie
opende Waldeck Rousseau, treuriger gedachtenis,
de periode van strijd tegen God, tegen het
Vaderland en het recht en sinds die fatale rich
ting ook de leus werd der republiek in Frankrijk,
kan men in dit uitverkozen land dagen te gemoet
hetgeen zijn medgezel echter voldoende scheen
te zijnwant op bedaarden en duidelijken toon
en als bewaakte hij de uitwerking van ieder
woord, ging hij voort
„Gij weet, Jack, dat ik altijd uw vriend
geweest ben, een welmeenend, oprecht vriend,
zelfs dan, wanneer uwe eigene dwaasheden mij
noodzaakten mij voor u verborgen te houden.
Toen gij het horloge en den armband van de
Gravin gestolen. ik wil zeggen: u toege
ëigend had, kon ik geen verderen omgang met
u houden, maar mijne gevoelens jegens u ble
ven dezelfde. Dit vereischte mijne positie als
rentmeester van den graaf, en ik was de slaaf
der omstandigheden zelfs toen gij in de gevan
genis zat.
„Mijnheer!" riep Jack, driftig opsprin
gend, „durft gij in deze plaats, waar. gij vol
strekt niet behoort, te komen, mij beleedigingen
naar het hoofd werpen en uwe oogen, die sinds
gij mij gevonden hebt niet ophouden mij aan
te 'staren; u, te verlustigen in mijn verdriet,
door mij dingen te verwijten, die reeds lang
tot het verledene behooren, en die ik geboet
heb?"
De oogen van Jack schoten bliksemstralen
als van een tijger, die zijne prooi beloert, en
zijne hand kneep het hecht van het tafelmes
in bangelijke opgewondenheid.
De rentmeester beschouwde zijne stille be
dreigingen met de uiterste kalmte, ofschoon hij
elk zijner bewegingen goed in het oog hield.
„Gij hebt gelijk!" zeide hij.
gaan, die niemand vijf-en-twintig jaren geleden
nog mogelijk zou geacht hebben. Midden in de
vacantiedagen hield de minister-president een
staatkundige rede, waarin hij zelf de scheiding
van Kerk en Staat en de opheffing der begrooting
van Eeredienst in het vooruitzicht stelde.
Een paar weken geleden, vergaderde het Convent
der Broeders Vrijmetselaars en nu ten slotte hield
de Libre Pensee haar God tergend congres in
Rome zelf. Het eene voltooide het andere. Het
zijn dezelfde programma's, dezelfde impertinente
wenschen en razende declamatiën tegen de Kerk
van Christus, de brutale oproeping van het
gespuis om het katholieke geloof te treilen en uit
te roeien. Als aanvoerder dier troepen hebben
de beruchte conventisteri en congressisten een
waardig opperbevelhebber in Combes gevonden,
die met zijn meerderheid van blocards den begon
nen strijd moet voltooien.
Overal tracht men zooveel mogelijk de belangen
van den Staat met die van den godsdienst te
doen samengaan. Tegenover het revolutionnaire
socialisme, dat de openbare rust en den vrede
bedreigt, begrijpen de regeerders, dat het gods
dienstig gevoel nog alleen de kwade hartstochten
kan tegenhouden en tevens dat instinct tot opstand
kan beteugelen.
Men kan zelfs in enkele landen het gelukkig
feit contstateeren, dat het vooral aan den katho
lieken godsdienst is, waaraan de regeeringen de
meeste gunsten toestaan, wel wetende dat het
katholicisme, die groo.te school van gehoorzaam
heid en respect, aan het volk zijne plichten voor
houdt en tegelijk zijne rechten beschermt.
In Engeland, Duitschland, de Vereenigde
Staten, Belgie en zelfs in Italië en overal,
waar de Staat zich rekenschap geeft der nood
zakelijkheid om tegenover de anarchistische leer
stellingen den godsdienst te stellen, laat hij een
groote vrijheid van handelen aan de geestelijken
en katholieken.
Velen vooroordeelen| zijn verdwenen en men
waardeert den moraliseerenden en leidenden in
vloed der katholieke propaganda en het gods
dienstig onderwijs op de groote menigte, zoo
voortdurend bestookt en geëxploiteerd doop de
sectarissen der revolutie en het athëisme.
Alleen in Frankrijk leggen de Staatshoofden,
met een onvergeeflijke lichtzinnigheid zich er op
toe, de godsdienstige overleveringen te bestrijden
en haar instellingen te doen verdwijnen, welke
toch de grondvesten van elke maatschappij vor
men en er de waarborgen van zijn.
De vrijdenkers, uit alle landen naar Rome gereisd,
hebben dit zoo goed begrepen dat zij met een waar
enthousiasme moties van bewondering zonden
aan den nieuwerwetschen staatsman Combes, den
eersten minister, die zich zoo onbeschaamd tot het
demoraliseeren van zijn land leende met er den
godsdienst aan te vallen, het leger te socialiseeren
en het recht met voeten te treden.
DeFransche katholieken weten wat hun te wach
ten staat, zij hebben bladen slechts als de Laterne
en de Humanité te lezen, om te weten, wat de
„Waarin heb ik gelijk?" vroeg Jack, met
heesche stem.
„Wel, dat ik niet goed deed -met u die
geschiedenis te herinneren, waarvan gij de leven
dige bijzonderheden zeker nog niet zult ver
geten hebben."
„Vergeten, vergeten!" mompelde Jack,
thans door de hevigheid fijner drift zelf be
teugeld; „ik weet, dat ik slecht deed, maar de
voorwerpen lagen zoo aanlokkelijk voor mij op
de tafel, alsof zij mij uitnoodigden om ze op
te nemen. Het overige weet gij. Ik werd ge
vangen genomen. Ik zou hebben willen sterven
om aan de gevangenis te ontkomen. Ik viel
den Graaf te voet, vertelde hem mijne geschie
denis de geschiedenis die gij blijde zijt dat
ik mij herinner, alsof ik er ooit ook maar een
greintje van kon vergeten! en smeekte hem
mij als zijn slaaf aan te nemen, mij naar
hartelust te kastijden, mij zoo diep mogelijk
te vernederen, maar mij niet over te leveren
aan de publieke gerechtigheid, welker ambte
naren reeds op het kasteel waren. Zelfs de
edele jonge Gravin deed, door medelijden be
wogen, een goed woord voor mij. Ik zal dat,
en hetgeen volgde, nimmer vergeten. Maar
zeide hij, zijn verhaal plotseling afbrekende,
„om weder op onze zaken te komen: Wat is
uw oogmerk."wat verlangt ge van mij?....
waartoe hebt ge mij noodig?want ik ben
niet gek genoeg om te gelooven, dat gij enkel
hier gekomen zijt om naar mijn welstand te
vernemen! ha! hal" Wordt vervolgd.)
