Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
aan Beraadslaging over de vraag of getuigen per
soonlijk gehoord zullen worden.
In zijn openingsrede liet admiraal van Spaun
eergisteren uitkomen, dat een spoedige afdoening
van de taak der commissie zeer gewenscht zou
zijn. In overeenstemming daarmede verneemt de
Matin, dat de commissie zich zooveel mogelijk
zal haasten, en zoo noodig iederen dag twee ver
gaderingen zal houden.
RUSLAND.
Het heet weer te Petersburg dat prins Obo-
lenski, de gouverneur van Finland, prins Mirsky
als minister van Binnenlandsche Zaken zal op
volgen. i
DUITSCHLAND.
In den Rijksdag zou heden een interpellatie
van de Duitsch-vrijzinnige partij gehouden wor
den over de jongste uitingen van de regeering
voor de Pruisische kanaalcommissie over de in
voering van scheepvaart tollen, welke uitingen in
tegenspraak zijn met de bestaande internationale
verdragen met Oostenrijk-Hongar'ije en Nederland.
Waarschijnlijk zal de interpellatie echter uitgesteld
worden, daar minister Budde zich gisteren we
gens ziekte bij den voorzitter van den Rijksdag
heeft laten verontschuldigen.
In het Senioren konvent heeft Ballestrem
de voorzitter van den Rijksdag, meegedeeld, dat
er, naar de rijkskanselier hem gemachtigd had
te verzekeren, uitzicht is, dat het handelsver
drag met Oostenrijk-Hongarije voor het einde de
zer week tot stand komt. Voor het drukken zou
er dan nog een acht dagen noodig zijn, zoodat
het verdrag over een veertien dagen bij den
Rijksdag zou kunnen inkomen. Tegelijkertijd zou
den dan de andere handelsverdragen overgelegd
worden.
Volgens te Berlijn ontvangen telegrammen,
staken reeds 24.000 kolendelvers in het Roer
gebied.
ENGELAND.
Austen Chamberlain, de minister van Finan
ciën, schrijft in een brief, in antwoord op een
vraag, dat hij: niet denkt, dat op de aanstaande
begrooting de steenkool-belasting verhoogd zal
worden.
FRANKRIJK.
De Kamer heeft haar werkzaamheden hervat.
Doumer, tegenstander van het ministerie, is met
265 stemmen tot voorzitter gekozen. Brisson, de
aftredende voorzitter, had er 240. Als onder
voorzitters werden herkozen Lockroy met 318
stemmen, Etienne met 303, Guillain met. 296 en
Gerville-Réache met 248. Daarna werd de ver
gadering opgeheven.
AMERIKA.
Het Venezolaansche gezantschap spreekt met
nadruk de alarmeerende berichten van mogelijke
verwikkelingen tusschen Venezuela en de Ver-
eenigde Staten tegen.
De Daily Chronicle verneemt uit Washington
van eergisteren: In de samgnspreking die pre
sident Roosevelt met de partijleiders van beide
huizen Zaterdag heeft gehad, viel Cannon, de
Speaker van het Huis van volksvertegenwoordi
gers, het vlootprogram aan, dat z. i. de behoef
ten des lands verre te buiten ging. De kosten
moesten met 36 tot 48 millioen gulden vermin
derd worden. Deze som moest in de eerste plaats
op de werven bespaard worden.
Roosevelt kwam hier krachtdadig tegen in ver
zet. De verlaging van het tegenwoordige tolta
rief, meende hij, zou door toenemenden invoer
en dientengevolge vermeerderde inkomsten uit de
tollen de schatkist stijven.
Volgens de New-Yorksche Evening Post, zal
een vergadering van repubükeinsche politici uit
maken, welke wijzigingen in het toltarief steun
zouden kunnen vinden bij de meerderheid. Roo
sevelt hoopt dat deze vergadering rechttijdig ge
noeg zal gehouden worden, opdat hij het Congres
in Juni in buitengewone zitting kan bijeenroepen.
In elk geval wil hij niet langer wachten dan
15 September, om de tariefkwestie ter hand te
nenien.
Een koninklijke gift.
H. M. de Koningin heeft aan het bestuur der
vereeniging »Het Buitenland" te Amsterdam ten
behoeve van, en als blijk van belangstelling in
de vereeniging f200 geschonken.
De verjaardag van Z. K. H. Prins Hendrik.
Het comité voor de volksfeesten te 's-Graven-
hage heeft een plan vastgesteld voor de viering
van den verjaardag van Z. K. H. den Prins der
Nederlanden.
Het comité zal daarvoor een beroep doen op
de edelmoedigheid van kunstenaren en corpora-
tiën.
Tot onder-voorzitter van het comité is gekozen
de heer L. J. J. Hageraats.
Tobaianden.
De correspondent van de N. R. Ct. te Batavia
seint
De controleur van Toba rukte met honderd
militairen naar het vijandige landschap Si Ma-
noelang. Het hoofd versterkt de kampong.
[De onderafdeeling Toba wordt bestuurd door een
controleur met standplaats Baligé (Zuidzijde van
het Tobameer).
Met het landschap Si .Manoelang is bedoeld
het gebied, bewoond door de manga (stam) der
Si Manoelang, gelegen ten Zuidwesten van het
Tobameer en behoorende tot het margacomplox
Si Radja Oloan.
De hoofdplaats van dat gebied heet ook Si
Manoelang en is blijkbaar versterkt door het mar-
gahoofd. De plaats Si Manoelang werd o. a, ook
bezocht door dr. A. Neubronner van der Tuuk
op zijn terugreis van Bakara (Zuidzijde van het
Tobameer) naar Baros.
Het detachement militairen zal wel geleverd
zijn door het garnizoen van Taroetoeng. Uit het
versterken van de kampong blijkt, dat de bevol
king op tegenweer bedacht is en wij ons doel
wel niet zonder offers zullen bereiken. Met hel
oog hierop zal het detachement ook zoo sterk ge
mankt zijn.
Wat de aanleiding tot deze excursie is weten
wij niet; maar nu het bestuur in de Tobaian
den krachtig optreedt zullen wel meer van der
gelijke krachtsuil ingen onzerzijds te wachten zijn.
Controleur van Toba is volgens den Regeerings-
almanak van 1904 de heer F. M. Dekker.]
Kamerverkiezing.
Mr. H. Verkouteren te Amsterdam zal in het
district Brielle van Chr. Hist, zijde candidaat
worden gesteld voor de Tweede Kamer.
Reorganisatie.
Men schrijft aan de Avondp.:
Toen in 1903 in de Tweede Kamer de regeling
der periodieke traktementsverhoogingen voor kler
ken en bedienend personeel bij de departementen
van algemeen bestuur en hooge colleges van
staat werd behandeld, verklaarde de minister van
Binnenlandsche Zaken, dat dit een eerste stap tot
verbetering was.
Thans verneemt, dat binnenkort nieuwe voor
stellen zullen worden gedaan, waarbij o.a. zullen
worden afgeschaft de rangen van le- en 2e-klerk
en van hoofdcommies. De eerstgenoemde catego
rieën zullen dan kortweg klerken worden genoemd,
die een traktement van f 400 tot 1500 's jaars
genieten, terwijl de adjunct-commiezen van 11600
tot f 2200 en de commiezen van f 2300 tot
2900 's jaars zullen genieten. De referendarissen
krijgen dan een aanvangssalaris van f 3000 's jaars.
Dringend werk.
Naar men aan De A vondpost mededeelde hebben
op 1 Januari jl. van alle departementen de jongere
ambtenaren en schrijvers bij het departement van
Buitenlandsche Zaken werkzaamheden moeten
verrichten in verband met onze neutraliteit in
Oost-Indië. Voor het op Zondag dienst doen
bestaat het voornemen vanwege laatstvermeld
departement aan die jongelieden een extra be
looning toe te kennen.
De moord in Den Haag.
Men meldt nader uit den Haag:
Tusschen den dader Floris Koudijs en den ver-
slagene den 34-jarigen kellner Jac. Scholten be
stond reeds geraimen tijd een minder goede ver
standhouding. Herhaaldelijk reeds was 't tusschen
beiden tot een woordentwist gekomen. De zoon
wenschte dat zijn moeder haren commensaal uit
het huis zou verwijderen. De moeder echter,
wier man in eene Rijkswerkinrichting is opge
nomen, stemde daarin niet toe, omdat zij de
inkomsten niet missen kon.
Ook gister-morgen was 't tusschen de beide
mannen weder tot een vechtpartij gekomen. Eerst
hadden zij op een klein binnenplaatsje in het
poortje naast de woning in de Zuilingstraat, met
stokken op elkaar ingeslagen. Eensklaps was
Koudijs op Scholten toegeloopen en had dezen
met een mes een steek in de hartstreek toe
gebracht. De verwonde strompelde nog het on
geveer 4 meter lange poortje uit, maar toen viel
hij dood neer.
De dader nam kort afscheid van zijne moe
der, die ooggetuige van het misdrijf was geweest,
en nog pogingen had aangewend om het te voor
komen. Daarop ging hij heen, zeggende zich zelf
bij de politie te zullen aangeven.
Buren, die de misdaad hadden zien plegen, had
den inmiddels geneeskundige hulp ingeroepen. Dr.
Noë, die spoedig ter plaatse was, kon echter
slechts den dood constateeren.
De hoofdcommissaris van politie, de heer Ver
steeg, en de afdeelings-commissaris, de heer Oli
vier, bevonden zich kort na het plegen van den
mooFd op de plek van het misdrijf en stelden
een voorloopig onderzoek in. Een allerdroevigst
tafreelde vrouw, reeds op leeftijd, zittend in
het kleine woonvertrek naast het op den grond
liggende lijk van den verslagene, aan de politie
mannen vertellende, dat haar kind de moorde
naar was. Snikkend kwamen haar de woorden
over de lipepn.
Een klein uur later reeds kwamen de rech-
ter-commissaris, mr. Van Rees en de subst.-of
ficier van justitie mr. van Geuns hetzelfde woon
vertrekje binnen, waar even later ook tusschen
een paar politie-agenten de dader werd binnen
geleid.
Daarna had de confrontatie plaats. Met tra
nen in de oogen legde Floris Koudijs eene vol
ledige bekentenis af en snikkend viel hij zijn
moeder om den hals uitroepende dat zij het had
kunnen voorkomen, dat hij thans een moordenaar
was geworden.
Na de confrontatie werd het lijk van den ver
slagene naar het Gemeente-ziekenhuis vervoerd,
en werd de dader weggeleid naar het Huis van
Bewaring.
Het afscheid van den jongen man van zijne
moeder was alleraandoenlijkst.
Langzaam verspreidde zich op straat de me
nigte. Buren vertelden dat de dader als een zeer
oppassend persoon bekend staat.
Na het plegen van zijne misdaad had Koudijs
zich begeven naar de woning van zijn meisje,
aan het Kortenbosch, waar de politie hem op
spoorde.
Ongelukken.
Te Yelp (G.) had Zondag-avond het volgend
ongeluk plaats. Het dienstmeisje van den heer
T., 'met. de tram van tienen uit Arnhem ko
mende, sprong, daar de tram reeds een eindje
voorbij hare woning was gereden, van het voor
balkon, voordat volkomen gestopt was. Het
meisje viel langs de tram en werd opgenomen
met een ontzettende wonde over het aangezicht
va,n het voorhoofd tot aan de kin, waarschijnlijk
veroorzaakt door de treeplank. Bovendien was
een schouderblad gebroken. De toestand van het
meisje is zorgelijk.
Te Haarle (gemeente Hellendoom) was Zon
dag een zekere J. bezig met een geladen geweer.
Plotseling ging het schot at en trof zijn 14-ja-
rigen broer in het voorhoofd. De dood volgde
onmiddellijk.
Maandag stelde het gerecht <*en onderzoek ter
plaatse in.
Aan de Zuiderzeekust, onder dè gem. Doorn
spijk, is Maandag-morgen aangespoeld liet lijkje
van een ongeveer 3-jarig kind.
Hoogstwaarschijnlijk is het kind afkomstig van
het met balken geladen vaartuig »Tijd leert alles",
dat bij den jongsten storm nabij Elburg verging,
Uit Elburg meldt men:
Alhier is gestrand een vaartuig van de Binnen
landsche Scheepvaartmaatschappij, gevestigd te
Zwolle, met balken van William Pont te Zaan
dam naar Zwolle, voor de firma Schaapman en
Russell, zetschipper D. Schuurman, te Meppel,
die met kind en knecht, misschien ook vrouw,
is omgekomen.
Schiedam, 11 Januari 1905.
Gemeenteraad.
Spoorwegverbinding met de Maas.
Bij de ingekomen stukken was gister o. in.
een adres van de glasfabriek »De Schie", de firma
v. Deventer Co. en de firma Joh. de Kuyper
en Zn., houdende verzoek om, zoo daar tegen
geen onoverkomelijke bezwaren bestaan, het plan
tot aanleg van spoorwegverbinding met de Maas,
zoodanig te wijzigen dat dezen zou komen langs
den bestaanden Groenendijk.
B. en W. hadden voorgesteld het in hun handen
te stellen, ter behandeling overeenkomstig art. 8
der Onteigeningswet.
De heer De Groot wenscht aan het verzoek
van adressanten tegemoet te komen en zou
ongaarne zien dat het volgens liet voorstel van
B. en W. zou worden behandeld.
De heer Van Westendorp meent, dat er
wel een weg is te vinden om aan liet bezwaar te
gemoet te komen en verzoekt een advies van
B. en W.
Den Voorzitter komt het voor, dat men
zich heeft te houden aan de in 1898 genomen
beslissing. Het gaat toch moeielijk om de plannen
omtewerken. Wordt er gehandeld zooals B. en W.
voorstellen dan komt het bezwaar onder de oogen
van het betrokken Departement.
De heer G o u k a meent, dat de belangen van
de gemeente en adressanten parallel behooren te
gaan met het oog op den ter plaatse aanwezigen
gemeentegrond. Hij vraagt of het niet mogelijk
is door een kleine uitbreiding aan het plan te
geven aan de wenschen van adressanten tegemoet
te komen. Spr. vraagt verder den heer de Groot
of hij niet een voorstel zou willen doen om het
adres in handen te stellen van B en W. om
advies.
De heer De Groot zegt dit moeilijk te kunnen
doen, evenwel betwijfelt hij of de richting door
B. en W. ingeslagen, de juiste is.
De heer R i s betoogt, dat men het adres heeft
op te vatten als een verzoek en het betrokken
artikel 8 spreekt van bezwaren.
De heer Van Westendorp dringt er bij
B. en W. op aan de zaak nog eens onder de
oogen te willen zien.
De Voorzitter antwoordt, dat hij in zijn
interpretatie van art. 8 ook kan dwalen en kan,
indien het gewenscht wordt, een advies van B.
en W. in een volgende vergadering worden te
gemoet gezien.
Het adres wordt alsnu in handen gesteld van
B. en W. om advies.
Ki nder-voed i n g en -k 1 eed i n g.
Dit punt gaf stof tot uitvoerige discussies.
De heer G o u k a zegt een poging te willen
doen om die subsidie te doen verleenen. Hij be
toogt de noodzakelijkheid van het verleenen der
subsidie en is van meening, dat door de bepaling,
dat ook aan de behoeftige kinderen der bizondere
scholen voedsel en kleeding behoord te worden
verstrekt, de subsidie van 33'/3% nog niet veel
zal helpen, omdat door den grooteren toevloed van
kinderen de uitgaven naar verhouding grooter
worden.
De heer R i s vrargt of het rapport niet is in
gekomen van de Commissie tot wering van
schoolverzuim.
De heer Smit zegt, dat hij zijn stem aan dit
voorstel niet zal geven zoolang hem niet gebleken
is, dat door het particulier initiatief niet in den
nood kan worden voorzien. Hij wijst er verder
op, dat het hem heeft bevreemd, dat door
de hoofden der bijz. scholen geen behoefte aan
kinder-voeding en -kleeding wordt gevoeld en
wel door die der openb. scholen. Het komt hem
voor dat hier gedacht moet worden aan meerdere
of mindere offervaardigheid.
De heer Van Westendorp merkt den
heer Smit op, dat hij het vreemd vindt er in het
schrijven van de St. Willibrordus-Stichting wordt
gezegd
»Het bestuur meent dan ook, dat op dien grond,
van wenkelijkheid of noodzakelijkheid tot ver
strekking van voedsel en kleeding op dit oogen-
blik moeilijk sprake kan zijn. Echter zal het een
noodzakelijkheid worden, zoodra een bedrag daar
voor van gemeeetewege wordt toegestaan, daar
alsdaan zooals de Directeur der St. Jozef
scholen schrijft verscheidene zich zullen aan
melden om in aanmerking te komen.".
Hieruit blijkt, dat wanneer er geld beschikbaar
wordt gesteld, men het wel noodig acht. Spr.
weet trouwens dat er verscheidene kinderen der
bizondere scholen het hard noodig hebben. Hij
raadt dan ook ten sterkste aan de subsidie te
verleenen. Spr. heeft echter bezwaar tegen 33'/3%,
dit cijfer zou liever doen vervallen.
De heer R i s zegt, dat uit woorden van den
heer Smit valt afteleiden, dat de armoede beter
gelenigd wordt van de zijde van de bizondere
dan van den kant der openbare school. Dit behoort
niet onvoorwaardelijk te worden geloofd, omdat bij
de Yacantiekolonies het tegendeel bljjkt.
Hiervan wordt meer gebruik gemaakt door leerlin
gen van de bizondere scholen,hoewel zij grootendeels
worden in stand gehouden door de giften van voor
standers der openbare school. De tegenkanting
heeft hier echter een dieperen grond, omdat men
er per se tegen is en niet wil gelooven dat er
werkelijk behoefte aan is.
De heer Honnerlage Grete, wethouder
van Onderwijs, ontwikkelt zijn persoonlijke mee
ning, en zegt dat hij aanvankelijk huiverde voor
deze zaak. Na in den laatsten tijd het onderwerp
ernstig te hebben onderzocht is spr. tot een andere
conclusie gekomen en is thans voor kinder-voeding
en -kleeding. In het rapport van de Commissie tot
wering van schoolverzuim worden werkelijk eenige
gevallen van schoolverzuim wegens armoede ver
meld. Dit en nog een ander feit lieten bjj spr. de
schaal doorslaan. Nadat hier verklaard was, dat
zich geen gevallen op de Biz. school voordoen,
kwamen er op 20 Dec. vanwege een hoofd eener
Bizondere school eenige kinderen met een briefje
bij de Commissie om spijs. Spr. zegt verder dat
men geen beginsel-kwestie van dp zaak moet
maken. De Haagsche Raad heeft ook metmede
werking der Antirev. leden voor een dergelijk
voorstel gestemd. Wij doen het beste om subsidie
aan de bestaande vereeniging te geven.
Spr. wijst nog op art. 35 der Leerplichtwet,
dat den Raad de bevoegdheid geeft subsidie te
verleenen aan kinderen van de openb. en biz.
scholen. Noodwendig behoort dus de Commissie te
zorgen voor beide categoriën.
Ten slotte betoogt spr. nog, dat door de Com
missie alleen aan hen, die het werkelijk noodig
hebben, voeding en kleeding behoort te worden
verstrekt.
De heer Smit zegt, dat hij gaarne het advies
van de Comm. t. w. van schoolverzuim bjj de
stukken had gezien en blijft bij zijn meening, dat
zoo lang door het particulier initiatief voldoende
in de behoefte kan worden voorzien, van gemeente
subsidie geen sprake kan zijn. De vergelijking die
gemaakt is met groote steden, o.a. Den Haag,
gaat voor Schiedam niet op.
De heer G o u k a antwoordt den heer Smit, dat
men in Zaandam in 1902 f 500.subsidie ver
leende, Hoorn gat f180.rechtstreeks, evenals
Groningen f5484, die bovendien f1841 aan sub
sidie schonk. Hieruit blijkt, dat kleinere gemeenten
Schiedam in deze voorgingen.
Spr. geeft voorts een verhaal van het gebeurde
met eenige kinderen van een bijz. school, die bij
de Commissie 'gekomen waren met verzoek om
voedsel.
Spr. heeft het Hoofd der school verzocht het
Schoolbestuur met de zaak in kennis te stellen.
Toen het Schoolbestuur het vernam, heeft het
dank betuigt voor de verleende hulp, maar tevens
te kennen gegeven, dat het overtuigd was zelf
voortaan in die behoefte te moeten voorzien. Dit
zegt spr. ter aanvulling van het door den heer
Honnerlage Grete medegedeelde.
Ten slotte betoogt spr., dat de vereeniging
alleen in bizondere omstandigheden optreedt en
men daaruit dus niet mag afleiden, dat zij, die
door haar worden geholpen, bedelen. En doen zich
toch herhaaldelijk gevallen voor o. a. in tijden
van werkeloosheid, dat kinderen tijdelijk worden
geholpen.
De heer Klein is van oordeel, dat het hier
werkelijk een zaak is van beginsel.
De heer R i s ontkent dit.
De heer vV ittkampf vraagt waarmede de
Raad zich door toekenning van deze subsidie ver
bindt.
De heer Honnerlage Grete zouhet nuttig
vinden indien een zeker percentage werd behouden.
Wanneer de gemeente 33'/3 geeft, zal door
particulieren allicht meer worden bijgedragen.
Dit jaar zal echter 33'/3 worden gegeven tot
hoogstens f 250.
De voorgestelde subsidie geeft de gemeente
slechts voor dit jaar.
De heer Van Westendorp stelt voor33'/3
te doen vervallen en daarvoor in de plaats te
lezen f250.
De heer G o u k a dringt aan op aanneming van
dit amendement.
Het amendement Van Westendorp wordt
alsnu in stemming gebracht.
Het wordt aangenomen met 98 stemmen.
Vóór stemmen de heeren De Groot, Van der
Schalk, Dirkzwager, Kranen, Van Westendorp,
Ris, Visser, Gouka en Loopuyt.
Tegen stemmen de heeren Smit, Lagerwey,
Beukers, Bender, Wittkampf, mr. Jansen, Hon
nerlage Grete en Klein.
Daarna wordt het gewijzigde voorstel van B en
W. aangenomen met 116 stemmen.
Vóór stemmen de heeren Gouka, Loopuyt, De
Groot, Van der Schalk, Dirkzwager, Kranen, Van
Westendorp, Wittkampf, Ris, Visser en Honner
lage Grete.
Tegen stemmen de heeren Smit, Lagerwey, Beu
kers, Bender, mr. Jansen en Klein.
Arbeidsbeurs.
De heer De Groot bespreekt de tegenwoor
dige inrichting der Arbeidsbeurs. Zij verheugt
zich niet in groote belangstelling bij de burgerij,
een bepaalde voorwaarde voor den bloei van een
Arbeidsbeurs. Spr. is van oordeel, dat een commissie
