Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Me in M
28ste Jaargang.
Woensdag 25 Januari 1905.
No. 8113.
AVONTUREN.
Algemeen Overzicht.
7ËÜILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
immu;fliu,uwfliuhuu7hniniinnmiiiMinuHin
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1—6 regels ƒ0.77 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 121/2 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent, per regel.
Voor herhaaldelijk ad verteeren worden- uiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus 110. 39.
25 Januari.
Het jammerlijke figuur, dat de Tsaar gemaakt
heeft, door zich zwak te toonen en het tooneel
van het. bloedbad, dat op het oogenblik in St.
Petersburg en andere steden wordt afgespeeld,
te ontvlieden, zal eer achter de revolutionaire
beweging kracht bijzetten dan vermindering ver
oorzaken.
Uit de latere berichten blijkt duidelijk dat men
niet. meer van een oproer in Petersburg kan.
spreken, maar van een revolutie met al hare
verschrikkelijke tafereelen, een tweede Fransche
revolutie.
In een oogenschijnlijk op goede, intieme ken
nis van Russische toestanden berustend hoofd
artikel zette de National Zeitung gister uiteen,
hoe de energielooze en menschenschuwe Tsaar
Nikolaas geheel in handen zijner hofomgeving
is, die hem nu uit St. Petersburg wegzond om
de vrije hand te hebben.
De waarheid is, dat de „clan" der grootvor
sten in haar geheel met de voor ingewijden lang
zamerhand tot een symbool afgedaalde persoon
lijkheid van Nikolaas II de Keizerlijke macht ge
heel in handen heeft. Men behoeft slechts de
betreffende bladzijde van de Almanach de Gotha
op te slaan, om zich van de numerieke sterkte
van deze „clan" te overtuigen. Wat men daar
niet vermeld vindt., dat is het feit dat de macht
van het hoofd der familie in geen vorstelijk ge
slacht geringer is dan in dat der Romanofs,
wier afzonderlijke leden door zoogenaamde „kei
zerlijke apanages" onmetelijke goederen wier
opbrengst van, naar schatting, 20 millioen roe
bel onder alle prinsen moet worden verdeeld
reeds ten tijde van Paul I in hun positie zoo
zijn versterkt, dat zij heden ten dage een eigen
kaste vormen. In den tegenwoordigen binnenland-
schen strijd in Rusland let de Tsaar niet op
de kaste der grootvorsten de aangewezen leids
man te zijn, hetzij, dat de prinsen zijn zwak
heid, waaruit zij tot nu voordeel hebben ge
trokken, moet zijn omdat zij aannemen, dat het
leger haar moede zou kunnen worden, hetzij
dat zij liberale concessies van den Tsaar vree
zen. In elk geval hebben zij het gevoel, dat
de belangen hunner kaste door dezen heerscher
niet genoeg beveiligd zijn. In werkelijk goed
ingelichte kringen ziet men derhalve het groot
ste gevaar van 't oogenblik in de door de
grootvorsten op touw gezette militaire revolutie
of in een meer of min vrijwillige abdicatie des
Tsaren.
Men weet, dat de grootvorstenkaste reeds ze
ker is van een aantal garde-regimenten en de
kartetsschoten op het Winterpaleis waren de proef
op de som, een proef die gelukt is. Of groot
vorst Wladimir, die slechts door den Tsaar, den
Een Oost-A»iatische vertelling.
49)
„Wel, hoe dom ben ik toch", riep juffrouw
Hemster. „Hilda", ik heb hem al dien tijd
hier o p den arm gehad. Geef u, geen moeite
lieve."
Juffrouw Stretton bleef even staan, zeide
goeden nacht en verdween toen in de trapope-
ning.
De mannen zijn soms erg dom. Ik wist op
dat oogenblik niet, ik vernam het eerst veel
later, en toen was het een dame die het
mij vertelde, dat dit een vriendelijk afscheid
was, even afdoende, als onbemerkt door mij.
Ik hielp juffrouw Hemster haar doek omdoen,
en we begonnen het dek op en neer te loo-
pen, terwijl ze haar stap naar de mijne regelde
en even als den vorigen dag, hare hand op
mijn arm logde. Ik was min of meer verle
gen en zocht le vergeefs naar iets om het ge
sprek aan den gang te brengen, toen ze mij
voorkwam.
„Ge maakt geen gebruik van de gelegenheid
welke ik wel zoo goed ben, u aan te bieden,"
zeide ze.
kleinen tsarewitsj en den ongehuwden grootvorst
Michael van den troon ia gescheiden, en thans
het. middelpunt is van de Petersburgsche groote
wereld, of grootvorst Sergius, die zijn aanhang
voornamelijk te Moskou heeft, de vrachten zou
den oogsten van een „revolutie van boven", kan
thans niemand met zekerheid zeggen. Ook in
den boezem dezer bevoorrechte kaste bestaan
natuurlijk tegenstanders en mededingers, maar
niets zou meer verkeerd zijn, dan den eenen prins
voor meer reactionair, dan anderen voor min
der reactionair te willen aanzien. Reactionair
zijn ze allemaal, moeten ze allemaal zijn. Zij
hebben de banier der reactie thans ontplooid
zooals Gapon die der revolutie. Zij houden re
kening met de noodzakelijkheid, dat. zij zich uit
hun midden een meer geschikten voorvechter voor
hunne belangen moeten kiezen, dan de humane,
welwillende pn teerhartige Nicolaas II is onder
het parool „Caesar nihil" trekken zij te velde
tegen de geweldige overmacht van het Russische
volk, welks beste krachten thans in „hun" oor
log verloren gaan. Want ook het Oost-Aziatisch
avontuur is een oorlog van deze kaste, en zoo
als de slechte keer van den oorlog hun aanzien
deed tanen, zoo zoude een al te „vroegtijdige"
vrede hun ondergang bewerken. Wie overwin
naar zal blijven in den binnenlandschen wor
stelstrijd, hangt alleen af van het leger. Voor
de waarschijnlijke houding van het leger is ech
ter de omstandigheid, dat het opgecommandeerd
worden naar het krijgstooneel opgevat wordt als
een verplaatsing voor straf, wellicht van meer
beteekenis dan het feit, dat het in de straten
van Petersburg niet terstond den eersten dag
is bezweken.
HET GEHEIM COMITÉ.
Volgens den Petersburgschen correspondent
van de Daily Telegraph breidt de omwenteling
in Rusland zich snel uit. Een kleine commissie
van schrijvers en journalisten, waartoe de ver-
lichtste menschen van Rusland behooren, is binnen
een paar dagen een talrijke vereeniging geworden,
een soort van jacobynenclub, waaruit straks mis
schien de kern van een voorloopig bewind kan
voortkomen indien de omwenteling slaagt. Het
bedoelde comité - welks samenstelling voorals
nog geheim gehouden wordt gaf den corres
pondent den tekst van een motie waarin het
comité, hoewel ten volle Rusland's verplichtingen
tegenover het buitenland erkennende, toch waar
schuwt dat het alle buitenlandSche leeningen, na
22 dezer gesloten, als ongeldig beschouwen zal,
omdat geen buitenlandsche natie thans te goeder
trouw geld kan leenen aan de Russische regee
ring terwijl men weten kan dat het Russische
volk en de autocratie strijd voeren over de opper
heerschappij. De Fransche republikeinen mogen
de Russische regeering geld bezorgen, maar het
Russische volk is evenzeer gerechtigd, verplich
tingen die daaruit mochten voortvloeien, te ver
loochenen. Mocht een volksparlement de autocratie
vervangen, dan zullen de parlementsleden een
mandaat van gelijke strekking ontvangen.
„Welke gelegenheid?" vroeg ik verwon
derd.
„De gelegenheid om verschooning te vragen.
„Verschooning Met uw welnemen, waar
voor?"
„Hoe stomp van begrip zijl gij Engelschen
toch", hernam ze ongeduldig.
„Dat geef ik toe. Maar ge wilt u niet over
mij erbarmen en mij verklaren, waarmee ik
u beleedigd heb en waarvoor ik verschooning
moet vragen
„Ge hebt aan mijn vader gezegd, dat ge geert
vriend zijt van den Mikado."
„Zeker. Dat ben ik ook niet. Hoe zou ik dan
zoo iets beweren?"
„Och!" riep ze uit met. een gebaar van
minachting. «Ge speelt den George Washing
ton?"
„Hoe zoo?"
„Wel, begrijpt- ge dat niet? Die kon geen
leugen vertellen."
„Ha, juist. Maar ik doe veeleer als Mark
Twain. Kan wel liegen maar wil het niet."
„Zelfs niet voor mij?" vroeg ze, met haar
innemend glimlachje naar mij opziende."
„Oh, als ge het zoo stelt, vrees ik, niet sterk
genoeg te zijn om vol te houden."
Zé had mijn arm wederom genomen en ik
hoopte ten minste gedeeltelijk in haar gunst
hersteld te zijn.
„Ge hebt me gisteren te kennen gegeven, dat
ge een vriend waart van den Mikado."
DE OPSTAND IN PETERSBURG.
PETERSBURG, 24 Jan. Heden-morgen werden
in hechtenis genomen de journalisten en gemeen
teraadsleden Kedrine, Schnitnikolf, Mwkotine,
Hessen, Pechekhonofï en Annesky. De «Vereeniging
van Russische kooplieden" besloot als leden te
royeeren de officieren der garde.
De oud-politie-prefect van Moskou, generaal
Trepow, is tot prefect van Petersburg benoemd
met de rechten van generaal-gouverneur. Trepow
vertegenwoordigt de conservatieve partij. De staking
duurt voortde magazijnen in de hoofdstraten
zijn gesloten. Kozakken doorkruisen de stad en
verbieden alle samenscholingen. De staking der
advokaten staat vast. De prefect van Petersburg,
generaal Toulon, is tot generaal gouverneur van
Warschau benoemd.
PETERSBURG, 24 Jan. De werklieden in de
groote ketelfabriek van Buri hadden heden den
arbeid hervat. Daarop drbngen werklieden van de
electriciteitswerken de fabriek binnen en eischten,
onder bedreiging met geweld, het staken van den
arbeid. In de fabriek werd daarop het werk stop
gezet. In de voorstad Simonofl', die bijna geheel
door arbeiders bewoond wordt, is 't rustig; de
werklieden verzamelen zich in groepen en veroor
zaken geenerlei verstoring der orde.
PETERSBURG, 24 Jan. De middelen in de
vveerstandskassen der arbeiders zijn onbeduidend.
Slechts in de afdeeling Narva, het dichts bij de
Poetiloff-fabriek, zijn 15000 roebeis in kas. la-
worden aan hen, die onderstand behoeven, slechts
zeer beperkte sommen uitgereikt. In ontwikkelde
kringen worden de inzamelingen van gitten voor
de gewonden voortgezet. Arrestatiën uit arbeiders
kringen zijn nog niet voorgekomen. De leiders
der arbeidersbeweging bevinden zich op vrije
voeten. Wassilieff, die als vertegenwoordiger van
eene afdeeling der arbeidersclubs Gapon Zondag
jl. vergezelde, is gedooddrie aanhangers van
Gapon zijn gewond. Gapon zelf houdt zich ver
scholen.
PETERSBURG, 24 Jan. De arbeiders-vereeniging
is door den prefect van politie ontbonden. Jessen,
hoofdredacteur van de Trava (of Rava) is in hech
tenis genomen.
PETERSBURG, 24 Januari. Het werk op het
centraal-station van de Belgische eleetriciteits
maatschappij is gestaakt. Bij deze maatschappij
waren de meeste abonnementen voor verlichting
aangesloten.
PETERSBURG. 24 Jan. 4 uur namiddags.) De
kozakken achtervolgen een troep arbeiders en
slaan er met de sabel op in. Eenige werklieden
zijn gewond.
PETERSBURG, 24 Jan. ('s av. 5.30 ure.) Op
het Newsky-prospect en in de belendende straten
is de houding der menigte onrustig. Alle ven
sters aan de straatzijde zijn door latten versperd.
GAPON TE MOSKOU.
PETERSBURG, 24 Jan. Daar heden geen nieuws
bladen zijn verschenen is het publiek niet bekend
met den omvang van de revolutionaire beweging
„Dan ben ik te laken, want ik had zeker
geen recht zulks te zeggen."
„Ge hebt beweerd, hem verscheidene malen
gezien en met hem gesproken te hebben."
„Ja, maar dat geeft me nog geen aanspraak
op eenige onderscheiding van den kant van
Zijne Majesteit."
„Wel, ge hebt me nog maar twee- of drie
maal gezien, en het is zeker, dat ge weet,
da,t. ik eene vriendin van u ben."
„Mejuffrouw, het maakt me gelukkig dat te
hooren. Indien de Mikado zoo iets had gezegd,
zou ik voor de geheele wereld op zijne vriend
schap geboogd hebben."
„Dan is er nog iets anders hetwelk ge ge
zegd hebt. eri waarop'gij misschien ook terug
komt.
Ge beweerdet een volgeling van mij te zijn,
een aanhanger, een vazal of' zoo iets. En ik,
arm, onnoozel meisje, geloofde u,"
„Inderdaad, juffrouw Hemster, daar had ge
het volste recht toe. Wanneer de gelegenheid
zich voor mocht doen zult ge een warm verdedi
ger in mij vinden."
„Oh, ja, heel mooi gezegd; maar als het er
op aankomt, trekt ge terug. Ge hebt gehoord
wat mijn vader zeide. Uit zijne woorden hebt
ge kunnen opmaken, dat mijne bedoeling was
U te doen verklaren, dat ge bevriend Waart
met den Mikado. En nu ge kans hadt, mij
te helpen vielt ge mij af."
„Mijn waarde juffrouw Hemster, waarom hebt
te Moskou en elders. Men verwacht het uitbrei
den van onlusten te Warschau.
Over Gupon's doen en laten is weinig bekend,
maar volgens de laatste geruchten is hij ontsnapt
naar Moskou, van waaruit hij de beweging, leidt.
De bronnen der stakers zijn beperkt. Zoover
men weet zijn geen arbeiders in hechtenis geno
men. De politie-prefect gaf aan de winkeliers den
raad hunne winkels te barricadeeren. Overal zijn
wachtposten van infanterie uitgezet.
I)E TOESTAND TE MOSKOU.
MOSKOU, 24 Jan. Het Russische Telegraaf-
agentschap verneemt dat de stemming in arbeids-
kringen hedenochtend zeer geprikkeld wastegen
den avond werd 't kalmer. Een der grootste ty
pografische inrichtingen, waar vier bladen gedrukt
worden, hoopt met de arbeiders tot een regeling
te geraken, zoodat de ai beid aanstonds zal kun
nen hervat worden. De bakkers, de koetsiers, de
dienstboden houden zich rustig.
MOSKOU, 24 Jan. In een der voorsteden van
Moskou verzamelden zich iu den loop van den
namiddag kleine groepen arbeiders. In het cen
trum en bij het Kremlin heerscht vooralsnog
kalmte. De houding van het publiek en de gang
van zaken is normaal.
MOSKOU, 24 Jan. Tot 's middags twaalf uur
waren er hier 10.000 stakers. In de drukkerijen
werd in den loop van den middag het werk
neergelegd, zoodat verscheidene kranten morgen
niet zullen verschijnen.
De stakers van de lederfabrieken houden zich
rustig. Op bevel van de politie zijn uil de wiu-
keiuitstallingen van wapenhandelaren de wapens
verwijderd. De meeste wapenhandelaren sloten
hun winkels.
MOSKOU, 24 Jan. Dezen middag trokken hoo-
pen arbeiders van andere fabrieken naar de fa
briek van Hopper om de arbeiders tot staken
te dwingen. De werklieden drongen met geweld
in de fabriek en dwongen de arbeiders tot het
neerleggen van het werk. Op de fabriek werken
500 mannen.
Ook in de heele buurt in de Daneloffstraat,
in de fabrieken van Jaquot, Schoestoff, Hiwar-
toffski, Lichtermann e.a., is het werk gestaakt.
MOSKOU, 25 Januari. Het Petersburgsche tele-
graafagentschap meldtOp de Beurs werd gister
door de fabrikanten een vergadering gehouden,
waarin men echter tot geen besluit kwam, daar
de arbeiders geene eischen hadden gesteld.
De arbeiders staakten hier enkel uit sympathie
voor hun Petersburgsohe makkers. De fabrikan
ten kwamen overeen verdere gebeurtenissen af te
wachten. Blijkens opgaven omvat de staking 15
20 fabrieken en ongeveer 10.000 arbeiders. Overal
ziet men dezelfde tooneelen. Zij, die willen wer
ken worden gedwongen het werk neer te leggen.
De kozakken dreven verscheiden ma
len de arbeiders in de voorsteden met hun 11a-
gaiken uiteen. In de stadswijk Iwanow was ook
infanterie en cavalerie op patrouille. De stakers
verklaarden met zekerheid dat zij geene grieven
hadden.
ge me uwe wenschen niet kenbaar gemaakt?
Als ik geweten had, er u genoegen mee te doen,
zou ik mijzelf een broeder van den keizer heb
ben verklaard.
„Ik was niet aan dek toen gij aan boord
kwaamt. Doch indien gij mij niet geheel ver
geten waart, zoudt ge uit mijns vaders woor
den hebben opgemaakt, wat ik wenschte dat ge
zeggen zoudt."
„Ja, ik zie het nu wel, maar het is le laat.'
Gelijk ge gezegd hebt ben ik zeer langzaam
van begrip en zou altijd zulk een schoone ge
legenheid moeten hebben om mij in te lichten
als thans het geval is.
Ze lachte.
„Oh, ik zal u vergiffenis schenken,- zelfs
al biedt ge me uwe verontschuldigingen niet
aan."
„Maar dat doe ik wel. Van gansclter harte
011 op de onderdanigste manier."
„Goed, dat is in orde. Misschien is het, al
les wél beschouwd mijn schuld geweest, daar
ik u niet gewaarschuwd heb. De volgende,
maal als ik wederom uwe hulp noodig heb,
zal ik-allés netjes laten opschrijven en u het
papier vier-en-twintig uur van té voren doen
ter hand stellen."
„Dat zou zeer vriendelijk van u zijn, juf
frouw Hemster en daarbij zoudt ge zwart op
wit, bewijs hebben van de domheid van een
Engelschman."
(Wordt vervelgid.)
