Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Monument—r. d. Heyden.
De commissie Voor het monument ter eere van
egneraal K. van der Heyden te Arnhem ontving
uit Indië nog f 264.79, zijnde met de vorige be
dragen f 1594.05. In het geheel ontving de com
missie f 5827.041/2, welk bedrag voldoende is voor
het monument, maar niet tevens voor het hek
werk er omheen.
Atjeh.
De correspondent van de Tel. te Kotaradja
seint
Bij de excursie in de Gajeelanden is aan uitput
ting overleden luitenant Beem.
Celebes.
De correspondent van de N. R. Ct te Batavia
seint
Morgen vertrekt resident Brugman met 30 man
onder luitenant Davis per Borneo naar Kendari,
om den Bonischen prins Pa-Tanfa en 70 vol
gelingen te arresteeren te Kendari, waar zij het
de bevolking lastig maken.
Interview mr. Kolkman.
Een medewerker van Het Centrum heeft het
Tweede Kamerlid mr. Kolkman geïnterviewd en
deelt den inhoud van dit interview in zijn blad
mede, waaraan wij slechts enkele punten ontleenen.
Over de concentratie van Unie-liberalen en
vrjjzinnig-democraten zeide mr. Kolkman
sik vind die concentratie, zooals zij tot stand
gekomen is, gewoon-weg schandelijk. De heer
Borgesius zit nu niet meer in het kattebakje van
den verkiezingskaros met de parade-paarden, maar
op den bok, waar de heer Troelstra afgedrongen
is. De eerlijkheid had gevorderd, dat de heeren
Troelstra en Drucker naast elkander hadden plaats
genomen. Zij willen grondwetsherziening meteen
bepaald doel en krachtens hun beginsel. Maar om
het principe schijnt men zich in deze campagne
voor een blanco artikel 80 in het geheel niet te
bekommeren."
Hij hield het er ook voor, dat bij de verkie
zingen en vooral bij de herstemmingen al wat
links is te hoop zou loopen, en dat de rechterzijde
»bloc" tegenover »bloc" moest stellen.
Bij de stembus moesten de verschillende fracties
der rechterzijde zich zoo vast mogelijk aaneensluiten
en tegenover de zittende leden der rechterzijde
moesten van die zijde geen andere candidaten ge
steld worden.
Van de berichten in de bladen, dat sommige
leden van het Kabinet in elk geval zouden willen
aftreden en zich daarom weder beschikbaar stellen
voor een Kamerverkiezing, verklaarde de heer
Kolkman, dat hem met zekerheid alleen dit
bekend was, dat er niets van bekend was.
Van den minister Loeff vernam mr. Kolkman,
dat die er geheel onkundig van was, dat hij ergens
in Brabant candidaat voor de Tweede Kamer zou
gesteld woruen.
Wat het wetsontwerp op het lager onderwijs
betreft, verklaarde de heer Kolkman, dat daar wel
degelijk spoed mede gemaakt werd. Als bewijs
daarvoor voerde hq aan, dat aan het verlangen
van den heer de Stuers, lid van de commissie van
rapporteurs, die ongesteld was en aan den voor
zitter dier commissie, den heer Talma, uitstel van
behandeling en van vaststelling van het Voorloopig
Verslag had gevraagd, door dezen niet was voldaan.
Of het ontwerp vóór de verkiezingen nog in open
bare behandeling zou komen, dit was, volgens mr.
Kolkman een kwestie van tijd en omstandigheden.
Er viel nog zooveel te doen
Moord.
Vrijdag-morgen verspreidde zich, naar de Limb.
TL. verneemt, te Nederweert de treurige tijding,
dat er in den nacht een moord was gepleegd.
In de buurt Hulsen, vlak bij de brug over de
Noordervaart, werd het lijk gevonden van den
landbouwer Comelis Wijen met een zware hoofd
wonde. Naast het lijk lagen pijp en hoofddeksel van
den verslagene benevens een paar knuppels. In aan
merking genomen de houding van den vermoorde,
hij had de handen nog in den zak, moet de nood
lottige slag geheel onverhoeds zijn toegebracht
en onmiddellijk den dood hebben veroorzaakt.
Bij den nachtelijken aanval, welke aan Wyen
het leven kostte, is nog de landbouwer P. Veu-
gen, buurman van Wijen, ernstig mishandeld.
Gister-morgen 5 uur werd hij aan een huis te
Ospel gevonden. Een derde kon zich door de vlucht
redden.
Ongelukken.
Met de schaatsen nog aan de voeten is Za
terdag in de Ringvaart onder Wijde Wormer door
visschers gevonden het lijk van C. van der Aarde,
welke persoon, te Zaandam thuisbehoorende, se
dert eenigen tijd werd vermist.
Te Langerak is Zaterdag-ochtend de voer
man W. Scheffers, doordat zijn paard schrikte
van een voorbijgaande tram en op hol sloeg,
van den bok geslingerd en onder de wielen ge
raakt. Hij werd zoo zwaar gewond, dat hij spoe
dig overleed.
De aanstaande verkiezingen.
Gister is vanwege de R. K. Kiesvereeniging
«Recht, Plicht en Orde", de volgende circulaire ver
spreid
Het jaar 1905 heeft voor den politieken toe-
Hand van ons Vaderland een bijzondere beteeke-
nisDe Tweede Kamer der Staten Generaal
treedt in haar geheel af.
Bij de Verkiezingen in 1901 is door de flinke
samenwerking der Christelijke partijkn in de
Kamer eene Christelijke meerderheid gekozen.
Toen, evenals onlangs bij de Verkiezing der
Eerste Kamer en der Provinciale Staten gold de
leuze «Voor of tegen den Christus".
Die leuze is nog niet veranderdwij moeten
haar behouden. Zij is beter dan de nagatieve leu
zen, waaronder liberalen en anderen een waar
monsterverbond trachten te verkrijgen, om bij de
verkiezingen in Juni a.s. de Christelijke meerder
heid uit de Tweede Kamer te drijven.
En wat voor gevolg zou deze nederlaag hebben
Den val van ons Christelijk Ministerie, dat
gedurende deze regeerings periode reeds bewezen
heeft, voor zijne zware en verantwoordelijke taak
berekend te zijn.
Dan zou de kans voorbij zijn voor vrij Hooger
Onderwijs.
Dan behoefde men niet meer te hopen op eene
meer rechtvaardige verhouding tusschen bijzonder
en openbaar onderwijs. En dit is toch een eerste
eisch.
Of moet nog langer de onbillijkheid blijven
bestaan, dat de christelijke ouders belasting beta
len, én voor de openbare school waarvan zij niet
gediend zijn, én voor hunne eigene school
Gelijkheid moet er komen.
Ook en vooral in het belang van den arbeiden
de stand is het te hopen, dat God ons de over-
winnig' schenke.
Want de sociale wetten, die het huidige mini
sterie tot bescherming van den werkman wil
tot stand brengen, zouden voorloopig wel buiten
behandeling blijven.
Immers de uitvoering dezer wetten kost geld,
en de verhooging der invoerrechten, waaruit deze
gelden zouden moeten gevonden worden, vindt bij
onze tegenstanders geen genade.
Nog ergerMen maakt den werkman bevreesd
met dreigementen, dat alles duurder zal worden.
Niemand store zich aan deze voorspiegelingen-
Vele liberalen willen beslist deze wetten in het
belang van den werkman weigeren ze zeggen
Als de invoering dier wetten tot invoerrechten-
verhooging moet leiden, dan maar geen sociale
wetten.
Volgt uit dit alles nu niet, dat het een gebie
dende eisch is, dat elk Katholiek, elk Christen
zijne uiterste krachten inspannen voor het groote
doelhet behoud en de versterking der Christe
lijke meerderheid in de Tweede Kamer.
En deze overwinning kunnen wij behalen, indien
ieder zonder uitzondering zijn plicht doet.
Die plicht iste zorgen dat men óp de Kie
zerslijst komt. Dit moet voor 15 Februari geschieden.
Werkgevers: Spoort uwe werklieden aan>
zich als kiezer op te geven.
W erklieden: Wekt elkander op, opdat
niemand nalatig blijve.
Het Bestuur der Kiesvereeniging geeft gaarne
alle inlichtingen.
Daarvoor zal het zitting houden in het Bonds-
gebouw op de volgende dagen van 8 tot half 10
's avonds.
Maandag 6, Dinsdag 7, Woensdag 8, Donder
dag 9 en Zaterdag 11 Februari.
Op Vrijdag 10 Februeri ten 71/2 uur, zal er
bovendien in de groote zaal van de Sociëteit «de
Harmonie", Nieuwe Haven, eene Vergadering
gehouden worden, waarin als Spreker optreedt
de Eerw. Pater F. Hendrichs S.J., te Amsterdam,
President van Geloof en Wetenschap.
Geen enkel Katholiek blijve van deze Vergade
ring weg.
Wie in het belang der goede zaak iets heeft
mede te deelen, of nadere inlichtingen wenscht,
verzuime vooral niet zich tot het Bestuur der
Kiesvereeniging, of tot een der Districtsbestuurs
leden te wenden.
Afd. Schiedam en Omstreken ran het
Ned. R. K. Secr. van Spoor- en
Trampersoneel.
In de kwistig met groen versierde groote zaal
van «Musis Sacrum", waar ook het vaandel was
opgesteld, vierde gister-avond de afdeeling Schie
dam en Omstreken van het Ned. R. K. Secreta
riaat van Spoor- en trampersoneel onder patronaat
van den H. Joannes den Dooper, haar 2e-jaarfeest
Een buitengewoon talrijk publiek, waaronder
verscheidene eerw. heeren geestelijken en broeders,
vulde de zaal.
Nadat het Harmonie-orkest «St. Ambrosius" een
vroolijken marsch ten gehoore had gebracht,
opende de Voorzitter, de heer J. Kempeneers,
de vergadering. Het was hem aangenaam dit
tweede Jaarfeest van deze zoo dierbare afdeeling
van den Ned. R. K. Volksbond te mogen openen, en
bracht den aanwezigen dank voor de groote op
komst, waardoor zij toonden belang te stellen in
ons Kath. Sociaal leven. Hartelijk dank bracht
spr. ook voor de tegenwoordigheid van de zuster
verenigingen van Leiden, Rotterdam en Delft.
Allen heette hij hartelijk welkom, inzonderheid
de nog niet bij de afd. aangesloten R. K. Spoor
wegmannen. Meer in het bizonder nog de dona
teurs, door wier flinken financieelen steun de
afd. meer in bloei en groei kon toenemen, alsmede
den eerw. heer Mutsaers, den aanvoerder in onzen
katholieken strijd {applaus).
Bij een terugblik op het afgeloopen jaar welt
uit spr. borst op de eerste plaats vreugde bij het
aanschouwen van het symbool van liefde en trouw,
waaronder wij ons zoo gaarne scharen, evenals sol
daten zullen wij onder ons vaandel, waarop wij
heden een kruisje hebben geplaatst, in den strijd
volharden. Verder gewaagde spr. van den groei en
bloei van het Secretariaat in het algemeen. Het is
een verblijdend teeken. dat de pers melding maakt
van talrijke nieuw opgerichte afdeelingen, die als
paddestoelen uit den grond komen. Men loopt ons
na en verzoekt ons overal om een afdeeling op te
richten. Door onze hulp zijn in vele plaatsen
afdeelingen opgericht. Heden werden in Amers
foort en 's-Gravenhage afdeelingen gesticht, ter
wijl in Haarlem op 19 Februari een propaganda-
vergadering zal plaats hebben en reeds vele spoor
wegmannen zich als lid aanmeldden. Vooral in
Haarlem is de oprichting eener afd. hoog noodig,
omdat daar in de werkplaatsen het werkvolk
wordt opgeruid.
Moge de banieren geplant worden van N. tot Z.
van O. tot W., wij zullen medewerken en gij zult
zien, dat onze afd. in de voorste gelederen van
het Secretariaat zal strijden.
Toen hierna het orkest Ouverture Nabuchodo-
nosor van Verdi had gespeeld en een kwartet, uit
leden van de zangvereeniging »St. Cecilia" be
staande, eenige zangstukken op zeer verdienste
lijke wijze had uitgevoerd, gaf de Voor
zitter het woord aan den spreker van dezen
avond, den weleerw. heer A. Mutsaers, van
's-Bosch, algemeen geestelijk-adviseur.
Toen in de maand Maart van het revolutiejaar
1848, aldus sprak de gewijde redenaar, een opge-
ïuide menigte het Parlementsgebouw te Frank
fort wilde bestormen, vielen er verscheidene doo-
den aan de zijde van het volk. De woede be
daard zijnde, werd aan het jongste lid van het
Parlement, baron von Keppeler opgedragen aan
de groeve der slachtoffers een lijkrede uittespreken
Men verwachtte algemeen, dat hij een heftige phi-
lippica tegen het volk zou houden. In plaats van
een afstraffing te geven, zeide hij«Neen, niet
zij, wier lijken hier liggen, zijn de schuldigen,
maar bevinden zich onder u en daarbuiten, zij, die
hun het geloof, de eerbied voor het gezag en de
liefde voor de overheid hadden ontnomen. Maar
het is aan God om de misdadigers te zoeken.
Bid voor deze dooden, opdat God hun geve de
eeuwige rust".
Dikwerf zijn spr. deze woorden voor den geest
gekomen bij het denken aan de eerste maanden
van 1903, toen onder de spoorwegmannen van
Nederland een revolutie was uitgebroken en
velen zich aan een misdaad schuldig maakten,
Van verschillende rijden werd daarna eveneens
verwacht, ook toen spr. geroepen werd als adviseur
op te treden, dat men een stem van bestraffing
zou doen hooren.
Heden wil spr, er op wijzen, dat de grootste
misdadigers waren zij, die jaren lang het geloof
uit de harten hadden weggerukt en het gezag en
den eerbied, die daar in het algemeen belang en
de veiligheid heerschten, ondermijnden.
Ziedaar de aanleiding van de oprichting van het
Ned. R. K. Secr. van Spoor- en Trampersoneel.
Toen voelde men hetgeen was geschied, men
begreep waar de ware oorzaak schuilde en die
oorzaak moest worden weggenomen.
Alvorens zijn rede te vervolgen achtte spr. het
een plicht een woord van hulde en dank te
brengen voor de krachtige propaganda, die van
Schiedam is uitgegaan en aan den heer Kempe
neers, die te midden van vele moeilijkheden steeds
ijverig heeft gearbeid. Dit alles had niet kunnen
gebeuren zoo niet een machtige hand, die van
uw beschermheer, den heer A. C. A. Nolet, zich
over U had uitgestrekt. applaus
Alsnu met zijn rede voortgaande, zegt spr., dat
nooit wellicht het Ned. volk zóó verrast heeft
opgekeken als op den 31 Jan. 1903 toen de spoor
wegstaking te A'dam uitbrak en die stad van de
gemeenschap was afgesneden. Nooit heeft het
Nederl. bloed zoo snel door de Nederl. aderen
gestroomd als tusschen 30 Januari en 6 April,
nooit heeft men met zooveel belang de Regeering
gadegeslagen als in die dagen. Opgewondenheid
heerschte overal in het land toen op 6 April de
mare ging dat de spoorwegstaking een -feit was
geworden. Verschillende personen hebben toen
hierover een oordeel uitgesproken en daarover
verschillend geoordeeld.
Spr. is het met Dr. Nuyens in deze eens, die
zeide dat wanneer duizend menschen het zelfde
feit zien, ze allen verschillend er over denken.
Zoo geschiedde ook toen.
De ultra-conservatieven noemden de stakers een
troep schurken, anderen, die aan de tegenover
gestelde zijde staan, konden nauwelijks hun vreugde
verbergen. Toen alles waargenomen was, waren
er ernstige mannen, die durfden vragenMaar
van waar dit alles. Er moet een diepere oorzaak
te vinden zijn.
Het is aan de geschiedenis gegeven met behulp
van het rijke dossier van de enquête-commissie de
oorzaken te noemen.
Maar éen oorzaak wil spr. noemen, dat er ver
scheidene goedgezinden, die de macht van vereeni-
ging beseften, in een verkeerde vereeniging waren
aangeland.
Zij, die dat spel begonnen, wisten het gevaar
lijke daarvan. Spr. trachtte dit met de woorden
der leiders van de spoorwegstaking, eenige citaten
van het in die dagen door Dr. Kuyper en de
Savornin Lobman gesprokene aan te toonen.
Jhr. de Savornin Lobman zeidekracht is niet
hetzelfde als macht, maar kracht was het en die
vond zijn oorzaak in de vereeniging.
In den breede zet spr. uiteen de kracht, die
van de vereeniging uitgaat en hoe de spoorweg
staking heeft getoond, dat goed geordende ver-
eenigingen hulp en steun kunnen brengen aan
de orde en het gezag. Vereeniging is een. kracht,
maar een kracht die ook misbruikt kan worden
als men zé tot een verkeerd doel aanwendt en
zich niet omgeeft met datgeene wat de voorzich
tigheid gebiedt. Robespierre had reeds gezegd
«De menschen loopen nooit zoover dan als ze
nietweten waarheen te gaan". Zoo gaat het ook
met de neutrale vereenigingen.
De tijd der halfmenschen is voorbij. De
wereld is verdeeld in twee kampen, aan de eene
zijde wordt geroepen «Weg met het geloof" en
aan den anderen kant des te luider: «Credo",
«Credo", ik geloof, ik geloof.
Wanneer wij vereenigingen gaan stichten dan
plaatsen wij boven onze vaandels het Kruis en
nemen onze Katechismus als grondwet in onze
hand. Wij willen Kath. vereenigingen, daarin ligt
onze kracht.
Als iemand gelooft moet hij propagandist voor
zijn geloof zijn. Onze missionarrissen gaan uit om
het II. Geloof te verkondigen, terwijl socialistische
missionarissen onder ons volk trachten ons dit
geloof te ontrukke». Laten wij voor ons missio
narissen zijn door die wakkere spoormannen te
steunen in hun strijd tegen het socialisme.
Wij zullen strijden voor de zelfde 'verlangens
als de socialisten, maar met onze Kath. beginse
len, wetend dat het socialisme onze Kerk niet
zal, dooden ja eerder te neergeslagen aan haar
voeten zal liggen. Wij hebben died plicht voor
onze overheid, jegens de kerk, ons zelf en onze
kinderen.
Na op die plichten nadruk te hebben gelegd,
doet spr. een beroep op de vrouwen, die door
hun mannen ia hunne vereenigingen hun weg te
laten gaan, het vereenigingsleven bevorderen en
heil voor hunne kinderen in de toekomst bezorgen.
Het doel van bet Spoorwegsecretariaat verkla
rend, zegt spr., dat dit beoogt de stoffelijke, zedelijke
en godsdienstige verheffing van den kath. spoor
wegman te bevorderen.
De stoffelijke belangen wil de vereeniging bevor
deren door overleg met de directies en van onze
christelijke regeering verwacht zij medewerking
tot verkrijgiag van nieuwe arbeidsvoorwaarden
en instelling van een scheidsgerecht. Dr. Nolens
zeide »het algemeen belang eischt een transport
wezen, waarbij mannen werkzaam zijn, waarop
men ten allen tijden zal kunnen rekenen en zij
dienen goede arbeidsvoorwaarden voor hun dien
sten te hebben". Voor de bereiking hiervan dient
de vereeniging, maar zij heeft tevens een hooger
doelbevordering van het geestelijk, godsdienstig
vereenigingsleven. De vereeniging strijdt ook voor
Zondagrust en tegen het drankmisbruik onder het
personeel. Zij wil geen oppermachtig hoofdbestuur,
maar een opgewekt vereenigingsleven in de afd.
onder voorzichtige leiding van een hoofdbestuur
en van hen, die met de geestelijke belangen zijn
belast. Zij aanvaardt steeds gaarne den steun van
de Bisschoppen, en de leden toonen waardige
zonen te zijn der Kath. kerk, ook in het vereeni
gingsleven.
Toen spr. nog op de gewichtige plaats, die de
geestelijk-adviseur inneemt, had gewezen, ver
klaarde spr. dat hij met opzet dezen avond niet
over de zich christelijk noemende vereeniging
«Recht en Plicht" heeft willen spreken en eindigde
met een krachtige opwekking om steeds als
ijverige katholieke vereenigingsmannen werkzaam
te blijven, waarmede aan het vaderland een
grooten dienst wordt bewezen en een plicht
jegens de Kerk vervuld,
De geestelijk-adviseur der Bondsafdeeling, de
weleerw. heer A. G. v. d. Be r g, bracht daarna
in gevoelvolle woorden den weleerw. heer Mut-
saerts hartelijk dank voor zijn indrukwekkende
rede. Hij bood hem het eere-lidmaatschap der
afdeeling aan en sprak den wensch uit, dat
Zeerw. nog vele jaren met dezelfden ijver voor
den bloei aan het Ned. R. K. Secretariaat van
Sp. en trampersoneel werkzaam zal mogen zijn,
en de afd. Schiedam steeds een sieraad van het
Secretariaat zal mogen blijven. Met een «Leve de
eerw. heer Mutsaers", waarmede alle aanwezigen
met een daverend applaus instemden, besloot adv.
zijn dankwoord.
Vervolgens werd het overige deel van het
programma, bestaande uit een zangstukje Hét
scheepje van Petrus, komische voordrachten van
J. M. Voorhuijzen en eenige orkestnummers, uitge
voerd door St. «Ambrosius", afgewerkt.
Aan het slet van dezen feestavond bracht de
voorzitter den aanwezigen dank voor hun flinke
opkomst en aan de dilettanten voor hun uitste
kende en welwillende medewerking.
Inbrekers ontdekt.
Dank zij de nasporingen van den inspecteur
W. Blom, is de politie 'tp Rotterdam erin ge
slaagd, de daders te ontdekken van de in
braak in den nacht van 20 op 21 Januari in
het kantoor van het graanpakhuis van het Ne-
derlandsche Veem „De Eersteling", in de Pau-
wensteeg. Ontvreemd werd destijds f250, voorts
postzegels, plakzegels, sleutels enz.
De aandacht viel op de beide werklieden J.
Haris en R. H. J. Fennema, die grove verterin
gen maakten 11a de inbraak. Zij werden aange
houden, en het bleek dat F. een postwissel van
f 100 uit Amsterdam had ontvangen, volgens zeg
gen van zijnen broeder, aldaar.
De inspecteur, de heer Blom, begaf zich da
delijk naar Amsterdam, en ontdekte dat F. den
postwissel aan zich zelf naar Rotterdam gezon
den had, uit Amsterdam.
In een bierhuis aan de Oudezijds Armsteeg
werden door beide aangehoudenen met den ka&-
