Dagblad voor Schiedam en De a.s. Juni-TBrkiezinpn. 28ste Jaargang. Zaterdag 1 April 1905. No. 8169. EEfiSTEBLMJ. Officieele Berichten. Kennisgeving. „e„, Tr We "iet Uitv0erig aan te ,0°- Algemeen Overzicht. ABONNEMENTSPRIJS? De oorlog in Oost-Azië. 45.000 45.000 25.000 15.000 4.000 2.600 2.400 1.900 700 360 240. 9.900 10.000 PARIJSCHE KRONIEK. kost voo^Schiedann^er^maandln" fZO5erner^0n~ ,leestdagen' en ke'nummers^2Scent" gehee^ herland ƒ2.- peTkwartS en Bdevengaard^rs" PRIJS DER AD VERTENTIëN: Van 16 regels f 0.77 met inbegrip van bewijsnummer. Elke regel daarboven121/3 cent. Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel. Voor her h aaldel ij k adverteeren worden niters^ bil lijke overeenkomsten aangegaan. Telefoonnummer 85. Postbus no. 39. toeter Zal--de Water" werkzaamheden aan de hoofdhuis.6" Wegens Dkü directeur der Waterleiding. Schiedam, 1 April 1905. i. ding voor^eta °nS Vaderland.is de voorberei- Verschlllende Ctodteaten zT"^ d' V°llC" ga"g' nl. moeten fitting wenschen te houden Th nieuwe verkiez-m,,- i aan een zetels hebben de kiezers TtTr h°mlcrrt zullen ing^T^S ln districten der zuT,^ da"r' vinciën, moge geen strijd gevo-ord wor Pr°' stemming zelfs nondiV trn worden, geen Ion de parthen T Tf*** zul- kampen met een fclkc i T" S elkander ko- volkSaard vreemd schijnt.'kalm6n kieÏngt'behT gewicht der Kamerver- ziin 1, 6 mGerderheid der gekozenen zal m J ZU en °°k de wetten des lands ontwor- p0;; ;;rl ^stgesteld worden. de It0 °Yer de Belangrijke vraag: „hoe zal °f libr <imcnkl're meerderheid zijn: anti-liberaal ffew "'"Tbeslissen de Kamerverkiezingen gen °°a T °°k 0Vei de staalkundige benoemin- Va S een minister twee sollicitanten heeft zal bekwaamheid en geschiktheid, dan toch de candidaat, die de politieke kleur Lu 1Jne Excellentie vertoont, een schreefje vóór Wer u Wlllen hiermede volstrekt niet be- en, dat een liberaal minister uitsluitend par- «ooten voor openbare betrekkingen aan de een""?voordraScn> evenmin natuurlijk, dat Voo \nSminister uitsluitend „clericalen" r het bekleeden van staatsambten geschikt Fah°0K eekm'- maar tochzou de heer 1US, op wiens bekwaamheid en werkkracht D overigens niet het minste wenschen af te mgen, tot inspecteur van het Lager Onderwijs genoemd zijn, zoo er altoos een liberale regee- "Is aan het bewind ware geweest? Of zou zekere bolleboos, wiens fel anti-clericalisme ge- \l "en tred houdt met zijn strijdlust tegen Rome, noemd zijn tot professor aan de universiteit te Leiden, door een anti-liberaal Kabinet? Nu wenschen wij evenwel niet verkeerd be grepen te worden. Wij beschouwen het geens zins als het ideaal van den politieken strijd dat deze gevoerd wordt met het uitsluitend doel de staatkundige macht in handen te houden teneinde daarvan voor de vrienden bij het ver' vullen van openbare betrekkingen te profiteeren. Zulk een politieke strijd, zooals b.v. in Ame- nka plaats heeft, beschouwen wij als demora- liseerend voor een volk. Neen, het ideaal dient elders te liggen. La- ten wij het eerlijk erkennen: wat ons op den vaderlandschen bodem verdeelt, is de groote we reldvraag: steunt het geluk, zoowel van het in dividu als van een volk, op den grondslag van bet geloof of op het fundament der rede? Wat °us Volk in twee groote staatkundige kampen scheidt, is het kiezen tnsschen Christus en Vol- taire, tusschen positieven godsdienst en vrijden kerij. Persoonlijke Verdraagzaamheid en indivi- dueele breede opvatting van den strijd, moge de scherpte verzachten, de tegenspraak, de bot- slnS der gedachten blijft. Daar bestaan in dit opzicht nuanceeringen Van allerlei aard, maar het criterium is altoos aanwezig. Ook hier geldt het evangelisch woord„Wie niet met Mij is, is tegen Mij." Kort uitgedrukt luidt de staat kundige formuleZal ons volk zijn en blijven ®en christelijke natie of zal het vervallen tot een modern heidendom Over elk punt van staat kundige richting kan tusschen ons, Katholieken, verschil van inzicht en gevoelen bestaan. Wij kunnen al of niet Voorstanders zijn van vrij handel, protectie, algemeen stemrecht, dienst plicht of leerplicht, maar omtrent de alles be- heerschende kwestieSteunt de gerechtigheid, die een volk verhoogt, al of niet op den godsdienst, bestaat onder ons geen twijfel. Daarom wen schen wij vóór alles volkomen vrijheid voor de ontwikkeling, den groei en den bloei van het godsdienstig volksleven. Wie denkt hier niet op de eerste plaats aan onze christelijke scholenOnzen armen kinde ren mag het niet aan Voldoend onderwijzend personeel of aan genoegzame leermiddelen ont breken. Zij hebben daarop evenzeer recht als de arme leerlingen eener openbare school. De godsdienstig-pedagogische tendenz van het onder wijs kan en mag geen beletsel zijn, wanneer deze niet tegen de wet en de openbare orde indruischt, ook den leerlingen der bijzondere school den vol len eisch te geven. Naar onze vaste en innige overtuiging is het, zoolang de onderwijs-kwestie niet op bevredi gende wijze is opgelost, voor de Nederlandsche Katholieken van het grootste belang te zor gen, dat de Staten-Generaal anti-liberaal blijven. Wordt vervolgd). 1 April. Van het oorlogsterrein komt het bericht, dat de Japanners tót Sjantafoe zijn voorigerukt, en toen hun stellingen hebben verlaten. Deze be weging zou voor Linewitsj het voordeel hebben, dat hij den vijand kon ontmoeten, die door de kozakken tevergeefs gedurende eenige dagen <*e- zocht is. Te Petersburg schrijft Gaston Dru, de corres pondent van de Echo de Paris, spreekt men te genwoordig slechts van den vrede. De dagbladen, die tot heden een bepaald patriotisme verkondi gen, door de Novosti gebrandmerkt als ukroegpa- tiiotisme slaan nu een heel anderen toon aan. ledereen is er van overtuigd, dat het meer dan tijd is, vrede te sluiten, en een einde te maken aan het uitgeven van oorlogskosten. Volgens officieele documenten hebben de Rus sen verloren aan dooden en gewonden en gevan genen, gedurende de veertien maanden, dat de oorlog in vollen gang was: Bij de Sjaho Port-Arthur en Iiin-Tjeoe Liao-jang Hai-tsjeng Vafangoe Bij de bergpassen Toerentsjen Semoetsjoe Ta-tsji-tjao Sichsion Gaïdjoe Bij de gevechten ter zee Sandepoe Tp m™i a u Totaal 162.100 Te Moekden bedroeg het aantal dooden ge wonden en gevangenen 175.000. lolo\l\idn' 1904 W6rden Permaaad ongeveer '0 Z 6ken geevacueerd van het oorlogsterrein makende 100.000 man in het geheel. Totaal 435.000 manschappen. Hieruit zou men moeten afleiden, dat Linewitsj thans slechts over 300.000 man beschikt De materieels verliezen bedragen i„ roebels Ue Mantsjoerijsche linie 253.000.000 Verdediging en onderhoud van die linie 46.000.000. Door de boxers veroorzaakte schade 70.000.000 20.000n000S'ng Van de St£Ui e" h6t f°rt Dalnj Organisatie van den maritiemen dienst, aan de eindpunten der gevechtslinie II.000.000. Port-Arthur, vestingen, haven, verdedigings werken, enz- 500.000.000. Totaal 900.000.000 roebel. De oorlog kost dus, met de laatste leening van 200 millioen roebel, de kapitale som. van 2 miiiard roebel, of 5 millard 200 millioen fres. En welke resultaten heeft Rusland verkregen Op net oogenblik sterven te Charbin per week 5000 Russen, bij gebrek aan geneeskundige hulp. Het is dan ook meer dan tijd, dat een einde komt aan den bloedigen strijd. Tegenspraak. Bij het bericht van de Londensche Times, dat Rusland en Japan Roosevelt tot bemiddelaar zou den gekozen hebben en dat de vredesonderhande lingen reeds zouden zijn begonnen,zoodat men weldra een staking van de vijandelijkheden zou kunnen verwachten, teekent liet Petersburgsclie telegraaf- agentschap aan. Hier in St. Petersburg is daarvan niets bekend. RUSLAND. De loodsen, die de Russische Stoombootmaat schappij te Sewastopol heeft, zijn door ontslagen werklieden in brand gestoken en er is aanzien lijke schade ontstaan. FRANKRIJK. In den Senaat heeft Decrais Delcassé onder vraagd over Marokko. Hij heeft er aan herinnerd, dat geen enkele mogendheid eenig protest heeft doen hooren tegen het sluiten van de Engelsch- Fransche overeenkomst en gevraagd, of eenige nieuwe gebeurtenis de ongerustheid. welke Duitschland heelt doen blijken, billijkt. Delcassé heeft geantwoordOnze gedragslijn in Marokko wordt voortgezet nauwkeurig op de wijze, van de regeeringstafel in de beide Kamers aange geven. De anarchie, voortgekomen uit de ver zwakking van de Marokkaansche regeering, is nadeelig voor iedereen, inzonderheid Voor Frankrijk. Frankrijk heeft nooit de rechten van anderen willen miskennen. De Fransch-Engelsehe oveiv eenkomst bepaalt zeer stiptelijk wat Frankrijk te doen heeft. Frankrijk's invloed moet waken over de veiligheid in Marokko en der regeering steun verleenen voor het verwezenlijken van hervor mingen. De Fransch-Spaansche overeenkomst is een erkenning van de Fransch-Engelsche. De tekst der conventie sluit alle misverstand uit. Het Fransch-Engelsche verdrag is van het begin af aan de goedkeuring van den Sultan onderworpen. Delcassé voegde er nog aan toe, dat de Marok kaansche regeering onmachtig was om de troebe len op de Algerijnsche grens te bedwingen, doch dat Frankrijk van dezen toestand geen voordeel heeft getrokken. Aan het eind van zijn rede heeft minister Del cassé gezegd, dat de regeering van Marokko de noodzakelijkheid van Frankrijk's bijstand erkend en dezen herhaaldelijk verzocht heeft. Frankrijk heeft een lange en kiesche taak onndernomen. Het stuit te Fez op den tegenstand van hen, die er belang bij hebben den huidigen siaat van zaken te handhaven. Frankrijk's besluit kan hierdoor niet gewijzigd worden, Frankrijk's belang verzet zich daartegen. Frankrijk's Marokkaansche staatkunde mag bij het parlement de gerechtvaardigde ver wachting wekken, dat Frankrijk er in slagen zal, zonder eenigen rechthebbende te ontstemmen, zonder eenig belang te kwetsen, zijn invloed in het westelijk bekken der Middellandscbe Zee te verze keren. (Bijval.) (Van onzen Parijschen correspondent.) Parijs, 19/30 Maart 1905. D'C eerste lented;ag vol nieuw leven bescheen met vroolijke zonnestralen d|e jeugdige knoppen en bloesems der Champs-Elyséès, waar -voorjaars bloemen de lucht met hunne heerlijke geuren vervulden, j-erwijl de lustige vogels er in koor zongen. i j Deze intocht der nooit volprezen lente verwekt ,altijd pen gevoel van opgewektheid en vreugde en yij zouden zoo gaarpe in dezen toon blij ven ,en over niets da,n aangename menschen en onderwerpen schrijven, doch den 21sten Maart was juist den dag, dat hier vlak in de buurt, in het Palais Bourbon, de Kamer de scheiding van Kerk en Staat zou behandelen. Deze zaak nu is te ernstig om ze niet van den aanvang af te volgen en daaraan onze geheele aandacht te wijden. lil Reeds in het begin van het debat werd door öe motie George Berry de kwestie gesteld, of het parlement het recht heeft een wet, welke zoo vele belangen treft, in behandeling te ne men, zonder eerst het land te raadplegen? Heb ben de afgevaardigden mandaat gekregen een vraagstuk pp te lossen, dat aan hunne kiezers niet gesteld is geweest? Het antwoord hierop was, ,wat men verwachten kon van eene meer derheid van sectarissen, die aan hunne tegenstan ders alleen de vrijheid laten om te gehoorza men en hunne kiezers, voordat zij geraadpleegd kunnen worden, voor het voldongen feit willen, stellen. Met andere woorden „le régime du bon plaisir." Er is geen land, waar men niet in een zekere mate eerbied voor de openbare opi nie koestert. In Engeland, Italië, Duitschland, Zwitserland enz. werden dikwerf de kamers ont bonden, wanneer eene kwestie, waarbij het hoo- ger belang van het land betrokken was, ter be slissing werd onderworpen. Hier hoort men slechts minachting en handelt men met erger lijke brutaliteit. De scholen worden gesloten en het leger gedesorganiseerd. Het ineer dan een eeuw oude contract, dat de Kerk aan den Staat verbindt, wordt verbroken, zonder dat er aan gedacht wordt het volk te vragen, hoe het er over denkt en wat het wil? En het toppunt van dwaasheid is, dat het Fransche volk het eenigste der wereld is, wiens absolute souve- reiniteit in de Constitutie (Grondwet) te lezen staat. Het voorstel-George Rerry werd door den rapporteur der Commissie Briand bestreden en met 343 tegen 40 stemmen verworpen, terwijl de progressisten buiten stemming bleven. Eene motie van den abbé Gayraud, ten doel hebbende, eene extra parlementaire commissie te benoemen om een accoord tot minnelijke schik king der scheiding van Kerk en Staat voor te bereiden, werd evenzoo verworpen en de alge- meene discussie nam den 23sten een aanvang. De oud-voorzitter der Kamer, het Akademielid, Paul Deschanel, zou bet eerst spreken. De tri bunes evenals de Kamer zelf was dus geheel bezet. Met zijne perste woorden verklaarde hij, bet debat, dat ging aanvangen, het ernstigste, dat sedert de Revolutie in deze vergaderingen gevoerd is geworden. Het heeft inderdaad ten doel, een régime te verbreken, dat gedurende vijf eeuwen de verhou ding van Frankrijk met de Katholieke Kerk re gelde en daarvoor pen nieuw in de plaats te stellen. Deze scheiding, zou ,gemakkelijker op te los sen zijn in een ,land, waar verschillende gods diensten bestaan, dan jn pen land, waar 98 o/o der bevolking dezelfde godsdienst belijdt. De Revolutie had piaar half werk gedaan en geen onzijdigheid in godsdienstige zaken aan den Staat verzekerd. In 1801 dacht niemand aan het Concordaat dan Bonaparte. Dit régime heeft goede resultaten opgeleverd. Dat het concordaat zoo lang in (stand is gebleven, ligt, volgens spre ker, daarin, omdat zekere punten er van het terrein der Kerk pn dat van den Staat duidelijk aan wezen. Het is eerst gaan falen, toen de Staat, ten einde zijn macht te doen toenemen, de geestelijkheid in zijn leger van ambtenaars is gaan inlijven pn de Kerk zich meer van de wereldlijke macht wildé meester .maken. Daarom wil hij wel de scheiding dier twee machten, doch zonder ongerechtigheid. Het zoude misdadig zijn van de scheiding een oorlogsbeweging te ma ken. Deschanel onderzocht toen ,op welke pun ten het ontwerp geamendeerd en verbeterd kon worden. De verdeeling der perken en kerkelijke goederen verwekten groote en .ernstige vraag punten. Wanneer verschillende vereenigingen van Eeredienst (associations cultuelles) (een nieuw woord), goederen zullen opeischen, pioet de recht bank uitspraak doen. In de Vereenigde Staten heeft men deze kwestie opgelost door alleen als Katholieke Vereenigingen te beschouwen zij, die den Paus van Rome, pis haar hoofd erkennen. De plicht van den (Staat is geen schisma's te verwekken of te bevorderen. Het ter beschik king stellen der kerken voor den eeredienst moet door eene fictieve huur verzekerd zijn. Welk voordeel kunnen u die kerken geven door ze aan haar doel te .onttrekken? Men schendt de vrijheid van geweten niet en privilegieert even min eene vereeniging met baar een kerk in ge bruik te laten, want pwe commissie stelt im-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1905 | | pagina 1