Binnenland.
Staten-Generaal.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
uit Berlijn, het departement van Oorlog bezocht
en een memorie aan Taft overhandigd, behel
zende dat Duitschland partij koos ten gunste
van de open deur in Marokko gelijk in het Ver
re Oosten, ten gunste van het behoud van den
status quo en ten gunste van de bescherming
van de handelsbetrekkingen niet alleen van
Duitschland, maar van alle' handeldrijvende na
ties der wereld.
Taft bedankte den gezant, zonder de regeering
te binden. Hij zond de memorie onverwijld naar
Roosevelt.
Duitschland doelt in het stuk niet op Frank
rijk en -vraagt de Vereenigde Staten ook niet
om hun meening.
CHINA.
Uit Peking wordt het overlijden gemeld van
den apostolischen vicaris van Noord-Osjili, Mgr.
Alfonse Farier, titulair-bisschop van Pentacomia,
in den ouderdom van 67 jaren. Mgr. Favier be
hoorde tot een Fransche missie-congregatie en was
sinds 1899 apostolisch vicaris. Vooral sinds de
Boksersopstand toen hij met zijn Christenen
zooveel angstige dagen beleefde en zijn kathedraal
werd verwoest, was zijn naam ook buiten China
bekend geworden.
De afgevaardigde kondigt aan, een stel amen
dementen te zullen indienen, waarbij de naleving
van het leerplan ook op de openbare school, wordt
verzekerd.
De heer R o e s s i n g h is bereid, tot nader
onderzoek zijn kwalificatie van laster, ten nadeele
van een gereformeerd predikant gebruikt, in te
trekken.
De heer Schaper repliceert uitvoerig. Hij
verdedigt daarbij de socialistische schoolpolitiek,
ook tegenover de liberale, die z.i. zeer zwak was.
Om ongeveer half vijf wordt de vergadering op
herhaald verzoek van den redenaar verdaagd tot
heden (Donderdag), als wanneer eerst de inter
pellatieHeemskerk aan de orde is.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Woensdag 5 April.
De Onderwjjsnovelle.
De minister van Binnenl. Zaken,
thans aan het woord komende, zegt, dat hij dé
détailkwesties bij de artikelen zal behandelen en
de groote redevoeringen van de heeren Roessingh
en Treub ter zijde laten, omdat de eerste een
modern theologisch betoog was, de laatste eigen
lek bjj de algemeene begrootingsdebatten thuis
hoorde.
De berekeningen in het ontwerp zijn geheel in
overeenstemming met die van den betreurden
overleden ambtenaar wijlen den heer van Kempen.
De minister ontkent, dat er principieel verschil
is tusschen het nu voorgestelde subsidie en de
reeds toegestaneal is de invloed op de openbare
school, uugeoelend door de subsidiën aan de bij
zondere school, verschillend, daardoor ontstaat nog
geen pnneipieel ondeischeid.
tiet zou kunnen zqn, dat niemand meer gebruik
maakte van ue openoare school, strijd met de
Grondwet zou er uan nog niet zijn de overheid
heet. sleenis te zorgen voor onderwijs van hen
die niet met een bijzondere school genoegen kun
nen nemen.
Tegen de openbare school heeft spreker nooit
iets gezegd (gelach) men heeft ook de uitspraak
van den neer de Wilde aangehaald, die de open
bare scnool in den Haag goed noemde. Ook de
minister doet dattegen de inrichting van de
openoare sctiool uier of elders heeft hij niets,
maar liet is slechts de richting, die hjj, als ge
woon evangelie-belijder, afkeurt. Hij wenscht voor
zijn «.moeien ue pénétration pacifique van de
goasiiien.-iige begrippen in de opvoeding. Dat kan
de op» i,naie r-chool niet geven.
Wat de s> waai borgen" aangaat, spr. heeft nooit
ontkend, dat de Staat het recht heeft, zelf te
zorgen det het geld, dat hij geelt, goed wordt
be>ieed. Maar in 1901 zijn door den heer Goeman
Boige.-ius ge, n waarborgen gevraagd voor het
door hem verhoogde subsidie; nü komt een ker
kelijke regeering zelf met het aanbod van kolos
sale waarborgen in plaats dat men nu zegt, «dat
is royaal vraagt men méér waarborgen, goed
keuring van het leerplan o. a.hiertegen is spr.
niet, wanneer men maar twee afzonderlijke school
inspecties zou hebben voor het openbaar en voor
het bijzonder onderwijs.
Een «aanslag op het openbaar onderwijs is dit
ontwerp genoemd, maar waar is het gevaar als
toch b\jna niemand de bijzondere school zal ver
kiezen boveo.de openbare? En dit zal toch het
geval zijn, wanneer, zooals oók is gezegd, de natie
in haar groote meerderheid nog zoo gehecht is
aan de openbare school. Tegen materieeie pres
sie moet natuurlijk gewaakt, en deze minister zal
dat dan ook doen. Kosteloos onderwijs wordt
bijna niet gegeven van kerkelijke zjjde, zoodat ook
dit de aantrekkelijkheid niet kan vormen. Even
als dit, wordt ook met statistieken toegelicht, dat
de neiging tot bouw van zeer kleine schooltjes
niet bestaat aan kerkelijke zijde. Maar die kleine
schooltjes zijn nog niet eens zoo slecht. In
Duitschland, waar het onderwijs toch het hoogst
staat, ook in de oogen der linkerzijde, zijn van de
36.7UO scholen 21.400 met slechts één onder
wijzer; het maximum kinderen, dat op zulk een
scuuoi mag zijn, is 80 leerlingenEn toch is
hei aantal analiabeten daar veel minder per 1000
inwoners dan hier. In het kanton Zurich, dat
als mouel werd genoemd op schoolgebied, zijn van
de 359 schuten niet minder dan 246 met één
onder w ijzer.
Wat ue Regeering nu met dit ontwerp beoogt,
het is in plaats van schijnvrijheid de ware vrij-
heiü van geweten stellen.
Thau.> is de schoolstrijd weer ontbrand door
schuin van de linkerzijde, de stembus van 1901
zag den schoolstrijd metde oppositie van nu doet
den Siriju iel ontbranden.
Wat de eenheid der natie betreft, die door het
tdjzonuer onuervvzou worden geschaad; van
meet al hebben Ue Joden hun aparte scholen
gehad, is daarom de Judenhetze hier erger dan
eiders? Toen de liberalen de macht hadden was
de haat tusschen Rome en Dordt het felst.
De minister van Financiën, de finan-
cieele gevolgen van het wetsontwerp besprekende,
ontkent, dat het ontwerp niet had mogen worden
ingediend vóór de totstand-koming van de Tarief
wet. Immers eerst voor de begrooting van 1907
zal het meerdere geld wel noodig zijn, en men
mag verwachten dat de larielwet er dan is, ten
minste als deze coalitie het vertrouwen van de
natie blijft genieten.
Rij de replieken wordt door den heer Bos ge
protesteerd tegen de veronderstelling van den heer
Talma, dat de krachtige oppositie tegen dit ont
werp zou worden gevoerd om stembusoverwe
gingen; hij komt op tegen de wijze, waarop de
heer Lohman de Grondwet wil lezen alsof zij
reeds geheel «blanco" ware.
Offlciëele berichten.
Bij Kon. Besl. is benoemd tot hoogleeraar in
de faculteit der rechtsgeleerdheid aan de Rijks
universiteit te Leiden, om onderwijs te geven in
het in Zuid-Afrika geldende materieeie en formeele
privaatrecht in verband met de beginselen van het
Engelsche recht, en het in Zuid-Afrika geldende
materieeie en formeele strafrecht, in verband met
de beginselen van het Engelsche recht, en in de
Engelsche bewijsleer, M. de Villiers, te Kaapstad.
Monument Karei v. d. Heiden.
De Arnh. Ct. verneemt, dat het monument voor
generaal Karei van der Heiden op den Berken
heuvel te Arnhem nagenoeg voltooid is. Het me
daillon met de »buste en relief" van den veld
overste is onlangs aangebracht; alleen de wapen
schilden zijn nog niet geheel gereed. Men hoopt
dat deze week de werkzaamheden zullen zijn afge-
loopen. Met gelijkmaken van het terrein is men
ook reeds bezig.
De commissie belast met het ontwerpen der
strafverordeningen zegt hierin
Art. 1 der Woningwet heeft de Gemeentebe
sturen de verplichting opgelegd een bouwverorde-
Kleine Schooltjes.
«Frontmakers" en andere tegenstanders van de
door dit ministerie ingediende onderwijswetten
welke de vrijheid van onderwijs beoogen, komen
gewoonlijk aandragen met het bezwaar der kleine
schooltjes.
Stel je voor, die minister Kuyper wil subsidie
geven aan scholen met 25 kinderen. Wat komt
er dan van goed onderwijs terecht roepen ze uit.
Opmerkelijk echter is het, dat men van vrij
zinnige zjjde nooit geklaagd heeft over «de kleine
schooltjes" bij het openbaar onderwijs.
Dat die er zijn, blijkt o.m. uit de Bruinisser
Courant.
Die vermeldt, op school D te Zierikzee volgens
de laatste officieele opgave 12 (zegge twaalf leer
lingen) gaan.
Die school met 12 leerlingen kost de stad on
geveer f3000.
Wat zal dat slecht onderwijs zijn.
Een school met 12 leerlingen
Stel je voor dat dr. Kuyper eens voorstelde een
bijzondere school met 12 leerlingen recht op sub
sidie te geven.
Wat zouden de paedagogen van de openbare
school een kabaal maken.
Een openbare school met 12 leerlingen.
Die jaarljjks aan de stad f3000 kost.
Waar hoogstens f 40 per jaar schoolgeld voor
betaald wordt.
Zoodat ieder kind (het zijn er uit den deftigen
gegoeden stand) f 200 aan de gemeente-kas kost.
Plus de subsidie die het Rijk geeft.
Hoe zit het?
Zijn de kleine schooltjes goed of slecht
Zjjn ze goed, dan den mond gehouden over 't
voorstel van minister Kuyper.
Maar zijn ze waarlijk slecht, dan ook mordicus
bestreden de geldweggooierij door 'liberale ge
meenteraden ten koste der belastingbetalers.
Die bovendien hunne groote en kleine bizondere
scholen nog te bekostigen hebben.
Walchersche Courant.)
De Asserkwestie.
Uit Assen wordt gemeld
Naar wij vernemen, is eerst deze week in de
onderoflicierscantine te Assen de Standaard ter
lezing neergelegd en is dit geschied op verzoek van
eenige christelijke onderofficieren, die van oordeel
waren, dat het vrijgekomen geld van de Hande
lingen best op die wijze kon worden besteed.
Uit Amsterdam.
In het Gebouw van de Maatschappij voor den
Werkenden Stand te Amsterdam, werd gister
avond, onder voorzitterschap van mr. E. van
den Bogaert, een vergadering gehouden, uitge
schreven door het centraal bestuur der R. K.
Kiesvereeniging te Amsterdam.
Deze bijeenkomst was een algemeene verga
dering van alle afdeelingen samen.
De heer B. R. F. van Vlijmen, lid der Twee
de Kamer, voerde het woord over het onder
werp: „Onze strijd."
De nieuwe Bouwverordening.
Heden is in druk verschenen het ontwerp-Bouw-
verordening der gemeente Schiedam.
De nieuwe bouwverordening is verdeeld in 11
hoofdstukken, die wederom geplitst zijn in afdee
lingen.
In het geheel zijn er niet minder dan 174
artikelen.
Aan het lijvige stuk gaat een memorie van toe
lichting vooraf.
ning te hebben.
Uit art. 8 der wet vloeit voort dat ook in die
Gemeenten waar een verordening geldt, een nieuwe
met inachtneming der wettelijke bepalingen moet
zijn tot stand gekomen vóór 1 Augustus 1905.
Volgens art. 51 vervalt de bestaande verorde
ning, zoo zij met eerder is herzien, met 1 Augus
tus 1906.
Art. 1 der wet verlangt voorschriften voor
nieuwe en vernieuwde woningen, voor bestaande
woningen en nopens behoorlijke bewoning.
Art. 3 geeft aan, welke punten in elk geval in
de verordening moeten geregeld zijn. De Ge
meentebesturen zijn volkomen vrij de regelinD
zoover uit te strekken als zij geschikt oordeelen
ook over niet genoemde punten.
Het ontwerp houdt zelfs verscheidene bepa
lingen in, die met het door de Woningwet met
de bouwverordening beoogde doel weinig of niets
te maken hebben, zooals die van Hooofdstuk V
en VIII.
Ingevolge art. 6 der Gezondheidswet moet de
Gezondheidscommissie in dezen worden gehoord
De verordening behoeft de goedkeuring van
heeren Gedeputeerde Staten, die den Inspecteur
der Volksgezondheid, belast met het woningtoe
zicht, hooren art. 7
Natuurlijk is het bij de verordening te doen
om de technische bepalingen, waaraan gebouwen
moeten voldoen. Doch noodzakelijk niettemin zijn
bepalingen van algemeenen, administratieven en
strafrechtelijken aard
Wij stellen ons voor deze in de toelichting te
behandelen.
Bepalingen van algemeenen aard vindt men
hoofdzakelijk in het le Hoofdstuk, Algemeene be
palingen verzameld, doch ook wel verspreid b.v
in de artt. 14, '15, 29, 39 en 100. Die van admi
nistratieven aard in Hoofdstuk IX en art. 42,
handelende over vergunningen door Burgemeester
en Wethouders te verleenen en Hoofdstuk X over
beroep van beschikkingen van het Bouwtoezicht
op Burgemeester en Wethouders en van beschik
kingen van Burgemeester en Wethouders op den
Raad. Die van specifiek strafrechtelijken aard in
de le Afd. van hoofdstuk II, Algemeene gebods-
en verbodsbepalingen, in de artt. 34, 35, 36 en
37 en 9799, 121 en 122, eveneens met Alge
meene gebods- en verbodsbepalingen, en in Hoofd
stuk XI, Afdeeling I, Strafbare personen, Afd. 11,
Strafbedreiging en Afd. III, Politiebepalmg
Het kwam wenschelijk voor deze bepalingen
gelijk aangegeven te splitsen en bijeen te voegen
In de inhouds-opgave zijn alle bepalingen der
verordening in vogelvlucht beschouwd. Het spreekt
van zelf dat deze zich tot de meest kenschetsende
aanduiding moest beperken en uat daarop, gelijk
de waarschuwing aangeeft, niet vertrouwd kan
worden, doch dat men de artikelen zelf zal moe
ten lezen.
een vernieuwing van geringe beteekenis is. Doch
hem hangt boven het hoofd, wanneer hij geen
vergunning heeft gevraagd, dat Burgemeester en
Wethouders een ander oordeel hebben. Dit zal
dus tengevolge hebben, dat men in twijfelachtige
gevallen, om gedekt te zijn, vooraf het oordeel
van Burgemeester en Wethouders zal inwinnen,
hetzij dat men dit bij het Bouwtoezicht zal vra
gen, hetzij dat men voor alle zekerheid «en ver
gunning vraagt. Is dan naar het oordeel van Bur
gemeester en Wethouders geen vergunning ver-
eischt, dan wordt dit den aanvrager te kennen
gegeven. Praktisch zal op deze wijs de zaak zich
;oed oplossen.
In art. 2, Ie lid worden bij de bepaling van
hetgeen onder oprichten, bouwen en vernieuwen
is begrepen een aantal min of meer synoniene uit
drukkingen gebezigd, opdat zoo mogelijk geen ge
vallen zullen ontsnappen. Deze methode beveelt zich
hier vooral aan, waar het onmogelijk is zich vooraf
alle gevallen voor te stellen, en te bepalen hoe
veel het eene van het andere verschilt.
Art. 2, 3e lid aangevende, hoever de toepassing
der voorschriften reikt bij vernieuwingen, sluit
aan bij art. 3, 2e lid der Woningwet.
Art. 3 geeft antwoord op de vraag, wanneer
een gebouw als bij het inwerkingtreden der ver
ordening bestaande moet worden aangemerkt. De
bouw moet krachtens schriftelijke vergunning zijn
aangevangen.
Op te merken valt, dat de verordening voor
schriften geeft voor gebouwen, met bepaling, dat
de voorschriften uitsluitend betrekking hebbende
op woningen of woonvertrekken, slechs van toe
passing zijn, wanneer het gebouw tot bewoning
bestemd is of gebezigd wordt.
Wordt vervolgd).
Aanbesteding.
Door den architect J. Vormer alhier werd he
denmiddag ten 3 ure voor de Schiedamsche werk-
liedenvereeniging «Door Eendracht grooter" aan
besteed het afbreken van het pand aan het
Heerenpad no. 19 en het bouwen van een verga
derlokaal met bovenwoning.
Ingekomen waren 8 biljetten.
J. Bijl alhier, f2774.— C. van Tilburg, Vlaar-
dingen, f2925.N. v. d. Velden alhier, f2958.
St. P. Verburgh Vlaardingen, f 2975. - L. van
Etjk alhier, f3151.- J. Pinster alhier f3210.—
B. Maarleveld Vlaardingen, f3300.— A. Wensfoort
alhier, f3592.50.
De gunning werd aangehouden.
Algemeene bepalingen.
Art. 1 houdt definities in. Definities werden
ook in de vorige bouwverordeningen opgenomen.
Zij kunnen niet worden gemist. Dikwijls is de
term van het dagelijksch leven niet scherp begrensd
of staat de beteekenis niet zuiver vast, dikwijls
ook wil de verordening aan de beteekenis van
een woord een uitbreiding geven.
De verordening behoort zich zuiver rekenschap
te geven van de termen die fundamenteel zijn,
telkens voorkomen en tot verschillende uitlegging
aanleiding geven, en daarvan de grenzen te be
palen. Dit alles geschiedt het best in een defi
nitie.
Natuurlijk is de verordening geheel vrij in
hare definities. De definitie toch geeft aan, wat
de verordening bedoelt met door haar gebezigde
uitdrukkingen. Al gebruikt de verordening een
woord in een andere beteekenis dan het spraak
gebruik, mits zij de door haar daaraan gehechte
beteekenis maar goed omschrijft, het staat haar
vrij. Zoo heeft bijv. deze verordening aan het
begrip «straat" een bizondere beteekenis gehecht.
Gemeenlijk wordt daaronder de geplaveide ver
keersweg verstaan. De verordening beschouwt
haar als ruimte om aan te bouwen, onverschillig
of zij tot verkeersweg dient of niet. Natuurlijk
is die beteekenis de geheele verordening door vol
gehouden. Niet alle definities werden in een be
paling bij een gebracht. Sommige komen voor bij
de regeling van het speciale onderwerp waarvoor
ze gelden, ook om die regeling niet uiteen te
rukken. Zie bijv. art. 39.
Uit den aard der zaak zijn begrippen, aan ap
preciatie onderhevig niet voor definieering vatbaar.
Deze begrippen als bijv.voldoende, gering, be-
langrijk, werden gewoonlijk ter beoordeeling ge
steld van Burgemeester en Wethouders, een en
kele maal van het Bouwtoezicht, waarvan men
trouwens krachtens art. 157, altijd bij Burge
meester en Wethouders in beroep kan komen.
Natuurlijk zullen Burgemeester en Wethouders
zich bij de beoordeeling in elk geval door het
deskundig Bouwtoezicht doen voorlichten.
Met betrekking tot het tweede lid van art. 2, waar
ook iets van het oordeel van Burgemeester en Wet
houders wordt afhankelijk gesteld, zal wellicht de
vraag rijzen, hoe belanghebbenden dat oordeel
kennen.
Dit tweede lid geeft te kennen dat de vergun
ning, bedoeld in art. 8, niet vereischt is voor het
vernieuwen van onderdeelen van, naar he t oordeel
van Burgemeester en Wethouders, geringe betee
kenis. Ieder zal voor zich zelf moeten uitmaken of
Inbraak.
Heden-morgen bleek inbraak te zijn gepleegd
in het kantoor achter de branderij van de firma
v, d. Pant, aan de Hoofdstraat. De kantoordeur
was geforceerd en de lessenaars opengebroken.
Alles was doorsnuffeld, doch niets bleek bij onder
zoek te zijn onvreemd. Ook hebben de inbrekers
etracht de brandkast te forceeren, maar dit is
mislukt.
Door de politie die, onmiddellijk na de ontdekking
dezer inbraak, met het gebeurde in kennis werd
gesteld, heeft heden een uitgebreid onderzoek
ingesteld.
Zaterdag 15 April van 7—9 uu r e n
Zondag 16 April van 12—3 en 7—9 uur zal in
het gebouw der afd. Schiedam van den Ned.
II. K. Volksbond de tentoonstelling plaats hebben
van het werk der leerlingen van de Teeken- en
Vakschool »St. Joseph".
UIT VLAARDINGEN.
Bij den r ij wiel handelaar VanRoon
aan den Bovendaijer alhier vervoegde zich 11.
Zaterdagnam. een als heer gekleed persoon, naar
gissing 28 jaar. Hij vroeg een rijwiel te huur en
gaf als naam op Hartman, wonende in de Vossen-
straat. Tot heden is het rijwiel niet terug en de
opgegeven naam is in genoemde straat niet be
kend. Naar alle waarschijnlijkheid is de rijwiel-
verkooper de dupe geworden van oplichterij.
UIT MAASLAND.
Gister had te Maasland plaats de verkiezing
van een hoofdingeland en van een plaatsvervan
ger-hoofdingeland van Delfland. Er werden uitge
bracht 501 stemmen.
Tot hoofdingeland werd gekozen de heer J. M.
van der Schalk, te Schiedam met 459 stem men
en tot hoofdingeland-plaatsvervanger de heer R.
Buynink, te Maasland met 438 stemmen.
De Utrechtsche Dom en de Delft-
sche toren. Men schrijft aan het U. D. In
het vorige jaar zag ik ergens eene afbeelding van
den toren der Nieuwe Kerk te Delft; een inder
daad indrukwekkend monument. Uiteen bijschrift
bleek dat de inwoners van Delft met die van
Amersfoort en Rhenen strijden om de eer wie
van hen nu wel den hoogsten toren in hun mid
den hebben. Doch nu is mij gebleken dat ook de
Utrechtenaren mede moeten strijden en dat van
het Quartet aan de spits voert Delft.
Wat toch staat te lezen in de «Geschiedenis
van de bouwstijlen in de hoofdtijdperken der
architectuur door Eugen Guel, hoogleeraar voor
de bouwkunst aan de Polytechnische School te
Delft, derde, door den schrijver geheel herziene
en bijgewerkte druk", uitgever P. Gouda Quint,
Arnhem, 1903, op blz. 87.
1. enz.
13. Toren der Nieuwe Kerk te Delft 108 M.
