Dagblad voor Schiedam en
De uitslag.
Haar vriend.
28ste Jaar^an
Maandag 19 Juni 1905.
No. 8233.
fe uilleton.
Uit de Pers.
Schrijft m'
fi
9)
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dage.ijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
ost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
6 Ac cenl- Franco per post door geheel Nederland ƒ2.- per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
raat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels ƒ0.77 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 12i/g cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
De
^'ordt U'ts'a^ van stemmingen op Vrijdag 1.1.
^esPr k"1 onc'ersc*le'<^e,ie partijorganen druk
e men een krachtig bestuur verwach-
0 ,n^ien de regeering leeft in een voortdurende
eipieej en a' n'et aanneming, van prin-
atn e wetten of ook van vijandige motiën en
20()ernenten steeds afhankelijk is van den ge-
het ei^stoestand, de familieomstandigheden en
vi,meer °f minder krachtig plichtbesef van ruim
al» PerS(men Het kan, ook van een zeer
gew 6etl stan(*Punt beschouwd, allerminst een
jan^enschte toestand heeten, dat de belangen des
van S Voor,,<lurend afhangen van een verkoudheid
W]meneer een huwelijk ol sterfgeval in de
le van meneer B. of te-laat komen aan den
gevv Van meneer C. Daarom, nog eens, moet er
ons 6r'it worden, hard gewerkt in de dagen, die
ervo'10^ sche'hen van de herstemmingen, teneinde
te» °r 'e Z0roen) dit de meerderheid, welke in de
genwoordigg Kamer niet minder bedraagt dan
Vler*n> n^et lager kome dan tot zes, uiterlijk tot
Spe'ü het laagste cijfer, dunkt ons, dat eenige
'ng van toevallige omstandigheden mogelijk
U zonder dat terstond het leven van de re-
S of van één of meer harer leden in gevaar
rdt gebracht.»
Set Centrum
j ^1 hebben wij geen reden, de toekomst
1 F! 1P 71 On 3f Vizvrvff rtnrrn
Dej
tvvijfeld
sPan
ln te zien, dit eerste resultaat heeft onge
aangetoond, dat de uiterste krachtsin-
^nirig zal noodig zijn.
e Rotterdammer (anti-rev.)
tep-f6 st°rmloop der vrijzinnigen tegen onsChris-
ver|j ^misterie is voorloopig mislukt" en dan
®r°P in zijn artikel zegt het blad nog, in
;a'ting aan dezen aanhef:
6r lsmht, ondanks de schandelijke wijze waarop
je^ or het liberalisme is gewerkt. Sommige bil-
Zo n Waren schaamteloos, en nog nimmer is er
hij d °nhe'hg vuur op het altaar gebracht dan
getl 6Ze stembus, waarbij de vereenigde vrijzinni-
°nder de anti-Kuyper-leuze optrokken."
Standaard:
Voor ^°e h'j herstemmingen ook loope,
V- het bestuur van het land rezen uit de stembus
op ^lsteren twee donkere wolken aan den horizont
ip^6 6erste >s: dat, hoe de weegschaal ook oversla,
j geen geval een krachtige meerderheid in de
W ^amer zitting zal nemen.
'nt links, dan zien we niet hoe de oppositie
dan' met 'n heor'P van de socialisten, tot meer
ha za' brengen, en houdt rechts de hooge
t°t dan daalt de meerderheid van 57 bijna zeker
bei?'' nU 's voor bewindvoering altoos uiterst
denkelijk. Vooral zoo links met 50 of 51 uit-
Voorzienigheid wil niet, dat een jong-
zblk a's 8Ü> de lente zou doorbrengen in
tpi een Tomarltisch oord en geen liefdes tvöii-
bl, hele ven. Een kasteel in een tuin, een,
e.lende vallei en de Italiaansche lucht;
Va Daïiaansche zon en maan! De portretten
éin' 'achendé doode vrouwen, als ge wilt
Ja lUiVV vtenbeelding levendig te houden. En dé
hei r'' z'ngend in de minosa. Neen, neen. De
Uk. 'T1 vau het stuk wacht achter de scher-
tgj11 T 'h vloei het. Geef haar een oogenblik
Vér Doedé Hemel, kan ik waarlijk too-
met een uitroep van verbazing brak
Plotseling af.
g,J draaide zich pin en zag hém aan met
taende wangen en vlammende oogen.
tj ë'j huichelaar 1 gij leugenachtig monster1"
H Z'J juichend.
Tr.Ü Wat iis er?" Wat gebeurt er?" vroeg
onschuldig.
Ha kunt. ge mij zoo bedriegen?" zeide zij
«ai het venster wijzende, „ln alle geval is
aderliefst. Zij past volkomen in het stuk.
kwam, gaan we een periode van zeer te betreuren
politieke malaise tegemoet.
En de tweede donderkop, die opkwam, is het
zich scherp teekenende feit,|dat Manifest-liberalen,
Unie liberalen en vrijzinnig-democraten sat\m, in
dien de sociaal-democraten zich niet over hen ont
fermen geen 30 zetels halen. Voor al hun overige
districten kunnen ze alleen leven bij de gratie der
socialisten."
En dan verder
«De zweep van Troelstra", die dusver nog alleen
in de Kamer trof, zal nu ook raak neerkomen op
de candidaten in herstemming.
En dan staan we weer rr.et beide voeten in het
moeras."
Door flink te blijven werken en alle zeilen bij
te zetten zal echter nog veel zijn goed te maken,
zal althans gezorgd kunnen worden, dat er een
kleine meerderheid is".
Het orgaan des heeren Lohman, De Nederlander
schrijft o.m.
sfEen ding is nu al beslist. Namelijk datgene,
wat wij bij herhaling gezegd hebben en dat aan
schrijver dezes nog op den laatsten avond vóór de
stemming, door een vrijzinnig debater betwist
werd dat wanneer de linkerzijde inderdaad weer
aan het bewind komt, zij zal moeten steunen op
de sociaal democratie. Mr. Troelstra's woord in de
Kamer: »Een liberale Regeering zal hier in het
vervolg steunen voor een belangrijk deel op de
sociaal democraten" wordt nu door de klare feiten
bevestigd.
Niet alleen door het feit, dat de liberalen bij
een ontzaglijke reeks herstemmingen op de hulp
der socialisten zijn aangewezen en alleen door die
hulp kunnen en zullen overwinnen, maar ook, en
veel meer nog door het feit, dat zij zonder de
soc.-dem. Kamerfractie geen meerderheid zullen
vormen.
Dit ernstige teit behooren de kiezers zich in de
aanstaande dagen voor oogen te houden. Wij gaan
een toekomst tegemoet van een op socialisten
steunende liberaal-radicale Regeering, wanneer de
kiezers niet aan de rechterzijde de meerderheid
bezorgen. Dit staat nu onwrikbaar vast.
Men zal nu eens zien hoe de liberale politici
zich zonder aarzeling zullen beijveren, den
socialist aan te bevelen. Zoo zal het gaan te
Franeker. Zoo ook te Weststellingwert, Schoter-
land, Appingedam, Hoogezand en Enschede, De
laatste dekmantel wordt nu afgelegd. Zonder
scrupules zal het gaan op den socialist tegenover
den «clericaal". Den «ondergrondsche geleiding"
wordt nu bovengrondsch. Hand in hand gaat
men bij de herstemmingen ter stembus. Maar
zouden nu, met name te Franeker, alle liberale
kiezers zich daartoe laten gebruiken Men is in
dit district zoo iets nog niet gewend. Vele stem
men daar Lieftinck, niet omdat ze zulke vurige anti-
clericalen zijn, maar omdat deze nu eenmaal 30 jaar
in de Kamer heeft gezeten. Niet onwaarschijn
lijk dat er velen onder zijn, wien de voorgeschre
ven gang naar het sociaal-democratisch Canossa
te zwaar valt. Bedenkt men daarbij, dat de heer
Ik zou geen' andere heldin kunnen wen-
schen."
„Z,ij? Wie?" vroeg hij en kwam naast haar
staan.
„Wie? Foei, gij schijnheilige?" kraaide zij.
„Ah, ik zie het", zeide John.
Want beneden hem, in den tuin, juist onder
de mimosa (die glinsterde als goud) waar de
lijsier zat te zingen, stond een vrouw.
Zij stond in'het pad, bij den zonnewijzer, een
oud ding van grijzen steen, geheel begroeid
met groen en tuinmos; zij scheen er den tijd
op na te gaan en glimlachte vroolijk in zich
zelf, geheel onbewust van dit paar, dat haar
daar boven beschouwde. Zij droeg een licht
kleurig huiskleedje en was zonder hoed, pis
iemand, die daar t huis hoorde. Zij gcheeti nog
heel jong, twee of drie-en-twintig, jong, slank
goed van grootte en ik geloof wel, dat gij
haar mooi hadt gevonden.
Zij keek naar den zonnewijzer en glimlachte,
en met haar donkere oogen en zachtlijnig ge
laat, hef zachte rood in haar gelaat en het
diépere van haar. mond, met haar 'haar bijna
zwart in de schaduw, maar, waar. de zon erop
speelde donkerrood, ja, ik geloof wel, dat gij
haar mooi hadt gevonden.
„Zij is allerliefst", beweerde zij. „Haar ge
zichtje is, verrukkelijk, zoo gevoelig, zoo gees
tig, zoo gedistingeerd, zoo aristocratisch. En
zoo verstandig", voegde zij er na eenig naden-
keu 1%
Ankerman thans 700 stemmen vóór is, dan is de
mogelijkheid allerminst uitgesloten, dat hij ten
slotte de overwinning behaald op den heer Tak.
Op dit district is dan ook mede de hoop der onzen
gevestigd. Laat men daar den moed niet verliezen,
maar zeer krachtig aanvatten en voorkomen, dat
nóg meer Friesche districten in handen raken der
uiterste linkerzijde.
In Leeuwarden zullen de onzen nu natuurlijk
de liberalen Thomson moeten stemmen tegenover
den sociaal-democraat, evenals te Amsterdam III
en Zaandam de heeren Eland en De Boer. Van
twee kwaden het beste."
De Nieuwe Courant verheugt zich inzonderheid
over de «schitterende herkiezing" van mr. Tyde-
man en die yan den heer Hennequin. Het blad
betreurt liet, dat «de jongeren", mr. Zimmerman
in Dellt en mr. Ter Spil het in Appingedam niet
verder hebben gebracht en heeft voor de «naaste
geestverwanten", die in herstemming komen, goe
den moed.
De beschouwingen eindigen aldus
«Groote onzekerheid dus ziedaar, over 't
generaal, onzen indruk. Er zal in de twaalf dagen,
die ons van de herstemmingen scheiden, geducht
gewerkt worden van alle zijden. Moge de tempe
ratuur noch in de weersgesteldheid, noch in de
politiek tot hooger peil rijzen, dan zij op dezen
warmen, maar toch niet heftig bewogen dag be
reikt heeft."
De N. B. Ct. constateert, dat vele zetels der
kerkelijken ernstig worden bedreigd, maar ver
volgt dan
«Zeker, van onzen kant zijn er ook districten,
waar wij een harden strijd zullen te strijden heb
ben om de bezette zetels te behouden wij noe
men Haarlem, Leiden, en de beide Utrechtsche
districten, vooral Utrecht II. in alle welke libera
len van het Manifest in herstemming zijn. Ook
zien wij niet voorbij, dat de mogelijkheid bestaat,
dat de regeeringspartij een zetel wint in den
strijd van den katholiek tegen den aftredenden
sociaal democraat in Enschede.
Maar met dat al hebben wij goede hoop, dat de
stembus van 28 Juni, sterker nog dan die van
heden, de regeeringsmeerderheid zal doen afbrok
kelen, waarbij dan voornamelijk de zetels het zul
len moeten ontgelden van die Kamerleden, welke
tot de anti-revolutionnaire partij behooren en dus
Kuyper het naast staan."
Het Handelsblad schrijft
«In elk geval is de strooming, die zich in 1901
heeft geopenbaard en die in 1901 heeft voortge
duurd, thans tot staan gekomen en toont zij neiging
weder een andere richting uit te gaan.
De vrijzinnigen hebben Vrijdag zich wakker
geweerd. Met nog eenige inspanning kunnen van
de 35 districten nagenoeg alle door de oppositie
worden gewonnen.
Vooral in Amsterdam heeft de linkerzijde zich
uitstekend gehouden. Dadelijk zijn reeds 4 vrij
zinnigen gekozen en in bijna al de 5 andere
districten staan de kansen gunstig
Land en Volk verheugt zich over den aan
vankelijken uitslag, vindt dat de kansen voor de
„Hm!" zeide John, met gefronste wenkbrau
wen, alsof hij over iets nadacht.
„Zij heeft een goed figuur, een uitste
kende houding", zeide lady Blanchemain.
„Hm!" zeide "John.
„Gij zijt te yéel man denk ik, om haar toi
let te apprecieeren. 't Is van een naaister, die
haar vak verstaat. En dat lila mousselien (wat
nu juist mode is) staat uitstekend zoo in de
open lucht, met dat landschap op den achter
grond. Kom, wees, openhartig. Vertel mij alles
van haar. Wié is zij?"
Daar sta ik juist over te denken," zeid.- John.
Ik kan het niet begrijpen. Hoe lang stond zij
daar al Van welken kant kwam zij
„Houd mij nu niet langer voor den gek"1
zeide de lady ongeloovig.
„Ik heb haar nooit in mijn leven gezien"^
Vertelde hij plechtig.
Zij zag hem sitrak aan.
„De hand op het hart?" vroeg zij twijfelénd.
Hij doorstond vrijmoedig haar bl'ik. „De hand
op het hart", zeide hij.
„Nu", besltoot zij lachend, „dan heb ik veel
meer van een tooverhek», dan ik dacht en
mijn voorgevoel' i,s uitgekomen. De heldin van
het stuk is er. Daar, nu gaat zij weg. Wat
loopt, zij goedGa haar achterna, snel en
begin haar het hof te maken."
De glimlachende jonge vrouw, in haar lila
kleedje, dat zacht glansde in de zon, ging lang-
zaain door het tuinpad en verdween achter
linkerzijde goed staan en het vooruitzicht der
oud-liberalen om plaatsen te veroveren, zeergunstig.
De vrijz.-dem. Arnhemsche Ct. legt haar oordeel
neer in een artikel, waaraan wij het onderstaande
ontleenen
«Vatten wij den indruk van den uitslag der
Vrijdag gehouden algemeene verkiezingen in enkele
woorden samen, dan aarzelen wij niet te erkennen,
dat onze hoop op een belangrijke winst der
linkerzijde niet is vervuld, maar toch ook onze
verwachting niet werd beschaamd, dat door de
kiezers de politiek van het kabinet-Kuyper, of
juister nog van den man die aan het kabinet zijn
naam geeft en in wien als ware 't die politiek
geheel verpersoonlijkt is, zou worden veroordeeld.
Bedriegen niet alle voorteékenen, dan zal na de
herstemmingen ons land van het régime-Kuyper
worden verlost. Dit is althans een winst, waar
over de vrijzinnigen alleszins reden hebben zich
te verheugen, omdat de handhaving van den
tegen woord igen premier gedurende een nieuw
vierjarig tijdperk een ernstig gevaar zou zijn voor
de rust en den burgerlijken vrede in ons land.
Dat op de rechterzijde slechts twee zetels zijn
veroverd, Den Helder door den heer Gerritsen en
Gorinchem door den heer Pierson, is ons een
teleurstellinger zijn verschillende districten,
waarvan wij de verovering op de rechterzijde
hadden verwacht, maar waar tot ons leedwezen
de aftredende afgevaardigde der rechterzijde reeds
onmiddellijk werd herkozen, en waar althans eene
herstemming ons niet onwaarschijnlijk docht.
Maar daartegenover staat dat verreweg de meeste
herstemmingen gunstige kansen bieden voor de
linkerzijde, terwijl daarbij genoeg zetels te winnen
zijn, om in elk geval de handhaving van het
régime-Kuyper onmogelijk te maken.
De vervulling dezer verwachting hebben de
vrijzinnigen in de hand en dat geeft ons moed
dat onze hoop niet zal worden teleurgesteld, omdat
immers de ervaring leert, dat, al zij t feit op
zichzelf te betreuren, bij de herstemmingen eigenlijk
eerst de vrijzinnige kiezers tot eene uiterste
krachtsinspanning te brengen zijn.
De coalitie-meerderheid moet tot een minderheid
wordendit is het naaste doel van den strijd dien
tot den 28e de vrijzinnigen te voeren hebben. En
hoe bedroevend 't ook zij, dat voor 't oogenblik
geen hooger ideaal is te bereiken, niet mag worden
vergeten, dat met de rampzalige Kieswet van 1896,
welke het land overlevert aan de overmacht van
het platteland, dit voor de vrijzinnigen reeds een
zeer belangrijk succes moet heeten. Wordt dit
verkregen, dan moeten wij voor 't oogenblik reeds
tevreden zijn
Het Volk spreekt van. een politieken en mo
reel en slag voor dr. Kuyper.
Hij ziet, zegt het blad, zijn, meerderheid in
gevaar gebracht, en dat hij schade zal lijden,
mag in alle gevallen wel als zeker worden aan
genomen. De bedwinger der staking van 1903,
de man die de ailbeiders sloeg, is nu zelf ge
slagen en straks bedwongen. En zijn lot is in
handen van hen die zich, naar 's mans chris
telijk woord, sloten, buiten de gemeenschap der
het geboomte. Maar John in plaats van haar
achterna te gaan, bleef aan de zijde van zijn
raadgeefster en keek toe.
„Zij kwam uit die lage poort, rechts, waar,
de cypressen staan, juist toen ik uitgesproken
was" zeide de lady. „Zij is zonder hoed, ge
kunt niet tegenspreken, dat zij hier thuis
hoort"
„Neen, het schijnt zoo," zeide John. „Ik be
grijp er niets van."
„De tuin schijnt leeg en verlaten nu zij weg
is, vindt ge niet?" vroeg zij. Toch zag die
vóór haar komst er vriendelijk genoeg uit. Zie,
le hagedissen,(er zijn er vier, geloof ik,) die
bij haar nadering van den zonnewijzer spron-
zijn teruggekomen. Wel, uw weg ligt voor
i. Zou het onmogelijk zijn, dat gij een oude
!a.me een kop thee geeft?"
„Ik wilde het juist, voorstellen," zeide John.
„Mag ik u naar mijn kamers brengen
Den, anderen morgen wandelde John reeds
vroeg orider de olijven. Recht uit bed wavj hij
n, een onmogelijk costuum (een oude ulster
met groote parelmoer, knoopen, een paar Turk-
sche muilen, en een hadhanddoek over zijn
chouder) gaan zwemmen een halve mijl stroom
opwaarts, waar de Rampio, de woeste, onstui
mige Rampio' een oogenblik een poel vormt,
die diep, helder, uitlokkend en (dit merkt ge
na uw sprong), zeer koud is.
(Wordt vervolgd
