Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Celebes.
Haar vriend.
üit Mand
28ste Jaargang.
Donderdag 6 Juli 1905.
No. 8246.
De troebelen in Odessa.
Ofiicieele Berichten.
Kennisgeving.
Oorlojr met Boni.
FEUILLETON.
Algemeen Overzicht.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dage.ijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f'2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTEItSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1—6 regels 0.77 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 12i/j cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden inededeeliugen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst b i 1 -
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus uo. 30.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
Gezien art. 98 der Kieswet,
Brengen ter kennis van de ingezetenen, dat de
Processen-verbaal, bedoeld bij art. 93 dier wet,
van de op den 5den dezer in deze gemeente plaats
gehad hebbende stemmingen voor de verkiezing
van zeven Leden van den Gemeenteraad, op de
Secretarie der gemeente ter inzage zijn nedergelegd,
en dat afschriften daarvan aan het raadhuis zijn
aangeplakt.
En is hiervan afkondiging geschied, waar liet
behoort den Oden Juli 1905.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
VERSTEEG.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
{Slot.)
De yan hem op 'het tijdstip zijner verheffing
tot vorst van Boni gekoesterde verwachtingen
werden echter niet. vervuld. Onder gouverneur
^an Braam Morris kwam dit nog niet zoo aan
6en dag, maar onder diens opvolger baron Van
Hoëvell, maakte de radja zich schuldig aan zeer
ernstige met zijin contract strijdige handelingen,
welke Van bestuurszijde tal van schriftelijke en
mondelinge Vertoogen en terechtwijzingen ten ge
volge hadden. Toen dit alles niet hielp, richtte
'Baron Van Hoëvell zelfs een „laatste waarschu
wing" tot den vorst, met. de mededeeling, dat
Wanneer hij geen gehoor gaf aan deze vermanin
gen, den gouverneur-generaal zou worden gerap
porteerd dat Boni het gopvernement de gehoor
zaamheid had opgezegd.
In ,hlet geheim-schrijven van 23 Maart 1903 gaf
fle aftredende gouverneur hiervan kennis aan
'to regeerinig. Hij1 adviseerde tevens tot krachtig
optreden tegen den vorst., die slechts op eigen
grootheid en rijkdom bedacht was en zijn yolk
Blootstelde aan eindelooze vexatiën, waardoor
het (verliep; die zijn rijksraad zoo goed als ge
heel op zijde had gezet; die, door geldzucht
gedreven, overal zijin trawanten heen zond met
gewapend geleide om de in de andere zelfbestu-
rende staten gevestigde Bonieren af te zetten;
die zich dit zelfs op 's gouvernements recht-
streeksch gebied veroorloofde, zoodat dergelijke
gezanten 'in 1901 van Saleiei' moesten worden
weggejaagddie ten slotte, profitoerende van de
Zwakheid van andere landschappen, als bijv. Loe-
woe en Laiwoei, die niet teigen hem opgewassen
waren, daar den baas speelde en de bewoners had
gebrandschat en beboet.
Naar aanleiding van dit schrijven werd de
nieuwe gouverneur, Kroesen, uitgenoodigd om
te dienen van advies tor zake va,n de tegenover
20)
„Ik kon het niet," zeide Annunziata met
nadruk, .„mhaf nu heli ik u gevonden."
„Toich? WaarlijkWaar dan?" Vroeg hij.
.jWaiab?" zeide zij Verontwaardigd. „Wel,
bier naituulrlijk.
„Daar zou i'k niet al te zeker van zijn," waar
schuwde hij haar. „H i e r is een schuwe vogel.
Want bedenk eens, zoo we engelns anders wa
nen, ,dan zou daar „hier" zijn en hier zou
nngeus anders zijn."
„Neen", zeide Annunziata vastberaden,
„Waar iemand zich bevindt, dat is altijd
h i er."
„Je doet alsof men zijn hier meedraagt
evienals yijn Ihoed", zeide John.
„Zoo ils het ook", knikte Annunziata.
„Je hebt een verbazend helder hoofdje, niet
tegenstaande al zijn krullen heeTscht er toch
geen verwarring", zeide hij. „Wel kunt gij
je rapport uitbrengen en het plechtig bezwe
ren?"
„Mijn rapport?" zeide Annunziata met een
Vragende» Mik.
Boni gevolgde politiek, daarbij rekening houdend
met den wensch der regeering, dat een gewapend
optreden tegen Boni zoo mogelijk moest worden
vermeden, indien dit niet bepaald geëischt werd
door 's lands belang of waardigheid.
De gouverneur Kroesen trad den 29sten Juni
1903 op. In zijn den 9den Juli d. a. v. inge
diend verslag over de maand Juni werd ver
meld dat van de kennisgave der overneming
van het bestuur was gebruik gemaakt om den
vorst' van Boni te kennen te geven, dat de gou
verneur met leedwezen had vernomen dat diens
handelwijze in den laatsten tijd in strijd was
met het contract en dat hij wel eens uit het
oog verloor de eerbied en gehoorzaamheid aan
den vertegenwoordiger van het Nederlandsch-ln-
dische gouvernement verschuldigd, terwijl de hoop
werd uitgesproken dat de vorst tot betere ge
dachten zou komen, berouw zou toonen over zijne
misstappen en verder van hem werd geëischt in
vredelievende verhouding tot het gouvernement
te blijven voortleven en zijn volk met rechtvaar
digheid te besturen.
Om te kunnen voldoen aan de hier voren ver
melde opdracht, om te dienen van advies omtrent
de Bonische zaken, begaf gouverneur Kroesen
zich, op een daartoe ontvangen uitnoodiging van
den vorst, overgebracht door het Bonische ge
zantschap dat den 9den November 1903 te Ma
kasser zijne opwachting maakte, den llden Ja
nuari 1904 naar Boni en verbleef daar 3 dagen.
Gedurende dit bezoek werden de radja zijne vele
tekortkomingen voorgehouden; echter zonder re
sultaat.
De grieven tegen Boni kunnen worden verdeeld
in drie groepen
le. de door den radja gepleegde machtsover
schrijdingen
2e. zijn slecht, vexatoir bestuur over eigen
onderdanen en
3e. zijne weigering, mede te werken tot het
overdragen van het heffen van tolrechten aan hei
gouvernement.
Noch vermaningen, noch waarschuwingen, noch
dreigementen vermochten verandering in dezen
toestand te brengen.
De gevoelige les, den Bonieren in 1860 toe
gebracht, schijint geheel door hen vergeten. Van
een bondgenootschappelijken staat werd Boni te
ruggebracht tot een leenrijk, welks vorst het
landschap in leen ontving onder de nadrukkelij
ke voorwaarde van stipte en trouwe nakoming
der in het contract omschreven verplichtingen.
En niet alleen de vorst, ook de rijksgrooten van
Boni verklaarden in art. 1 van het vigeerend con
tract, dat dit landschap, met deszelfs onderhoo-
righeid Lamberoe, uit kracht van overwinning
behoort tot het grondgebied van Nederlandsch-
Indië welks gouvernement en deszelfs vertegen
woordigers zij trouw, gehoorzaamheid en onder
werping beloofden.
Die trouw, die gehoorzaamheid, die onderwer
ping spreken echter zeer zeker niet uit hunne
daden na het optreden van den thans het be-
„Ja,, pvter de gestalte", zeide John. „Ik (b'p
trapte je giisteren juist, toen je bezig was haar
te .ondervragen."
„Ja", zeide Annunziata. „Haar naam is Ma
ria Dolores."
„Een zeer mooite naam," zeide hij.
„Zij .zilet er heel lief uit", zeide hij.
„Waarlijk? reeds zulk een middelbaren leef
tijd", geide hij.
„Ja,, zij is eene Oostenrijksche."
„En, zopa,ls ik vertelde is zij op bezoek bij
Signora Brandi. Maar zij noemt, haar Frao
Branta."
„Frao Branta?" John herhaalde den naam.
„Branta, Branta' Meen je soms Frau Brandt
Annunziiata knikte.
„Ja,, zoo ite het", zeide zij. „U spreekt het
net uilt als zij."
„Zoo", zeide John. „Brandt klinkt nog on-
ade'lijker dan Brandii."
„Onadelijker?" zeide Annunziata, haar wenk
brauwen fronsend.
„Ja, niet van adel, niet tot de aristocratie
foëhoo,rende", legde John haar uit.
„Er zijn maar heel weinig menschen van
adel", zeide Annunziata.
„Des te dankbaarder moeten gij en ik wezen,
dat wij het xjjn."*
stuur voerenden leenman, wiens eigen zoon als
poenggawa, of legeraanvoerder steeds bereid is,
voor hem op strooptocht te gaan, terwijl die
bestuurder ook niet geschroomd heeft om zich
gewapenderhand te mengen in de aangelegenhe
den van naburige staten dan wel elders geves
tigd© Bonieren, ja zelfs hen die op ons recht
streek sell gebied gevestigd zijn te gaan plunderen
en brandschatten.
Jarenlang trad Boni's vorst het contract met
voeten, thans verzet hij zich hardnekkig tegen
het nemen van maatregelen welke getroffen moe
ten worden zoowel in het belang van het al
gemeen als in dat van Boni in het bijzonder;
maatregelen die trouwens ook zijn persoonlijke
belangen niet kunnen schaden, daar aan het
slot van artikel 21 van het contract is bepaald
dat het gouvernement zich het recht voorbe
houdt om „de bestaapde belastingen en daar
toe behooren de in- en uitvoerrechten te
allentijde tegen sc hadevergoeding over
te nemen", en de in uitzicht gestelde schade
vergoeding zóó ruim werd genomen, dat 's vor
sten inkomsten door het afstaan der in- en uit
voerrechten eer zouden vermeerderen dan ver
minderen, toch bleef hij tegenstand bieden niet
alleen in den vorm vau lijdelijk verzet aanvanke
lijk en pertinente weigering ten slotte, maar hij
verstoutte zich zelfs om zich openlijk tegen het
gouvernement te wapenen, door ruimen invoer
van vuurwapens en munitie, eene daad waardoor
het contract opnieuw werd gevioleerd.
Door bet ongestraft plegen door Boni der hier-
voren omschreven herhaalde contractbreuken zijn
ook andere landschappen in gisting gekomen en
zoo ontstond, zooals een va,n 's regeerings ad
viseurs bet noemde, een politieke ziektetoestand
in Celebes, die slechts door krachtig ingrijpen,
door het nadrukkelijk doen gelden va,n onzen
wil kan genezen; slechts door het volledig toe
geven aan onze eischcn door Boni en zoo
niet dan door dwangmaatregelen kan op ge
noemd eiland het overwicht va,n het gouverne
ment weder volkomen worden, hersteld en daar
mede de mogelijkheid geopend om maatregelen
te nemen die noodig zijn voor de bevordering
der welvaart van (de bevolking in deze streken
en die tevens in het belang zijn vau het gou
vernement.
6 Juli.
De correspondent van de Standard te Odessa
geeft na ingesteld onderzoek een lezing van het
gebeurde, die afwijkt van hetgeen de Russische
Regeeringsbode te St. Petersburg vertelt. Volgens
„Gij en ik?" riep zij met een juk van (haar
kleine grijze schouders. „Maché! Wij zijn niet
van adel."
„Niet? Hoe weet je da;t?" vroeg John. „Wij
kunnen tenminste trachten het te worden",
voegde hij er bij.
„Neen", zeide zij met besliste gelatenheid.
„Dat helpt niet. Men is van adel ptf men is
bet niet. God beschikt dat zoo, en fnen kou(
er niets aan doen. Als ik van adel was zou
ik een c-ontessina' zijn. Als u van adel was
zoudt u een gransignore zijn."
„En zegt mijn onaanzienlijk uiterlijk, dat ik
dat niet ben," zeide hij glimlachend.
„Wanneer u een gïansignore was", onder
wees zij hem, „zoudt u zulke groote vrienden
niet met mij zijn. U zoudt te trotsch wezen."!
John lachte.
„Je beoordeelt dus de menschen naar hun!
gezelschap. Nu, ik zal Maria Dolores naar den
zelfden maatstaf beoordeelen. Maar zeg, wat
is haar heidensche naam?"
„Haar heidensche naam, wat is dat?" vlroeg
Annuniziata.
„Wel, Maria Dolores zal haar christelijke
naam zijn, denk ik, die zij in het H. Doopsel
kreeg. Maar ik denk, dat zij ook een heiden-
schen naam erbij heeft, zooals oen zekere vrien
din van mij, wier beeltenis men mij na mijtni
dood, in mijn hart zal vinden, den heidenschen
naam van Gas alone draagt."
Annunziata zag vfemst op. „Casalonc? dat
den correspondent van de Standard was bet bloed
bad te Odessa het werk der geheime politie, dat
reeds sedert lang door hare 150 agents provoca
teurs was voorbereid, die het oproer aan boord
van de Potemkin als voorwendsel bezigden om de
bom te doen barsten. Het getal slachtoffers, dat
een gevolg is van het bloedbad in de straten, moet
zevenduizend bedragen. De meeste lijken werden
in de brandende gebouwen geworpen, terwijl
slechts betrekkelijk weinige lijken van muiters 's
nachts heimelijk begraven zijn.
Eergisteren verluidde te Odessa, dat het eskader
uit Sewastopol voor Odessa kruist, loerende op de
Potemkin. Gebrek aan proviand en aan kolen zal
de bemanning van dit schip dwingen Russische
schepen aan te klampen teneinde zich beide te
verschaffen.
De Standard verneemt uit St. Petersburg, dat
de Russische regeering voorgeeft niet te weten,
waarom Krieger de Potemkin niet heeft kunnen
pakken en wat hij thans voorheeft.
Naar de Standard uit Odessa verneemt, heeft
de Roemeensche consul ujt Kustendje een te
legram ontvangen, meldende fiat de Potemkin
daar 35 bewoners ,van Odessa ontscheept heeft,
onder wie verscheiden vrouwen. Toen het schip
vertrok, ig'nven de .muiters te kennen dat zij
naar de Krim teruggingen om Jalta te bombar
deeren. j t j I S toi-SlYtl !'<J
De bemanning van de Knjas Potemkin heeft,
alvorens van Kustendje te vertrekken, den pre
fect verzocht aap het corps diplomatique een
oorlogsverklaring aan alle Russische schepen, die
niet in opstand gouden komen, te overhandigen.
Door de muiters werd verklaard, dat zij elk
onzijdig gebied en pfle vtreemdc schepen zullen
biedigen, maar de Russische havens te zullen
bombaydeeren,
Van deze verklaring werd mededeeling verzocht
aap heel Europa.
De Potemkin heeft 2000 bommen aan boord
en zou, volgens geruchten, een met kolen ge-
iaden Italiaansch stoomschip hebben buit ge
maakt.
Gister is de Potemkin te Feodosia; (Krim) aan
gekomen. De muiters verlangden kolen, levens
middelen en een dokter. Men vroeg aan het
stadsbestuur, dat dit voor één dag oponthoud
veilig verblijf zou waarborgen.
De bemanning van ids Potemkin heeft de vol
gende verklaring tot de vreemde mogendheden
gericht: De beslissende strijd tegen de Russische
regeering is begonnen. Wij deelen dit aan alle
vreemde mogendheden mede. Wij achten het on
zen plicht, te verklaren dat wij de veiligheid van
vreemde schepen die zich in de Zwarte Zee
Ophouden, volstrekt waarborgen, en evenzoo die
van de niet-Russische havens der Zwarte Zee.
Nieuwe onlusten.
Uit Konstantinopei wordt aan de Temps ge
seind, dat de Russische stoomboot Imperator Ni-
kolaj, die naar Alexandrië moest gaan inplaats
van naar Odessa, wegens de onlusten, niet kon
vertrekken, daar de matrozen in opstand kwamen
is piijn naam," zeide zij.
„Juist," zeide John. „Het zal ook uw beel
tenis zijn." Annunziata schudde haar krullen.
„Maria Dolores heeft, mij haai- heidenschen
naam piet verteld." zeide zij.
„In pile geval," zeide hij, „naar haar gezel
schap te oordeelen kunnen wij wel aanneeten,
dat zij niet van adel is. Zij is waarschijnlijk
de dochter Van een molenaar op haar klee
ding afgaande van een zeer rijk molenaar, die,
alweer in aanmerking genomen, haar beschaaf
de .stem, haar taalkennis en haar gedistingeerd]
optreden, zijn dochter een goed© opvoeding liet
geven. Zij kan bepaald ook piano spelen.','.
„Dat denk ik ook wel," zeide Annunziata.
„Maar waarom," zeide zij, haar vragend ge
zichtje naar hem opheffend, „waarom denkt
gij, dat zij de dochter van een molenaar is
„Molenaar," zeide John, „is een algemeens
uitdrukking. Haar vader kan een woordenboek
schrijver pf een koopman in gerookt vleesch,
een luchtschipper ot een pompenmaker zijn,
!hij kan zelfs een rentenier wezen, die in éen
groote nieuwe villa in een voorstad van,
Weenen woont en zijn tijd aan liet kweeken
van orchideeën besteedt: toch is hij een
molenaar.
Wordt vervolgd.)
„Zij jls erg lief', zeide Annunziata.
„'Zij jis twee-en-twintig jaar en tien maan
den1", ging zij voort.
„Ah!"
