Dagblad voor iSchiedam en Omstreken.
DE HERSTEMMING.
Haar vriend.
I Mand
28ste Jaargang.
Maandag 10 Juli 1905.
No. 8249
K. K. Kiesvereeniging „Recht, Plicht en Orde/'
Christ. Historische Kiesvereeniging„Eendracht'' en
Anti-Rev. Riesvrereeniging „Nederland en Oranje":
feuilleton.
Met den meesten aandrang worden door ons bij de op Donderdag
dull plaats hebbende Herstemming aanbevolen
In District II (Doele) de Heeren:
EN
In District III (Gymnastieklokaal) de Heeren
EN
De Stembureaux zijn geopend van 8 tot 5 uur.
Uit de Pers.
Algemeen Overzicht.
De Knjaz Potemkin.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dage.ijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADTERTENTIëN:
Van 16 regels 0.77 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 12$ cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bi 1 -
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
de Candida,ten der
I'i de Venloosche Courant schrijft dr. Nolens
epn prtikel over de crisis.
Het jvomt hem voor, da,t het niet overbodig
ls drie Vragen goed te onderscheiden.
1°- Vooreerst de vraag of de linksche stemibus-
^°ndgenooten, op wie de verantwoordelijkheid van
er* tegenwoordige» toestand rust, hun bondge-
'l<j°tschap pis regeerinjgsmeerderheid zullen Voort-
z^tten. Ia gewon© omstandigheden de aangewe
zen weg, en zoo dit thans niet het geval mocht
ZlJn, dan is dit toe te schrijven aan het onbezon-
^en>. lichtzinnige, roekelooze optreden bij de yër-
kie:
Zlngen.
Aan de rechterzijde is de meening Vrijwel alge-
(dat zij die als „hloc" tegen het Kabi-
ageerden en het met gezamenlijke krachten
23)
Hij had zijn kalstee], zijn schilderijen, zijn
"mhij had de heuvels en de vallei, de vo-
de bloemen, de wolken, de zon; hij' had
e Rempio, (hij had Annunziata en zelfs An-
toinziaital's .oorten met dat alles had hij het
dal hij uit een wereld geloopen wals,
hij va,n buiten, kende, die grauw en ver
schrompeld en versleten, wa,s met verbleekt ver
guldsel en verlept© kleuren, paalr een ander
Wereld, waai alles frisch en nieuw en onge-
rept wap, een groote koele blauwe en groen ai
Gereld, waarin zich ieder oogenblik nieuwe
zichteinders openden en die nieuwe beloften
j&af en nieuwe verrassingen. En dit gevoel had
hij wonderlijk genoeg ook ten opzichte Van den
,ijd. 't WfljS of bij1 een nieuw tijdperk was
Jrigetreden, of liever, daf hij van den voort
snellenden stroom des tijds in een blijvend
*j°genblik was gekomen. Hier, waar moderne
hingen en moderne gedachten nooit waren door
gedrongen, hier, alleen met de aarde en de
tocht, met het middeleeuwsche kasteel, do
doode edelvrouweii, met Annunziata en den
omverwierpen, jnu ook moeten trachten een nieuw
o,p te bouwen.
2o. Achten ze zich niet in staat om als te-
geerimgsmeerderheid pp de treden, of worden ze
daartoe ,niet door de kroon geroepen, dan kan het
niet jui tb lijven da,t de rechterzijde erin betrokken
wordt.
En jdan geldt m. i., wat ik Verleden keer schreef
„dat er geen enkele reden bestaat voor de ver
schillende deelep. vaji het anti-liberaal bondge
nootschap pm elkaar in den steek te laten.
Integendeel politieke eerlijkheid vordert dat ze
ook nu, en vooral nu, na dè nederlaag, aan
elkaar gesloten blijven.
Immers wat hen bindt, bindt hen na als vóór
de verkiezingen.
Naar mijne meening moeten de groepen van
de anti-liberale coalitie zich vrijhouden van de
smet, die hen door het, zonder voorafgaande af-
payochiepastoor en de Mis en het Lof van den
pastoor, hier, verbeeldde hij zich kon het heden
een gisteren zijn va» eeuwen geleden, een
dag, die door een of andere oorzaak uit den
kalender gevallen jvas en vergeten, een stukje
Van het verleden, dat vergeten was blijven lig
gen. J>e tegenwoordigheid van iemand van zijn
eigen ra,s, een, burgier van zijn eigen tijd, de
kleeding er vap. dragend, de taal ervan sprekend
zou de illusie verstoord hebben, zou er even
min in gepast hebben, als een Engelsch gras
veld in een Itajiaansch landschap.
En toch, nu was zulk een persoon gekomen
en ze, haar tegenwoordigheid, in plaats van
de illusie te verstoren, verhoogde die integejnd©e4
gaf er den laatsten. toets van volmaking aan.
Iemand van zijn eigen soort? Ja, was zij daf.
wel. ,Zeker iemand van zijn tijd, die de kleeding
ervan droeg, de taal ervan sprak. Maar geluk
kig niet. iemand van zijn eigen sekse, maar
en vrouw, een schoon© vrouw en de laatste
toets van volmaaktheid, dien zij aan 't poëtisch
verblijf te Sant Alessina gaf, was, indien ge
wilt „das ewig Weibliche!"
En 'tpngste was, dat terwijl de geschilderde
vrouwen hem bevredigden, wanneer hij ze aan
zag, deze levende vrouw het niet deed. Jdij
wilde meer, hij wilde haar spreken, haar leeren
kennen, onderzoeken of haar ziel even schoon
wa,s. Misschien was het alleen nieuwsgierig
heid. (Maar in alle geval het verstoorde zijn
vrede, zijn rustig genieten vap de kaime dagen.
spraak en overeenkomst, deelnemen aan en steu
nen ,van een „cabinet d'affaires" zou bezoedelen.
Dit .vordert in. i. ,de politieke eerlijkheid.
Mapr ook vordert dit politiek inzicht.
M. a. w. het bondgenootschap blijft ook dan
voortbestaan.
Niet door enkel©' personen, niet door een en
kele groep maar alleen als geheel, en bloc, kan
de rechterzijde dap deelnemen in een nieu.we
constellatie, die uit den aard der zaak het ka
rakter van tijdelijk en. voorbijgaand zal hebben.
3o. Een derde en gelheel andere vraag is deze
welke houding za;l de rechterzijde aannemen te
genover oen nieuw Kabinet. Kan er dan ooit
sprake gijn van oppositie „quand même." Dit
is pene Vraag die thans niet op den voorgrond
staat, en over wier beantwoording rechts waar
schijnlijk weinig Verschil van gevoelen zal be
staan. Maar ook dat is eene vraag, waarop
het antwoord niet onder den invloed van leed-
Vermaak, rancune, spijtigheid gegeven mag
worden.
De Vrapg diie thans op den voorgrond treedt
is deze:
Welke houding heeft de rechterzijde aan te
nemen bij de samenstelling Van een nieuw Ka-
■binet? j 1 j
En Jan is m. i. het antwoord:
Zij heeft reden om te verwachten dat haar
gezamenlijke bestrijders tot de regeering geroepen
worden.
En pis ze zelf moet meedoen, dan mag ze
dat alleen en bloc, als geheel, zóó dat het bond
genootschap .blijft voortbestaan.
De Nederlander zegt in een hoofdartikel o. a.
Wij hebben stil vtoort te gaan aan onzen ar
beid, en natuurlijk ook op staatkundig gebied
dien te verrichten, door beter ons te organisee-
ren, te zoeken napr meer eenheid, ten einde,
als liet God behaagt, wederom gereed te staan
de taak te aanvaarden, die nu eerdaags door
het christelijk kabinet zal worden neergelegd.
Mapr dwaas en in politieken zin onzedelijk zou
het zijn, thans die taak te willen voortzet
ten in gezelschap met hen, die, op helaas 1 zoo
onwaardige wijze, èn het cabinet èn geheel de
rechterzijde hebben bestreden, hen gekwetst heb
ben in hun heiligste gevoelens. Er kan, zeer
zeker, een tijd komen, waarin mannen die op
godsdienstig gebied verre va,n elkander, ja te
genover elkaqder staan, toch gemeenschappelijk
het 'bestu,ur des lapds zouden kunnen Voeren;
dit ha;ngt af van de werkzaamheden waartoe
zij pp een gegeven oogenblik zullen geroepejnl
zijn. Reeds nu is meer da;n eens in een chris
telijk kabinet iemand opgetreden, die oorspron
kelijk niet tot een der christelijke partijen be
hoorde, zonder dajt daardoor de christelijke be
langen zijn geschaad. De tijd kan komen, dat
onder de liberalen zelf sommigen zullen inzien
de lang versmade hulp der christenen niet te
kunnen ontberen. .Ook een christelijke partij moet
weten te Vergeten en te vergëfven; moet soms
Hij .begreep zich zelf niet, het, was niets voor
hem, jiet was zoo onredelijk. .„Niet onredelijk
om Lte verlangen, met een schoone vrouw te
spreken", ceide hij bij- zich zelf, „maar onrede
lijk pm dit zóó te verlangen, alsof mijn ge
luk pr van afhing." Het vernederde hem, dat
leek .zwakheid, het leek afhankelijkheid, alsof hij
aan zich zelf niet genoeg had. ,Hij trachtte
het ,te onderdrukken, maar dit ging niet en
toen besloot hij er aan. toe te geven.
„Ik pal in den tuin gaan en haar vrijmoe
dig aanspreken." Hij, zeide het beslist, maar
als hij zich voorstelde hos hij haar vrijmoe
dig .zou .aanspreken, werd hij eindeloos ver
legen. Waarom Waarom zou die vrouw een
flink man verlegen maken?
Maar /lien avond, van een wandeling thuis
komend, ptond hij aan het tuinhek op eens
tegenover ihpar. Hij maakte een buiging, zij'
glimlachte pn hij moest nu toch wel het hek
voor haar openen, en daar zij beiden naar het
kasteel (moesten, was het toch al te dwaas om
niets te zeggen. Maar zijn hart klopte1 zoo (niet
van pntroering, zeide hij, maar van bespottelijke
nervositeit) dat hij eerst niets zeggen kon. Toen
hij (het hek weer gesloten had, vond hij eindelijk
moed haar aan te zien en de belangwekkende
opmerking te maken, dat het mooi weer was.
Vriendelijk en zonder de minste beschroomd
heid Ihad zij zijn groet beantwoord en nn zeide
zij, weer glimlachend met een lichten zweem
van ironie: „Is dit weer niet eigen aan deze
geduldig de slagen verduren haar door haar te
genstanders toegebracht. Maar eveneens is ook
voor haar het woord geschreven„Zoo iemand
u niet zal ontvangen, noch uwe woorden hoo-
ren, uitgaande uit dat huis of uit die stad, schudt
bet stof juwer Voeten af."
Wij stooten niemand af, maar hebben even
min ons als onmisbaar op te dringen.
Het woord is nu aan de tegenpartij.
10 Juli.
Een Reuter-telegram van Zaterdag uit Boekarest
meldt, dat de bemanningen van de Potemkin en
van de torpedoboot 267 zich hebben overgegeven
aan de Roemeeusehe overheid te Constanza. Zij
stelden de beide schepen tot haar beschikking,
waarna er de Roemeensche vlag op geheschen
werd.
Door den correspondent van de Standard te
Constanza wordt bevestigd, dat de Potemkin daar
is aangekomen en het schip zich heeft overgegeven
aan de Roemeensche overheid. Een gedeelte van
de opvarenden is toen aan land gekomen om daar
over de voorwaarden van overgave te onderhan
delen met de vertegenwoordigers van de land
macht en de zeemacht. De Potemkinners moeten
dezelfde voorwaarden hebben gevraagd, die zij
de vorige maal hadden opgegeven, namelijk dat
zij ontwapend zouden worden. Dit wilden de
Roemeensche overheidspersonen eveneens, maar zij
weigerden de overgave aan te nemen van de
Potemkin aan Roemenië. Daarop gingen de Potem
kinners terug naar hun schip, met de verklaring,
dat zij de voorwaarden van overgave verder met
de aan boord gebleven manschappen moesten be
spreken. Des voormiddags is het definitieve ant
woord nog niet ingekomen. Pas Zaterdag-middag
is de overgave tot stand gekomen.
De correspondent van de Standard te Odessa
seint, dat de overgave van de Potemkin aan
Roemenië de beste uitweg zou zijn voor de Rus-
sche regeering. De manschappen der Potemkin
toch zouden als deserteurs niet uitgeleverd kunnen
worden, terwijl vaststaat dat Krieger niet in staat
was de Potemkin te vermeesteren of in den grond
te boren, daar de manschappen van zijn vloot ten
stelligste weigerden op de Potemkin te vuren.
Te Odessa.
De stoffelijke schade, te Odessa geleden tij
dens de jongste onlusten, wordt nu geschat op
10 millioen roebel. Daarvan was slechts voor
U/a millioen door verzekering gedekt, maar de
maatschappijen weigeren uitbetaling.
Intusschen is de dienst van de Oostenrijksche
Lloyd op Odessa weer gebed hervat.
De cprrespondent der Köln. Ztg. te Triëst
landstreek pn dit seizoen?"
Alleen de eerste stap had moeite gekost. John
had (Spoedig zijn vrijmoedigneiü lerug. Haai
eigen onbevangenheid droeg ctear veel loc n.j
„Ja", antwoordde hij, „maar dat neemt met
weg, dat wij het toch prijzen mogen."
Zij Jiet een kort, vroolijk lachje hooren.
„IJ (hebt gelijk", zeide zij, „hef weer ver
dient zeker, jat wij: het prijzen."
Er kwam Joihn een zin uit een boek in de
gedachten. „Haar stem is als ivoor en wit
fluweel." (Zij gprak het Engelsch met een fijn
onmerkbaar yreemd accent, dat er een eigen
aardige bekoring aan gaf. Zij wandelden verder,
een eind yan elkander af, langs, dpn bescha
duwden weg; de grond jscheen purper door
een pluier van mos, en waar hier en daar het
zonlicht langs de stammen viel werd purper
en groen tol rood en goud.. De lucht, vol -blot -
semgvur, .hing zwaar om heil been, als een
gewaad, als pen dunnen stof, die men terzijde
kon (schuiven. .Overal zongen de vogels. Ja, het
was pen heerlijke dag, dien men niet te veef
kon prijzen, dapht John. Hij liep voort, nn
niet meer zenuwachtig of opgewonden, maar
heel Jcajm.
{Wordt vervolgd.)
J. C. VON URIEL SASSE,
J. VAN DER MOST
A. C. A. NOLET.
C. KLEIN
J. VAN DER MOST.
Uil
