Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Uit Rusland.
28ste Jaargang.
Zaterdag 11 November 1905.
No. 8354
Officieele Berichten.
Kennisgeving.
Algemeen Overzicht.
Het Schrikbewind te Kroonstad.
Verspreide berichten.
Binnenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dageijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 5
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no.
DRINKWATERLEIDING.
Op aanstaanden Zondag-morgen 12 dezer, zal
van zeven uur tot vermoedelijk tien uur de
watertoevoer in de Mariastraat, Vriendschapstraat,
kortlandstraat en West Frankelandsche Laan
onderbroken zijn wegens werkzaamheden aan de
hoofdbuis.
DE DIRECTEUR.
11 November.
Gevechten in de straten van Kroonstad.
De stad in brand gestoken. Artillerie
neemt aan den strjjd deel. De regeerings-
troepen behielden na een verwoeden strjjd
de overhand.
De toestand in Kroonstad was volgens tele
grammen van gister zeer kritiek.
De Lokal Anzeiger ontving van haar Peters-
burgschen correspondent bericht, dat, volgens
verklaringen van ooggetuigen, een troep van 800
Jatrozen Donderdag te Kroonstadde drankwinkels
begon te plunderen, weldra geholpen door allerlei
gespuis. Toen men stevig gedronken had, ging
nien aan 't vernielen. Eerst werden een groote
bazar en juwelierswinkels geplunderd en vernield.
Infanterie kwam aanrukken en vuurde op de
oproerlingen, die intusschen reeds het tuighuis
geplunderd hadden. Er ontstond nu een geregeld
straatgevecht. Zeeofficieren, die hun gezag wilden
laten gelden, werden neergeschoten. De matrozen
verloren naar een ruwe schatting meer dan 100
dooden.
De tot razernij opgewonden oproerlingen be
gonnen nu de stad in brand te steken. De
brandweer deed wat hij kon, maar 15 huizen
vverdcn geheel vernield. Kroonstad vormt een
beeld van verschrikkelijke verwoesting. Op veel
Plaatsen liggen groote plassen bloed, 's Avonds
toren de oproerlingen klaarblijkelijk uitgeput.
Sterke patrouilles infanterie, cavalerie en zelfs
Artillerie trokken door de verlaten stratende
oewoners bleven angstig verborgen in hun huizen.
Uit Londen werd gister geseind, dat volgens
^Aar ontvangen telegrammen de bemanningen van
e'f oorlogsschepen in opstand zijn gekomen en nu
de stad beheerschen. De troepen, uitgezonden om
den opstand te dempen, moeten gedreigd hebben
d*t zij zich bij de opstandelingen zouden aansluiten-
pok van de bezetting van Kroonstad wordt dat
eweerd, maar het is niet mogelijk, achter de
baarheid te komen, want de telegrafische en
|e'efonische gemeenschap is afgesneden. Te Peters
burg ziet men een massa rook en vlammen aan
den gezichteinder, in de richting van Kroonstad
paaruit wordt natuurlijk afgeleid dat de vluchte
den, uit Kroonstad aangekomen, waarheid
sPreken als zij zeggen dat Kroonstad grootendeels
een prooi der vlammen is.
De correspondent van de Times te Petersburg
2eSl, uit gezaghebbende bron vernomen te hebben
cAt de muiters aan boord van de oorlogsschepen
e Kroonstad de kozakken aan den wal beschoten
ebben. De bezettingen van verscheiden forten
Roeten naar de muitende troepen overgeloopen
p 'l-us.sische zeeofficieren, dié uit Kroonstad te
'''•'•rsburg aarifcwa/mén, hebben medegedeeld, Idiajt
j. Dussiscb'e -overheid aan ide Vo-or Kroonstad
®§emd© DuÜtsbhe Fratosch-e schépen 'verzocht
-eft -ofni tegen dé muiters op te treden. Of ,aan
U vieu-zoék werd voldaan, Is Wilei bekend, maar
o 'n Betwijfelt het, ziojoJaDIg dié vreemde Vlag niet
"lC'"sehonden js. j
djf.p61 k'évfige schieten, in Kroonstad Ikon mén dui-
h-Of 'n reddende yjain 'den Tsaar, Peterhof.
de 11elU eJ1 dertigtal eveneens 'geweldige bran-
waariiemen, welk gedeeltelijk het marine-
ie'Pöt aan last ton.
o^gielnls ee,ne lezing begon de opstand der Ma-
tijd'' nultrozen Ibehal ve verkorten dienst-
v-e-rlioif olm te roeken 'en 'h-el recht om buiten;
AAwrnes te w-oWen etc. eisdhten.
Voilg-enS' eene a,ndiere lezing ontstond de mui
terij toen eten stoomschip [Wit Petersbiirg met 125
gevangen imatrpiz-en aain boord, die wegens! huh
deelneming aan de laatste onlusten in Peters-
burg, te- Kroonstad hun (straf moesten ondergaan.,
de haven binnenliep. Die JgevanJgen matrozen
sloegen onderweg aan bet muiten en Versche
nen met r-opde vlaggen ;in Kroohsta-d, waar al
heel spoedig de artillerietroepèn en matrozen ge-
me-ene zaak met h-en maaktenOfficieren, die
dit wjilden 'beletten, w-erden ged-ood, brandewijn-
wtakcls en publieke' huizen bestormd en geplun
derd. Tallopze liederlijke wijven vermeerderden
het -tumult, dlat op -.een 'vfeeiselijke wijze in moor
den en brandistichtinjg vau -losgelaten 'benden [uit
liep. Twee uit Petersburg ontboden regimenten
infanterie, benévlens hét snelvuurgeschut van de
garde, konden eerst na leeni-ge u,ren de rust eeni-
germate hens tellen, waarbij verscheidene honder
den gedood en gewond werden. Hoofdzakelijk was
de onderdrukking van het oproer te danken aan
het nrunittegehrek der oproerlingen, 'die Van te
v-oren te Vcrjgeie-fs getracht iha-dden het arsenaal
'binnen te -dringen en Üi-e, t-o-en zij hn'nhe patro
nen verschoten hadden, de geweren doormidden
braken en jn het wa-ter wierpen om zicji met stee
n-en te verdte-d-igéin, waarbij -zij -pverweldigd wer
den Ofschoon daarna weifelende lafdeéliingen der
m z.ch -o-nderworpe-n, iis men bezorgd voor
het .n-w uitbreken dter onlusten.
Do Petefs-burigsChe correspondent Van de Stan
dard heeft aan boord van |S-en Sleepboot Kroon-
isitaid bezocht. Hij bericht, dat toen hij middernacht
Kroonstad V|etóii|e-t, de troepen -der regeer,ing de
-oiproorliingen miees'ter gew'orden waren, -maar dit
was öerst geschied na (een woeden-den strijd, waar
bij aan wteensizij-dén h-on-dte-ridien gedood en ge
wond werden. Die oproerlingi.-n hadden zich ver
schanst in de- bouwvallen van de in br-and gesto
ken geplunderde p(erceelen en Verweerden zich
hardnekkig. Ofschoon d-e- tro-epen mjet geschut
Vuurden, sloe-gen de oproerlingen ettelijke nach
telijke aanvallen der troepen laf. Eerst bij het aan
breken yhn dcn dag jw-as- (hte-t m.-ogéilijk met meer
shccies den aanVall der (trpepiein uit te voeren, en
werden de -oproerlingen o-msfngeld, dié bedwelmd
door -het misbfuiik vhn' iriterken jdrahk, niet lange*
in jsitaat ware-n z-iejh -te verweren. Het kwaad was
inmiiddeüis geschied.
Do correspondent vlan de Standard seint, dat
do dpor de oproerlingten Kroonstad aan-gefic|hr
te verwoesting ontzettend is. Voornamelijk jo-
dienwinkells yverden dpor de -oproerlingen geplun
derd |ea in brand jgestoke-n.
Kroonstad zi,et er geheel verlaten uit, daar
sphier die- ge-hos-le burgerij uit de stad getrpk-
kep jisL
'Do cprresippndenit e^digt met |te Verklaren, dat
etr ma de gebleken tuchteloosheid, geen zeker
heid bestond, dat het oproer .niet opnieuw uit zou
barsten.
-Do pitaat van beleg lis gister voior Kroonstad af-
gek-ohdigd.
De minister van Marine, admiraal Birilef, heeft
zich gister naar Kroonstad begeven.
Het nieuwe Kabinet.
Daar de minister van Buitenlandsche Zaken
Landorf en de minister van Justitie Manoesjin
hunne posten behouden hebben, kan men thans
het nieuwe Kahinet als geformeerd beschouwen.
Slechts voor de portefeuille van Binnenlandsche
Zaken en die van Onderwijs is nog niemand aan
gewezen.
Een ooggetuige.
Stead heeft gister den eenige mannen van de
pers ontvangen en hun verteld van zijn tocht door
Rusland. Stead had hierbij zijn gevangenispak
aan, dat hij droeg toen hij te Holloway in de
gevangenis was gezet. Stead ontkende weder, dat
hq Rusland heeft bereisd als bezoldigd agent van
den Tsaar. Hij beschreef den staat van zaken in
Rusland als verschrikkelijk, alles is daar mogelijk.
Stead ried Engeland en Noord-Amerika sterk aan,
oorlogsschepen er heen te zenden, ten einde in
staat te zqn de Engelsche en Amerikanen zoo
noodig onmiddellijk te kunnen vervoeren.
Uit verschillende steden.
De correspondent te Odessa van de Standard,
heeft, Kisjinef bezocht, maar kon hetgeen hq daar
waarnam, eerst later uit Odessa seinen, omdat het
telegraafkantoor te Kisj-mei het telegram weigerde.
De correspondent seint, dat het onder de Joden
aangerichte bloedbad niet zoo erg is als dat van twee
jaar geleden, maar daarentegen is er veel meer
geplunderd en verwoest. Geheele straten zijn in
bouwvallen veranderd, overal aanschouwde de
correspondent akelige tooneelen.
De correspondent heelt ook met den gouverneur
van Bessarabië gesproken en deze erkende, dat
het meerendeel der te Kisjinef wonende Joden
rustige en fatsoenlijke lieden zijn, maar zij zijn
helaas de dupe van een uitgeslepen minderwaardig
klein aantal Joden.
Een particuliere correspondent meldde gister,
dat heden een deputatie van 22 personen uit adel
en burgerij zich naar Petersburg zal begeven, om
met de regeering te onderhandelen over zelfbestuur
voor Polen.
In alle Russche steden zqn de universiteiten
en alle hoogescholen gesloten.
Het ministerie van onderwijs heeft te dien aanzien
bekend gemaakt, dat het tijdstip van de heropening
nog niet kan worden vastgesteld.
Ook de middelbare scholen worden voor onbe-
paalden tijd gesloten.
DüITSCHLAND,
De koning van Spanje heeft aan von Bülow de
orde van het Gulden Vlies verleend.
FRANKRIJK.
Uit de Fransche Kamer.
Rou-v'i-er aftelt Sn de Kamer Voor, eerst d in
terpellatie -o|ver de aJjgemeènè pojllitièk tè bè-ha'n-
deleu. Dia meerderheid is er v,o|or tot de ordè
van de'n dag o,V'er -fe g-a|a|n.
Die mimlilslt-ers E-tienne en -Bcrtéaux vertalen dé
zaal. Er heersch I hevige -opwinding.
Dé premier 'Rouvfer betreedt in dé Kalmer de
tribune. De hjeeren Ohaumüè, Thom-son, Ruau,
Gauthier, Clemien'tel, zijn jn Id'e bank dér ministers
a-anWlelzig.
Die heer R-opyicr zegt, dat hèt lot van het Ka-
bin'eit ni:et kan afhangen 'vian liat van ech rnifiis-
it-ör bp zicShzelvten. Ik 'blen Her olm te doen op
merken, dat -het Kabinet teten groote Verantwoor
delijkheid -op zfich neemt. Men kam niet willen
hebben, dat -het Kabinet 'zolder 'gehoord te zijn,
Verdwijnt, alis' zijnde t,usschen 'twe'e dèurén g'è-
wuigd. Die- regiering 'heeft ;altijd Verklaard, dat
zij zi-ch inliet zo,u .onttrekken laan «ten débat ovèr
do algemeen® popifiek. Ik zal deh lande dè noo-
dige uitleggingen geven. Het is noiodig, dat gij
wteet, in wielken staat (d® regèëning de zaken zpu
laten, als zij hedlenayjom-d (moest heengaan. Gij
bedriegt u als- gij igleljooft, |dat ik er a an hecht,
de machit te bteh-o-uden zonde-r ,hét gezag' tè
tóbben.
RoiuViier herinnert er aan, dat hij het program
ma aan;genp|men heeft, door dte- Kaïnèr vastge
steld, met de scheiding 'Van (kerk en staat aan
bét hoofd. De Scheiding <werd -goedgekeurd door
teen gï-oioite meterdèrtói-d. Zij (i:s im bij dén Sé-
nlaia't in behandeling, en zou zij hiet irt g'övaar
komten, alis er een pponthoud was Van tiein da
gten? Als gij -haar ischipbfe.uk laa;t lijden om el
lendige persoonlijke i«denén of partijo'Verwègin-
gten, zult gij er <d:e yerantwioiordelijkhéid voor dra
gen Als oud-republikein opgevoed in dé school
van Onmbetta, ben ik -trouw gcbleveu aan dén
eerediénSt van républiek èn vaderland. Gij zult
bekwamer han-d'eh vinde-n om de R-epubhek te
v-erdedi(gen, gij zulit er Igeèh Vinden, diè u méér
waarborgen aanbieden.
D-oumer stelt vbor dfe 'zitting te schorsen.
Het voorstel tot schorsing werd 'verworpen.
Het tumult begint wéér.
Bouvier aintw-oordlt Grosjean, die inteipiellèért
over de omophobdélijk-e internationalistische en
anti-ni-ilitaire propaganda: Het is- noodig, Idatdè
Kalmer zich -o-ver onze verklaringen zal ujtspfe-
'kiein, en als zij zidh niitsp-r-eekt tegen -ons, zullén
wij heengaan, tropsch er op, onzen plicht tè heb
ban gedaan. i
Bérteiaüix verklaart, -dat hij het Kabinet verlaat,
omdlat de meerderheid vóór 'hét Kabinet bij dè
stemming olVe-r de kwestie van de ambtenaars-
symldicatem, was samengesteld ui.t d-e rechterzijde
en de nationalisten, maaf jdat -hij het Kabinet ih
g-e-en mjoeilijklieid, wil-die brèngèn.
üiuimoat sltellt Voor, dat de Kamer, rekenende
Og dte regeer ing om -de scheiding vair ièik eh
staat te dlo-en tot .stand 'komen, alleen steunen
de op de meteixliorheid, die dèzè hervorming
goedkeurde, zal overgaan tot die ordè van den
-dag.
D-elze wordt aanjgehomen.
E-en nader telegram méldde:
Etiemne k-oïnt temg. Jaurès v'raagt Verdaging
to;t mien 'zal 'welen jof dte regeering voltallig is.
Rjboit zég-t, dat e-en -minister, die de zaal ver
laat, detmisisiojnitair is.
B er tea ux klofnt in de zaal 'terug -en zet zich
a'ain die uittefs|te linkérzijde.
Dp verwarring in het debat blijft bée-taan.
Het ontslag van Berteaux.
De- minister Van Oorlog heeft ontslag g-e-
n-o-men.
TURKIJë.
Men verzekert, dat de Oostenrijksche en Rus
sische gezanten de opdracht ontvangen hebben,
namens alle groote mogendheden een ultimatum
te richten tot de Porte, in zake het toezicht op
Macedonië.
De Sultan heeft aan den Duitschen gezant
zijn spijt betuigd, dat hij niet kan toegeven, er
bijvoegende, dat hij de mogendheden verantwoor
delijk stelde voor de gevolgen van de dwangmaat-
regeien.
De beeldhouwer Giulio Tadolini, heeft het
standbeeld van Leo XIII, dat deel zal uitmaken
van het monument, op te richten in San Giovanni
in Lateranen voltooid.
Uit de Kaap wordt aan de Times geseind,
dat honderden Boeren, die de districten in het
noorden der kolonie bewonen, voorbereidselen
treflen om naar Argentinië te emigreeren.
Het Koninklijk Echtpaar in Wurtemberg.
Reuter seint uit Baden-Baden dd. 10 Nov.
Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik der
Nederlanden zqn hier hedenavond aangekomen.
De correspondent der N. R. Crt. seint nog
De Koningin en de Prins zijn tegen negen uur
per extra-trein aangekomen. De Groothertog en
de Groothertogin waren met gevolg voor de ont
vangst aan het station aanwezig. Toen de trein
binnengereden was, gingen de groothertog en de
groothertogin naar den salonwagen, en de Koningin'
die er welvarend uitzag, en de Prins stapten uit.
De begroeting tusschen de vorstelijke personen
was zeer hartelijk en evenzoo tusschen de leden
van het wederzqdsche gevolg.
Na de begroeting begaf men zich naar de
vorstelqke wachtkamer: de Koningin werd door
het aanwezige publiek toegejuicht. In de wacht
kamer onderhield men zich geruimen tijd.
Daarna stapten de Koningin en de Groothertogin
in het eerste, de Prins-gemaal met den Groothertog
in het tweede rijtuig en reed men, door de
menigte hartelijk toegejuicht, door de straten der
stad naar het paleis.
Installatie van de Staatscommissie tot herzie
ning van de Grondwet.
Gister is in een der lokalen van het departement
van Binnenlandsche Zaken de bij kon. besluit van
23 October jl. benoemde Staatscommissie geïn
stalleerd.
Bij deze gelegenheid werd door den minister
van Binnenlandsche Zaken een rede gehouden,
waarin hq allereerst den heeren namens de Re
geering dank bracht voor hun bereidwilligheid, in
de commissie zitting te nemen.
Daarna herinnerde de minister aan de betref
fende clausule in de troonrede, waarvan het samen
stellen der commissie een gevolg was.
Het ligt voor de hand - ging Z. Exc. voort
dat tot de bedoelde herziening van de over de
kiesbevoegdheid handelende bepalingen der Gro nd-
wet niet worde overgegaan, zonder dat te voren
nauwkeurig is overwogen of deze herziening tot
die bepalingen kan beperkt blijven en zoo neen,
welke andere bepalingen dan, ook gelet op de
generale Grondwetsherziening van 1887, neg voor
wijziging in aanmerking komen.
Daartoe zou reeds dringen de wenscheljjkUeid
1
