Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
beschouwingen van den heer van Kol stelt spr.
de dwinglandij van de inlandsche vorsten, die de
economische welvaart van Indië tegenhouden. De
sociaal-democratische politiek tegenover Indië
kenschetst spr. als een politiek van verlegenheid,
die niet weet waar vandaan de ook in de
oogen der Nederlandsche arbeidersklasse geschikt
lijkende middelen te halen, om aan de nooden
van Indië tegemoet te komen.
In de talrijke expedities ziet spr. de be
doeling, om voor goed een beteren toestand te
scheppen.
Ten-slotte dringt hij aan op de bevordering van
productieve werken op uitbreiding van de Staats
exploitatie, en op vestiging van het belasting
stelsel op betere basis. Voorts op bezuiniging op
onze kostbare bestuursorganisatie, vooral de mili
taire.
Na een opmerking van den heer Van Bylandt
dringt de heer V e r h e y aan op de bevordering
van het volks-, het technisch en zeevaartkundig
onderwijs. Ook spr. verdedigt de expedities tegen
inlandsche vorsten.
De heer De Stuers verklaart na de lezing
van het rapport van kolonel van Dalen en bet
daaraan verbonden medisch rapport over den
tocht naar de Gajoe- en Alaslanden dat die
expeditie niets anders is geweest dan een zuivere
veroveringstocht, en dat onze geneeskundige dienst
toen te kort is geschoten in de verpleging van
gewonde vijanden. Scnerp kritiseert spr. nog eens
het optreden onzer troepen bij die gelegenheid,
waarbij de vijanden als konijnen werden opgejaagd
en doodgeschoten. Na zulke moordgeschiedenissen
behoeren geen lauweren over het N.-I. leger te
worden uitgestort.
Ten-slotte meende spr., dat genoemde expedities
onnoodig waren voor de handhaving van rust en
orde, en dat zij lichtvaardig waren ondernomen
tengevolge van militairen overmoed en van lust in
goudexploratie, niet door kapitalisten, maar door
't gouvernement. Spr. concludeerde, dat wij ons
stelsel van militair geweld moeten plaats laten
maken voor een van geduld, ingetogenheid en
zell'beheersching.
De heer Troelstra verdedigt de pessimisti
sche beschouwingen vau den heer Van Kol, en
bestrijdt de meening van heer Bos. dat de socia
listische politiek ten aanzien van Indië een verle-
genheidspoütick zou zijn. Als de heer Bos
de sociaal-democratie verwijt geen middelen aan
te geven om de nooden van Indië te lenigen, dan
wyst spr. op het plan-Van Kol, om onze buiten
bezittingen, te verknopen. Spr. vergelijkt de thans
verleenue huip van Nederland bij de hulpverleening
van een vereeniging als «Armenzorg", Het plan
van Deventer, emigratie naar de buitenbezittingen
acht hij onuitvoerbaar, maar bovendien doelloos
ten-opzichte van Java. Spr, beveelt aan de Javanen
te steunen in hun coöperatieve organisaties. De
tusschenpersonen, die de winst opstreken, moeten
verdwijnen.
De heer Thomson erkent het recht van
optreden tegen vorsten, die dwingelanden zijn voor
hun volk. Maar noodeloos bloedvergieten als in
de Gajoe- en Alaslanden moet men voorkomen.
Heden is de minister aan het woord.
Dr. Kuyper.
Dr. Kuyper is ook in de hoofdstad van Rumenië
geweest, waar hij een paar malen ontvangen is
door koningin Carmen Sylva. Zijn voornemen om
een bezoek te brengen aan het Russisch Hof
moest onze oud-minister-president wegens de troe
belen opgeven.
L.Lj l_!_j li ij
Prof. van der Vlugt.
In de gister gehouden vergadering van de
Tweede Kamer deelde de voorzitter mede, dat
prof. mr. VV. Van der Vlugt op voorschrift van
zijn geneescheer voorloopig de vergaderingen van
de Tweede Kamer niet zal bjjwonen.
Fonds ter aanmoediging en ondersteuning
van den gewapenden dienst.
Verschenen is het algemeen verslag van het
verhandelde ter jaarvergadering van het hoofd
bestuur en de afgevaardigden der districts-
commissiën van het Fonds ter Aanmoediging en
Ondersteuning van den Gewapenden Dienst in de
Nederlanden. Uit dat verslag blijkt o. m. het
volgende: De gewone collecte bedroeg f 18,582.73,
of fll95.97£ minder dan in het vorige jaar. Op
de grootboeken N. W. Schuld staat ingeschreven
een kapitaal van 11,354,009. Aan rente van het
geschenk van wijlen Z. M. den Koning (Nat.
Huldeblijk bij gelegenheid van H. D. 25-jarige
regeering) werd ontvangen f9070.33. Aan gratifi
catiën aan 1126 deelgerechtigden werd uitbetaald
f43,783.06. Hieronder zijn: 331 verminkten uit
O-I., 737 infirmen en 58 strijders van België.
Uit het genoemde geschenk van Z. M. ontvingen
28U üeeigerechtigden verminkten van Atjeh
eu 1 weuuwe toelagen tot een gezamenlijk
beurag van 18093.91. Voor het Invalidenhuis te
Lemen werd uitgegeven fl4,090.05i, na aftrek
der ingehouden gratificatiën en pensioenen. Daarin
werden 85 personen verpleegd. De exploitatie van
die inrichting kostte in totaal f23,134.86. De
kosten van het hoofdbestuur beliepen f 2614.124
en die der districts-commissiën f 3610.95.
De stoel vau Oum Paul.
Naar aanleiding van den brief van den heer
Pott aan ae Volkstem over den sioel vanpresident
Kruger deelt scbout-by-nacht Sweerts de Landas
Wyoorgh aan het Handelsblad, mede, dat president
Kruger hem te Marseille persoonlijk den stoel ten
geschenke heeft gegeven, zonder dat ooit met een
woord werd gerept van de omstandigheden, die de
heer Pott thans mededeelt en die den schout-bij-
nacht totaal onbekend waren.
Toezicht op levensmiddelen.
Het Ned. Congres1 voor Openbare gezondheids-
rejgeling besloot in zijne vergaxlermg van 16 Sept.
l§9.5 tot do insteiliing; ,eenor commissie, belast
met de samenstelling van een codex alimentarips.
Dit moeit zijn een werk, dat voor de Icvensmid-
deten en gebrulksv,oorwerpen ongeveer hetzelf
de beoogt, wat reeds sedert lang voor geneesmid
delen de bedoeling is met de herhaalde uitgave
van een phannacopeenamelijk een wettelijke
vaststelling van eischen, jvaaraan alle genees
middelen moeten voldoen. In andere landen:
Duitse-bland, Oostenrijk, Zwitserland en Enge
land, bestaan reeds sedert ©enige jaren dergelij
ke werken, waarin wordt aatngegeven de samen
stelling van de, gewone, de meest gebruikelijke
voedings- en genotmiddelen en tevens de proef
ondervindelijk bet doelmatigst gebleken wijze v;an
onderzoek.
Zulk een leiddraad is om; verschillende redenen
noodzakelijk. Bij de uitvoering van wettelijke be
palingen en gemeentelijk© verordeningen betref
fende levensmiddelen, drinkwater, geKriuksvooi'-
wieolpen enz., doet zich tocb herhaaldelijk de be
hoefte gevoelen aan goed vastgestelde omschrij
vingen van de eischen, waaraan deze stoffen en
Voorwerpen hebben te beantwoorden om als: deug
delijk van Samenstelling te' kunnen gelden, als-
mtelde aan na,u|wikeuri;ge voorschriften voor de
methoden van onderzoek.
In dei meeste beVen|gtenoemde landen js het
mogelijk ten geVolge eener bestaande wetgeving,
regelende, geheel of gedeeltelijk, het toezicht op
leVenjslmiddelen enz., aan zulk een codex een
Wettig karakter toe te kennen.
Dat Nederland tot nog toe in 't geheel niets
deed in deze richting, mag dan ook daaraan wop-
dep. toegeschreven, dat het ongeveer het eenige
land in .West-Europa is, waar de regeering zich
aan de wetgeving ojpt de, levensmiddelen tot he-
dep zoo goed afel niets gelegen liet liggen. Er
begint echter neiging te komen hierin, tenminste
voor de grootere gemeenten, verbetering te bren
gen. Het weric van het congres: kan strekken
om deze strooming te helpen bevorderen, en een
maal als technisch voorwerk voor een rijkswy,'
op; de levensmiddelen te dienen.
De commissie, welke benoemd is om den Co
des samen te stellen, bestaat pit de heeren
dr. II. P. Wijsman, hoogleeraar aan de rijks
universiteit te Leiden, voorzitter; dr. A. Lam,
directeur v/h. laboratorium van den stedelijken
keuringsdienst Van levensmiddelen te Rotterdam,
secretaris; dr. L. Th. Reicher, directeur v/h. la
boratorium, van den stedelijken keuringsdienst van
levensmiddelen te Amsterdam; dr. J. D. Filip-
pp, directeur V/h. laboratorium van den stede-
lijkep keuringsdienst van levensmiddelen te Lei
den; dr. E. Verschaffeit, hoogleeraar aan de, ge
meentelijke universiteit te Amsterdam; F. F. Bruij-
ninjg Jr., directeur van het rijkisjproefstation voor
zaadcontröl© te Wapeningen; dr. L. van Itallie,
leeraar aan de rijksveeartsenijsebool te Utrecht;
dr. G. Romijn, inspecteur van de, volksgezondheid
te( 's-Hertoigenboschen B. A. Van Ketel, apo
theker te Amsterdam.
V|opr de bewerking der afzonderlijke onder
werpen heeft deze commissie zich gesplitst in
sphciomissiets, en bij de vaststelling van den in
houd Van den bedoelden codex stelt zij zich
Voor pielt alleen uitsluitend te rade te gaan met
wetenschappelijke onderzoekingen, maar zoo mo
gelijk rekening te hopden met het gevoelen van
speciale deskundigen en personen, Vertrouwd met
da praktijk der bereiding Van en den handel in
levensmiddelen.
Margarine in het leger.
Dezer dagen werd gemeld, dat ingevolge aan
schrijving van heit departement van Oorlog in
het lisite kwartaal 1906 in het leger een proef
zal worden genomen met de verstrekking van
margarine-boter. Door den hoofdintendant is me
degedeeld, dat wanneer er bezwaren bestaan van
de zijde der gebipi'kers,, dit onverwijld behoort
te worden gerapporteerd. Van die zijde had men
echter pit Assen waar de margarine reeds
gedurende één jaar gebruikt wordt kunnen
vernemen, hoe de verbruikers1 denken over het
hun verstrekte. Daarbij komt nog, dat de bo
ter in d© verschillende garnizoenen moet wor
den betaald uit een fonds, gevormd ujt een toe
lage van 21/2 cent per man en per dag yan
hen, die aan de menage deelnemen, en men dus
mocht onderstellen, dat het den minister per sé
ongevoelig liet, hoe de beheerders1 van het zoo
genaamde 21/2 centsfonds dit beheerden. Als in
een garnizoen margarine of natuurboter wordt
gebruikt, is dit een zaak van den korps com man
daat. De ooriogsbegrooting-wordt daardoor vol
strekt niet verhoogd, 'tis hier maar het feit,
vjopr welke ingrediënten pok de gelden van het
fonds gebruikt worden. De uitgaven voor mar
garine z,uilen uit den aard der zaak minder zijn
dan vopr natuurboter, waarom het niet onmo
gelijk is; dat bij het legerbestuur plannen be
staan het bescheiden surplus van 21/2 cent
per dag en per man te verlagen, wat evenwel
niet te hopen is! met het oog op het véle, dat
pit bedopld fonds moet worden betaald of aan
geschaft.
Kath. 80c. Actie.
Gister-avond werd te Amsterdam in de groote
zaal van het Concertgebouw vanwege het Plaat
selijk Comité voor de Katholieke Sociale Actie een
zeer druk bezochte meeting gehouden ter «bespre
king van de reuzenorganisatie der Katholieke
ociale Actie in ons Vaderland."
Als sprekers kwam op de heeren dr. P. J. Yul-
lings, mr. G. A. P. M. van der Aa en A. Engels,
laatstgenoemde ambtenaar aan het Centraal
Bureau van de Katholieke Sociale Actie.
Scheidsgerecht voor werklieden.
De Kamer van Arbeid te Leeuwarden heeft aan
het gemeentebestuur advies uitgebracht, op het
vjopnsjtöl' Van de raadsleden G. W. Koopmans, S.
Jansen pn D. Lautenbach, tof inVoering van een
scheidsgerecht., waarop de gemeente-werklieden,
did zli.dh door pen hpn opgelegde straf veron
gelijkt achten, zich kunnen beroepen.
en ,W|. hebben in hun praeadvfes de aan
neming vap het voorstel ontraden, omdat bij h,un
college de Bevoegdheid tot straftoepassing in goe
de handen mag worden geacht, en ook omdat de
ipïactijk de noodzakelijkheild vim een scheidsge
recht yppralBtoog niet heeft aangetoond.
De Kamer Van Arbei|d betoogt daarentegen £n
pen piitvoerfge uiteenzetting het noodzakelijke,
nech'tVjaandgd© en nuttige van scheidsgerechten
voor werklieden, en adviseert heit voorstel in bé-
btegimspl aan te nemen.
1
Moderne Tekstrerralscbing.
In kfe N. E. Ct. van 17 jNojv. Eerste Blad B
komt het Volgende stukje voor:
„De Beiiijnsche geleerden hebben al een eeuw
lang gesppt pver Ji.et Latijnsche opschrift boven
hun koninklijke bibliotheek„nutrimentum spi
ritus", „Voedsel d®s geestes", of in een oplijker
fezitnlg: „spiritus js een voedingsmiddel". In elk
gevfil was, men het er over eens, dat het
horbaartech Latijn was, op een goeden dag uit
gebroed in .hot brein van Frederik den Groote.
Tot n,u Adolf Hiamack, dei nieuwe directeur-ge
neraal vhn do bibliotheek, den koning in zijn
eer ils komen 'fiers:tellen. Hij heeft een voorgan
ger gehad pn wel, naar Harnack laat uitkomen,
geen plecht Latinist, namelijk den ouden Rufi-
nup ,(400 n. Chr.), die in de vertaling van de
homilieën van Origenes de „nptrimenta spiritus"
opsomt. Hij zegt n.l.Nutriimenta spiritus sunt
divma: lectaoi, pratiopes assiduiae, sermo doctri-
nae. (d. i;. Het heerlijk voedsel des geestes
bestaat ,uii:t: lezen, naarstige beoefening der wel
sprekendheid en het houden van geleerde ge
sprekken.)"
Natuurlijk moet anders geïnterpungeerd en dus
gelezen worden: Nufriimenta spiritus sunt: divina
leotiOi enz., en behoort vertaald
,yHet voedsel van den geest is: de
lezing der Heilige Schrift, aanhou
dend gebed en het verkondigen van
de gelpofsleer."
I ntusschen js weer een goed deel van het. Ne
derlandsche volk door de hooggeleerde AT. R.Ct.
beetgenomen. (Tijd.)
Ongelukken.
Aan het station te Nieuwersluis is gister-avond
door trein 72 der SS., die van Gouda naar
Amsterdam ging, een tot nog toe onbekend man
overreden. Het hoofd werd van den romp ge
scheiden.
Een hoop steenen, die in de Newtonstraat
te 's-Gravenhage tegen een heining stond, is
gister-oehtend verschoven, terwijl aan de andere
zijde der heining een put werd gegraven. De
steenen sloegen met schutting en al om en
kwamen terecht op twee werklieden, die in den
put aan het werk waren, waardoor de een ernstig
werd verwond en de ander, de 19-jarige v. H.>
gedood. De doode werd naar zjjne woning over
gebracht, terwjjl de verwonde naar het gemeente
ziekenhuis werd vervoerd. De zaak is bij de
justitie in onderzoek.
Maandag-avond circa 6£ uur zijn de kleederen
van de 67-jarige wed. G. van Veen, wonende aan
de Dwarsstraat, te Zwolle, door het vuur eener
stoof in brand geraakt. Zij bekwam ernstige
brandwonden aan het onderlichaam en aan de
beenen en is naar het ziekenhuis gebracht.
Te Ermeloo reed de automobiel van den
heer H. J. de J. in volle vaart tegen de kerk aan.
De heer De J. werd er uitgeslingerd, waardoor hjj
een schedelbreuk bekwam en na eenige minuten
overleed. De automobiel is geheel vernield.
De étalage-wedstrijd.
De commissie voor den étalage-wedstrijd ver
zoekt ons mede te deelen, dat de winkeliers zich
tot deelneming aan den wedstrijd nog tot Vrijdag
middag 12 ure kunnen aanmelden, wijl alsdan de
lijst by de jury moet zijn.
Politie.
Bjj de p 0 1 i t i e i s t e r u g t e b e k 0 m e n
een wit met zwart gevlekt hondje, teef, soort lox-
terrier.
Binnen 2x24 uren niet afgehaald, wordt het
afgemaakt.
Tweeals dames gekleede vrouwen
zouden gisteren-avond in verschillende winkels ge
tracht hebben door iets te koopen en fl.in
betaling te geven, mèt het wisselgeld ook weer
den gulden op te strijken.
Men wachte zich dus voor schade.
UIT VLAARDINGEN.
Bijna de geheele raadszitting van gister-middag
werd in beslag genomen over het houden van al-
gemeene beschouwingen over de gemeente-be
grooting over 1906.
De heer de Witte meende dat, terwijl de vorige
begrootingen steeds een geest van leven ademden,
ditmaal een stilstand, een doodpunt, moest gecon
stateerd worden. De algemeene kenmerken van
groote voortvarendheid miste hij thans.
Spreker had den indruk gekregen dat burg. en
weth. bij iedere bladzijde waren begluurd door
het schrikbeeld van belastingverhooging.
De heer van Dusseldorp meende dat met het
oog op den zeer ongunstigen toestand der gemeen-
financiën, het een gebiedende eisch was alleen
die uitgaven te doen, die strikt noodzakelijk ge
bleken waren. Ook keurde hij het af het doen
van belangrijke uitgaven niet bij de begrooting
toegestaan en waartegenover geene ontvangsten
stonden. Spreker wees er op dat de post rente en
aflossing van geldleeningen van ruim f20.000 in
1896 tot nu (dus in 10 jaar tijds) was gestegen
tot ruim f 120.000, een vermeerdering derhalve
van f 100.000. Naar zijne meening moest de ge
meente een tjjd van rust ingaan, opdat de financiën
op verhaal zouden kunnen komen.
De opening der Scheveningsche haven achtte
hij voor deze gemeente van geen overwegend
financieel bezwaar, daar de kielvaartuigen daarvan
geen gebruik kunnen maken.
De heer Hoogendjjk opperde het denkbeeld,
evenals dit pas door den Keulschen gemeenteraad
is toegepast, voor zoover dit met de Nederlandsche
wetgeving ware te rijmen, de invoering van eene
belasting op de waarde-vermeerdering van gebouw
de en ongebouwde eigendommen.
Een voorstel dienaangaande om B. en W. uit
te noodigen te onderzoeken in hoeverre het denk
beeld van den heer Hoogendyk zou zijn in te
voeren, werd met een stem tegen aangenomen.
Wegens het vergevorderd uur werd de artikels-
gewijze behandeling der begrooting verdaagd.
Moord. Te Dalem, een kwartier van Gorinchem
heeft Maandag-avond de werkman T. v. W.. die
niet goed bij het hoofd is, in een zenuwaanval
zijn bjj hem inwonenden schoonvader H. van E.
door wurging om het leven gebracht. De onge
lukkige dader te Gorinchem gearresteerd, bekende
onmiddellijk en is voorloopig in het gasthuis
opgenomen. Heden zal eene gerechtelijke lijkschou
wing plaats hebben.
Het mes. Maandag-avond ontstond te Amster
dam tusschen een man en vrouw, wonende in de
Wagenaarstraat, een hevige twist. De vrouw,
achtervolgd door haar echtgenoot, vluchtte bij een
der buren. Een buurman wilde de vrouw te hulpe
komen, maar deze goedhartige bekocht zijn
vriendelijkheid met twee hevige messteken in de
borst, die de verbolgen echtgenoot hem toediende.
Zwaar gewond werd deze naar het O. L. Vrouwe-
Gasthuis vervoerd. De dader werd kort daarna
door de politie gearresteerd.
I 1 i
Brand in de kazerne te Utrecht.
Aangaande een gister-middag in de kazerne van
het regiment genietroepen te Utrecht plaats gehad
hebbenden brand melut men het volgende
Door een benzine-ontploffing ontstond in de
instrumentenmakerjj een begin van brand, dat
zich zeer ernstig liet aanzien, te meer daar allerlei
brandbare stoffen vlam hadden gevat. De vlammen
hadden onmiddellijk de zoldering en omringende
wanden aangetast, De gebouwen, die voor kazerne
in gebruik zijn, twee oude spoorwegloodsen door
houten wanden ingedeeld, z(jn gevuld met tal van
zeer waardevolle voorwerpen als telegraaftoestellen,
karabijnen, tuigen, wier waarde zeker meer dan
een millioen bedraagt, zoodat de schade bij voort
woekeren van den brand groot zou zjjn geweest.
Door de genie was eenigen tijd geleden een
snelblusscher Hollandia aangekocht. Vanwege de
genie werd per rijwiel dit toestel, dat in de politie
wacht bjj de infanterie opgeborgen was, gehaald
en in werking gebracht nog vóórdat water uit de
brandkranen kon worden gegeven.
Toen de gemeentelijke brandweer ter plaatse
kwam, waren de vlammen geheel gebluscht met
den snelblusscher en kon kalm worden nagegaan
of er brandgevaar dreigde.
Wilde ganzen. In Friesland zqn in de
laatste dagen veel wilde ganzen aangekomen, die
vermoedelijk wegens het ijs het noorden hebben
verlaten. Zij houden thans verblijf ih de waterrijke
streken der provincie, tot dat ook hier de wateren
met ijs zijn bedekt. Zij zijn zeer schuw en moeilijk
te naderen.
IJ s. Het heeft te Sneek Maandagnacht hard ge
vroren (op 't oogenblik nog.) De grachten liggen
reeds dicht. Troepen jongens zag men gistermor
gen zich al bewegen op de ijsbaan op den Stati
onsweg.
Op de vlucht. De Maandag door de arron-
dissements-rechtbank te Zwolle failliet verklaarde
koopman in manufactureu G. J. V., heeft met
zijne vrouw en kinderen gistermorgen heimelijk
zijn woning en de stad verlaten, na de manufac
turen en zijn geheelen inboedel aan een paar
Amsterdamsche kooplieden te hebben verkocht,
's Morgens om 9 uur bleek, dat alles in de vroegte
op een verhuiswagen was vervoerd. Zwolsehe
kooplieden hadden alles weder van hunne Amster
damsche collega's overgenomen en in het pakhuis
van S. te Zwolle opgeborgen. Het bleek, dat de
vrouw met 3 kinderen per eersten trein richting
Rotterdam waren vertrokken, waarheen de man
haar per sneltrein van 9 uur was gevolgd. Er
