Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
29ste Jaargang.
Vrijdag 5 Januari 1906.
No. 8398.
TWEEDE BLAD.
t
Enquête naar de nadeelige
invloeden van het langdurig
gebruik van saccharine.
Een karakterschets van
tsaar Nicolaas II.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50,
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden juiterstj bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85.
Postbus no. 30.
De heer L. Heyermans te Amsterdam schrijft
in het Ned. tijdschr. voor Geneeskunde
In de laatste tijden, zeer zeker nu de Reg-ee-
ring krachtige maatregelen tegen den saccharine-
invoer beloofd heeft, is de strijd tUsschen sui
ker ©n „leugénislii'ker" weer zeer actueel gewor
den. Getroffen werd ik, bij het doorlezen van
de literatuur aangaande dit onderwerp, dat de
v!oor- en tegenstanders van de saccharine- meestal
uitgingen van proeven op zich zeiven, op en
kele patiënten, pf op dieren genomen, of wel
vjan onderzoekingen in het laboratorium ver
richt, welke moles ten uitmaken of bet dig'erep-
rentd Vermogen v,an het maagsap na toevoeging
van (saccharine werd verlangzaamd. liet is be
kend, dat de meerlingen hierover zeer Verdeeld
zijn, dait de eene de saccharine als onschade
lijk aanziet, a-nderen daarentegen er in zien een
slpopend Vergif, dat vóór alles het digestie-appa-
raat jn zijn verrichtingen belemmert. Een goed
©Verzicht geeft Dr. J. Huygens in zijn disser
tatie: „De onschadelijkbetd v;an de vervanging
der suiker in ons voedsel door saccharine" J).
Thans heeft Dr. M. Gres'hpff zich aan de spits
gesteld van de sadttharine-bestrijdingdoch ook
in zijn brpjchwro worden slechts bekende uit
spraken aangehaald van tegenstanders der sac
charine zonder dat nauwkeurig opgegeven wordt,
waaruit de nadeelige gevolgen voor het lichaam
van het saccharine-gebruik bes-taan.
De verschijnselen welke de tegenstanders van
de saccharine, opgievien als gevolg van h-et lang
durig gebruik, natuurlijk van kleine hoeveelhe
den, bepalen ziph tot digestifs too mi s senVer
minderde eetlust, misselijkheid, hartwater, druk
en gevoel van volheid in de maagstreek, hoofd
pijn, enz., en in aansluiting hieraan achteruit
gang van het lichaamsg-ewicht en het algemeen
welzijn. Alleen „sterke-" magen zouden h'ét ïang-
dtiri.g gebruik van saccharine1 zpnder nadeel ver
dragen; de stofwisseling zou ten. zeerste belem
merd w-ord-en, de nieren zouden „de infiltratie
toet saccharine" kwalijk verdragen immers
de saccharine verlaat onveranderd he-t lichaam
n.l, langs de urinelwegen en toch kan men
hij de lezing van al dit gebrouwen kwaad moei
lijk de ged-a-chte van zich afzetten, dat deze con
clusies nieerendeels gesteld zijn o,p theoretische
(OVerw'eging of op proeven, die d-e werkelijkheid
toind-er juist weergeven.
Daarom werd door mij mét béide handen de
gelegenheid aangegrepen, om het hij uitstek goe
de materiaal, dat zich in het Stede-lijk Armen
huis te Amsterdam aanbiedt, na te gaan op
eVientueele, nadeehgie, invloeden, die het langdu
rig en dagelijksch gebruik van saccharine met
zich mede kan bréngen. Immers wlordt in dit
gesticht d-e saccharine in den vlorm van de ge
wone- handefeitable-tten (50 mgr.) sedert jaren d-oor
de inwionénden als genotmiddel gebruikt. De ver
pleegden dn het Armenhuis leven o-nd-e-r vrijvvé-1
gelijke -omstandighedende voeding is voor al
len gelijk. Voor een juiste Vergelijking werden
alleen mannen uitgezocht, die ministens 8 maan
den [geregeld saccharin© gebruiktenlieden die
onbetrouwbaar waren in hun opgaven of met
wie d'o-or hard-hoorendheid moeilik een geregeld
gesprek te vloeren was, werden buiten het on
derzoek gehouden. Aldus beperkt bleef toch het
aanzienlijke getal van 209 mannen over en de
ondervraging werd op de volgende wijze geleid:
1. Hoelang gebruikt gij gerégeld saccharine?
2. Hoeveel „s-ag'rijntj-es" gebruikt gij per dag?
3. Is uw eetlust sedert het gebruik van sac
charine verminderd
4. Hebt gij last van misselijkheid, pprispin-
gén, hartwater, braken, maagzuur, druk ;of een
gevoel van volheid op de piaag?
5. I-s de ontlasting geregeld en hebt- gij last van
hoofdpijn
q Amsterdam, 1890.
6. Merkt gij bijzonderheden met wateren?
7. Hebt gij last van een langdurigen zoeten
of bitteren sjmaak?
8. Hebt gij klachten, die gij jn verhand brengt
met het gebruik van saccharine, jen zijt gij ver
magerd
Voorts werd de tong geïnspecteerd en van die
genen, die zeer lang d-e saccharine gébruikten
in groo-te ho-evteelh-eden, of die klachten uitten,
de .urine onderzocht.
Van de gedachte werd uitgegaan, dat indien
de siaCcharin-e schadelijk was, dit zeer zeker zich
zou manifelsteeren bij menschen nieerendeels pp
leeftijd, die dus niet zulke sterke" magen be
zitten. Bovendien w-aren de moesten reeds door
mij vpor een of andere afwijking behandeld, zoo
dat de controle vergemakkelijkt werd pin na te
gaan of de klachten ook andere oorzaken konden
hebben.
Van de 209 onderzochte mannen maakten van
de saccharin© gebruik:
29 Van 8 maanden tot één jaar.
32 1 jaar twee
52 2 drie
68 3 vijf
10 5 zes
8 zés jaar
2 zeVén
6 acht
6 tien
1 twaalf
209
De hoeveelheid gebruikte sacchariné-tabletjeS
bedroeg bij
209
Het onderzoek leverde op, dat hij 178 mannen
hoegenaamd ge-en verschijnselen, noc-h subjec
tief, noch objectief te vinden waren. Zelfs ga
ven 14 mannen beslist op, zich bij het gebruik
van de saccharine- in hetere conditie te bevin-
dan vroeger! De verklaring hiervan zal wel ge
zocht moeten worden in het feit, dat zij in het
Armenhuis beter verzorgd wónden, dan in de
maatstehappij. Totch was er bij die 178 één man
die drie jaar lang 40 tabletten pér dag gebruikte,
zegge 2 gram saccharine per dag, ©en ander
8 jaar lang' 30 tabletten per dag, weer een an
der, drie jaar lang 25 per dag. Een der inw-Or
n-enden gjaf beslist op, dat hij vroeger leed aan
misse 1 ijkheid en slechten eetlust. Toén is hij
„slagrijntjes" gaan gébruiken, doet dit nu gedu
rende een jaar 18 per dag1, en than-s is hij ge
heel genezen. Is- [hier s^igigiestie jn het spel, of
kan de geringe antiseptische werking, welke de
saccharine bezit, genezend op abnormale gis
tingsprocessen dn de maag gewérkt hebben? Door
31 mannen wérd geantwoord, dat zij bezwaren
hadden, welke zij toeschreven aan het gébruik
Van saccharine.
Hiervan kunnen negen aangiften onmiddellijk
afgetrokken worden, omdat bij onderzoek bleek,
dat organische gebreken de oorzaak waren van
hun klachten:
één lijder aan tabes dorsalis pn epileptische
insulten had maagbezwaren (20 tabletten per dag
I1/2 jaar).
één lijder aan paralysis agitans schreef dui
zelingen aan de sijaecharine toe (10 tabl. 21/2
jaar).
één we<et furunculpisis aan -de saccharine, oor
zaak pedic-olujsis. 1
één klager: carcinoma ventric.uli.
een zocht in de slaccharin© de- oorzaak van
zijn borstlijden (emphysema) (3 tabl. .2 jaar).
één beschuldigt de saccharine Van, zijn asthma
bronchial©.
één meent - dat zijn schro-mpélnier geweten
moet worden aan sacchariruegebr.u:i k (15 tabl. 5
jaar),
twee bleken een Vitïum cordis te hébbeh.
Zes mannen gaven op verminderden eetlust,
doch overigen^ geen bezwaren ym bet; gebrui'k
Van saccharine te ondervinden. Slechts drie
mannen klaagden over pen langdurigen bitteren
naisjmaak. Over de .vraag pf (de- zoete of bittere
smaak van saccharine lang in don mond blijft
kon echter m-oeilijk een oordeel .verkregen wor
den, aangezien bijna alle mannen (Onmiddellijk
na. den maaltijd of na de koffie een pruim ta
bak jn den .mond namen. Het overgroot© ge
deelte viond het gebruik van saccharine aan ge
naam immers;, zij zouden jstnders bet gebruik
pi-et zoo lang .voortgezet hebben anderen daar
entegen -hadden er tegenzin in, ytonden den smaak
hinderlijk in den aanvang.
Een der ondervraagden meende sedert het ge
bruik Van saccharine aan duizelingen te lijden.
De twaalf nog onbesproken klagers hadden of
hebben dyspéptisc-be bezwaren. Epn man, fli©
6 jaar lang 30 tabletten per dag gebruikte-, klaag
de pyer hartwater en dru-k pp de m-aag; vier
van de twaalf klaagden oyer verminderden eet
lust, misselijkheid en druk op de maag met op
risping-en (gebruik resp. 16 tabletten 2 jaar; 15
tabletten O/a jaar; «8 tabletten 71/2 jaar; 4 fa-
Metten 8 jaar). Dopr een der mann-en werd op
gegeven, dat hij zes' ja-ar lang de saccharine ge
bruikte, 10 tabletten per dag zonder bezwaren,
gedurende 3 weken echter heeft hij 20 tablet
ten per dag gebruikt, waarop .hij maagbezwaren
kreeg, die verdwenen toen hij de dagelijksch©
hoeveelheid op 10 terugbracht. Vi-er personen,
klaagden oVe-r maagzuur en stelden (dit op re
kening Van de saccharine. -Weer pen ander gaf
op, dat hij alleen last had Van hartwater, indien
hij de saccharine in de karnemelspap gébruik
te. Ten slotte deed een der Verpleegden mij de
m-ededeeling, dat hij eens per ongeluk, door on
handig manoeuvreeren met het doosje tabletten
ongeveer 50 stuks jn zijn pap liet vallen, wat
overeenkomt met ongeveer 21/2 grm. saccharine;.
Dien nacht, had hij last ,v'an benauwdheid en
diarrh-eé; déze- verschijnselen waren binnen 24
uur geweken en sedert heeft hij de saccharine
gb-ed en zonder bezwaren verdragen.
Vian 26 personen, die de saccharine in op
vallend gr-oote- hoeveelheden gebruikten, geduren
de (vele jaren, werd d© .urine onderzocht. In
geen énkele urine werd O|0k maar een spoor
eiwit gé-Vonden.
Het resultaat vian deze enquête was in ze
keren zin vbor mij een teleurstelling. Immers
niet tot de bewonderaars van de saccharine be-
boorend, omdat men moeilijk Voorstander kan
zijn van de vervanging een-er goede: voedings
stof door een lichaam, dat géén enkele nutti
ge ieigenschap Voor hét organisme [bezit, was een
afdoend argument tegen het gebruik van saccha
rine mij zeer welkom geweest. „De-ze stof hoort
niet in ons darmkanaal", om -een uitspraak Van
Dr. Gresboff te Varieeren, maar fle argumenten
van physio-tagischen en medischen aard, welke
bij gebruikt, konden door deze enquête niet ge
slaafd worden. Mijn bésliiste indruk was, dat
het gebruik van saccharine zooals dit in de prak
tijk geschiedt,, geen nad-eeligé invloeden doet gel
den, ook niet na jaren lang gebruik. Van dej
fractje, welke oy©r het gebruik klaagde, en die
slechts opgeVeer 3 pCt. bedraagt, stond het nog
lang niet vfaisit, dat hun bezwaren wel het ge
volg waren van de saccharine. Daar staat te
genover, dat een 25-tal van 1 tot 2 gram dage
lijks gedurende jaren gebruikte, zonder e-en-ig be
zwaar londervlond-en, te hebben, dat de sacchariné-
jaren 011 jaren in het gés|ti,cht gebruikt wordt
en zich daar gehandhaafd heeft, (dat het aan
tel maaglijderis, dat zich op de polikliniek meldt,
niet groot is, z-eer zeker niet grooter, dan op'
elk willekeurig spreekuur van den geneesheer.
De geVolgen welke ons door tegenstanders der
saccharine als z-eer zwart afgeschilderd worden,
zijn i-n de praktijk moeilijk terug t© vinden en1
werden sOms afgeschreven van de klachten van
eenigé diabetes-lijders of na persoonlijke proef
neming, waarbij de suggestie -zulk ©en groo-te rol
kan |s|pelén.
Rusland blijft de aandacht trekken, en een Van
de raadsels, welke dit ongelukkige land ons no^
steeds biedt, is de Tsaar, oyer wien in dei laat
ste twee jaren al heel veel is geschreven. Toch
'kennen wij hem nog niet voldoende. Nik okas
II wOrdt wel eens voor een zwak hoofd ge
houden, -en ook beschaafde Russen deelen deze
meening. Eenigszins anders is het portret, dat
dezer dagen van hem verscheen in de Figaro,
van de hand van den heer Bourbon. Het is ont
leend aan een door hem geschreven boek, dat
heet: La Russie libre.
Zijn vader en zijne moeder, die hem wilden
opvoeden tot een ontwikkeld en krachtdadig
man, lieten hem eene uitmuntende opvoeding ge
ven. Met Latijn pn G-rieksch behoefde hij zich
niet lan'g bezig te houden, maar hij leerde gron
dig wis- én natuurkunde, aardrijkskunde, geschie
denis en Staathuishoudkunde. Hij spreekt vloei
end Fran-sch, Duitsch en Engelsch en heeft veel
gedaan aan lichamelijke oefeningen, zooals schaat
senrijden, schermen, boksen, rijden enz.
In 't jaar 1890 deed hij een groot© studiereis
door Griekenland, Egypte, Hindoestan, lndo-China,
en Japan. 1 i
Hij is de eerste Tsaar, die zich heeft laten
zien aan de volken van het uitgestrekte Si
berië
Kwaad is hij niet. Hij is ernstig overtuigd,
'dat hij door allerlei, Disten de zaken in orde
zal kunnen brengen én hij is vast van meening,
dat 1 zijne regeering der menschhead tot zege
aftrekt. Hij is vlug van begrip en tracht zich zoo
veel mogelijk van alles op de hoogte te stellen.
Maar hij heeft er geen slag van olm dit op de
meest gepaste manier te doen; toen hij d© waar
heid wilde weten over de gruwelen in Kischineff,
liet hij prins Mesjtsjersky komen en verlangde
hij een rapport van Plehwe.Hij let al te veel
op bijzonderheden en ©verziet niet het geheel;
hij beoordeelt ieder feat pp zichzelf, maar weet
de feiten niet in verband met elkaar te brengen.
Ofschoon hij niet op het juiste: oogenblik weet
te beslissen, geeft hij dikwijls bewijzen van bui
tengewone eigenzinnigheid. Hij staat onder nie
mand» bijzonderen invloed, maar hij laat zich
achtereenvolgens door iedereen influenceeren. Ma
ria Feodorowna heeft als' moeder en als voort-
-z-otslter van de vaderlijke traditie een buitenge*
wone macht over hem, maar toen op 18 Fe
bruari, pas na het liberale manifest, de reacti
onaire bekendmaking verscheen, was zij van beide
onkundig gebleven en las ze die jn de officieel©
Staatscourant.
Hij heeft geen y'asten -wil; hij luistert bij af
wisseling naar de raadgevers, die hun tijd en
hun gelegenheid goed weten te kiezen. Wie hem.
poogt te beheerschen en .wie blijvend invloed
op hem wil pjitoefenen, dien gaat hij verdenken.
Hij is wantrouwend, jalo-ersch en lichtgeraakt,
isjpreefct wejnig en leeft slechts Voor zijne- fa
milie-, fpjoudt niet van schouwburgen pf hofpar
tijen en is het gelukkigst, als hij met zijn kin
deren kan spelen. Het gevoel, dat hem het meest-
beheerscht, is dat van wantrouwen tegenover
zijn getheele omgeving. Toen hij den troon be
klom, vond hij in het ministerie van Financiën
een vastberaden en talentvol man, de heer Witte.
Wie o-vér zulk pen man wil heerschen, vindt
zelf een beheerscher. Njko-laas II verdroeg dia
drukkende heerschappij zeven jarenToen
schudde hij het drukkende juk van zijn schou
ders.
Witte was' pp 16 Augustus naar Tsarkoje-Selo
gek-omen, om zijn w-ekelijksch rapport, uit te bren
gen. De Keizer had, zonder Veel te zeggen, de
stukken pnderteekend en .Witte stond op, om
af-stehedd te nemen, tpen de Tsaar hem terug
riep en, bijna zonder hem aan te zien, zeide;
„Witte, uit dankbaarheid voor de voortreffelijke
diensten, die gij mij hebt bewezen, benoem ik
u tót president van het ministerie.
Hieruit had Witte kunnen opmaken, dat da
keizerlijke ongenade hem bovén hét hoofd hing.
De Tsaar was altijd correct, terughoudend én,
sltif geweest.
Twee zaken beheerschen zijn geest: he-t ge
loof aan God en dat in d© autocratie. Maar om
dat laatst^geloof zwevén dikke nevelen, die da
•lijnen der denkbeelden onduidelijk maken. Hij
verbindt bef autocratisch begrip met plannen
voor eene .volksvertegenwoordiging, die er de di
recte negatie van zijn ©a de godsdienstige
15
mannen
van
2 tpt
4 per dag
61
>7
4
8 a
77
67
7)
8
10
77
33
77
10
16
77
24
77
16
25
77
9
}j
77
25
40
77
1,!!
