Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
29ste Jaargang.
Maandag 26 Februari 1906.
JNo. 8441.
De AartsMssÈip van ütreclt en Je
Bialop Tan Haarlem
DE GELOFTE.
Officieele Berichten.
FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dage.ijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ4.35, per maand 45 cent en per
eek 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
fondementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
s raa oü en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
VIS SCHEKIJ.
De Commissaris der Koningin in de Provincie
Zuid-Holland,
u6t Afsluit van de Gedeputeerde Staten
van 13 Februari 1906, no 36
art- 11 der Wet van 13 Juni 1857
staatsblad no. 87)
t,er kennis van belanghebbenden, dat bij
bepaald ^oor de Gedeputeerde Staten is
^at de visscherjj in de binnenwateren,
aronder ook worden verstaan rivieren door
iMn1.?6. Ses'oten, zal zijn gesloten van den 16den
art aanstaande tot nadere aankondiging,
met uitzondering:
a' va.n de vissclierij naar aal en paling door
middel van fuiken, aalscharen, aalreepen,
aalkorven, dobbers en peuren
van de visscherij met de gebbe, om kleine
vischjes te scheppen tot aas voor dobbers
nnVk u het v's!schen met kuilnetten, waaronder
1 b®hooren ankerkuilen en staalboomen, van
April aanstaande tot en met 31 Mei daaraan
volgende is verboden.
af ?Ze kemhsgeving zal, in plano gedrukt, worden
gekondigd en aangeplakt, waar zulks te doen
gebruikelijk is, alsmede in het Provinciaal blad
en m de Nederlandsche Staatscourant worden
geplaatst.
.s-G r a v en h a g e, den 21sten Februari 1906.
De Commissaris der Koningin voornoemd,
PATIJN.
aan hunne onderhoorige Geestelijken en Geloovigen
Zaligheid in den Heer.
'Nui d© Aartsbisschop .van Utrecht ein de Biis-
fejchopi yjan HaarJelm gezamenlijk dit herderlijk
schrijven ia.ain hunne onderhoorigen richten, be-
feWjpf U reads, B. G., daif. bet geldt een gropt,
jgropt belang, jnaar dat hoofdzakelijk, of
bijna (Uptsluitetnd betreft de noordelijke, pro vin-
tién yjan ons land. En inderdaad zóó is h©,t.
Doordrongen van de zware, verplichting, welke
Pp Ons' rust, pm te wakein en te ijveren voor
bet hiejl der aan Onze zorgen toevertrouwde ge-
loiovigen, achten ,Wij Ons' verplicht U, B.G., te
wijzen pp pen kwaad, ©en ramp zo.u;clèn Wij het
Killen. noemen, dat in de latere. jaren in Onze;
Rilsdommen steeds greater (afmeting aanneemt,
L w, d.e gfemengde hpwelijten;.
.Wjanneer Wij tegen dat kwaad waarschuwen,
dan iwlensichen Wij .vóóraf de verklaring af te
1 ©ggem, dat het alljermfn-st in Onze hedóeling ligt
iemand te hinderen pf te griev'en. Wat meer is,
Wij meemejn te .mogen vfeirondenslteilien dat zij',
Idiip pen (gtemmgd (huwelijk helbben gesloten, be-
Jtetr en meer dajn anderen Ouzo bezorgdheid zul
len beigrijpien en -waardeeren en zulten erkennen,
dat Wij met ah© recht togen dip huwelijken waar
schuwen, daar zij bij phd,©bviindiin|g de bezwaren
©n m.ojeiieJijkheden kennen, welke aan die huwe
lijken n|opdzajkelijk ivexbónden pijn.
14)
Ik wil naar de gevangenis, om Michael te
spreken. Hij heeft mijn vader niet vermoord, dat
weet ik zekerIn elk geval zal ik het niet geloo-
ven voor ik het van zijn eigen lippen hoor.
Ik stoorde mij niet aan Bridget's tegenwer
pingen, liep het huis uit, rechtdoor naar den
politie-post, en hoorde dat alles bevestigd. Naar
aanleiding van een geweer, dat bij mijns vaders
lijk gevonden was, had men Michael in hechtenis
genomen. Het voorgevallene tusschen hem en mijn
vader was door een paar personen gezien en ge
rapporteerd. Er werd ook nog gesproken van een
tweede ontmoeting op de markt te Kilsythter
wijl anderen beweerden dat Anthony Creenan van
zijn broeders schuld moest afweten, want toen
men hem sprak over miju vaders dood, was hij
zoo wit alt een doek geworden en bijna in zwijm
gevallen. J J
Na véél smeeken liet de inspecteur mij bij den
gevangene. Michael was doodelijk bleek, maar kalm.
ft.ij vertelde mij van de tweede ontmoeting, die
ij met mijn vader had gehad op de markt. Daar
zeide hij, hadden zij elkaar niet meer gezien.
Welnu, B.G., ©r pal wel gteem nadere, Verklaring-
niojodig izijfn, waarom (Wij Ons! verplicht achten
tegen igemengde huwelijken te waarschuwen, wan-
peer iWij U zeggen dat, Volgens- de bij Ons in
gediende statten, pp het oogenbhk in de beid©
Bisdommen Utrecht en (Haarlem te zanten zeker
meer dan twintig duizend gemengde huwelijken
zijn ]ejn van pen vierde dezer hu|welijken de kin-
(dienen lallen bnjten den katholieken, velen zelfs!
buiten (allen godsdienst ;wlorden opgeVoed. Ook
i(s Ons plit die sjtate|n gebleken, dat meer dan in
fciejn (vierde dezer gemengde huwelijken zelfs de
(katholiek© partij weinig pf niets' meer aan hare
g'odsdtemstpl'xh'teh doet.
W|aar nu ©ejn Jrtvlaad, B.G., zoo Veelvuldig voor
komt ©n zulke di;ep treurige gevplgejn heeft, daar
(achten Wij spreken plicht. En dit te meer omdat
het (eten. kwaad is, dut van zelf vpojlwoekert en
zich meer 'on meer uitbreidt. Immers uit één ge
mengd huwelijk komen (allicht meerdere vóórt. De
kinderen iu.it ,een .gemengd huwelijk geboren heb
ben, dit spr©ieikt ;wel v!a|n zelf, voortdurend om-
jg]ang en vertrouw© 1 ijk verkeer met andersdeii-
'kiendcln, wat natuurlijk licht (aanleiding kan ge
ven tot ©en lijU'welijksiaanzoekEn zullen dan da
oppersi d© kinderen daarvan kunnen terughou
den, d® puders' fli-e den noodigen invloed niet
Ikunjnen hebben, omdat (Zij zelf belaas het voor
beeld hebben gegeven? (Wjait meer its, zullen d.i.e
kinderetn niet; veel gemakkelijker dan anderen tot
teen gemengd huwelijk overgaan, omdat zij er
minder kwaad inzien, daar vader of moeder het
ook gedaan heeft? E,n zoo ligt het voor de hand,
B.O., dat de gemengde huwelijken een kwaad
zijn, dat altijd .voortwoekert, zoodat er geen twij
fel aan jis1 oil tnjut le'emqg© jaren is het aanjtal
gemengde buvvelijke|n dn Onze -beide Bisdommen,
nog groeier dan thans'. In de! laatste. twintig
jaren zijn djan .ook di© ongelukkige verbintenis'-
sten met vijftijg pro.oe|nt toegenomen.
En .waarom noemen .Wij de gemengde huwelij
ken, ook w(ann©er .zij niet leiden tot bovenge
noemd© schade voor ,'het Katholieke g'eloof, tóch
ongelukkig© verbintenissen Laten Wij daarvoor
enkéte redejue.n met ©en kort woord aangeven.
Wie .zteggen enkele redenen, daar er veel meer
zijn dan in eeiu (vjaisten-maindement kunnen, wor
den b'esproke)n.
Vooreerst, B. O., zoo iemand den zegen van
God po.it noodig heeft, dan i;s: Let zeker wel bij
de intrede vjajn een levensfs'taai. Geen wonder
dah, pok, dat d© oprejchte. Katholiek zich door'
vtetel en vurig, gebed tot dien (S'tap voorbereidt.
Van (dp kejize immers van een levensstaat hangt
het gel-uk in -dep tijd en veelal ó,ok jn de eeuwig
heid aif. Welnu, B.O., hij hpt aangaan ©ener ge
mengd© yterkeerinig, bij het sluiten van ©en 'ge:
meng-d huwelijk kan van diep on misbaren zegen,
v'an God geen sprake zijn. Zoo'n verkeering
w.ordt aangegaan, zoo'n huwelijk wordt gesloten
tegen het uitdrukkelijk verbód in der Kerk, van
wie Christus gezegd 'heeft: die V hoort, hoort
My en die U versmaadt, versmaadt Mij. Hier
tegen izal misschien jemand willen aanvó;er©n:
Michael had zijn hond bjj hem en ging naar huis
over de bergen. Hij was nauwelijks een paar uren
thuis, of hij hoorde het bericht van mijn vaders
dood.
Een weinig later kwam de politie, betichtte hem
van de daad en nam hem gevangen. Ik vroeg hem
naar het geweer. Hij erkende dat het het zijne
was, hoewel hij niet verklaren kon hoe het bij
mijns vaders lijk gevonden kon zjjn. Ongelukkiger
wijze ook koos hij, toen hij Kilsyth verliet, het
eenzaamste pad over den berg, zoodat niemand
hem onderweg ontmoette.
,?iet er leelijk voor mij uit, zeide hij.
Maar zij zijn op het valsche spoor. Ik heb nooit
een haar op uw vaders hoofd gekrenkt, Eileen.
Dat zweer ik voor God.
Ik voelde dat hij de waarheid sprak, en dat
zeide ik hem ook. Ik las onschuld in zijn oogen,
maar wat beteekende dit zonder bewijs Eens
klaps herinnerde ik mij wat ik omtrent pater
Anthony had gehoord en bij het veriateen der
gevangenis ging ik naar de woning van den jon
gen priester. Hij was er niet. Hij was den gansche
avond uitgeweest, zeide mij de weduwe Macrae en
eerst teruggekomen even voor zijn broer aange
houden was. Daarna, toen Michael door de politie
was weggevoerd, was Anthony het huis uitgeloo-
pen en sedert was bij nier teruggtkeerd. Half
verbijsterd snalde ik naar huis en ging naar de
kamer waar mijn doode vader lag.
Twee dagen lag ik te bed, zelf mesr dood dan
levend. Maar den derden dag stond ik op en volg
de. ,H. Kelrk (staat tpph soms toe zoo'n huwe
lijk te sluiteh, er wordt to.ch dispensatie' gege
ven. Item antwoorden (Wijzeker, de Kerk geeft
spms hare toestemming', dispensatie om een ge
mengd liUwtelyk aan te gaan, welke dispen-
Siatie. jevtenwel niet dan pm zeer klemmende re
denen jwordt giegeven, maar ook dan nog i.s
zoo'n huwelijk zóó strijdig met dep geest, den
wenspih, Wil ider Kerk, dat zij ppk in die
omstandigheden nog verbiedt hom zegeningen over
zoo'n 'vebbinteAi® <ui-t t-e spreken. De H. Kerk
verbiedt Ide (gemengde huwelijken te zegenen. Kon,
Vragen Wij, de y.opr het heil har er kinderen .altijd
bezorgd© mopder, de H. Kerk beslister, krasser
hare afkeuring uitspreken dan door in hare wet
geving de bepaling pp te- nemen, dat hare diena
ren geep zegen mogen -uitspreken ov'er eén ge-
ifiengd huwelijk, zelfs ©1- (wiopdt het gesloteinmet
hare -Voorkennis -en pen© haar afgedwongen toe
stemming? Wij zeggen afgedwongen toestemming,
daar (de Kerk -geen dis-pensat® Voor zoo'n hu
welijk verleejnt dan .alleen doartoje. gedrongen door
hoogst gewichtig© en .klemmende redenen. Moest
dan, Vragen Wij ,vorder, dit alleen reeds', dajt
ide H. 'Kedk hare zegejrüngen aan zoo'n hu-
lijk weigert, vjopr den oprecht geloovigen e-n innig
god'sditens'tigen katholiek niet genoeg zijn om b-em
Vjatn zoo'n huwelijk pf te schrikken
Ejen tweede reden, .waarpm iWij de gemengde
huwelijken ongelukkige Verbintenissen noemen, is
deze-, idiat daaraan .behalve Gods' zegen nog veel
meer pn'tbr-eken moet wnt ieen gelukkig, hu
welijk noodig -is. Denken wij alleen eens hier pan,
dat, terwijl de. gehuwden elkander moeten steunen
fc>n helpen -ook en wel vooral dn het streven maar
het 'hoogste en laatst© doel Van dien mensch, het
z-aligtoaken zijner ziel, het dienen vpn God, 'hét
Vervullen van zijn godsdienstplichten, de echtge-
no.oten in eien gemengd huwelijk liefst niet over
godsdienst moeiten spreken, (daar dit allicht aan
leiding geeft. t-o:t oneeni-gheid' -en twist. Men bewere
toch niet, dat de -godsdienst staat buiten het hu-
welijksleVen. Neen, B. G., hij een zoo innige ver-
©eniging, welke allereerst tw-e-e zielen moet verbin
den kan de godsdienst niet worden buitengeslo
ten. En hop duidelijk komt het ,-groote. -belets-el
iaan den dag, dat vteirachil van godsdienst stelt
aa,n het rejn-e en ongestoorde huwelijksgeluk, wan-
iueer izoo'n huwelijk met kinderen wordt geze-
gefudl Hoe moet' htpt dan vader of moeder grie-
Ve|n, dat de kinderen «viordien opgevoed in ©.en
.godsdiejnst, dien zij niet belijden en niet als den]
warejn besfchopwen! Moet d© gódsdi-ensfcge op
voeding der kinderen niet noodzakelijk lijden od
der het geloofsverschil ,va[n Vader en moeder?
Ejn 'zal dat Verschil van godsdienst niet nood
wendig afbreuk doen aan den hoogen, beiligteni
eerbied, Waarmede de kijnderen to-t hunne ouders'
moeteln opzien?
Delnken we onsi, ,B.G., het gunsitigste ge-vial van
letejn. gemengd huwelijk, t.w. dat de vader niet
katholiek, de moeder katholiek is ejn de kinderen
allen, met vólkomen goedvinden van den vader,
-in den katholieken godsdienst worden opgevoed.
de mijn vader grafwaarts. Ondanks het koude
weer was al het volk uit den omtrek op het
kerkhof. De lijkdienst werd verricht door pater
John Croly, onzen pastoor, maar zijn onderpastoor,
Anthony Creenan, stond naast hem, en ik schrik
te er van, toen ik zijn gelaat zag, zoozeer was hij
veranderd! Zijn wangen waren hol, en in zijne
oogen was een uitdrukking van wonhoop. Terwijl
ik hem zoo zag, vroeg ik mij at of het waar kon
zijn, wat de menschen van hem beweerdendat
hij iets wist van zijn broeders schuld Maar ter
stond zette ik mij die afschuwelijke gedachte uit
het hoofd. Ik geloofde in Michael's onsehuid ja,
even vast als ik ook nu nog or aan geloof!
Dit was miss Craigs geschiedenis. Toen zij er
mee geëindigd was, zag zij mij angstig aan en
wachtte wat ik er van zeggen zou.
Uw geloof is sterk, zeide ik, en ik hoep dat
het gerechtvaardigd worden zal. Gij twijfelt dus
niet, ot de politie heeft de hand gelegd op een
onschuldig man t
Ik ben er zeker van, antwoordde zij, en als
gij hem kendet, dan zoudt gij er even zeker \an
zijn als ik.
Gij hebt waarschijnlijk reeds een verklaring
moeten afleggen omtrent die ontmoeting, toen de
gevangene door uw vader geslagen werd en hy
daarna uw vader bedreigde.
Ja. Toen Michael voor den rechter te Kil
syth werd gebracht, moesten Anthony en ik als
getuigen tegen hem verschijnen. O, Sutherland,
dat was mij het hardste van allesDe waarheid
Hoe veel bezwaren en moeilijkbeden staan zélfs
Gfn dit igunsjtigste geivial aan de katholieke op;
yoed'iing der kinderen dn den weg. (We willen!
(nóg piet denken iaan het gevaar, wat toch ze
ker bestaat, ,dat de katholieke moeder komt te
èitervteln vóór de. kinderen volwassen zijn, en dus
de nipl-kajtholieike vader zou, hebben te zorgen
vóór (de katholiek© opvoeding der kinderen. Maar
idetnken we ons' de katholieke opvoeding der kin-
jderejn door de katholieke moeder onder zulke
•omstandigheden. Wat al bezwaren en mo-eielijk-
h'eck'iu doen zich jvoor! De moeder leert hare
kinderen van jongs. ,afaan het krujsteeken ma
ken, de katholieke .gebeden en spreekt hen dik
wijls pver God pn de allterzpligste. Maagd Maria.
De vader bidt (niet, of bidt andere gebeden, maakt
hooit het krujstep-ken en moet van de v-ereering
vjan Maria niet Jhooren. De moeder gaat met
hja-re kinderen naar de kerk en leert hen, dat
zij verplicht zijja pp .Zon- en feestdagen de H,
Mijs bij te wpnen. De vader komt er natuurlijk
pooit. Later gaan jd®i kinderen naar de leennjg
om door den priester onderwezen te worden ia
de waarheden van pus H. Gelopf. Over hetgeen
zij daar leer-ep (®péten zij liefst nooit met vacler.
spreken. Eindelijk komt d« groote, de gelukkigste
da|g voor de kinderen, de dag yjan de eerste
H. Coinrnunite. Dat geluk laat den vader koud
of hijndext hem. De moeder spoort hare kinde
ren aan pm (trouw en geregeld tot d-e H. Sacra
menten te naderen. De vaue-r nadert njatuurlijk
noo.it jtjpt de ,H. Sacramenten. Zoo moet, het
kap piet anders, hij die. kinderen vo-ortuurenjd,
Strijd zijn .tusschen .wat z© van moeder toeten
jep (Van vader zjien. En hu, vragen wij, B.G., ais
bel Voorbeeld v|a!n een vader nog van invloed
is, moet dat |V'oorbe.eld dan niet verlammend wer-
kt-jn pp de katholieke -opvoeding der kinderen?
Dpork-t daarbij dat -dij© kinderen vportd.urend met
andersdenkenden pmgaan en weinig of geen ka
tholieke lectuur lez-ep, .omdat vader, zooais van
(zelf ;slpreekt, gee,n (kajthohe-ke bladen of tijtt-
sichr,ifteh to'esit. M'oet aan di© katholieke op-
vloedijng, pok al ;W'il en bedoelt men het niet, in
'die |oms'tajnd:igh©'dein niet noodzakelijk .veel ont
breken? i
Dajn, 13.G., We .willen hierover niet verder uit-
wleiden, (ovtertujgd als ,We zijn, dat zoowel de
iniet-katholiek als de katholiek de bezwaren voelt
die- aan zoo'n opvoeding in den weg Bfaan. Al-
lteiejn de hartsitochtelijke iltofde, die verblindt, is
het die, bij het aangaan eener gemengde verkee-
ring, hen de oogen doet sluiten voor de moetolijk-
hedejti pn bezwaren, die zij zeer gped weten,,
dat- ecjn noodzakelijk gevolg der gemengde huwe
lijken zijn. ij i: i Ui «ui Uuti
Welaan dan, Eerwaardige broeders, dto geroe,-
pjen iz.ijt om ,met Ons voor het iheil der zielen te
zorgen, tracht zooveel j-n Uw vermogen is hef
kwaad der gemengde hnwelijken te beperken en
te stuiten- En |U vponal, oudere en overheden,
vermanen Wij, waakt toch .vóór het te laat is.
Houdt uwe kjiiKiereu pn onderjg'esehikten af van
te moeten zeggen, en te weten dat hij door ëe
woorden uit mjjn mond schuldig moest schijnen 1
En de priester, zijn broeder, wat had die te
zeggen
Hij kon verzekeren, evenals ik, dat hjj
Michael voor onschuldig hield. Het gansche ver
hoor viel hem even zwaar, als mij. Verder waren
wij machteloos. Michael werd naar 't gerecht ver
wezen, om terecht te staan wegens het vermoorden
van mijn vader.
De deur gmg open en Bridget kwam binnen met
de lamp.Zij zag verüaasd, toen zij ons zoo vertrouwelijk
bij elKaar zagmaar toch scheen haar dit niet te
misnagen. Nadat zij de gordijnen had neergelaten
en het vuur wat opgestookt Uad, verdween zij en
liet ons weer alleen.
Een poos lang zwegen wij beiden. Toen verbrak
ik de stilte door Miss Craig te vragen ot z(j mij
nog iets meer te zeggen had.
Neen, niets meer, antwoordde zij. Ge weet
dat Michael in de gevangenis zit. Over eenige
weken zal hij terecht staan, en dan, indien de
werkelijke moordenaar niet gevonden is..,
Er kan nog veel gebeuren, zoo- troostte ik
haar, en indien uw hart u niet bedriegt...
Het kan mij niet bedriegenriep zij en zjj
stak hare haauen uit eu greep de mijae.
("Wordt vervolgd).