Dagblad Jooor Schiedam en Omstreken.
de gelofte.
«22 Sta»"0'
29ste Jaargang
Vrijdag 13 Aprilfl906.
No. 8481.
slacht Wü;drjrening van ons tegenw°°rdig ge-
Xf .LTliCb!ing kom' <1» nood.
(erwarring "tf
SrCnsef' mUS X
FEUILLETON.
Buitenlandsch JVieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2. per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteer en worden uiterst bil-
lyke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Set Kiesrecht-vraagstuk.
lezen in de Kath. Groninger
Dét kiesrdcht-vraagstuk begint in onze party
opnieuw een onderwerp van gedachtenwisseling
te worden.
Wy vinden dit een gunstig verschijnsels Rus-
'§e en zakelyke bespreking is noodig om lang-
zainerhand en geleidelijk klare begrippen te ver
beiden omtrent de tamelijk ingewikkelde en
eere punten, die met een nieuwe kiesrecht
regeling samenhangen.
De herziening, thans door de Regeering aan de
j e gesteld, is door hare koppeling aan de ge
redelijke grondwetswijziging, van zeer groote
eteekenis. Zij draagt veel wijder dan de vraag,
oever de nieuwe uitbreiding dient te gaan. Men
an er op rekenen, by de tegenwoordige stroo-
dat ook de grondwettelijk geregelde machts-
^orhouding tusschen Kroon en Staten-Generaal,
St *61' sPrake komen j °ok de inrichting der
®ten-Generaal op zichzelf, of zij nl. uit een dub-
e e Kamer blijven bestaan en op welke wyze de
d'ent samengesteld te zyn.
Dit alles en meer hangt met het kiesrecht-
draagstuk nauw te samen en zal, nu eenmaal
yktijdig Grondwets-wijziging aan de orde is
gesteld, noodwendig ter sprake komen,
in d' meeste Peüfieke partijen in ons land hebben
it opzicht hare vast-omlijnde beginselen en
eten, wat en hoe zij alles willen. Ook onze bond-
enooten èn de groep Kuyper èn de groep Lohman
e en sinds jaren hun program van beginselen,
e practische uitwerking kan by hen verschil van
;eenmg te voorschijn roepen, omtrent de be-
gmselen-zelven zijn zij als party eens.
Geheel anders staat het by de katholieken. Er
beerscht by ons waarom het te verbloemen -
een hopelooze verwarring van begrippen.
Wy kennen eenvoudig geen program van staat-
^undige beginselen omtrent het karakter en de
led °ud'ng van Kroon en Volksvertegenwoordiging,
er denkt hierover zooals hjj verkiest,
telselmatige voorlichting werd nooit en nergens
v^even' zo°dat de één de staatsrechterlijke op-
die 'd^ blddigt der anti-revolutionairen, de ander
Rehn i6F Uberalen en n°g anderen hierover maar
e«ns H niCt nadenkeB- Dr. Schsepman heeft het
,iénhe-/Pr0efd' een Program aan te bieden, dat
Generl i !&n ,begrip °mtrent Kroon- en Staten-
aanvaaivi °D rengen» docd dat program is nooit
eh te we' en °Vend'en bet *8 te zeer verouderd
dat hior'ni8i gG om te m°gen veronderstellen,
.pwordt weergegeven.
^orde. Wat wèl HUltgaat en degellJk gemotiveerd
al den nai VerbiUert is onkundB
borden die heftlgheden en groote
kunde moeten dienstdoen?18 argumenten d^
■Zn de tegenpartij vero vert
on-
53;
de°gel! Vaa de luidrudltiSsle opwinding verlieten
\i s het gerechtshof. meten
GraiuJhaaijl l?Sman' die den ^den heer
hoeve notr f h h nu,zelf ,dood in de eenzame
hiJ nü toch a r de P°.htle bewaakt hoewel
of behoefd„ t gG?n aardschB gerechtigheid kon
in Ierland Lue-i°n Jappen'- ^dens mÜn verbluf
w"ond 1 reeds menige d<>odewake bijge-
deze. ÓnTeatrugae° 1°° z,onderling en akeüg als
m zijn P»fibedJin dc achterkamer lag de doode
richt gewaScben U °°geü gesloten' faet aange-
maakt door Sn i far baard gekamd en opge-
schoteltje vol tabak handen.*.Het gebruikelijke
e? OP de tafel n,M uotT ,°P Zyn borst geplaatst
glazen en een fWt u'- Yaren steenen pijpen,
Doumes was de Mdar Katbleen
kwam er «ar. t. P getreurster. Nu en dan
bi»nen knikte .®rtJiult de buurt blootshoofds
Oaar het hjk en 'sJoorTwtegenKathleen, zag eens
h°ch gehuil n«rh <reh weg' Maar er was
genua noch gebras, zooals by zulke waken
stelling, die zy met vast beraamd plan en einddoel
voor oogen, nemen wil.
ENGELAND.
N'.fif jalleen van, katholieke zijde, ook door de
An'glitkanejn' wordt in Engeland krachtig gepro
testeerd tegen het londerwijs-wètsonitwérp dér li
berale regeering, tegen de oujtk'eMèning der
school.
De ianglikaarrscjie aartsbisschop va(n Canter
bury valt in ©en schrijven aan de „National So-
Ciitöty heft ontwerp der fregèering heftig aan,
D» coiTaspondent der liberale Kölnische Zeitung
vindt dat natuurlijk geheel (Ongemotiveerd en ver
wijt aan de oppositioneel© pers, gebruik te ma
ken van deze golegénjheid pin èèn formeelen
veldtocht tegen die wet pp touw te zétten, of
schoon de woordelijke tekst (daarvan nog niet
eens bekend is. „De Aijglikuansdie Kérk had
in het laatst© tiental jarejn; pp het gebied van
onderwijs jalles doorgedreven wat ze wenjschtè,
en -zal in liaar pogetn .om de behaalde voordee-
len ,te behouden, waarschijnlijk gesteund wor
den door de Katliolieken. De Regèering kan zich
derhalve -voorbereiden op één hèftigefu strijd,
Juist, daar zal voor de- ji andliavin,g van het goed
recht der ouders, die (voor hun kinderén èen
beslist christelijke opvoeding wensc-hefn, eén hef-
tigd s-trijd gevoprd word-e-n door Engelsclie Ka-
thojie-ken, door An-glifeapip-n en (door de Ieren,
want al is d© iek-st der wet nog njiet woorde
lijk hekend, zooveel weet jtnen er toch van, dat
zij de godsdienstige- opvoeding ,van lie-t kind op
de- school in, tl e kern, in hot wezen aantast!
Geen w-onder dain ook dat Mgr. CasarteJli, de
katholieke- bisschop van Salford, dn een interview
de verklaring heeft afgelegd, dat het nieuwe ont-
vverp-Onderwij-swe-t van begin tot p-ind onaanne
melijk is, en dat ier niéts va|n id©ugt. „Het is
zefide de bissch-op „de- bevoorrechting ,va,n
een specialen g-o-dsdiepst, dien ik de „Birèliigon"
zou willen noemejn (een zispeling op den na-am
v|an minister Birell) ejn pen bevoorrechting op
onze kosten. De Ka|tholiekejn zullen schoolbe-
lasting moeten opbrenjgen, om eén stelsel te liel-
pén instandhouden, waarvan zij geen gebruik zul
len kunnen maken -en dat zij niet goedkeurön.
Het komt mij voor, pen feitelijke confiscatie van,
deze ischolen te zijn."
FRANKRIJK.
Bourgeois Cover de conferentie te
j A1 gee i ra s.
In de Kamer-zitting van gister las Bourgeois
naar aanleiding yan de credi-e-ten, voor de Ma
rokkaanse he| confe-rentaie, pen yerklarinjg voor,
waarin verklaard wordt, dat hij de politiek van
zijn voorganger yervolgde. i
D© ontvangst, door do Kamer bereid aan de
verklaring der regeering pp 16 December, droeg
ten zeerst© bij tot den gelukkigen afloop der
onder het Iersche landvolk gebruikelyk zyn. Want
daarnaast in de keuken zaten twee gewapende
politieagentenen de schaduw van een snoode
misdaad lag op het huis.
^weemaal in de drie dagen van de week ging
is er heenen beide malen vond ik er Kathleen
alleen, met een gezicht zoo bleek als de dood,
yaa! v°hnaakt kalm. Zij was in hare beste
mSita kleer®n en had aan haar uiterlijk alle
eenf witt Z°rg ®steed- Gp het hoofd droeg zij
tof hlr rif' J mijn eerste bezoek zeide ik
maar bii miï ei?ke,le banale troostwoorden
trok ik ppi" !'w®ed® .^®zo®k, op den derden dag,
met haar 7ii blJ den haard en sPrak vryer
ren hoewiif li, '"H" symPathie t® waardee-
Het ^hJ J T1Q,'g of geen ontroering toonde.
Het scheen inderdaad wel of zü ™ene Z™
vluchtige opwelling van hare onstumngheid
Hy was geen kwade broer voo? mii zeide
hb zoolang er geen drank in hem was. Dan wis
hy wel genoeg. Maar de drank maakte him
schot loZeeon f0' Van dfaak' t06n hÜ dat
schot loste op den ouden man... Nu heeft hu zün
zonde gebiecht, en de priester heeft hem de ge-
nademiddelen toegediend, en zoo hoop ik dat ook
God hem vergeven zal... 't Is wel een treurige
wake, die hy heeft, zeide zij, met een droeven
glimlach rondziende. Maar het is no- beter zoo
dau m schande te sterven aan de galg, Dkarvoor I
débatten, door den moroelen fsteun, dién zij de
rejge-ering verschafte. s
Bourgeois brapht- da thans achter den rug
zijnd© daden in herinn(ering, pn -vjoegdé er aan
toe, dat pp voorstel van d'Almodovar de con
ferentie -zich tpt regel steldédé souvéreiniteit
Van den Sultan, de integriteit van, het rijk, en
de handelsvrijheid.
Vervolgens zeide Bourgeois: Hei onderzoek
van het besluit der conferentie toont aan, dat
men dit resultaat heeft kunnen verkrijgén, dank
zij wederzijdsch, rijpelijk .overdachte, ruiterlijk,'
toegegeven concessies, vervat in iérmèn, diè voor
latle-n absoluut eervol zijn f© nppmen, en zon
der dat ©r iets, wat Frankrijk raakte, is moe
ten w-orden prijs gegeven van de vruchten van
zijn yioegece inspanningen.
Over de economische vraagstukken sprekend,
zeide Bourgeois: Wij hadden pns gee-n énkele
Opoffering te getroosten om pen vergelijk te
treffen met alle mogendheden, maar twee érn
stige kwesties hieven nog pp t© lossen: het op
richten van de Staatsbank en de organisatie der
Toen Frankrijk eenige voordeelen eischte bij
de oprichting der bank, beoogde het niet uit
sluitend financieel© belange'n té diénèn; het
éischte ^ijn wettig aa-ndeel in den infvl-oëd op
het, groote werk, onmisbaar voor ons Afri
ka ansc-h rijk.
Het politie-vraagstuk was nog gewichtiger.
Toen dit Kabinet aan bet bewind kwam, ble
ven de twe-e vraagstukken van dé Staatsbank
©n de politie pog pp te lossen.
Bourgeois vprvolgide hun onderzoek in dèn-
zo-ldfen geest als zyn voorganger.
Frankrijk we-nschte oprecht een (gélukkigen af
loop der conferentie en wildé zijn èig-eh poli
tiek dienen, en vooral jd® hoogére belangen, van
beschaving en vrede.
Bourgeois verklaarde, dat een gedeelte van de
(rc-te, beitreffende- de politie-organisatic, reke
ning boudt mét de (overeenkomsten mét Franjk-
rijk en Spanje-„Zij Melt n, in staat, deze or
ganisatie 'fier hand te (nemen in algèheeie vér-
standhouding m©t de mogendheden, welker bé-
langén i,n Marokko solidair -zijn mat de uwe.
Zoo de bepalingen in bet algemééne protokol
van 7 April pns niet in overeenptemminig schij
nen met de Fransch-e gezichtspunten, zoo zijn
wij er toch ni-ejt minder gelukkig om, te con-
'stajeeren, dat har© bé-slissingén door allé mo
gendheden zijn aanvaard met het gevóélen, dat
iedere billijke schikking inboezemt."
Bourgeois bracht viervolgen-s de door Bülow
in den Rijksdag gesproken [woorden in herin
nering betreffende de historischirëchtèn vianj
Frankrijk en Spanje in (Marokkode rijkskag-
selier ©indijk- met te zèggèn, dat het resultaat
van de- coherentie voor Duitschland en Frank
rijk even bevredigend was, en nuffig voor allé
landen.
Bourgle-ois ,voe-gde hieraan toe: Wy willen
g'eten bétere definitie z-oèkèn v|an dè getroffen
heeft God hem behoed. En wat er nu aan zyn
rust haperen mocht er is een, die voor hem
zal bidden en die eene ben ik! Ik heb hem
nooit zoo liefgehad als nu; want ik weet dat zyn
grootste schuld van hem afgenomen is, en dat hij
geknield ligt voor den troon Godsl
Zy sprak bijna fluisterendmaar elk woord
was duidelijk, en hare stem was vast. De stille,
strakke ernst van het bleeke galaat maakte op
mij meer indruk, dan een stroom van tranen zou
hebben kunnen doen. Geroerd nam ik haar hand
in de mijne en ik zeide tot haar
Wat denkt ge nu zoo alleen te gaan doen
Ik zal hier blyven, antwoordde zij, tot mijn
tijd komt, en dat zal misschien zoo lang niet
meer duren.
Alléén vroeg ik.
Ja. Het huis is mijn eigendom, met het
tukje grond. Ik zal dus wel genoeg hebben voor
mijn beboetten.
Maar gij zijt nog jong, zeide ik, en de heele
wereld ligt vóór u. Eenmaal, en al spoedig, hoop
ik, zult gij dit leed vergeten en een nieuw leven
willen ingaan, 't Is niet goed dat ge hier zoo
alleen blijft. Het is hier zoo eenzaam en aan
deze plaats zijn zoo treurige herinneringen voor
u verbonden.
't Is nu eenmaal mijn thuis, zeide zij.
Maar het zal niet altijd uw thuis blijven:
Later, als ge trouwt...
Hare wangen kleurden zich, maar haar gelaats
uitdrukking veranderde niet. Dezelfde droome-
©vereenstemming, waarvan wij steeds hébben ge-
zqgd, dat wij haar billijk wensebten, en zóó, dat
'zij inioch achterdocht, noch een -slechte herin
nering jachter zou, laten.
Daarna herinnerde hij met nadruk, als een
detr oorzaken van den gelukkigen afloop der
conferentie, iaan de hoogstaande -onpartijdigheid
fe,n de verheven gezichtspunten yan haar prési
dent, (én tevéin|3 aan de zorg van de verschil
lend© mogendheden, te Algèciras bijeengeroe
pen als een soort hof vajni arbitrage.
Hij bracht hulde aan ben, dié d-e gélukkig'è
formules (aangaven voor de verschill-enjlè over
eenkomsten, pret njam© aan dé afgevaardigden.
v|an Italië, Amerika en Oostenjrijk-Hongarije; do
spreker herinnert aan de standvastigheid waar
mede onze trouwe bondgenoot Rusland èn onzè
vriendin Enjgc-land, even trouw, (iiiet hè-bbén op
gehouden pp te komen yoor de rechtvaardig
heid van onze zaak.
Hij (eindigde met de verklaring, dat alle mo
gendheden, door er in (geslaagd té zijn zich met
elkander te staan, den wil te kennén hebben
(gegeven, haar particuliere gezichtspunten onder
geschikt te mak-en aan (d© njoudwendi-ghéid van
©en alg'cmiecnè guiistigé ovèréénkomst, en aan,
de wereld die kalmte én dat vértrouwèn te vèr-
zeker-en, die den nprmalen (toestand dér inter
national© betrekkingen vormen.
De credieten vpor de conference té Algeci-
ras werden met algemeen© stemmen goedgekeurd.
Antwoordend op een interpellatie betreffende
de- staking! der postbeambten, ypor wie Setn-
bUt he|t recht om rich te vereenigën eischte,
verklaarde Barthon het bestaande syndicaat niet
te- erkennen. 1 1
Hij zal heden de stakers doen vervangen, én
zijn ontslag njsmen, wanneer (ie Kamer het voor
stel van Sembat mocht aannemen.
Het voorstel-Sembat werd met ,405 tègën 82
stemmen verworpen.
Een motie Van Devi 11e, geaccepteerd door
Barlhon, waarin de Verklaring der regeering wordt
goedgekeurd, jen op welwillendheid j'egèns de
boter gezinde ©nder-agenten wordt gerekend,
werd aangenomen, het. eérs'të gedeelte mét 442
tegen 74 stemmen, het twééde mét 466 tégen!
86 stemmen, biet geheel zonder stemming.
Te Parijs hebben de stukende bestellers
v'an drukwerken een vergadering gehouden die
'dén geheelen ,n;acbt hééft geduurd. Men be
sloot, gemachtigden je zenden naar de verschil
lende postkantoren, pm ook ,de brievenbestellers
tot staking over f© balen. De brievenbestellers
zijn van |h-un kant ook vergaderd geweest, maar
namen geen beslissing; Vrijdag zulten; zij nog
eens bijeenkpmen.
De kantoren, rijtuigen enz. van de post wor
den door soldaten, bewaakt. ^Soldaten .voorzien,
bok hier ©n daar in den dienst.
De .stakende mijnwerkers (in Frankryk heb
ben gister nabij de schacht Saint-iLeonard aan
de B-elgisch-Fransche grens d©n itrein, die in den
vroegen ochtend yan Peruwelz naar Vieux-ConJ-
rige blik bleet in hare oogen.
Ik zeide zy. Ik zal nooit trouwenWelke
man zou my nog aanzien, my, de zuster van hem,
die daar ligt 1 En mocht er een komen, dan zou
hy hier aan de verkeerde deur kloppen.
Kom, komMettertyd zult ge er wel anders
over denken I
Zy glimlachte en schudde haar hoofd!
Ik voel my als een weduwe, zeide zij, moe
en oud en enkel nog, goed om by den haard te -
zitten en te zien naar de gezichten in het vuur.
Daar ging de deur open, en een oude man, dien
ik vroeger reeds bij haar gezien had, kwam binnen
en naderde het bed. Hy staarde zwygend naar den
doode, maakte een kruis en slaakte een diepen
zucht. Toen, zonder een woord te zeggen, ging hy
naar de tafel en schonk zich een glas whisky in.
Kathleen liet hem begaan, terwyi hij het glas
uitdronk en zich met de mouw den mond afveegde.
Daar ligt hy nu dood, mompelde hy, zyn
oogen op Kathleen vestigend.
Ja, ja, antwoordde zy.
De oude man zuchtte weer.
Hy zal mij nu nooit de drie pond van myn
goede geld teruggeven, dat hy achterhield toen
by mijn paard te Kilsyth had verkocht. O, wee I
O, wee I
Spreek wat zachter, zeide Kathleen, met een
donker gezicht.
(Wordt vervolgd}*