Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
De Katholieken en let Kiesreclt.
29ste Jaargang
Zaterdag 5 Mei 1906.
No. 8499.
feuilleton.
TWEEDE DL AU.
het SesUTlrrf ij de ^wikk^
blijven. ;g werkeloos toeschouwer
Het handschrift in den
rooden band.
bre"gen' om ra»
Staten-Greneraal.
Gemengd Nieiiws.
nuchC gere klaSSe is
12)
hoofdstuk iv.
*>°r S'huw,! m T hart 00k niet
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50
De Nieuwe Limburger Koerier schrijft in een
artikel sKiesrecht en Kiesvereenigingen"
Vraagt men nochtans, hoe wij principieel
°ver het, kiesrechtvraagstuk denken, dan dient
dat van .tweeërlei standpunt ,te warden bezien
rtarnelijk
Welk voor- of nadeel zul uitbreiding van kies-
eventueel algemeen kiesrecht brengen voor
011 s 'geheele land in 't algemeen, en voor onze
katholieke partij in 't bijzonder?
W]at algemeen kiesrecht, binnen niet al te
'gen tijd iingevloerd, aan Nederland brengen,
8ad> is een vraag .die niemand zal kunnen be-
fntwoorden niet genoegzame zekerheid. Onder
efl, die algemeen kiesrecht als een nationale
ramp beschouwen wenschen wij ons echter niet
to scharen; wij hebben meer vertrouwen ,in de
toekomst en i,n den gezonden zin van ons volk,
van de lagere klasse.
Dat wij katholieken, in nbsoluten zin, door
invoering van algemeen kiesrecht zouden ,win-
nen, lijkt, ons bijna niet twijfelachtig.
Doch slechts onder één uitdrukkelijke voor-
Waaide; vóór alles evenredige vertegenwoor-
^ing; dat is voor ons een conditio sine qua
nihil.
Het is intusschen een Verblijdend verschijn;
dat onze kiesvereenigingen de zaak gaan
bespreken en bestudeeren.
et blad betreurt dan. dat in Limburg de orga
nisatie in kiesvereenigingen, op een enkele uit
zondering na, nog nagenoeg alles te wenschen
overlaat.
De Echo van het Zuiden te Waalwijk behandelt
e vraag»Kunnen de katholieken in de gegeven
omstandigheden het algemeen kiesrecht aan vaar-
®n tn beantwoordt deze vraag bevestigend,
s tevens evenredige vertegenwoordiging worde
^gevoerd.
De vreesachtigen mogen dan, nog vragen
^la"lai' v'reest ge dan niet, ,dat onze volks-
bhsSS°' We"Ce ^an 'n haar /geheel tot de stem-
heid WOr<^ toegelaten, in hare onbetrouwbaar-
Dand Gens ^en vrede en welvaart in o-ns
den f1'1 gevaar kon brengen en 't gezag van
N<>fr|S ^0" OndermijnenWij antwoorden:
üdt vreezen wij
-i togere klasse is over X algemeen te
tn vreezeI1 wij niet. Ons volk ook
Sehriiiken"''" Waix*' dan het de stembus zou
Wh 7in, l' °m een °mwenteling .te veroorzaken,
ons volk ^|C'' Wu[l° Hnanschen en de kers van
op te degeliiken Staat werkelÜk no8 wel
hliefje den staat S.r sla®> Pra piet zijn, stem-
Dot Iluisnp?s ,Sevaar to brengen,
katholieke kiesvereenTginZh""8"8
en meer niet^ kteSV_erieeni,£inëen blijken' ,meer
van
le
Uit het Engelseh.
tellen Li,™"* B'et mu0gelÜk>. hier nu alles te ver-
ziin kant A' mi^ nU Z0U sckamen, terwijl hij
is te vergeten mg6n opmerkte> di« het maar beter
mjjk wïïmJl1 |?S daarpm des te woedender op
hjj daarom 3! was.' dat hq mij voorstelde, en
lens tot zwiia *>e"oodzaakt was, zijn eigen gevoe-
Van BatBUrlÜk met ruiie en waren
cisanaer vervreemd geraakt
wgen tijd voelden wq het'pijnlijke niet van
Zoowel uit Gelderland als .uit Utrecht, uit
Noord- als uit Zuid-Holland is aan. den. Alg.
Bond het verzoek gericht, de kiesrechtkwestie
aan een "ernstige en .nauwgezette studie te on
derwerpen.
Men zegt. niet. „voor", men zegt evenmin „te
gen", men wil eerst deugdelijk onderzoeken.
Dit. getuigt van een, opgewekt ,en gezond po
litiek leven.
De Grondwet is afkeerig van het algemeen
kiesrecht, niet slechts van de zaak, maar ook van
het woord.
Al dikwijls is er op .gewezen, dat partijen,
die het bij de stembus .moesten .afleggen, toch
meer kiezers bijeenbrachten dan de partijen die
haar overwonnen. En als pile ingezetenen des
lands, zij het dan slechts alle mannelijke in
gezetenen aan de stemming hadden mogen
deelnemen, zou de uitslag nog geheel anders
zijn geweest.
Zal het nu heter gaan, wanneer jn onze' wet
geving liet beginsel van algemeen kiesrecht, is
opgenomen
't Is mogelijk, maar verre van zeker, zelfs niet
eeijs waarschijnlijk.
De onevenredigheid tusschen de meerderheid
in het land en de meerderheid in de Kamer
zal worden weggenomen niet ,door het oproepen
v!an meer kiezers, maar (door een ander kies
stelsel, waarin geen stem (verloren, gaat, gelijk
dit thans in verschillende kiesdistricten voort
durend plaats vindt.
Het stelsel der proportioneete vertegenwoor
diging is zoo langzamerhand gerijpt voor de prac-
tïsche .toepassingglom werd pr de aandacht
op gevestigd en aan dit .stelsel schijnt de toe
komst, te behooren. Met de invoering van dit
stelsel .zouden wij heel wat verder komen, dan
met een Grondwetsherziening en het algemeen
kiesrecht zonder meer.
Algemeen kiesrecM. Maar kan. er eigenlijk
wel sprake wezen van recht Alleen zij, die
het bezitten krachtens de wet, hebben daarop
een recht, wel te verstaan een publiek recht,
dat alleen door de ,wet wordt .verleend en toe
gekend. Zij echter, die bet volgens de wet nog
niet hebben, kunnen daarop geen aanspraak doen
gelden.
Het blad besluit derhalve
Juister ware het deswege te spreken van
kiesbevoegdheid, door den wetgever te verlee-
nen naar gelang di/t blijkt te zijn in het belang
van het land.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels ƒ0.32 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboveu 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteer en worden uiterst b i 1 -
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 4 Mei.
De beraadslaging over het
Arbeidscontract
werd voortgezet en wel over de artikelen betrek
kelijk de verplichtingen van den werkgever.
De heer van Wijnbergen had in beginsel
geen bezwaar tegen de uitkeering van het loon
in geval van ziekte. Voor simulatie vreesde spr.
dien toestand, door dat mijn vader zich druk
bezig hield met het behartigen der zaken van het
eiland.
Hierdoor toch kwam bet, dat hij vaak afwezig
was, terwijl, was hij thuis, een menigte bezoekers
hem daarover kwamen spreken.
Terwijl hij in die zaken was verdiept, zwierf
ik in de buurt van Castle Mulgrave rond, in
de hoop, dat ik bij toeval Miss Gael zou mogen
ontmoeten.
De twee bezittingen waren niet meer dan drie
mijlen van elkander verwijderd.
Soms roeide ik met mijn boot de Nolffdyke
af en dan zoo de Trent opdan heesch ik het
zeil en voer de rivier op en neer, overal rondkij
kend of ik het pleizierjacht van den gratf niet
ergens zag.
Een ander maal zwierf ik langs den grooten
weg, die dwars door het moeras liep, hetwelk
zich uitstrekte vau Beltoft tot de veerpont van
Butterwickof slenterde langs paden en wegen
langs de andere zijde der rivier.
Het gelukte m(j slechts een oogenblikje haar te
zien. Ihen ik eenmaal de kleine hoogte op de
oostelijke heuvels had beklommen, zag ik haar
met een gezelschap te paard het voorplein van het
kasteel oprijden. Zij had leeren paardrijden sinds
ik haar den laatsten keer had gesproken, en ik
knarste op mijne tanden bij de gedachte aan hen,
rÜ /le'" kaar hadden geleerd, en dan het op- en
afhelpen en alle keeren, dat de onderwijzer haar
niet, maar wel werd het gevaar daarvoor grooter,
daar volgens het Regeeringsartikel de arbeider,
ziek zijnde, nog meer zal ontvangen dan anders.
Ten-slotte wilde spreker bepaald zien dat de
arbeider bij ziekte zijn aanspraak behoudt op loon
gedurende een tijd, gelijk aan den duur van den
opzeggingstermijn in plaats van gedut ende een
tijd niet langer dan de opzeggingstermijn.
De heer Duymaer van Twist vreesde, dat
de militieplichtingen door de betrokken artikelen
in slechte conditie zullen komen, omdat de patroons
verplicht zullen zijn arbeiders tijdens hun militie-
plichtvervulling het loon uit te keeren en nu nog
minder militieplichtige arbeiders zullen aannemen.
Zonder dwingend recht verwacht de heer
Schaper van de voorgestelde bepalingen zeer
weinig. Maar hij betrijdt de meening. dat hier
wordt vooruitgeloopen op de Ziekteverzekerings
wet. Hier wordt slechts een klein stukje ziekte
verzekering geregeld; eigenlijk niets anders dan
de oud vaderlijke zorg van den patroon voor de
arbeiders.
Spreker bestrijdt krachtig den heer van Dedem,
die het gister een beleediging noemde voor den
rechtgeaarden werkman, wanneer hij zijn loon zou
aannemen, wanneer hij zijn werk verzuimde voor
de begrafenis zijner echtgenoote. Spreker vroeg, of
de heer van Dedem dan, wanneer de Kamer 3£
maand op recès gaat zijn schadeloosstelling niet
accepteert. (De heer van Dedem: ik zou 't niet
aannemen, wanneer ik per uur of per dag ver
goeding kreeg.)
De heer Schaper acht dit een uitvlucht en
dit argument van den heer van Dedem onoprecht,
een uitdrukking waartegen de voorzitter
opkomt.
De heer Z ij 1 m a meent, dat de verplichting tot
verpleging van inwonende arbeiders te zeer
ingrijpt in bet gezinsleven en vooral bezwaarlijk
is ten plattenlande, in verband met de huisvesting.
Wordt deze bepaling gehandhaafd, dan zullen de
landbouwers hoe langer hoe minder inwonende
arbeiders aannemen.
De heer T a 1 m a erkent, dat de artikelen ver
beterd kunnen worden, maar voor hem zou het
ontwerp alle aantrekkelijkheid verliezen, wanneer
deze artikelen, regelende de uitbetaling van loon
bij verzuim en tijdens ziekte, werden verworpen.
Intusschen, ook spr. wenscht een verklaring van
de Regeering en wel van minister Veegens
dat door deze bepalingen niet wordt vooruitge
loopen, ook niet in verwijderd verband, op de
Ziekteverzekeringswet. Wat spreker betreft, hij is
van oordeel, dat men hier volstrekt niet den eer
sten stap doet op het gebied der ziekteverzeke-
ring.
Op den werkgever rust de zedelijke last voor
den persoon des arbeiders. Met nadruk komt spr.
op tegen de meening van de bestrijders van het
Regeeringsvoorstel als zouden de arbeiders, indien
zij zonder te werken toch hun loon kunnen binnen
halen, »dit natuurlijk doen". Dit acht sp'eker
volstrekt niet n a t u u r 1 ij k, want ook de een
voudige arbeiders stellen, als ieder ander, er pr(js
op hun plicht te doen.
Dinsdag 11 uur voortzetting.
Inlichtingen op adressen.
Door de ministers van Oorlog en van Binnen-
landsche Zaken zijn inlichtingen verstrekt naar
aanleiding van het adres van A. de Heer en 10
anderen, allen officier bij de dienstdoende schut
terij te Amsterdam,houdende verzoek om vergoeding
van inkomsten, welke zij zullen derven door de
opheffing der schutterijen, en 9 andere adressen
van gelijke strekking.
De regeering voert verschillende wetsartikelen
aan, waaruit, naar haar meening, ten duidelijkste
hand en voet aanraakte, en haar zelfs in zijn
armen kon nemen O, hoe haatte ik dien Shef
field En voor het oogenblik haatte ik jufTrouw
Gael ook.
Den volgenden dag kwam Dick Portington naar
Temple met een bericht, dat mij op een anderen
tijd zeker zou hebben in de war gebracht.
Hatfield Chase zou worden opengesteld. De her
ten zouden worden opgedreven en gevangen, om
naar andere koninklijke bosschen te worden over
gebracht. Wanneer de Chase ontruimd was, kon
Vermuyden hout hakken, water leiden en het land
indeelen.
«Geen hoorngeschal, geen hertenjachten meer,
mijn jongen", zeide Dick. ïWij moeten toch de
laatste hertenjacht zien. En er kan nog wel een
andere sport bij komen dan het jagen. Kom dus
maar mee".
t> Welke sport dan vroeg ik.
»Ge weet toch wel, dat onze vrienden in Thorne
en Crowle de Chase evengoed tot hun domein
rekenen als de koning Zij zijn niet zeer gesticht
om hun wildbraad of hun tijdpasseering te ver-
leeren. 's Avonds bij maanlicht zal het vervelend
worden, wanneer er geen wild van den koning te
stroopen valt, of indien er geen kans meer bestaat
op een gevecht met de jachtopzieners."
»Ge spreekt met gevoel, Dick", zeide ik lachend.
»Wel, dat- is zoo", antwoordde hij. »Maar
de vogelaars en de visschers vatten het ernstiger
op dan ik. Van tjjd tot tqd een vette reebok, is
blijkt, dat de schutterij niet is een r ij k s-maar
eene g e m e e n t e-wapenmacht.
Het uit de gemeentekassen bezoldigd personeel
bij de schutterij geniet die bezoldiging derhalve
voor diensten, aan de gemeenten te verleenen, n.l.
tot medewerking van het behoud der inwendige
rust en de handhaving van de openbare orde bij
brand, in de gemeente.
In eenige adressen wordt vermeld dat het salaris
van officieren en minderen geregeld is bij ver
schillende beschikkingen van den minister van
Binnenlandsche Zaken.
Naar aanleiding daarvan wordt herinnerd aan
een schrijven van den toenmaligen minister van
Binnenlandsche Zaken, van 25 Sept. 1854, waarin
herinnerd wordt aan een vroegere missive, waarbij
wel een algemeene maatstaf is aangegeven, maar
waarin o.a. wordt gezegd
Noch volgens de wet op de schutterijen, noch
volgens de gemeentewet is de tusschenkomst des
konings vereischt tot het toekennen van de be
doelde bezoldigingen tot het noodig en billijk ge
oordeelde bedrag.
En in een schrijven van den minister d.d. 22
October 1859 heet 't: »De regeling van bovenbe
doelde bezoldigingen moet aan de gemeentebesturen
worden overgelaten.
Tegen de meening dat het rijk de schutterij
opheft, wordt aangevoerd, dat niet het rijk als
zedelijk lichaam de schutterij opheft, maar dat
die opheffing door den wetgever is verordend.
Er bestaat dus geenerlei rechtsgrond om de ge
salarieerde personen bij de schutterij uit de Staats
kas schadeloos te stellen. Evenmin kunnen daar
voor redenen van billijkheid worden bijgebracht,
vermits de personen uitsluitend in het belang der
gemeenten hunne diensten hebben bewezen. Ten
overvloede wijst de regeering er op, dat schade
loosstelling van rijkswege een allergevaarlijkst
precedent zou zijn, waarbij zij denkt aan betrek
kingen bij burgerlijke armbesturen,indien verzorging
van behoeftigen rijkszorg zou worden en aan een
mogelijke gedeeltelijke samensmelting van de ge
meentepolitie bij de rijkspolitie.
Met 't op de zeer verschillende plaatselijke om
standigheden, acht de regeering aan het eventueel
ontwerpen van een wet om de gemeenten te ver
plichten tot het verleeneir van schadeloosstelling,
schier onoverkomelijke moeilijkheden verbonden.
De regeering spreekt het vertrouwen uit, dat
de gemeenten zelf voorzieningen in het belang van
de betrokkenen zullen treffen.
Snelle reis. Het stoomschip Nieuw Amster'
dam der Holland Amerika lijn, dat op zqn eerste
reis naar New-York een dag korter over die reis
deed dan de andere booten der maatschappij, heeft
op zijn tehuisreis dat record nog verbeterd. Gister
morgen half elf was het in den Nieuwen Water
weg, terwijl de gewone tijd van aankomst der
andere booten zou wezen Zaterdagmiddag of -avond.
Het maakte alzoo de reis in 1^ dag korter tjjd.
Naphta-ontplofling. Gister-morgen was
een schilder in de Berkheydestraat te Haarlem
bezig in de keuken zijn nieuwe naphtalamp boven
een gasvlam te gloeien, toen plotseling de lamp
uit elkander sloeg, vergezeld gaande van een
hevigen knal. De man werd in het gezicht gewond,
evenals zijn vrouw en kind, die in de keuken
waren. Eenige ruiten sprongen. Het ongeval
veroorzaakte natuurlijk heel wat opschudding.
(O. II. Ct.)
zeer veel voor een arm mensch. Er zullen vele
lange gezichten getrokken worden".
»Maar de houtvesters zullen voor een aanval te
sterk zijn".
j>Het kan zijn. Maar luister, mijn jongen. Ver
muyden en een paar van zijn lieden zullen heden
een jachtpartij van de oude Mullegrats aan de
Kroon ontmoeten. Wat zijn ze gek."
Dit nieuws wond mjj op. Het was natuurlijk
waarschijnlijk dat doctor Gael en zijn dochter bij
de ontmoeting tusschen den Earl (door Dick on
eerbiedig Millegruts genoemd) en den Holland-
schen leider zouden tegenwoordig zijn. En indien
er moeilijkheden broeiden, zou het niet ondienstig
wezen, indien een vriend in de nabijheid was. Ik
zeide dus»Ik ga met je mee". Doch er was op
dat oogenblik geen paard in den stal, behalve de
oude witte merrie. Duke had sTruebouvnaar
Haxey gereden en de rest reed op de gronden
van mijn vader. Toen ik dit tot Dick zeide, ant
woordde hij
sWaarom op een paard gewacht Laten we
stelten nemen en naar Messic Mere loopen en daar
een boot van Holmes nemen. Met dezen wind
kunnen wij de Idle opvaren en wij zijn er even
snel als dat wij omreden."
(Wordt vervolgd).
