Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
29ste Jaargang.
Zaterdag 18 Augustus 1906.
No. 8584.
EERSTE BLAD.
Buitenlandse li Nieuws.
Verspreide berichten.
Binnenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
Dit nummer bestaat uit twee bladen en een
®eUlustreerd Zondagsblad.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteren worden uiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
RUSLAND.
Gevlucht.
Op de gpoorlijn tusschen Warschau en Peters-
Ur8 is Bjelentsof, de man die door de Zwitsersche
peering wegens zijn deelneming aan de uitplun
dering van het gebouw van de Credietmaatschappij
e Moskou was uitgeleverd, door het raampje
,atl den trein heengesprongen en, ondanks zjjne
zWare wonden, het bosch in gevlucht.
DÜITSCHLAND.
Dijna tezelfder 'tijd eergisteren dat de met mi
ester Podbielski bevriende conservatieve bladen
z'in aanstaand aftreden aankondigden, seinde Pod-
ki zelf van zijn landgoed aan de Berliner
°'C(llanzeiger, dat hij tot op dat oogenblik geen
Ujtnoodigin,g van den Keizer om ontslag te ,ne-
ltlon> ontvangen 'had en dat hij zelf ook geen
Ve'zoek om ontslag had ingediend.
Deze wonderlijke geschiedenis herinnert le
^endig aan de voorgeschiedenis van menig minis-
®)s aftreden, b. a. dat van Möller, Miquel enz.
ok deze twee laatsten vernamen voor het eerst
kranten die uit een geheimzinnige bron had
den geput, dat zij ambtsmoede waren en hun önt-
hadden ingediend. Zij loochenden dit als
eslist onwaar, maar waren eenigen tijd daarna
2°ndm- anmi.
Dj i 'odhielski's logenstraffing merkt de An-
v'an' r °P: Dijigtevolg zou het bericht
ontslag voorloopig een gissing zijn die
&ahg der zaken vooruitgeloopen is.
K°niDg Edward is te Mariënbad aan het
10n ontvangen door den Engelschen premier
pbell Bannerman, den Engelschen gezant
(jo en e& de Engelsche kolonie. Na begroeting
°r den burgemeester nam de Koning zijn intrek
Hötel Weimar
van
ITALIë.
p et Vaticaan ontvangt veel telegrammen
Kin 8 Particulieren, dignitarissen en vereeni-
Voo^en' waarin den Paus dank wordt gebracht
r de encycliek en waarin volmaakte gehoor-
eid wordt verzekerd.
,ja^~ de tentoonstelling te Milaan werd Woens-
j^ brand ontdekt in het Russische pavil-
Men wist het ongeval spoedig te onderdrukken.
Het
c°mité spreekt 't beweren van opzet tegen.
TURKIJë.
lï^8 Sultan is gister naar de Selamlik geweest
et gebruikelijke ceremonieel.
De r>
l0g ÜOeren, die na den Zuid Afrikaanschen oor-
gensZ!c^, 'n Mexico hebben gevestigd, zullen, vol-
vaai ericbten uit Johannesburg, weer naar Trans-
jj erugkeeren.
Mid V8reenig'ng »Het Volk" doet in den laatsten
Uit v, moeite om de Boeren, die na den oorlog
baar 'r iand zÜn vertrokken, te bewegen weder
jjet 'Afrika te komen.
rnet d een en ander schijnt in verband te staan
Tet'kiezingen in 1907.
Onder h Aardbeving-
heden -6 ru ^Telegrammen" vindt men
aangaa 8?ni^e' noS weinig uitvoerige telegrammen
Veroorz' t 6611 groote ramP in Chili en Argentinië,
jn j aa 1 door een hevige aardbeving.
Schad» *z°uder schjjnt de stad Valparaiso veel
Omt g den te bebben.
Verniel(ient ^6Ze Stai* v'nden wij het volgende
^Ükna^80 (Parad«sdal) 's de hoofdstad van de
eü de m'8e Provincie> de tweede stad van Chili
^estkuvt°°lnaan?S^e Z8e en handelsplaats van de
ftaar het 1^° ^u'd"-^-raerika. Het ligt, aan een
tersgew:1- oor<len toe geopende baai, amphitea-
zijn, en 8gen kale bergen, die tot 520 M. hoog
^®gen W°r ^°°r ^or*en verdedigd. Twee straat-
en een spoorweg van 187 K.M. verbinden
ZUID-AFRIKA.
Valparaiso met de hoofdstad Santiago. Valparaiso
is ook uitgangspunt voor den in aanbouw zijnden
Transandijnschen spoorweg. De stad telt 135,674
inwoners, meest van Spaansche afstamming. In
den handel spelen Engelschen en Duitscbers een
groote rol. Het klimaat is in den winter zacht,
zoodat tropische planten er in de open lucht ge
dijen, in den zomer frisscher dan dat van Santiago,
maar de hevige Zuidenwind is dan dikwijls
hinderlijk.
De stad bestaat uit twee hoofdwijkenden
Puerto (haven) met vele kromme en steile straten
en den bijna geheel in de vlakte gelegen Almen-
dral, met rechte breede straten. Onder de open
bare gebouwen verdienen vermeldingde Inten
dance, die Nieuwe Schouwburg, de Loge, de Beurs
met koepeldag, het Lyceum, en onder de kerken
de Victoria-kerk. Er zijn ook drie protestantsche
kerken. Grootsche gebouwen zijn de Almacenes
Piscales, de entrepotloodsen. Valparaiso ljjdt nog
altijd aan gebrek van goed drinkwater. Het heeft
gaslicht en electrische verlichting, trams en twee
liften voor het verkeer met de stadswijken op de
heuvels.
Behalve, een levendigen handel heeft de stad een
aantal fabrieken als machine-, rijtuig- en sigaren
fabrieken, verder suikerraffinaderijen, branderijen,
brouwerijen en destaatsspoorwegwerkplaatsen ver
der belangrijke banken en verzekeringsinstellingen.
De uitvoer bepaalt zich tot salpeter, graan, koper,
wol, leder en guano.
Valparaiso werd reeds in 1544 de haven van
Santiago genoemd, maar bleef lang een ellendig
dorp en had nog in 1820 slechts 6000 inwoners.
Zoodra de haven echter voor den vreemden handel
geopend was, groeide de welvaart.
Heden viert de keizer koning van de Oosten-
rijksch-Hongaarsche monarchie zijn 76sten ver
jaardag.
Oiïlcieele berichten.
Bij Kon. Besl. is
lo. aan dr. M. J. de Goeje, met ingang van 17
September, eervol ontslag verleend als hoogleeraar
in de faculteit der letteren en wijsbegeerte aan de
Rijksuniversiteit te Leiden, met dankbetuiging
voor de door hem gedurende vele jaren bewezen
diensten
2o. benoemd tot gewoon hoogleeraar in de facul
teit. der letteren en wijsbegeerte aan de Rjjks-uni-
versiteit te Leiden, tot het geven van onderwijs
in het Arabisch, dr. D. Snouck Hurgrondje, advi
seur voor inlandsche en Arabische zaken in Neder-
landsch-Indië, thans met verlof in Nederland.
Bjj Kon. Besl. is W. R. C. van Basten Baten
burg benoemd tot burgemeester der gemeente
Tegelen.
Bij Kon. Besl. is aan D. Reedeker, op zijn ver
zoek, eervol ontslag verleend als burgemeester der
gemeente Terschelling, met ingang van 20 Augus
tus 1906.
Van de Koninklijke familie.
Ten paleize Het Loo is aangekomen de heer
De Vos van Steenwjjk, referendaris, ter vervanging
van den heer Vegelin van Claerbergen, directeur
van Hr. Ms. Kabinet.
H. M. de Koningin-Moeder vertrok heden-
(Zaterdag-middag te 1 uur 29 naar Soestdijk.
H.H. M.M. de Koninginnen maakten Donderdag
een rijtoer naar Kerschoten.
H. M. de Koningin-Moeder naar Middelburg.
Naar de Zeeuw verneemt, zal H. M. de Koningin-
Moeder, in de maand September a.s. de tentoon
stelling van oud goud en zilverwerk te Middelburg
bezoeken.
Diocesaan Katholiekendag to Delft.
jMcn meldt ons:
De inleiders van de beide onderwerpen, wélke
op 3 October a.s. te Delft in behandeling zullen
komen, de ZeerEerwaarde HoogGeleèrde Heer Dr.
Th. M. Vlaming en de lIoogEdelGesfrehge Heer
Mr. E. R. H. Regout, hebben thans huhhe con
clusies ingediend, welke hieronder volgen.
Tuit 1 September a.s. wordt de gelegenheid
opengesteld om eventneele amendementen op deze
conclusies in te zenden hij den Voorzitter van
het uitvoerend comité, Mr. J. N. J. E. Thijssen,
te Haarlem, Kleine Houtweg 11.
Conclusie van D r. V1 a m i g.
De eerste Diocesaan-Katholiekendag ih het Bis
dom Haarlem, overwegend dat krachtige alge
meene en wetenschappelijke ontwikkeling van het
Nederlandsche Katholieke volk geheel en al ligt
ia de lijn van het historisch verleden;-
dat echter 'hetzelfde Nederlandsche Katholieke
volk, ondanks zijn reeds gebruikte, veelal bewon
derenswaardige krachtsinspanning, zich toch nog
niet .volkomen ontworsteld heeft, aan den staat
kundigen en maatschappelijken druk, waardoor
het sedert de 16de eeuw verhinderd is géworden
die lijn zijner ontwikkeling krachtig door te
trekken; 1
dat zoowel het godsdienstig als het staatkundig
en maatschappelijk belang der Nederlandsche Ka
tholieken, een krachtig woortwerken aan hun
algemeene en wetenschappelijke .ontwikkeling ge
biedend .vordert; r
spreekt ,den wensch uit, dat haar meerdere
algemeene ,en wetenschappelijke ontwikkeling den
Katholieken gestreefd worde en erkent als mid
delen fiaartoe:
1. een gepast streven naar meerdere vrijmaking
der Katholieke Lagere, School van den gelde-
lijken druk, waardoor het deze, in het algemeen
genomen, nog altoos bezwaarlijk valt om in leer
krachten en ih leermiddelen de openbare lagèrè
school op zijde te streven;
2. het verstrekken van herhalihgsonderwijs aan
de aankomende jongelingschap uit dei volksklasse
jen dienvolgens uitfbreiding van heit werk der
patronaten en van soortgelijke instellingen ten
behoeve dier jongelingschap;
3. meer algemeene verleènihg van zèdèlijkeh
en geldelijken steun aan Katholieke Verêéhigih-
gen en andere ihstieliihgeh, die zich de algèméené
of wetenschappelijke ontwikkelihg der Katholieken
ten doel hebben gesteld;
4. meerdere deelneming der Katholiekéh aan
het wetenschappelijk yereenigihgslevèh in het
algemeen.
Conclusie van Mr. Regout.
De .Vergadering,
overwegende, dat de handels- eh hijverhèids-
ondernemihgen van den middenstand eene sterke
mededinging ondervinden van de coöperatieve
verbruiks- en voortbrengingsohderhemihgen, van
de groote ondernemingen in deh detailhandel (dé
warenhuizen) en van de wihkelohdernemiügeh,
•met vele filialen werkende1
overwegende, dat hef derhalve noodzakelijk is,
dat de handels- en hijverheidsohdernemingeh van
den middenstand door eigen krachtsontwikkeling
en onderlihge samenwerking sterk staan tegen
over die mededinging;
overwegende dat, een der middelen om hiertoe
te geraken is het oprichten van coöperatieve
vereenigingen van deh middenstand, waarbij voor-
nJ in aanmerking komen credietinstellingen en
vereenigingen voor gemeenschappelijkeninkoop;
overwegende dat het verleenen van medewer
king tot die oprichting zelfs op den weg ligt
van hen, die op principiëele gronden bedoelde
mededingers hebben bestredeh en bestrijdéh, daar
ook zij rekening moeten houden met het feit,
éUt deze beslaan en groeien ondanks den tegen
lien gevoerden strijd; i
spreekt den wensch uit, dat de R. K. Veree
nigingen van deh Middehstahd. ha behoorlijk on
derzoek coöperatieve Vereenigingen van haré le
den oprichten, waar zulks mogelijk blijkt, ih de
eerste plaats credietinstellingen en vereenigingen
voor gemee n s cba pp e 1 ijken inkoop.
hioodzakelijke rectificatie.
In de oproeping, Zaterdag jl. in ons blad opge
nomen, van het uitvoerend connté van den
Katholiekendag te Delft, wordt 14 Augustus als
de laatste dag genoemd, waarop kaarten bjj de
leden van het Algemeen Comité te verkregen
zjjn. Dit moet zijn14 September.
Begrooting Departement van Landbouw.
Naar Het Vaderland verneemt, is de begrooting
voor het Departement van Landbouw, Nqverneid
en Handel voor het jaar 1907 geraamd op 1|
millioen hooger dan die voor het loopende jaar.
Ten doodo opgeschreven.
Van den Minister van Marine jWeet men feitelijk
nog niets, merkt de schrijver van de „Brieven
ujt de Hoofdstad in de Arnh. Ct. op. Bij de
Slaalsbegrooting des vorigen jaars bewaarde hij
diep stilzwijgen. Er werden hem ,wel inlichtingen
gevraagd, maar hij „onderzocht /en overwoog en
nam in. studie", scheepte ide vragers at met een
wisseltje pp de toekomst. k
Maar bij de aanstaande begrooting zal hij
't ontwaren borgen as geen kwijiscneideu.
Blijken zal moeten of de ppvatting, dat hij moge
lijk wel een kundig, maar tevens, een weifelend
man is, gegrond of ongegrond moet heeten. Zijn
voorganger Ellis was ook vreemdeling in 't Parle
ment, maar met zijn eigenaardige flinkheid sloeg
hij zich door de moeilijkbeden been en won veler
sympathie. Van dergelijke begaafdheid bleek tot
dusver niets bij Minister Stuart, wiens dominées-
cn pastoors-circulaire hem nog p,l kwaad beeft
gedaan. Hoe goed ook bedoeld, zulk een onbe
holpen stuk teekent min of meer den tot mis
lukken voorbeschikten bewindsman. Had hij op
zijn gansche 'Departement geen helderzienden
ïaadsman om hem van dit pnbekookte plan af
te brengen, of wel, zou hij werkelijk geloofd'
hebben het ei van Columbus te hebben gevonden,
ter aankweeking 'van een (beteren geest onder;
de schepelingen?
Het Kamerlid van Breda.
Naar wij vernemen, stelt de heer W. H. Bogaardt,
afgevaardigde voor het district Breda, zien voor
in de volgende week een bezoek te brengen aan
alle plaatsen van het district, waar hij dan voor
alle kiezers op nader aan te geven tjjd en plaats
te spreken zal zjjn. (D. v. Nbr.J
Een nieuw groot dagblad.
Men bericht aan Het Volk:
Met 1 October a.s. wordt Land en Volk, het
liberale Iiaagsehe dagblad, het eigenuom en
officieele orgaan der vrijzumig-democrauscne partjj.
Hoofdredacteur wordt het Kamerlid Marcnant. De
Vrijzinnig Democraat en het Haagsche Weekblad
houden op te verscbjjnen i het taaiste zal aiieen
nog in verkiezingstijden uitkomen.
Advocaten.
De orde van Advocaten in het arrondissement
AlmeJo heeft van den minister van Justitie de mede-
deeling ontvangen, dat er geen termen bestaan
om te voldoen aan haar verzoek om een kleine som
beschikbaar te stellen ter bestrijding van kleine
uitgaven bjj kostelooze behandeling van zaken
en voor den inwendigen dienst van het Bureau
van Consultatie.
Veriegjfing baanvak H. IJ 8. M.
In verband 'met den aanleg van den Zuid-
Hollandsch Eliectrischen Spoorweg, is een gedeel
te van het baanvak 's-GravenhageAmsterdam
der Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij
verlegd. Op dat nieuw aangelegde gedeelte haan
vak werd gister met 4 locomotieven proef ge
ileden. Het 'ligt inj de bedoeling, het nieuwe
baanvak binnen eenige dagen definitief in gebruik
te neonen.
Onderwijzers.
Het hoofdbestuur van den Bond van Ned.
Onderwijzers heeft zich tot H. JVL de Koningin
gewend met hel verzoek, het besluit van Gede
puteerde blaten van Zuid-Holland tot goedkeuring
van het ontslag van den onderwijzer J. A. van
der Sluijs te Melissant te vernietigen.
Art. 14 der wet op het lager onderwjjs shut
'I I
i i
I _u
I 'ti
