Stads- en Gewestelijk Nieuws. Gemengd Nieuws. kerknieuws. want hjj die onder schuld gebukt gaat, is minder koopkrachtig, waar 'top betalen aankomt. In het vervolg zijner rede, na deze uiteenzetting, komend tot de coöperatie betoogt spr. dat de middenstand coöpereeren kan o. a. in zake glas verzekering, bedrjjfskracht en bureau van inlich tingen, ook vooral op het punt van crediet-instel- lingen. Van hoeveel belang 't is zoo ruim mogelijk geld beschikbaar te hebben, toonen ons de Boeren bonden met het landbouwcrediet. Bij hun raffei- senkassen bekomen zjj veel beter en veel hooger crediet dan zjj langs anderen weg zouden verkre gen hebben. Waarom zou de middenstand niet even goed als de Boerenbond zijne credietinstellingen hebben Zy toch die elkaar zoo goed kennen, kunnen op betere gegevens dan andere onderling crediet ver- leenen; spr. noemt hier bijv. de bakkers, die door de; gelyke coöperatie te beter den strjjd tegen de broodfabrieken zouden kunnen aanbinden. Over 't geheel is gebruikscoöperatie voor den middenstand van groote economische waarde waar zy den producent te beter tot den consument brengt, heeft zy zeker alle recht en reden van best aan. Waarom zouden toch eenige aaneen- geslotenen niet gezamenlijk inkoopen tot eigen gebruik mogen doen Evenzeer hebben de mid denstanders recht op gebruikscoöperatie als de arbeiders gerechtigd zjjn tot verbruikscoöperatie, waar die toch met een matig inkomen met vrouw en kinderen moeten rondkomen, koopen moeten, waar 't goedkoopst is, en de arbeider, die aldus contant betaalt en vrij van schuld bljjft, een sociale weldaad deelachtig wordt (applaus). Recht en reden van bestaan hebben ook de warenhuizen, die door groote inkoopen en uitspa ring van kosten, de waren goedko.,per kunnen leveren. En zij die de warenhuizen meerder be lasting zouden willen doen betalen, opdat zjj hun ne pryzen hooger zouden stellen, begrijpen niet, dat zjj die belasting den kleinen man zouden doen betalen. Neen, de middenstand moet niet tegen de warenhuizen en filialen uitvaren, maar de handen uit de mouwen steken, zich goed organi- seeren. Dan zal hjj goedkooper inkoopen kunnen doen en beter staan dan de warenhuizen en filia len, want hjj zal niet de onkosten hebben van een directeur en andere beambten, die de laatsten heb ben te dragen. Een zaak moet daarbjj echter in 't oog worden gehouden de katholieke middenstanders moeten zich organiseeren op katholieken grondslag en dit duidelijk doen uitkomen, want anders zullen zich by de uitvoering der organisatie bezwaren opdoen wat hun beginsel betreft. Verder betoogend, dat 't voor den midden stand hoog tjjd is zich te organiseeren, stelde spr. in 't licht, dat de verbruiks-coöparatie, zooals die door den Boerenbond bedoeld is, nog een punt van debat uitmaakt. Naar het beginsel van dr. Nouwens heeft die Bond ook recht op verbruiks- coöporatie, maar men kan zeggen wacht nog wat met de toepassing van dat recht, tot de midden stand zich georganiseerd heeftde charitas kan eischen nog een oogenblik te wachten met van dat recht gebruik te maken. Maar intusschen moet onze middenstand niet stilzittenniet de handen in den schoot vouwen, maar zich krachtig organiseeren, voor alles echter op den christeljjken grondslag, die de basis moet zjjn voor iedere samenleving en vereeniging van individuen, zich daarbjj onderscheidend van hen, die het slechts aanleggen op maatschappelijk voor deel, niet op dien christeljjken grondslag lettend. Aldus zal de strjjd gevoerd worden in christelijke liefde, in den Naam van Jezus Christus. Jezus, dat is de groote Naam, waarbjj alle andere namen in het niet zinken, de eenige Naam die is voor alle tjjden, voor alle rassen en alle volkeren, die door allen verdient bemind en aanbeden te worden. Stryden wjj in dien Naam, dan zjjn wjj op het goede spoor, bljjven wy bewaard voor misbruiken en zullen wij ieder voor ons deel en naar onze macht medewerken aan de verwezelyking van hetgeen onze Heilige Vader Pius X zich ten taak heeft gesteld. Omnia instaurare in Christo (Alles herstellen in Christus) Daverend applaus, hoera De conclusie door den gevierden spreker in verband met zjjn onderwerp «coöperatie van den middenstand" gesteld en aldus op zoo voortreffe lijke wjjze door hem toegelicht, luidde als volgt De Vergadering, overwegend, dat de handels- en nijverheids ondernemingen van den middenstand een sterke mededinging ondervinden en zullen ondervinden van de coöperatieve verbruiks- en voortbrengings- ondernemingen, van de groote ondernemingen in den detailhandel (de warenhuizen) en de winkel ondernemingen met vele filialen werkende overwegende dat het derhalve noodzakeljjk is dat de handels- en njjverheids-ondernemingen van den middenstand door eigen krachtsontwikkeling en onderlinge samenwerking sterk staan tegen die mededinging overwegende dat een der middelen om hiertoe te geraken is het oprichten van coöperatieve vereenigingen van den middenstand, waarbjj vooral in aanmerking komen credietinstellingen en ver eenigingen voor gemeenschappeljjken inkoop; overwegende dat het verleenen van medewerking tot die oprichting zelfs op den weg ligt van hen, die op principieele gronden bedoelde mededingers hebben bestreden en bestrijden, daar zjj ook reke ning moeten houden met het feit dat deze bestaan en groeien ondanks den tegen hen gevoerden strjjd spreekt den wensch uit, dat de R. K. ver eenigingen van den Middenstand na behoorlijk onderzoek coöperatieve vereenigingen van hare leden oprichten, waar zulks mogeljjk blijkt, in de eerste plaats credietinstellingen en vereenigingen voor gemeenschappelijken inkoop. De volgende amendementen waren daarop voor gesteld I. door luitenant F. van der Steen te 's-Gra- venhage. In de 4e overweging de woorden«bedoelde mededingers hebben bestreden en bestrijden te vervangen door: «tegenstanders van coöperatie zjjn" en in de plaats «bestaan en groeien", te lezen «bestaat en groeit." De eigenlijke conclusie te doen luiden spreekt den wenscht uit: le. dat zich, waar «mogeljjk en noodig, vereenigingen van den middenstand vormen2e dat deze de coöperatie onder hare leden krachtdadig steunen." II. Door den heer N. Dobben te Delft: In de 4e overweging weg te laten de woerden «op principieele gronden." De eigenlyke conclusie te doen aanvangen als volgt: «spreekt den wensch uit, dat de R. K. Middenstand zich organiseere en na behoorlijk onderzoek cooperative vereenigingen voor hare leden oprichte, enz." De heer luitenant Van der Steen, Den Haag, hulde brengend aan de wijze waarop de inleider zijn onderwerp had behandeld, maar meer nog aan de voorzichtigheid waarmee hij zyn conclusie had gesteld, te meer te waardeeren waar coöpe ratie nog een vraagstuk is, waarbij voor- en tegenstanders zich kunnen verklaren,betoogde,dat de middenstand is een steun voor Maatschappij, Staat en Kerk en dus alleszins verdient in stand te worden gehouden. In tegenstelling met den vorigen spreker acht hjj de warenhuizen wel degeljjk een kwaad, zooals hij met cijfers uit hunnen enormen omzet meende te kunnen aantoonen. Daarom juichtte hij de passage in de conclusie toe, waarin van de concurrentie der warenhuizen gewag wordt gemaakt. In dit verband wenschte hjj de conclusie omtrent de middenstands-vereenigingen in dien zin aan te dikken, dat zij zullen opgericht worden overal, waar nog geen R. K. vereenigingen voor den middenstand bestaan. De heer Dobben, voorz. der afd. Delft van den Ned. R. K. Volksbond, daarna zjjn amendement toelichtend, verklaarde zich in tegenstelling met den vorigen spreker een beslist voorstander van coö peratie. Handels-nijverheid- en verbruikscoöporatie vonden in hem een krachtig beschermer. Hjj trad daarbij in een principieele uiteenzetting, waarbjj hy zeide kort en duideljjk te zullen zijn, maar zoo breed uitweidde, dat de hamer van den voor zitter hem telkens onderbreken moest en hem ten slotte aanspoorde tot zjjn besluit te komen, dat hierop neerkwam, de R. K. middenstand en wel op uitsluitend katholieken grondslag zich krachtig organiseeren moest, omdat zonder orga nisatie geen coöperatie mogelijk is. De heer Pelster, van Rotterdam, betoogde daar na dat de middenstand door eigen energie en werkkracht den strijd tegen de concurrentie aan binden, de handeldrijvende middenstand vooral zich krachtig organiseeren moet. De heer Smit, voorzitter der afd. Amsterdam van den Ned. R. K. Volksbond, hield een pleidooi voor vervroegde winkelsluiting, opdat ook de winkelbedienden gelegenheid zouden hebben zich beter te organiseeren. De heer Van Lingen wenschte de coöperatie van arbeiders en middenstanders te combineeren, zoodat zjj door onderlinge samenwerking sterk zouden staan. De heer mr. Regout, de verschillende debatters beantwoordende, lichtte de verschillende punten in zjjne rede nog nader toe en weerlegde enkele bezwaren vooral door den eersten spreker opge worpen. Daarbij zette hij uiteen, dat de midden stand zich krachtig organiseeren moet uit beginsel van noodzakeljjken tegenweer, overigens zjjne conclusie geheel handhavend. De voorzitter, de heer mr. Thijssen, daarbij releveerende de aanvullende wijziging, «waar nog geen R. K vereenigingen voor den middenstand bestaan, zullen ze opgericht worden", vroeg de instemming der vergadering voor de aldus gewij zigde conclusie, die onder applaus gegeven werd. Als tolk der vergadering bracht de voorzitter daarna dank aan den inleider voor de voortreffe lijke wijze waarop hij zjjn onderwerp behandelde, den wensch uitsprekend dat zjjne woorden vrucht zouden dragen voor de toekomst. De luide toejui chingen, die hem ten deel vielen en de groote aandacht waarmede zijn rede gevolgd werd, ge tuigden van de pittige, geestige wjjze waarop hjj zjjn betoog had gevoerd. Alvorens Z. D. H. den Bisschop te verzoeken de vergadering te sluiten, deed de voorzitter nog mededeeling van het volgende in het Fransch ge stelde antwoord-telegram uit Rome «De Heilige Vader zegent de Katholieken van het diocees Haarlem, vergaderd in vereeniging met hun Bisschop, en dankt hen voor hun hulde en kinderlijke toewjjding. Kard. MERRY DEL VAL." Daarna trad Z. D. H. de Bisschop, die in een armstoel op het podium gezeten, de verschillende sprekers aandachtig had gevolgd, naar voren en sprak ongeveer als volgt: j Aan het eind van dezen werkzamen dag wil Ik myne groote tevredenheid betuigen met hetgeen hier behandeld is. 't Was Mjj uit 't hart gesneden, dat van alle zjjden van het diocees intellectueel ontwikkelden hier te zamen kwamen om te be- toogen dat de Katholieken meer dan tot dusver moesten toonen getrouw te zyn aan de lijfspreuk der vaderen Vindicamus haereditatem patrum nostrorum. Meer dan vjjftig jaren reeds hebben wjj dat devies der vaderen herhaald. Laten wjj strjjden voor het erfdeel der vaderen, dat hoog intellectueel erfdeel vermeerderen, toonen dat onze intellectueele ontwikkeling even groot als die der andere is en bovendien verlicht door de groote gave van het licht des geloofs (applaus). Ook de tweede conclusie onder applaus aange nomen, verwezenlijkt een lang door My gekoes- terden en dik wjj Is uitgesproken wensch, nameljjk den weusch dat de middenstandsvereenigingen noodig bestaan, en tot bloei moeten komen en waar zjj nog niet bestaan, moeten worden opgericht. De conclusie op den Noord-Hollandschen Katholieken dag aangenomen, dat katholieke patronaten moe ten worden opgericht, heeft men binnen korten tjjd verwezenlijkt gezien; moge de vereenigingen voor den middenstand nog veeleer tot bloei komen dan de patronaten in ons bisdom dit hebben gedaan. Nog gevoel Ik Mij verplicht Mij te k wjj ten van van eene verplichting tengevolge van eene belofte. Bij deze buitengewone gelegenheid, op dezen goe den dag, nu van overal Katholieken vereenigd zjjn, die Mjjn woord door het gansche bisdom zullen verspreiden, wil Ik herinneren aan het schrijven dat het Nederlandsch Episcopaat aan het Fransche Episcopaat heeft gericht en priesters en leeken aansporen veel te bidden voor de vervolgde Kerk van I rankrjjk. Den plicht thans vervullend, vraag Ik ubidt veel voor de vervolgde Kerk van Frankrijk, maar vooral spiegel u aan dat voorbeeld, opdat hier nooit zulke toestanden ontstaan, als daar te betreuren zjjn. (Daverend, langdurig applaus). a u Nadat Monseigneur ten slotte nog der vergade- ring zijn bisschoppeljjken zegen had gegeven, nam de Voorzitter het woord. Niet veel had hjj in het midden te brengen, na de heerlijke taal uit zoo hoogen mond gehoord de duizenden handen die zich bewogen hebben, hadden reeds de geheele instemming vertolkt. Voorz. bracht den opperherder van het diocees dank voor zijne verschijning, voor zjjn spreken, verzekerend, dat zijne diocesanen hem liefhebben en zjj hun bisschop zeer hooge achting toedragen. En gjj, mijne heeren, zoo ongeveer vervolgde voorz. nu de meesten uwer gaan scheiden en deze goede stad verlaten, waar zjj nuttige uren hebben doorgebracht, zullen zij overtuigd zijn van hetgeen ik in mjjne openingsrede zeide, dat hier niet een dag verloren ging. Wjj vragen u nog slechtsoverweegt en verhandelt, bespreekt en vertelt, wat gjj hier gehoord, vernomen hebt, werkt 't uit in uw hoofd en slaat de handen aan het werk, opdat deze eerste Katholiekendag in het bisdom Haarlem, evenals die te Alkmaar gehouden, schitterende resultaten oplevere. In de meest voldane stemming verlieten nu de vergaderden allengs de Doelezaal, een aantal eerw. geestelijken en leeken bleven nog met mgr. Callier in den tuin bjjeen, in afwachting van den gemeenschappeljjken maaltijd, waar nog tal van echo's van den heerlijk verloopen dag werden gehoord. Gemeenteraad. Vergadering van den Raad der gemeente Schie dam op Donderdag 11 October 1906, des namiddags '2 uur, ten Raadhuize. Kapelaan Nieuwendijk. Met leedwezen vernemen wjj, dat de toestand van den weleerw. heer J. Nieuwendijk, kapelaan der O. L. Vrouw Visitatiekerk, die nog leed onder de gevolgen van de ongesteldheid hem te Keve- laer overvallen, in de laatstverloopen dagen een ongunstige wending heeft genomen. Na tjjdeljjk ontslag uit de geesteljjke bediening zal de waardige ljjder morgen naar het O. L. Vrouwe-gasthuis te Amsterdam vertrekken, waar hjj hoopt, wellicht met aanwending van de uiter ste middelen, die de heelkunst vermag, genezing te vinden. In kapelaan Nieuwendjjk, nu voor goed onze gemeente verlatend, verliest zjj een voljjverig priester, die in het zevental jaren dat hij hier werkzaam was, de achting en genegenheid van Schiedams Katholieken in ruime mate heeft ge wonnen. Als geesteljjk adviseur van het Kruis- verbond vooral üeefc ütj een buitengewonen jjver ontwikkeld, die de zaak der katholieke bestrjjding van het drankmisbruik in korten lyd veel ingang deed vinden. Moge 't den eerw. heer Nieuwendyk gegeven zjjn, na algeheel herstel, nog tal van jaren in andere plaatsen van ons bisdom zjjn volyverige werk zaamheid voort te zetten 1 Heden-middag ten ,t wee ure werd door B. en W. in net openbaar aanbesteed het uitvoeren vau verfwerken aan Gemeente-gebouwen en bruggen. Ingekomen waren 11 biljetten en wel als volgt J. van der Hammen f 1281Polderman Zn, A. J. Schreuder J. P. van Rest 1 1324; H. vau der Burgti t 1350 G. van Meurs f 1384 J. F. Hickendorff eu Gebr. Hickendorlf f 1392.90 A. Scholte Jz. f 1395; F. Stahiie en J. van Katwjjk f 1395; B. G. Hoogendam f 1397; Maltha en Lutterveld f 1400 Gebr. van der Hammen f 1436 en A. D. Scholte f 1436. De inschrijving bad plaats uitsluitend door Schiedamsche ingezetenen. De gunning werd aangehouden. Herdenking Leiden's ontzet. Gisteren is op de gebruikeljjke wijze Leiden's ontzet her dacht 's morgens koraalgezang, daarna uitdeeling van brood en haring en van pjjpen en tabak aan behoeftige vrouwen en mannen en de verdere bekende programanummers. Het hoofd nummer van het program van gisteren was «een groote watertocht", een voorstelling gevende van den tocht der Zeeuwen naar de uitgehongerde veste op 3 October 1574, waar zjj brood en hariug naar de uitgeputte belegeraars brachten. In de Vliet werd de stoet samengesteld. De optocht ging van Staalwjjk langs Vliet en Rapenburg. Bjj het standbeeld van Van der Werfl hechtte het bestuur eea krans aan het standbeeld van dien held en liet den geheelen stoet voorbjj- trekken. De plechtigheid te lande werd opge luisterd door de muziek van het 3e regiment huzaren onder leiding van den heer A. de Goede. Onder het talrjjke publiek, dat zich langs de wallen bewoog, heerschte groote geestdrift. Overigens vermeldde het programma nog opstij ging van een luchtballon, muziekuitvoeringen op verschillende plaatsen, kermisvermakelijkheden, vuurwerk enz. Het feest slaagde volkomen. 1 J j Li De arrestatie te Amersfoort. Betref fende de arrestatie van notaris A. N. J. Vos te Amersfoort, meldt men nader van daar In de jongste weken was het een publiek geheim, dat er aan de zaken van notaris Vos iets haperde. De ongelooflijkste verhalen werden opgedischt. Velen beschouwden alles als verzinsels, daar nota ris Vos een ontzaglijk drukke praktjjk had, en veel, zeer veel geld verdiend heeft, niet alleen in Amersfoort, maar ook in de omliggende gemeen ten, voornamelijk Soest, Bunschoten, Hoogland, Baarn enz. In de laatste weken kwamen Soester boeren geregeld dageljjks bjj troepjes ten kantore om hun «geldje", dat ze altijd trouw bij den notaris brachten, op te halen, wat in den aanvang wèl, maar later niet gelukte. In de laatste week moet nog f60,000 uitbetaald zijn. Vrjjdag-avond werden de betalingen gestaakt. De heer Vos was ernstig ongesteld; hjj leed sedert jaren aan een hartkwaal- Zaterdag vertoefden hier de officier van justitie en de rechter commissaris uit Utrecht, wat ten gevolge had, dat notaris Vos 's avonds per rjjtuig naar Utrecht werd vervoerd en in voorloopig arrest werd gesteld. De geneesheer had tot het vervoer zjjn toestemming gegeven de zieke werd in een deken gewikkeld en zoo getransporteerd. De inhechtenisneming moet hebben plaats gehad op aanwjjzing van de Zeeuwsche Hypotheek- Bank, waarvan een der directeuren, de heer Veer, persoonlijk hier vertoefde. Hypotheken, die geroy eerd moesten zijn wordt beweerd stonden nog op verschillende, panden, zoodat een hoogere hypotheek op hetzelfde pand niet als le maar als 2e hypotheek voorkomt, zonder dat daarvan iets bekend was, noch bij de Bank, noch bij den hypotheeknemer. De boeken van notaris Vos, door twee deskun digen nagezien, moeten tameljjk goed in orde zijn- Men spreekt van een zeer aanzienlijk tekort, bet cjjfer van een half millioen wordt genoemd, maar dit kan wel fantasie zijn. Een feit is het dat vele eenvoudige menschen, die alles, wat zij bezaten aan den notaris hadden toevertrouwd, de dupe van de geschiedenis zjjn. De gevolgen zullen vreeseljjk zjjn, daar de heer Vos veler vertrouwen had gewonnen en algemeen gezien was. Men is hier algemeen onder den indruk. Aangehouden. De kotter Maria, groot 48 ion, van de firma Ossedrjjver en Roelofs te Rotterdam en nu te Grimsby liggende, is binnen een mjjl afstands van de Engeische kust, aange houden door de Engeische kanonneerboot Argus, met contrabande aan boord. De schipper Berend Rijnbergen, erkende tegenover den gezagvoerder van de Argus dat de Maria minder dan een mijl uit de kust was. De kotter voer de «coopering vlag, het teeken voor de uitvarende schippers dat er voor hen allerlei te koop was. Gisteren zijn de schipper en vier andere leden van de bemanning der Maria te Grimsby voor den rechter gebracht onder beschuldiging van «coopering" in de Noord zee. Volgens de douane bedraagt de drievoudige waarde van de in beslaggenomen goederen 1300, het bedrag waarmede de schipper beboet kan worden. Vrjjdag komt de zaak weer voor. Voor de vrjjlating van de mannen werd een zware borgtocht geëischt. De nieuwe Evangelievertaling. Nu is er, voor wie nuttig en noodig werk willen verrichten, een wjjd veld tot den arbeid opengesteld. Nu moeten er velen uitgaan en zaaien het zaad, dat het woord Gods is. Niet meer uitsluitend of hoofdzakelijk het woord Gods zooals het ge predikt wordt in onze kerken, maar ook zooals het geschreven staat in de H. Schrift, zooals het wordt aangeboden in de Nieuwe Evangelievertaling. In navolging van de Katholieken in Italië, die op aansporing en onder bjjzondere aanbeveling van Z. H. den Paus duizenden exemplaren van het H. Evangelie onder de gewone geloovigen verspreid den, hebben ook eenige Nederlandsche priesters geleerden van gevestigden naam, eene vertaling bewerkt van de Evangeliën en van de Handelingen der Apostelen. En de Apologetische Vereeniging «Petrus Canisius" achtte het een hooge daad van geloofsverdediging, deze vertaling uit te geven op eene wijze die boven allen lof gaat en voor een prjjs die beneden alle verwachting is. De verspreiding van dit onschatbaar werkje is toever trouwd aan de stichting van den on vermoeiden propagandist kapelaan Ruijter, het R. K. Propa- ganda-genootschap te Amsterdamterwjjl 4een uitwendig meer verzorgde uitgave voor hooge ren prjjs bjj den boekhandel verkrijgbaar is. Het bestek van een dagblad-artikel gedoogt geen breedopgezette besprekingdaarin zijn woor den van lof en warme aanbeveling meer op de goede plaats. Er wordt misschien in eene dag bladbespreking wel eens de loftrompet te hoog gestoken, hier kan een loflied niet te hoog wor- aangestemd. Ik wjjze slechts op het eerste hoofd stuk van het Sint-Jan's Evangeliedat is een heerlijk stuk werk. Gaarne "schreef ik er iets uit over; doch, dat gaat niet, laat ieder zelf koopen en lezen. Laat ieder zelf' beoordeelen welke hooge eischen de geleerde bewerkers zich gesteld hebben i& keuze van woorden, in helderheid van uitdrukking, in juistheid en nauwgezetheid van vertaling (waarbjj van de lezingen in den grondtekst een matig gebruik werd gemaakt), en in een daarmede samengaande frischheid van taal en aantrekkelijk heid van vorm, als slechts zelden bereikt is. Daarom moeten er nu velen uitgaan, om te zaaien dat goede zaad. Gjj allen die aan het on derwijs verbonden zjjt, gjj leden van congregatie of Patronaat of Volksbond, of wie gij zijn rnoogU allen moet Gjj medewerken aan dat schoone werk, opdat vervuld worde de wensch van de Bisschoppen van Nederland, de wensch n.l. dat deze Evange lievertaling «weldra in geen enkel katholiek huis gezin ontbreken zal." God geve het 1 J. v. d. D. Aanwijzing: De prijs van y>Ilet H. Evangel en de Handelingen der Apostelen"gebonden, XV, 475 pag., is 25 cents. Bij getallen kan geen redac tie worden toegestaanvracht voor rekening deS bestellers. Alleen verkrijgbaar bij het R. K. Pr0' paganda-genootschap, Marnixstraat 101, Amster dam. -I i J-i^ii '-wi ,.i

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1906 | | pagina 2