Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws^
"eel gtófnoeid, maar dit misbïuik' zal mei foai'ot
worden tegengaan. Met peper, etc. worden heel
wat verva'schingon gepleegd, erkent de Minister,
doch liij heeft zijn grenzen. O heerlijk geloof!
En zou Zijne Excellentie heelemaal niet gehoord
hebben van essences, reeds aangeboden bij den
kleinhandel, toen de voorganger van dezen Mi
nister zijn wetsontwerp had ingediend? In ons
nummer van 6 Dec. 1904 drukten we iets over
uit een prijscourant van een Essencefabriek. Daas
stond
Men voege t? zamen in een Fust:
1 Kilo Cognac-Essence fin bois kost f 5.
66 Liter .Water kost 0.
59 L. Spin lus ad 96 pCt. kost pl.m. -82.60
3Va Kilo Suiker kost pl.m. »-. 1.50
Kleurstof kost pl.m. 0.10
Dan heeft men 128 liters fijne Cog
nac, die kosten pl.m. f89.20
dat is 69 cent per liter.
De volksgezondheid zal er denkelijk mee ge
moeid zijin. De Minister bedenke dit wel.
Min of meer vermakelijk wordt echte': Zijn
Excellentie, als men dit leest:
„De verheoging van den accijns tot f90.per
hectoliter zal vrij zeker het gevolg hebben, dat
ook minder gegoeden worden getroffen. Velen
onder hen zullen evenwel niet in staat zijn méér
voor sterken drank uit te geven dan zij thans
daaraan besteden. Zij zullen mitsdien minder moe
ten gaan gebruiken dan thans, wat voor hen
niet anders dan heilzaam kan zijn. Immers, één
maal op den weg van matiging zijnde, zullen
zij aiucht geleidelijk tot afschaffing overgaan".
Dit i3 de oeconoom, die schrijft: „ook minder
gegoeden werden getroffen". Waarom staat hier
niet: „Hoofdzakelijk worden de minder gegoeden
getroffen". Want zóó is de toestand. Niet omdat
de minder gegoede man individueel meer drinkt,
doch omdat deze stand verreweg de meerderheid
vormt. Het hefien van zulk een accijns, en
dit is een hoofdbezwaar van de allergrootste be-
teekenis, drukt dus het zwaarst op hen, die
het. minst tot het dragen van lasten in staat
zijn. Zeker, het is waar in theorie, dat ieder
het in zijn hand heeft hoeveel hij aan dezen
accijns wil offeren. Maar deze theorie wordt in
de belastingstelsels niet meer geëerd. Ieder betaié
naar draagkracht; die het meest missen kan, be-
tale het meest. Dit is de eenig gezonde leer.
Voorts gebiedt de eerlijkheid, dat er had moeten
staan: Velen onder hen zullen meer nog dan
thans veel meer voor sterken drank uitgeven dan
waartoe zjj in staat zijn. De menschelijke zwak
heid is hiervan oorzaak. En de schatkist zal van
die zwakte m er nog dan vroeger profiteeren.
Excellentie voelt ge de zonde niet?
En is het u ernst of bittere ironie, als ge
gelooft, dat de hoogere accijns tot matigheid en
allicht geleidelijk tot afschaffing zal leiden'
Dan hoopi ge toch in het belang der schat
kist, dat die matiging en die afschaffing niet
belangrijk zullen worden. Want waar bleven dan
uwe 72 tonnen gouds, die ge meer hebben wilt?
Een verhooging van 43 procent beteekent allicht
een borrel van 7 cent. Zou het zoover komen?
We hebben nog altijd hoop van niet. We zullen
de verschijnselen maar eens eerst waarnemen,
vóór we verder ageeren.
Audiënties.
De gewone audiënties van de ministers van
Financiën, Marine en Koloniën zullen deze week
niet plaats hebben.
Het Vredespaleis.
De heer Cordonnier, wiens ontwerp voor het
Vredespaleis met een eersten prjjs werd bekroond,
is in het hotel »Den Ouden Doelen" te 's Graven-
hage aangekomen.
Afscheid mr. J. Simon van der Aa.
Uit Den Haag wordt gemeld
Mr. J. Simon van der Aa, benoemd hoogleeraar
te Groningen, laatstelijk hoofd-directeur van 't
gevangenis-, rijkstucht- en opvoedingswezen aan
het departement van Justitie, nam heden afscheid
van de ambtenaren aan dat departement, speciaal
van die zgner afdeeliug.
De heer S. J. Jacobson, eenig overgeblevene der
ambtenaren zijner aid., die mr. Simon v. d. Aa aan
het departement heeft zien komen, hield een
hartelijke toespraak, waarin hij een breed over
zicht gaf van de geschiedenis van het gevangenis
stelsel ten onzent, in verband met het in 1886
ingevoerd nieuw strafrecht en waaraan sedert 1892
de naam Simon van der Aa verbonden is, die in
het proefschrift, waarop hij in 1890 promoveerde,
het vraagstuk berechting en verpleging van jeugdige
kinderen had behandeld.
Spreker herinnerde, dat de kinderwetten voor
een groot deel het product van Van der Aa's ar
beid waren, waarin duizenden zich verheugden en
waardoor Van der Aa zich een monument gesticht
heeft in de harten van hen, die de belangen van
het kind en ons volk voorstaan.
De ambtenaren boden den vertrekkende een
boekenkast, veorloopig in teekeniDg, tot aandenken
aan.
Pater v. d. Eisen.
Het Weekbl. van den N. C. B. schrijft
»Van onzen Adviseur ontvingen wjj een schrijven,
waar in zjjneerw. meldt, dat hjj 10 October met
de Potsdam uit New-York hoopt te vertrekken.
»Ik ben weer hersteld, voegt hij erbü, maar nog
niet zoo sterk als vroeger. De zeereis zal mij wel
weer goed doen hoop ik".
Bij het verschijnen van dit nammer is de eerw.
I heer v. d. Eisen dus reeds in volle zee; en wan
neer het volgend nummer de lezers bereikt, zal
hij reeds den voet gezet hebben op vaderlandschen
bodem. Is de reis niet al te onvoorspoedig, dan
zal de Potsdam misschien reeds 19 of 20 October
de Rotterdamsche haven binnenstoomen.
Middenstand.Legertoestanden.
Het Huisgez. verneemt, dat de minister van
Landbouw zeer spoedig komen zal met een wets
ontwerp tot .instelling eener commissie van en
quête naar de toestanden in den handeldrjjvenden
en industrieelen middenstand.
Verder, dat het Kamerlid van Idsinga van plan
is een scherpe critiek te leveren op de legertoe
standen.
Een proces.
Het Hdbl. v. Antw. meldt
Inzake de aanvaring tusschen het Nederlandsche
oorlogsschip Piet Hein en de Belgische stoomboot
Meuse, is er door de reederjj van deze laatste
boot aan de regeering te 's-Gravenhage voorgesteld
de zaak in der minne te regelen, doch dat voorstel
is van de hand gewezen. Naar aanleiding daarvan
heeft de firma Deppe besloten de Nederlandsche
regeering een proces aan te doen.
90 kilometer per uur.
Staatscourant no 241 bevat een Koninklijk
besluit tot nadere wjjziging van het .algemeen
reglement voor den dienst op de spoorwegen.
Daarbjj wordt o.a. bepaald, dat bjj uitzondering
voor sneltreinen, enkel voor reizigers 1ste en 2de
klasse, post en bagage, een snelheid van 90 kilo
meter in het uur wordt toegelaten.
Bali.
De correspondent van de N. R. Ct. te Batavia
seint:
„Baugli heeft toegestemd in een nieuw con
tract, afstand van grondgebied, uitlevering van
vijandig gezinde hoofden, die gisteren naar Bin-
jcewangi overgebracht zijn, uitlevering van vuur
wapenen, bezoek van het landschap door onze
militaire macht."
Ook het laatste bedrijf van de Bali-expeditie
is dus haast afgespeeld en gelukkig tot dusver
zonder bloedvergieten. Dawa Gde' Anom Oka,
vorst van Baugli, heeft wel ©enigen tijd van be
raad genomen, maar de reeds begonnen „verken
ning" schijnt den noodigen indruk gemaakt te
hebben, zoodat ook hij toegestemd heeft in het
sluiten van een nieuw contract, afstand doen van
grondgebied en uitlevering van de vijandige hoof
den, vermoedelijk de djaksa's Dawa, Posto. Kan-
dal en Ida Mada Dao-sh, die reeds met bekwamen
spoed zijn overgebracht naar den Javawal, naar
Banjoewangi. i i 1 j 1
Het slot van het telegram lezen wij als volgt:
„Om aan den eisch nopens de inlevering van
de vuurwapens kracht bij te zetten brengt onze
militaire macht een bezoek aan het landschap".
Do harde slagen, in Badoeng en Tabanan ge
vallen, hebben wel den noodigen indruk gemaakt.
De vorsten van Kloengkoeng en Bangli zullen
wel zoo in hun vrijheid van handelen beperkt
worden, dat geen vrees behoeft te bestaan voor
herhaling van de gebeurtenissen. Gelet op de
gemakkelijke wijze waarop wij genoemde radja's
tot reden brachten, is in de naaste toekomst
groote voorzichtigheid plicht. (2V. R. Ct.
De UniYersiteitsbrand te Groningen.
Minister Rink arriveerde gistermiddag 12.45
uur te Groningen, vergezeld van den heer J. A.
Royer, chef van de afdeeling kunsten en weten
schappen en onderwijs. Dit bezoek stond in ve '-
band met de du or curatoren van de universiteit
ingediende plannen tot herstel van het academie
gebouw.
Na een lunch bij mr. Ten Brugge Cate, secre
taris van de curatoren, werd een bezoek gebracht
aan de academie en verschillende laboratoria. ïe
halfzes werd eon diner bij den Commissaris der
Koningin gehouden, waarna de minister om half
zeven weer vertrok.
Landverhuizing naar Ecuador.
De Tagliche Rundschau waarschuwt, op grond
van ambtelijke mededeelingen (zegt het blad) tegen
landverhuizing naar de Zuid-Amerikaansche repu
bliek Ecuador, op aanbiedingen van Vasconez Cepeda
en de firma Alexander en Co., die optreden voor
een Equatorian Emigration Land Company". Deze
maatschappij heeft van de regeering van Ecuador
een groot terrein verkregen, om daarop landver
huizers te vestigen, bjj voorkeur Duitschers en
Hollanders.
Volgens het Duitsche blad is echter dit terrein
nog ten deele onbekend, er zjjn geen wegen, ook
geen levensmiddelen te krjjgen.
Grondverkoop.
Naar men verneemt zjjn onderhandelingen ge
opend tusschen een combinatie en de prinses van
Wied, over den verkoop van het paviljoen met
het daarbq behoorend open terrein aan den zee
kant te Scheveningen.
Suiker accijns.
De Anti-Suikeraccijns-Bond zal Dinsdag 23 dezer
een algemeene vergadering houden te Utrecht.
Daarin zal verslag worden gedaan omtrent den
toestand en de werkzaamheden der vereeniging
gedurende het afgeloopen jaar, en aan de orde
komen de verkiezing van twee leden van het be
stuur, in de plaats van dr. G. W. Bruinsma en
dr. A. Swaving.
Of het helpt
Tengevolge van het optreden der Alg. R. K.
Propagandaclub te Amsterdam heeft het boycotten
van winkels met onzedelijke étalages reeds vruch
ten gedragen. In twee winkelkasten, nl. 2e Rozen
dwarsstraat en Helmersstraat, is de rommel ver
dwenen en in een andere, Langebrugsteeg, is de
uitstalling veranderd.
Liberale Unie.
De algemeene vergadering van de Liberale Unie
is definitief vastgesteld om 10 November en zal
gehouden worden te Amsterdam.
Behalve de gewone jaarwerkzaamheden en het
openingswoord van den voorzitter staat op de
agenda vermeld Bespreking van de bij de Tweede
Kamer ingediende Belastingvoorstellen. Inleiders
daarbij zullen zijn de heeren mr. N. G. Pierson
en K. de Boer Czn., leden van de Tweede Kamer
der Staten-Generaa). De laatstgenoemde zal dia
belastingvoorstellen meer bepaaldelijk bespreken
met het oog op den Landbouw.
(De Vadert.)
Ned. R. K. Secretariaat van Spoor- en
Tramwegpersoneel.
Zo-ndag is te Amsterdam de jaarlijksche bijeen
komst gehouden van het Ned. R. K. Secretariaat
van Spoor- en Tramwegpersoneel. Om half twaalf
kwamen de afgevaardigden van 54 afdeeüngen
tezamen in het R. K. Gildehuis aan de Heert-n-
gracht, cn trokken vandaar met vaandels en ba
nieren, in optocht, naar de kerk der Eerw paters
Redemptoristen aan de Keizersgracht, ter bijwo
ning der H. Mis.
Om half twee werd in het gebouw PI a oei us
de algemeene bijeenkomst geopend.
In zijn aanvangswoord getuigde de voorzitter,
de heer Th, W. van Hal, dat in het afgeloopm
jaar veel werk is gedaan. Nu wordt een aanvang
gemaakt met een enquête onder het tramweg
personeel. Daarvoor moeten alle krachten wor
den ingespannen. De vereeniging gaat in .krieht
vooruit; zes nieuwe afdeelingen zijn in worTng.
Uit bet jaarverslag van den secretaris-penning
meester, den heer Th. de Wit, stippen we aan,
dat een aiamten-wijziging tot stand kwam We
gens gebrex aan deelneming kan geen uitvoering
gegeven worden aan het besluit, om een fonds
te vormen tot uitkeering bij overlijden. Het aan
tal afdeelingen steeg door toetreding van tten
Haag, Nuth, Simpelveld, Heerlen en Kerkrad" Rol-
duc tot 56; de ledenlijst bevat thans 2530 namen.
De ontvangsten beliepen f1060; het voordeelig
saldo is f48.
Daarna sprak de heer A. H. J. Engels, ambte
naar van hei bureau voor de Katholieke Sociale
Aclie, over „de werking eener vakorganisatie".
Zijne conclusiën luidden:
I. De noofdzaak der vakorganisatie is het ver
krijgen van rechtvaardige arbeidsvoorwaarden,
door gemeenschappelijke onderhandeling.
II. Zij willen allereerst, door vereeniging van
krachten voor de arbeiders eene zoodanige machts
positie vei werven, dat zjj op voet van economische
gelijkheid de arbeidsvoorwaarden met den wek
gever kunnen overeenkomen.
III. Ook hebben de meeste groote vakorgani
saties zien er op toegelegd groote kassen te vor
men, niet enkel als bij werkstaking of uitsluiting,
maar ook. tot het doen van uitkeeringen bij werk
loosheid, ziekte of invaliditeit.
Gedebatteerd werd er niet.
Daarna lichtte de geestelijk-adviseur der VerOe-
«'ging, de wf.leerw. heer A. Mutsaers, de vol
gende motie toe:
„Het Ned. r. k. secretariaat van spoor- en tram
wegpersoneel,
„erkennende dat tegen staatsexploitatie der
spoorwegen in het algemeen volgens de katho
lieke staatsleer geen principieel bezwaar besta it
en dat daarom de vraag, of in Nederland in
de naaste toekomst de spoorwegen door den Ne-
derlandschen staat behooren genaast te warden,
eene vraag is van practischen aard;
„overwegende dat bjj de beantwoording van
die vraag zeker de economische en staatsrech
telijke toestand van het personeel aan de spoor
wegen verbonden in het oog moeten woolen ge
houden, en dat het twijfelachtig is of de toestand
vau dit personeel bij eventueele staatsexploitatie
zal verbeterd worden;
uoodigt het hoofdbestuur uit eene commissie
te benoemen welke de vraag: „welke zal de toe
stand wezen van het spoorwegpersoneel bjj even
tueele staatsexploitatie der spoorwegen in Ne
derland ?r in studie zal nemen en van die studie
in de eerstvolgende vergadering van den raad
van afgevaardigden verslag zal uitbrengen, en
machtigt die commissie de beraadslagingen w;lke
in de Tweede Kamer over de motie-Bos c s.
zullen gehouden worden te gaan bijwonen.
De motie werd met applaus aangenomen
Des avonds had in Plancius eene feestavond
plaajts.
R. K. Juvenaat.
In het gebouw der St. Jozefsgezellen-ver jud
ging te Amsterdam werd gisteren de jaarverga
dering van het R. K. Juvenaat in het bisdom
Haarlem gehouden, die door de afgevaardigden
van 26 aangesloten patronaten werd bijgewoond.
De vergadering werd geopend door den voor
zilter, den zeereerw. heer W. van Stee, pastoor
te Voorborg, waarna het welkomstwoord door
mgr. Konings werd gesproken.
Uit het verslag van den secretaris bleek, dat
het aantal aangesloten vereenigingen is gestegen
van 21 tot 29. Het aantal beschermelingen kl mi
van 1070 tot 1200. Het godsdienstig en maat
schappelijk onderwijs wordt in alle patronaten
beoefendhet eigenlijk vakonderwijs echter slechts
in drie. De meeste patronaten hebben gebgmv
heid tot ontspanning en nuttige oefeningen, 23
patronaten hebben ook een spaarkas.
Uit het verslag van den penningmeester, rec
tor Stoffels, blijkt dat de toestand der kas gun
stig is, sluitend met een batig saldo van f 68.65.
Daarna h'eld rector Stoffels een rede over de
verhouding van jongelingen en mannen-vereeni-
gingen, die aanleiding gaf tot debat, waarbij mgr.
Konings den toestand te idealistisch geschetst
achtte en in overweging gaf de jongens der patro
naten te- doen controleeren door de vaklui der
werklieden-ver. enigingen.
Pastoor Clarijs uit Tholen achtte 't het beste
de jongens te houden totdat zjj naar eene werk-
lieden-vereeniging kunnen gaan zonder tusschen-
Vereeniging.
Alkmaar merkte op, dat er bij de werklieden
geen lust is om de jongens te leeren en oop r
de eenige bezwaren tegen het plan van den in
leider.
Pastoor Verhoeven uit Schiedam adviseerde
den Volksbond niet tegen te werken door de
jongelings-vereenigingen. De priesters moeten tot
de jongelingen gaan in den Volksbond. Dat acht
spr. de meest practische oplossing om den scha
kel tusschen beiden aan te brengen.
Rector Stofrels repliceerde, dat hij federatief
samenwerken van jongelings-vereenigingen mot
Volkshond ntet uitgesloten wenschte te zien. Mgr.
Konings meende met een beroejf op Duitschland,
dat rijn ideaal niet zoo onbereikbaar was.
Raadslid geschorst.
In de Zaterdag gehouden raadszitting der ge
meente Wonseradeel is, op voorstel van Burg. en
Weths., het raadslid, de heer P. J. Tichelaar,
geschorst wegens vermoed wordende middellijke
levering van steen, afkomstig van de steentabriek
Zorgvliet" te Bolsward, waarvan de heer T. mede
directeur is. De steen is geleverd aan den aanne
mer der verbouwing van 't Armhuis te Makkum.
Vrouwenkiesrecht.
De president der Vereeniging voor Vrouwenkies
recht, dr. Aletta II. Jacobs, is met de presidente
van den Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht, mrs.
Chapman Catt, naar Oostenrijk en Hongarije ver
trokken om te Weenen, Budapest, Praag, Brünn
en andere plaatsen op openbare vergaderingen te
spreken, nu daar te lande een nieuwe kieswet in
voorbereiding is.
Bekeerd.
De secretaris van de vrijzinnige propagandaclub
te Zierikzee, de heer M. B. Smit, is antirevolutio
nair geworden.
Ongelukken.
Gister-ochtend 7 uur ontspoorde van de nieuwe
werken voor de spoor te Haarlem, aan den Ouden
weg, een locomotief met drie zandwagens.
De machinist werd gekwetst en is buiten dienst.
Het materiaal bekwam nogal schade en het
werk staat op dat punt stil.
Te Renkum liep Zondagavond de 22-jarige
vrouw J. uit Velp, met een kind op haar arm, in
de duisternis tegen een put aan. Het kind viel
van haar arm in den put, de moeder sprong het
nadoch beiden verdronken. Een hall uur later
haalde men twee ljjken uit den put.
Men meldt uit Haarlem
De metselaar, die Vrjjdag bjj het springen der
centrifuge in de bleekerjj van Vasen zoo ernstig
aan het hoofd werd gewond, is nog niet tot
bewustzjjn teruggekeerd, zoodat ieder oogenblik
het ergste wordt gevreesd.
Gister-ochtend om zeven uur is te Haarlem
bjj de firma Emrik en Binger een jongen met zjj n
voet tusschen een machine gekomen; de voet
werd zoo gekneusd, dat de jongen niet loopen kon*
Gister-middag om half twee pas is hjj per bran
card weggebracht. Men had niet eer gewaarschuwd.
Te Wjjdewormer is I. Brouwer door de
duistereis misleid in de wegsloot gevallen en ver;
dronken.
Zondagmiddag had de smidsknecht Rut-
gens, afkomstig uit Huissen, door eigen onvoor
zichtigheid het ongeluk, uit een op de Didants'hS
kermis slaande luchtschornmel te vallen,
door hij zoodanig letsel bekwam, dat hem d"
laatste Heilige Sacramenten moesten toegediend
worden. (A. Ct)
Koninginnedag.
De aangekondigde vergadering van bestuurs
leden van verschillende vereenigingen enz. ter
bespreking van een meer feesteljjke herdenking
van den Koninginnedag, werd gister-avond in hel
Verkooplokaal gehouden.
