Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
w
vereenigt met de uitlegging, er door den voor
steller aan gegeven.
De heer Van Kol bestrijdt uit koloniaal oog
punt het Indische schip.
De heer Van G ij n motiveert, ook namens
eenige politieke vrienden, zyn stem vóór de
motieTalma.
De hder Marchant wijst er op, dat by aan
neming der motieTalma en bij verwerping van
het amendement van spreker en anderen om het
schip van de begrooting te schrappen, we twee
schppen zullen krijgen.
Uit die uitspraak der Kamer moet ondubbelzinnig
blijken dat geen pantserschip type^Heemskerk"
gewenscht wordt.
De heer Kol k m a n ^al tegen de motieTal
ma stemmen, welke hij zeer onduidelijk acht. De
minister verandere uit eigen beweging zijn be-
grootingspost ot belove uit eigen initiatief de gel
den slechts voor een pantserschip in Indië te
zullen gebruiken.
's Avonds 8 uur voortzetting.
Zitting van Maandag i 7 December.
des avonds 8 uur.
M a r i n e-b egrooting.
De algemeene beraadslaging over de Marine-be-
grooting en de motie Talma wordt hervat.
NaOat de heer van Karnebeek nog had
betoogd, dat de motie Talma onduidelijk was, ver
klaarde de Minister van Marine thans tot
gelyKe overtuiging te zijn gekomen.
Daarom wijzigde hij art. 15, in dien zin, dat
het artikel wordt verhoogd, en gebracht op
f1.710.000, voor aanbouw van een nieuw schip
voor Indië, type Tromp. En om tevens aan andere
wenschen tegemoet te komen ten aanzien van het
torpedo materiaal, verhoogde de minister art. 16
met f300.000 (teekenen van verbazing).
Door het rumoer in de Kamer was de rede van
den minister bijna niet verder te volgen. Voor
zoover dit mogelijk was, bleek, dat de kosten van
aanbouw voor Indië door Nederland worden ge
dragen. De Rijkswerf moet z, i. in elk geval als
reparatie-werf worden behouden. Het schip voor
Indië zal niet op stapel worden gezet voor de
Oosterdoksluisverwjjding heett plaats gevonden.
De heer Talma trok zijn motie in, na
de wijziging door den minister aangebracht.
De heer Troeistra noemde hetgeen thans
voorviel, ongehoord, van een minister, voortge
komen uit een partij, die hier is gekomen met
het devies ^bezuiniging".
Het plan van den minister was zóó geïmpro
viseerd, dat het z. i. niet in de afdeelingen zou
kunuen worden onderzocht. Na de houding
des ministers rees z. i. de vraag afgescheiden
van de kwestie hoe men over de defensie denkt
of aan zulk een bewindsman vertrouwen kan
worden gesteld. Spr. hoopte, dat de Kamer, het
amendement-Marchant zou aannemen.
Deelde de heer D r u c k e r dit gevoelen, oor
deelde ook hij, dat de gegevens ontbraken, om hier
in eens ongeveer 6 müiioen te voteeren, de heer
L o h m a n achtte daarentegen hetgeen de minister
voorstelde een uitvloeisel van de discussie, waarom
het hem dan ook minder bevreemdde,
l Hy achtte het voorstel des ministers uitvloeisel
van de wensch der Kamer, die naar eisch van op
rechte politiek het z. i. moest steunen.
Ook de heer van G ij n begreep de oppositie
niet, nu naar den wensch der Kamer, die een
schip voor Indië wil, de minister met een zoodanig
voorstel komt. Daarom zouden spr. en eenige zijner
^umicvixeutieu met net voorstel meegaan.
De heeren Hugenholtz en Marchant
bestreden nog de voorstellen der regeering, waarna
laatstgenoemde zijn amendement op art. 15 wij
zigde in dien zin, dat zij voorstelden het te ver
minderen met f680,465.
Dit amendement werd verworden met 55
tegen 39 stemmen.
Vóór stemden de heeren Thomson, Ter Laan,
Arts, Deckers, Reyne, Bos, Patyn, Nolting, Duyn-
stee, De Klerk, Van Sasse van JJselt, Boogaardt,
Lieftinck, Passtoors, Janssen, (Maastricht), Boisius,
Tak, Smeenge, De Boer, Van der Zwaag, Limburg,
Smidt, Regout, Marchant, Mees, Hugenholtz, Zijlma,
Ketelaar, Jannink, De Ram, v. Foreest, Treub,
Troelstra, Schaper, v. d. Bergh, (Den Helder),
Van Deventer, Van Kol, Roodhuyzen en Drucker.
Vooraf was aangenomen een amendement
van de commissie van rapporteurs om niet te
beslissen over de boekhouding van 's Rijks werf,
in verband waarmede de minister een ander amen
dement overnam.
By het verder debat werd bij het art. Rijks
werven aangenomen een motie-Troelstra c.s.,
luidende »De Kamer van oordeel, dat aan de
belangen van de rijkswerklieden by verschillende
departementen van bestuur een afzonderlijke
bespreking dient gewijd te worden, gaat over tot
de orde van den dag."
De heer Hugenholtz vroeg schadevergoe
ding voor de schepelingen, die schade hebben
geleden door het bestelen van den facteur te
batavia. De minister beloofde overweging.
Op 't artikel kosten van het korps Mariniers
verdedigde de heer Jansen (Den Haag) een
amendement om f70.060 uit te trekken, om
daarmede tot stand te brengen de lotsverbetering
voor de mariniers, welke was voorgesteld in het
onlangs verworpen wetssontwerp tot reorganisatie
van het korps.
De minister bestreed bet amendement, om
dat hy op 't oogenblik niet zou weten, wat hij
met oe gelden zou moeten doen Hy heeft reeds
voorstellen tot lotsverbetering gereed die wegens
de drukte zyn departement niet konden ver
laten. Mei 51 tegen 3 sterntn- n werd het amen
dement verworpen.
In antwoord aan den heei Hugenholtz verklaarde
de minister, niet te Kunnen beloven, dat
voortaan aan de pensionneermg van zeeofficieren
geen op non-activiteitsstellii g meer zou vooraf
gaan. Ter voldoening aan den wenseh van den
heer v. d. Bergh (Helder) bracht de minister
een memoriepost op de begrooting lot steun in
afwachting eener pensioenregeling van de bestaan
de vereentging van schepelingen, welke weduwen
en weezm van overleden kameraden helpt.
De heer Hugenholtz is verbaasd over 's mi-
r.isiers amwoord. Irtusscheu. de aandacht der
Rekenkamer is er nu op gevestigd.
De heeren van Dedem en van Idsinga
achten die uitzonderingen, die de minister erkent,
dat voorvallen in siryd met de wet zyn.
Op art. 67 (Uitgaven ingevolge de Ongevallen
wet 1901 enz.) licht de heer Mees een doorhem
en anderen voorgesteld amendement toe, strek
kende om het woord ïungaven" te vervangen door
>$>tóauën".
De heer Goeman Borgesius meent, dat
de Kamer hierin niet moet beslissen, maar aan
de hoofden der departementen ter beoordeeling
overlaten of eigen risico voordeeliger is.
De heer de Waal Malefyt zal, om dezelfde
redenen, tegen het amendement stemmen.
De heer Treub verdedigt het amendement.
Wanneer men het systeem aanvaardt dat eigen
risico de voorkeur verdient, om daarin een prikkel
ligt voor den patroon om ongelukken te voorko
men, dan gooit men het heele systeem van de
Ongevallenwet onderstboven.
Spr. citeert een gedeelte van de rede van den
heer Borgesius bij de behandeling der Ongevallen
wet en wyst er op dat deze toen precies het
tegenovergestelde aanvoerde van nu. Toen betoogde
l ij juist de^wenschelijkheid der aansluiting bjj de
Rijksverzekeringsbank.
De beer Heemskerk is niet overtuigd van
de juistheid van het amendement. Ook spreker
ziet niet in waarom het Ryk geen eigen risico
zou mogen nemen wanneer dit voordeeliger
uitkomt.
De heer L e 1 y meent, dat de ervaring een kort
aantal jaren niets bewyst. Spr. wyst op de resul
taten van de Centrale Werkgevers-Risicobank.
Doch afgescheiden van de voordeelen moet bet
Ryk uit beginsel zich verzekeren bij de Rijksver
zekeringsbank.
De beer Borgesius acht het geen schande
om terug te komen op een vroegere opinie wan
neer men tot de ervaring is gekomen het bij het
verkeerde einde gehad te hebben.
De Minister hoopt dat de Kamer het amen
dement zal verwerpen.
De heer Treub houdt vol, dat de heer Bor
gesius in 1902 precies van a tot z het tegen
overgestelde heeft gezegd van nu.
De heer Jansen (den Haag) zegt, dat de
meerderheid der commissie van rapporteurs vóór,
de minderheid tegen het amendement is.
In stemming gebracht wordt het amendement
verworpen met 33 teven 26 stemmenhet
artikel wordt daarna goedgekeurd.
Bij de afdeeling Loodswezen betuigt de
heer Jansen (Haag) zijne ingenomenheid
met de voorgenomen tractementsverbooging van
de inspecteurs van van 't loodswezen, doch spr.
betreurt het, dat voor een inspecteur een uitzon
dering wordt gemaakt.
De heer Rood huyzen vraagt of de loods-
kotters wel altijd voldoende zeewaardig zyn.
De Minister van marine antwoordt, dat
bjj de tractementsverhooging der inspecteurs reke
ning is gehouden met den omvang van hun werk
kring. De minister kan geen aanleiding vinden
om het tractement van den inspecteur in het 2e
district te verhoogen. De mededeelingen van den
heer Roodhuyzen zullen den minister aanlei
ding geven tot onderzoek.
Bij artikel 94 (kosten kustverlic fa-
tin g licht de heer Jansen (den Haag) een
amendement toe van de Commissie van Rappor
teurs, om het artikel te verminderen met f 45.000,
uitgetrokken voor de oprichting van een proef
station voor verlichting te Scheveningen.
De heer Van Wassenaer Van Cat-
w ij c k zal tegen dit amendement stemmen. Sche
veningen is bjj uitstek geschikt voor proefne
mingen en een proef-station is toch noodig.
De Minister sluit zich hierbij aan. De
uitgave is productief, want zij voorkomt andere
kosten. Het proefstation zal veel bijdragen, tot
verbetering van kustverlichting.
Van veel belang is het, dat de ingenieur, belast
met de proefnemingen, te Scheveningen werkzaam
zal zyn. Schrappen van den post zou hier de zui
nigheid bedriegen.
De heer Jansen trekt daarop het amende
ment in.
De overige artikelen worden goedgekeurd.
De eindstemming zal plaats hebben heden om
half twee.
Heden begrooting van Oorlog.
Galabal ten hove.
Men meldt uit 's-Gravenhage, dat het gebruike
lijke galabal ten hove is bepaald op 2 Januari 1907.
Diplomaten.
H. M. de Koningin ontving gisteravond in
buitengewoon gehoor, ter ontvangst hunner ge
loofsbrieven, den Franschen gezant Pellet en den
Italiaanschen gezant Sallier de la Tour.
„Nederland en Oranje" te Berlijn.
De correspondent van de Tel. te Berlijn schrijft
Donderdagavond vierde de bekende Vereeni-
ging „Nederland en Oranje", alhier, haar 19-
jarig bestaan, in de mooie zalen van het Hotel
de Russie. Hr. Ms. gezant, baron Gevers, de le
gatie-secretaris, jhr. Van der Goes, mevrouw Von
FriedlanderFulda, de heer George, vice-consul,
mevrouw Willekes Macdonald, excellentie Moor-
rees, mevrouw Ridder van Rappard, de president,
dr. Jansma van der Ploeg, de heer Polak, De
Rooy, en niet te vergeten onze beroemde Nobel
prijs-winner, professor Van 'tHoff, de heer An-
selm Hartog, de heer Eindhoven en verder alle
bestuursleden der vereeniging met hun dames, ve
le genoodigden, waaronder de zéér bekende cel
list Van Lier, waren bij het keurige souper aan
wezig. De feestelijk versierde zaal, waar de por
tretten van H. M. de Koningin en Prins Hen
drik geplaatst waren en vroolijk onze driekleur
boven het groen uitstak, was schier te klein voor
zooveel Hollanders.
De stemming was prachtig. Men kreeg 't idee,
dat deze dames en heeren wel zeer veel onder
ling gezelschap zochten. Onze gezant bracht een
dronk uit op de Koningin en den Duitschen kei
zer. De muziek speelde het Wien Neerlands Bloed
en allen zongen de „woorden" mee, de „nieuwe."
Iedereen had den tekst der liederen voor zich,
wat wel noodig is, want al evenmin als de Bel
gen met hun Brabanconne, kennen wij, Hollanders,
ons „brave" volkslied. De gezant meende 't goed,
toen hij zei, dat elk lid van de vereeniging een
gunstig gehoor bij hem kon vinden. Het is voor
onze bloeiende vereeniging hoogst noodig, dat
Hr. Ms. gezant zich af en toe eens vertoont. Ook
wij leden weten dan dat Hr. Ms. vertegenwoor
diger hart heeft voor de Hollandsche kolonie en
hare belangen I
Natuurlijk werd er kort en lang gesproken. De
heer Koch, we kunnen gerust zeggen de ziel
van dit buitengewoon geslaagd feest, had (ach
ter de schermen natuurlijk) er voor gewerkt, dat
er niet al te veel sluizen van welsprekendheid
open werden gezet.
Zoo verliep dan deze avond zonder eenigen
wanklank. Vroolijk en opgewekt dwaalden de keu
rig getoiletteexde dames door de ruime zalen.
Er was een monterheid als nooit te voren.
Na de koffie werd het bal geopend door baron
Gevers en mevrouw Van Rappard. Een prachtige
aanblik, al deze in gala-toilet getooiden, onder
de klanken van strijkmuziek, te zien gaan door
de ruime zaal. Tot vroeg in den morgen werd
er gefeest.
Tot weerziens! werd er overal geroepen.
De Infanteriekazerne te Haarlem.
Uit Haarlem meldt men:
Het Kamerlid, de heer F. Lieftinck, heeft gis
terochtend in tegenwoordigheid van kolonel Nee-
teson de infanteriekazerne bezocht.
Provinciale Staten-verkiezingen.
Van chr.-historische en anti-revolutionaire zij
de is candidaat gesteld voor het lidmaatschap
van de Prov. Staten in het kiesdistrict Gorin-
chem (vacature-mr. L. van Andel), de heer G.
de Vor Hzn., te Vianen.
Mr. Malan gehuldigd.
Men meldt uit Amsterdam:
De heer mr. F. S. Malan, hoofdredacteur van
Ons Land te Kaapstad, is gister-middag door de
vereeniging De Amsterdamsche Pers, optredend
mede namens den Nederlandschen Journalisten
kring, hier te lande welkom geheeten. Dit ge
schiedde in een druk bezochte receptie, belegd
in eene met groen en bloemen versierde zaal
van het American-Hotel.
Dr. Kuyper en De Heraut.
Met zekerheid kunnen wij mededeelen, dat de
oud-minister dr. A. Kuyper hoogstwaarschijn
lijk nog deze week de hoofdredactie van De
Heraut weder zal aanvaarden. Prof. dr. Geesink
heeft zijn functie als zoodanig neergelegd.
I (N. R. Ct.)
R. K Kiesvereenigingen ia Zuid-Holland.
Zondagmiddag vergaderde in het gebouw van
den R.-K. Volksbond te 's-Gravenhage de Bond
van R.-K. kiesvereenigingen in Zuid-Holland.
Als spreker trad daar op de heer A. C. A. van
Vuuren, het Kamerlid voor Zevenbergen.
In de eerste plaats wekte hij de ruim 100 af
gevaardigden op, toch te zorgen dat niet één
Katholiek, die kiezer kan zijn na Februari, niet
op de kiezerslijst voorkomt, en verder stelde hij
het groote belang in het licht, dat de anti-libe
rale partij in 't algemeen en de Katholieke in
't bijzonder heeft bij de Statenverkiezing in
1907. Spreker zeide, dat hij niets heeft tegen
de tegenwoordige ministers als personen, maar
wel tegen de partij, voor wie ze opkomen. Dan
ging hij na wat door het ministerie is gedaan.
Hij critiseerde de tekortkomingen, die volgens
hem bestaan op sociaal gebied, wees op de z.i.
partijdige benoemingen van burgemeesters, no
tarissen en voor de commissies, die de regee
ring van advies moeten dienen. Hij spoorde al
len aan, hun uiterste best te doen, opdat de
Statenverkiezingen, vooral in Zuid-Holland, in
anti-liberalen geest uitvallen, ten einde daardoor
de Eerste Kamer te behouden als een bolwerk
tegen het liberalisme in de Tweede Kamer en
bij de ministers.
Om zijn gehoor nog meer te overtuigen van
de gevolgen van het liberalisme, wees spr. op
de kerkvervolging, die thans in Frankrijk is uit
gebroken, op den storm, dien men, misschien in
verband daarmee, thans loopt tegen het Centrum
in Duitschland, en zeide, dat de geschiedenis
leert, dat, wat in Frankrijk voorvalt, zyn weer
klank vindt in geheel Europa.
Hij heeft wel een goed vertrouwen in den
rechtvaardigheidszin zijner landgenooten, maar
't is toch altijd goed, het gevaar bijtijds onder
de o ogen te zien.
De rede van den heer Van Vuuren werd toe
gejuicht.
Medegedeeld werd nog, dat te Gorinchem, Mon
ster en Rijswyk nieuwe kiesvereenigingen zijn
opgericht, die zich ook bij den Bond zullen aan
sluiten.
Tentoonstelling van Zuidafrikaansche
producten.
Er kan met zekerheid worden medegedeeld, dat
de tentoonstelling van Zuidafrikaansche producten,
die in Februari a.s. door den Koning van Enge
land te Londen zal worden geopend, ook naar ons
land zal komen en wel naar Amsterdam. Het
waarborgfonds is Zaterdag door een aantal Amster
damsche kooplieden volteekend.
Wanneer deze tentoonstelling zal worden gehouden,
is nog niet bepaald.
Tegen verhooging van drankaccijns.
Het hoofdbestuur van de Ned. Vereeniging tot
afschaffing van alcoholhoudende dranken heeft zich
met' een adres tot de Tweede Kamer gewend,
waarin verzocht wordt, het wetsontwerp tot ver
hooging van den accijns op het gedistilleerd te
willen verwerpen.
De universiteit te Groningen.
Uit betrouwbare bron wordt vernomen, dat de
ruïne van het academiegebouw te Groningen geheel
geamoveerd wordt, omdat de indeeling der zalen
en het gemis aan brandmuren niet toelaten dat
er iets blijft staan.
Roermondsche bewaarscholen.
Naar de Nieuwe Koerier mededeelt, bestaat te
Roermond gevaar voor sluiting van twee katho
lieke bewaarscholen voor on- en minvermogende
kinderen. Hierdoor zouden 305 en 58 kinderen
naar huis worden gezonden. En dit zal geschie
den, wanneer de voorwaarden voor de gemeen
telijke subsidie door den Gemeenteraad niet ge
wijzigd worden.
Daaronder behoort n.l. de bepaling, dat het
jleerplan en de rooster der lessen door B. en W.
Jmoeten zijn goedgekeurd, in welke voorwaarde
Ide besturen der scholen niet wenschen te be-
Irusten, omdat zij niet zeker zijn, welke moei
lijkheden daaruit in de toekomst kunnen voort
spruiten.
Aan den Raad is nu verzocht, de verordening
die 1 Januari a. s. in werking treedt te willen
wijzigen. De zusters zullen het leerplan alvast
niet ter goedkeuring inzenden, maar de school
zonder subsidie open houden tot 1 Februari, over
tuigd, dat de Raad op zijn besluit zal terug
komen.
Ongelukken.
Te Driewegen (Zeeland) is bij het van boord
gaan de zoon van den schipper v. B., waarschijn
lijk door de duisternis misleid, van de loopplank
gevallen. Hij werd spoedig op het droge gebracht,
maar is kort daarna overleden.
Jaarwedden onderwijzers.
Tot den Raad richtte zich den 10 November
1905 de Afdeeling „Schiedam" van den Bond van
Nederlandsche Onderwijzers met verzoek de Ver
ordening regelende de bezoldiging der onderwij
zers en onderwijzeressen aan de openbare scho
len voor lager onderwijs te Schiedam aan eene
herziening te onderwerpen.
Waar een herziening gelijk die door de Af
deeling wordt gewenscht zeer groote financieele
gevolgen met zich zou brengen, stelden B. en
VV. onder dagteekening van 27 Maart 1906 voor,
deze zaak uit te stellen tot bij de behandeling
van de eerstvolgende begrooting. Dit voorstel werd
in de de Raadsvergadering van 30 Maart 11. aange
nomen, (zie Handelingen blz. 129133) en diens
volgens bij de behandeling der begrooting voor
1907 een ruim bedrag op onvoorziene uitgaven
gehouden, waaruit onder meer, ook deze voor
stellen kunnen worden bekostigd.
Onder dagteekening van 14 September 11. heeft
daarop adressante onder toezending van een na
dere memorie van toelichting, opnieuw op het
aanbrengen der gevraagde wijzigingen aangedron
gen.
Bij de besprekingen in bovenvermelde Raads
vergadering van 30 Maart stond bij de leden van
den Raad die het woord voerden, vooral de te
gemoetkoming in de lasten van het met 1 Ja
nuari 1906 voor de onderwijzers ingevoerde we
duwen- en weezenpensioen op den voorgrond.
B. en W. merken echter op, dat adressante wel
op die lasten als aanleiding tot haar verzoek ge
wezen heeft, doch dat in hare geformuleerde ver
langens daarover niet wordt gesproken. Ook de
Schoolcommissie die B. en W. over het adres
advies uithracht, sprak daarover niet.
Waar, gelijk zal blijken, de jaarwedden van
alle onderwijzers, die in het weduwen- en wee-
zenfonds voor burgerlijke ambtenaren gingen, door
ons voorgestelde traktementsverbetering, aanmer
kelijk zullen worden verhoogd, op zijn minst met
f50.daar is voor een afzonderlijke tegemoet
koming in die pensioenslasten geen aanleiding
meer. Waar evenwel wordt voorgesteld de her
ziening der traktements-regeling met het nieu
we begrootingsjaar te doen ingaan, daar achten
wij het billijk over het jaar 1906 alsnog aan
ieder van de deelnemers in dat fonds, ter tege
moetkoming in de lasten daarvan, een toelage
te geven ten bedrage van hetgeen in dat jaar door
hen moest worden gestort, tot een maximum van
f50.per persoon.
In dit verband kunnen B. en W. mededeelen
dat van de 60 onderwijzers van bijstand, met
een gezamenlijk traktement van f 50925.—, slechts
28 zijn opgenomen in het weduwen- en weezen-
pensioenfonds met een gezamenlijk traktement van
f 25800.en een totaal-storting van f 1258.'s
jaars. De overigen deden verklaring, dat zij op
neming niet wenschten.
De kosten der toelage over 1906 zullen bedra
gen f 1174.25.
Adressante nu vraagt:
le. dat het minimum-salaris op f600.worde
gesteld; (het bedraagt thans f550.
2e. dat het aantal periodieke verhoogingen voor
alle onderwijzers gelijk zij, en zeven twee-jaar-
lijksche verhoogingen van f50.worden toege
kend; (thans bestaan zeven drie-jaarlijksche ver-
hoogingen van f50.waarvan de drie laatsfe
