Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
3öste Jaargang.
Vrijdag 8 Maart 1907.
No. 8753.
A1) o b n eert D ep ie
Nieuwe ScMedamsche Courant
iet gratis Geïllustreerd Zeadapblai
prjjs 10 c. p. weet, 0.45 p. nUi/fop. 3 ui.
Officieele berichten.
Kennisgeving.
FEUILLETON.
Het uur der bekoring.
Buitenlandscli Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS;
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.— per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en by alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
iyke overeenkomsten aangegaan.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet,
Geven kennis aan de ingezetenen, dat op heden
aan M. Kranen en zijne rechtverkrijgenden de
navolgende vergunningen zijn verleend
lo. tot uitbreiding zijner branderij, staande
aan de s-Gravelandschestraat no. 2, kadaster
sectie H. no. 117/118, met een stoomwaterketel
met een verwarmingsoppervlak van 8
2o. tot uitbreiding zijner branderij, staande
8an haq Kapelstraat no. 15, kadaster sectie A.
no. 1032, met ean stoomwaterkete) met een ver
warmingsoppervlak van 10 Mz;
3o. tot uitbreiding zijner branderij, staande
aan den Noordvestsingel no. 125/127, kadaster
sectie H. no. 109/110, met een stoomwaterketel
met een verwarmingsoppervlak van 13 M2.
8 c h i e d a m, den 7den Maart 1907.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Nog eensGrondverkoop.
Onze driestar «Grondverkoop" is blijkbaar niet
naar den smaak geweest der «Schied. Ct.", die
er in haar nummer van gister-avond onder
«Stadnieuws" een geheele kolom aan wjjdt. De
kwantiteit moet hier zeker vergoeden wat aan
de kwaliteit ontbreekt, want het artikel zegt
weinig en weerlegt niets van hetgeen wij omtrent
het noodlottige van dezen verkoop betoogd
hebben.
De »Oude" zegt eerst, dat ons artikel haar
«aanleiding geelt tot een paar opmerkingen,
voornamelijk omdat er zoo duimendik op ligt de
bedoeling om uit dezen verkoop voor baar partij
een voordeeltje te slaan en een paar raadsleden
die niet tot haar partij behooren te insinueeren
benadeeling der belangen van de gemeente Schie
dam."
Daarna ons artikel gedeeltelijk weergevend,
maar onjuist resumeerend, wijl er in ons artikel
geen sprake was van »het bod van Rotterdam",
maar daarbij alleen de vraag was betrokkenof
de bouwgrond mij. «Keilen van Nieuw-Mathe-
nesse, vóór ze bedoelde gronden aan de gemeente
Botterdam te koop aanbood, ze ook aan ons ge
meentebestuur te koop had aangeboden, vervat
de «Oude" hare opmerkingen in de beide volgende
vragen
lo Is het Gemeentebestuur van Schiedam
overtuigd dat het in het belang der gemeente
zou zyn geweest die terreinen aan te koopen,
waarmede 1^ millioen wordt vastgelegd met de
wetenschap dat nog minstens zoo'n bedrag zal
moeten worden uitgegeven om die terreinen
rentegevend te maken
(Uit het Engelsch.)
88)
Nog dienzelfdeii nacht begon het gerecht
een veel omvattende koortsachtige bedrijvig
heid te ontwikkelen, waaraan ook de beambten
der staatsdrukkerij deel namen. Zooals Spal-
ting had vermoed, bleek het, dat al de bij Weng-
lein in beslag genomen banknoten duplicaten
waren, die bestemd waren geweest om ver
nietigd te worden. Te vergeefs werd dit den
gearresteerde aangetoond; deze hield stijf en
sterk, staande, en was niet van de ongeloof
waardige bewering af te brengen, dat de in be
slag genomen banknoten op eerlijke wijze in
zijn 'bezit waren gekomen en dat zij' het grootste
deel vormden van zijn in den loop van lange
jaren bijeengegaarden spaarpenningen; slechts
door een toeval kon zulk een groot aantal du
plicaten in zijn bezit zijn geraakt.
Deze uitvluchten hielpen hem tc minder nog,
omdat de critnineele politie, onder leiding van
Robe zeiven, die zich geheel wijdde aan het
onderzoek, en er geheel in opging, aan de hand
van de door "Wenglein gemaakte aanteekeningen
verdere gewichtige ontdekkingen deed.
2o. Zou de uitbreiding der gemeente Rotter
dam zijn tegen gehouden, indien de Mij. Keilen
haar terrein aan particulieren had verkocht
De eerste vraag meent de «Oude" ontkennend
te moeten beantwoordenWaar blijkbaar door
het gemeente-bestuur by de Mij. Keilen geen stap
pen zyn gedaan om deze terreinen in eigendom
te verkrijgen, meent zij daaruit te mogen beslui
ten, «dat de meening van de «Nieuwe" niet gedeeld
wordt door ons Gemeentebestuur. Een mededee-
ling door de Mij. Keilen zou dus weinig verande
ring hebben gebracht in den afloop van dezen
grondverkoop."
Ook op de tweede vraag moet haar inziens ont
kennend worden geantwoord. Zjj meent dat wan
neer de Mij. Keilen haar terreinen verkocht had
aan particulieren, dit wel geen Schiedammers zou
den geweest zijn, mannen dus die bij een even
tueel verzoek der gemeente Rotterdam om grens
wijziging tusschen Rotterdam en Schiedam, alleen
en uitsluitend op eigen belang zouden hebben
gelet en dus hun handelsterreinen liever ingedeeld
zien bij een over ruime kapitalen beschikkende
gemeente als Rotterdam, dan by eene gemeente
als Schiedam, die groote voorzichtigheid en zui
nigheid moet betrachten.
Ons komt 't voor, dat de «Oude" met het stel
len en beantwoorden dezer beide vragen de hoofd
vraag waar 'tin onze driestar alleen en uitsluitend
om ging, vermijdt, 't Gold daar toch niet de vraag of
door het gemeente-bestuur stappen waren gedaan
om de terreinen der Mij. Keilen in eigendom te
verkrygen. Evenmin woog daar de kwestie ol de
uitbreiding der gemeente Rotterdam zou zijn
tegengehouden, indien de Mij. Keilen haar terrein
aan particulieren had verkocht. Maar voor alles
ging de vraag, of de beide genoemde heeren als Sc b i e-
dammers en leden van den Raad der gemeente
Schiedam, «alleen en uitsluitend op eigenbelang"
hadden te letten, of dat zij als vertegenwoordigers
der gemeente vooral hare belangen hadden te
behartigen. Ons dunkt dat, ook al bad de strenge
plicht 't hun niet geboden, toch het besef dat zij
de belangen der gemeente hebben voor te staan,
het gevoel dat zij als geboren Schiedammers voor
het welzijn hunner stad moeten hebben, hun voor
schreven, dat deze terreinen voor onze gemeente
moesten behouden blyven. Waar zy zeer goed
wisten, dat by de uitvoering der voor den oost
kant aanhangige plannen, deze terreinen onmis
baar waren, hadden zy moeten bewei ken, dat,
waar van een en bloc-verkoop sprake was, deze
terreinen allereerst aan de gemeente Schiedam
te koop werden aangeboden. Minsfens hadden
zy moeten zorgen, dat het Dag. Bestuur onzer
gemeente van de aanhangige verkoopplannen niet
onkundig bleef.
Werpt men hier op dat ons Dag. Best. zijner
zijds nog geen stappen tot het verkrygen van den
eigendom dezer terreinen had gedaan, dan mogen
wij toch opmerken, dat bedoelde Raadsleden toch
zeer goed wisten, dat ons gemeentebestuur met
een^ verzoek tot grondaankoop komen zou en
\N englein had met Müller reeds sedert jaren
in compagnie gewerkt en tegen verpanding van
allerlei kostbaarheden zeer belangrijke gelde
lijke bedragen uitgeleend. In verreweg do mees
te gevallen waren de verpanders niet weer in
staat om de beleende kostbaarheden in te los-
"Vr ,w,uen ^an vervallen, kwamen weer
nj Muller terug, om telkens weer opnieuw ver
kocht te worden. In den loop der eerstvolgen
de dagen waren de meeste slachtoffers dezer
geslepen woekeraars heel onaangenaam ver
last, geworden door het bezoek van dienaren
dor cnmmeele politie, en bijna bij allen hadden
(lozen de wetenschap opgedaan, dat Weng
lein hun de geleende gelden, behalve met brief
jes van kleinere waarde, in duizend markbil-
j-uten had uitbetaald. E-enige dezer slachtoffers
van jongeren datum hadden nog van deze 'bank
noten in huis en zagen met smartelijke gevoe
lens hoe die in beslag werden genomen. Na
de inbeslagneming werd er dan zoo spoedig
mogelijk een onderzoek ingesteld in de staats-
(liukkeri' waarbij dan telkens het verrassende
teil. aan liet, licht kwam, dat deze banknoten
zonder uitzondering duplicaten waren; niet bij
alle waren de sporen van; de roode potlood
streep aanwezig, maar de tweede directeur
meende, dat het. misschien wel eens verzuimd
kon zijn, bij het eene of andere biljet, voor
vernietiging bestemd, de streep er op te zet
ten.
Verschillende der door Wenglein uitgegeven
moest, als de haven- en spoorwegplannen, zoo
als 't laatst gedacht, tot uitvoering gebracht
werden.
Wat blijft er dan over van het stout beweren
der «Oude" dat het gemeentebestuur van Schie
dam die terreinen blijkbaar niet wenschte aan te
koopen en hoe durlt zij in twijfel trekken of het
belang der gemeente bij dezen verkoop is bena
deeld
Neen, ons gemeentebestuur treft niet het ver-
wyt dat 't het gemeentebelang zou hebben ver
waarloosd, maar voor de beide betrokken gemeente
raadsleden geldt de vraag, of zij het gemeente
belang in dezen hebben behartigd.
Alleen d i e vraag had de «Schied. Ct". moeten
stellen en beantwoorden, maar in het ontwijkend
verweer liet zy deze hoofdvraag wel berekend ter
zijde. Haar partijdig pleidooi kan dezen zoo nood-
lottigen verkoop en de treurige houding aan
een zyde, waar men die 't minst had verwacht,
niet goed pleiten. In Schiedams gemeente-historie
zal zeker deze noodlottige verkoop gebrandmerkt
worden als een onvergeeflyke misdaad aan de
stad onzer inwoning begaan, een ongehoorde han
deling, die nog by het weldenkend nageslacht om
wraak zal roepen.
RUSLAND.
- De Tsaar heeft, naar men zegt, generaal
Dinieartsj en prins Polgoroekof als scheidsrech
ters benoemd tusschen generaal Koetopatkin ter
eene en generaal Bilderling en generaal Kaulbars
die zich gekrenkt gevoelen, ter andere zijde.
Zaterdag zal Stolypin in de Doema het
regeeringsprogram ontwikkelen. Het is moeilijk
aan te nemen dat hij een radicaal hervormings
programma zal aanbieden en zoo niet, dan kan
de Doema niet anders doen dan aftreden van
de regeering eischen en de insteiling van ver
antwoordelijk bestuur.
De „Frankfurter Ztg." verneemt uit Peters-
burg dal de Russische monarchisten het plan
zouden hebben een coup d'Etat te wagen en
de leiders der oppositiepartijen in de Doema tc
arrestee ren.
Het klinkt niet waarschijnlijk.
De bizon dere commissie door het minis
terie van oorlog benoemd met het oog op het
geding tegen de personen, die betrokken zijn bij'
de overgave van Port Arthur, heeft thans ne
gen zittingen gehouden. Nog twee moeten er
plaats hebben, waarin de beslissing zal vallen
welke officieren voor het Hoog Militair gerechts
hof zullen verschijnen.
'De door Nebogatof opgedane ondervinding zal
beschuldigden niet al te optim.ischt.jsch stemmen.
Naar de „Tribune" uit Petersburg verneemt,
is de. Russische regeering besloten, de veldkrijgS-
raden, alsook de nog niet ten uitvoer gelegde dood
vonnissen te schorsen. Dit zou dan de geheim
banknoten waren reeds door de verpanders in
omloop gebracht, maar door met groote voor
zichtigheid gevoerde onderzoekingen gelukte liet
nog in verscheidene gevallen, ook op deze
banknoten, reeds in de derde hand, beslag te
leggen. Ook in deze bleek telkens, dat zij du
plicaten waren: verscheidene der echte bank
biljetten bevonden zich ten overvloede reeds
weder in de bank.
Aon Maltitz, die onderweg' op de vlucht
was [gearresteerd, had behalve een gering be
drag aan baar geld voor drie duizend mark
aari staatspapieren bij zich. Hij verklaarde,
dat die effecten zijn rechtmatig bezit waren
en |gaf t0,e; <jat hij de in beslag genomen drie
banknoten van duizend mark van Wenglein had
ontvangen. 1
Hoe zorgvuldig de erf mi nee le politie het on
derzoek ook leidde en hoe nadrukkelijk zij
ieder, die in verhoor werd genomen, de stnksie ge
heimhouding en stilzwijgendheid oplegde, toch
kon zij niet verhinderen, dat de pers er mede
in kennis kwam, die door hare mededeelingen
in een steeds wijderen bevolkingskring onrust
verwekte Elke banknoot van duizend mark,
in privaatbezit, werd met argwanende oogen
aa.ngiezien en door den bezitter zoo spoedig
mogelijk naar de bank gebracht om te wor
den ingewisseld. Hoewel de bank alles deed
wat mogelijk was, om een crisis op de geld
markt te beletten en zonder onderscheid alle
banknoten prompt inwisselde, al was het ook
gehouden belangrijke gunst van de regeering we
zen.
Acht gewapende mannen, als studenten ge
kleed, zijn gisteren doorgedrongen in de gebouwen
van de universiteit te Moscou en hebben er 40 A
50.000 roebels, in een brandkast gesloten.ontvreemd.
De aanwezige personen durfden niet tusscbenbeiden
te komen. Een inspecteur van politie, die de dieven
achtervolgde, werd gedood. Men heeft eik spoor
der misdadigers verloren.
DUITSCHLAND.
In de begrootingscommissie van den Ryksdag
verklaarde gister de staatssecretaris TVcmrschty
dat de beide officieren, die in den iaatsten tyd
naar Marokko gegaan zyn, daarheen gmgen in
hun kwaliteit van ingenieur en niet als hervormers
van het Marokkaansche leger.
De Duitsche regeering had een uilnoodiging
ontvangen tot deelname aan de Vredesconferentie.
Op grond van het uitvoerige programma dat
door Rusland was opgesteld, zal Duitschland eik
voorstel ter conferentie ernstig overwegen eu op
welwillende wijze zijn medewerking verleunen.
Over eenige vragen worden iu de atdeelmgen nog
beraadslagingen gevoerd. Het vraagstuk over ae
ontwapening stond niet op het programma.
Heden worden te Hamburg 1200 Engelscbe
bootwerkers verwacht. De Hamt)urg-Amerika-iyn
heeft eergisteren hare werklieden laten stemmen
over de vraag, wie nachtwerk wilde doen. Ais een
man antwoordden zy weigerend. Er heelt ook
niemand op de klaar liggende jysten geteekend.
Wie op 11 dezer de gevraagde vei Klaring niet heeft
geteekend, zal ontslagen worden.
Het lijdt geen twyfel, of er is een ernstig ar
beidsgeschil in de Hamburgsche haven op banden.
ENGELAND.
Na een kort debat heeft het Lagerhuis met
algemeene stemmen een besluit aangenom n,
waardoor de sterkste van de marine op 128.000
man wordt vastgesteld, zooals de regeering had
gevraagd.
D j Napolitaansche „Mattino" heeft een tele
gram uit Londen, volgens hetwelk er tusschen
Italië ,n Fngeland een geheim verdrag zou ge
sloten zijn. Het moet betrekking hebben op alle
Middellandsche-Zee-vraagstukken en o-p de in
vloedssferen in noordelijk Afrika. Indien het tot
verwikke.ingen komt, zouden de verpachtingen d e
het Drievoudig Verbond Italië op.egt, onder
schikt gemaakt worden aan die van het verdrag
met Engeland. De overeenkomst, zegt men, is
onafhankelijk van de entente cordiale met Frank-
rijk.
BELGIë.
Ondanks de voor de regeering minder gun
stige stemmingen in de Kamerzitting van Woens
dag 11. zal het ministerie—De Smet de Na<-y-r in
België aanblijven. De regeering be cdourri de
- i_
op het eerste gezicht merkbaar, dat men met
een duplicaat te doen had, zoo materiën toch
de sensationeele courantenher chten hoe lan
ger hoe meer indruk op de menigte.
Do onrust werd nog grooter, toen er maar
steeds uit Engeland nieuwe banknoten ter in
wisseling werden overgezonden. Het meest in
het oog loopende was, dat die alle behoor-
den tot eene serie, die nog in het geheel niet
dooi de bank was uitgegeven. Het opduiken
dier biljetten was^des te raadselachtiger om-
dal de beambten der staatsdrukkerij njmislern-
mig verklaarden, dat die duplicaten dgenrijk
nog heter waren dan de echte, wat henrot tie
uitvoering van zekere karakteristieke kenice-
kenen.
Spoiling ontwikkelde in dezen tijd een bui
tengewone werkzaamheid; het reuds behaal
de succes prikkelde zijn eerzucht: hij kon er
-eene bevordering aan te danken hebben. Ge
durig liep hij van het bureau naar de druk
kerij heen en weer, zeer tot misnoegen van
Untie, die zijn dienstijver heimelijk venvenschte,
maar' ,hem er toch niet van mocht terughou
den. Zoo iets zou ook by Spaltings natuur niet
veel geholpen hebben; 't zou al,een tengevolge
bebben gehad, dat hy Rebe niet ailes had mee
gedeeld.
(Wonif
