Dagblad voor Schiedam en
De naderende strijd.
30ste Jaargang.
Zaterdag 28 September 1907.
No. 8921.
EEH8TEBLAÜ.
Officieele berichten.
Kennisgeving.
enmsge
kostelooze inenting en tierinënting tegen potten.
Kennisgeving.
Buitenlandsch Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS]
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2,per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Like regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst
Ijjke overeenkomsten aangegaan.
Bureau
BOTERSTRAAT 50
Telefoonnummer
Postbus no.
Dit nummer bestaat uit twee bladen en een
tlustreerd Zondagsblad.
De Burgemeester van Schiedam,
r^ngt ier openbare kennis
dat de stemming over de candidaten
Jhr. Mr. D. J. DE (JEER,
A. W. F. IDENBURG,
Dr. J. VAN LEEUWEN,
A. P. STAALMAN, en
H. J. VERSTEEG,
^er vervulling der vacature, in de Tweede Kamer
er Staten-Generaal ontstaande door het ontslag
STrn en beer Mr L H' GRAAF VAN LIMBURG
tiRUM, zal gehouden worden op Woensdag 9
ctober a. s. van des morgens acht tot des namid-
°a8s vijf uur
dat tot stemming niemand wordt toegelaten
an (jje volgen (je kiezerslijst bevoegd is tot de
euze mede te werken en in het bezit is van de
5 art. 55 der kieswet vermelde kaart, bevattende
ene oproeping voor de stemming;
dat aan een kiezer, die zijn kaart beeft verloren,
wien geen kaart is toegezonden, op zjjne aan-
,raag door ol vanwege den burgemeester eene
aart wordt uitgereikt, mits hjj voldoende van
identiteit doe bljjken, en dat tot die uitreiking
°k het stembureau bevoegd is
dat art. 128 van het wetboek van strafrecht
JUidtHjj die opzettelijk zich voor een ander
Uitgevende, aan eene krachtens wetteljjk voor
schrift uitgeschreven verkiezing deelneemt, wordt
gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
Gelet op art. 18 der wet van den 4den Decem
ber 1872 Staatsblad no. 134), tot voorziening
tegen besmettelijke ziekten
Brengen bij deze ter kennis van de ingezetenen,
dat ten huize van den gemeente-genees
heer, den heer N. F. ELZEVIER DOM, Singel
no. 70, driemaandelijks en wel op den eersten
Dinsdag van elk kwartaal op de gewone spreek
uren gelegenheid zal bestaan tot
Schiedam, den 28sten September 1907.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Schiedam, den 28sten September 1907.
De Burgemeester voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Burgemeester
van Schiedam,
en
herrinnert personen, bjj wie en bestuurders van
Ajzondere oudernemingen en instellingen, waarbjj
annen, die den leeftjjd van vijf en twintig jaren
ebben bereikt, in dienstbetrekking zijn
dat zjj, volgens art. 57 der Kieswet, verplicht
Jn te zorgen, voor zoover niet bjj algemeenen
aatregel van bestuur vrijstelling is verleend, dat
eder van dezen, die bevoegd is tot eene te hou-
ea stemming of herstemming mede te werken,
Peurende ten minste twee achtereenvolgende uren
usschen acht uren des voormiddags en vjjf uren
es namiddags, daartoe gelegenheid vinde
dat zjj, volgens art. 58 van genoemde wet, voor
o°ver arbeid wordt verricht in fabrieken of werk-
P aatsen verplicht zjjn te zorgen, dat in het
rbeidslokaal, en 200 er meerdere arbeidslokalen
lJ"i in het grootste of wel in meer dan één
Rbeidslokaal, gedurende twee werkdagen vóór en
P den tot stemming bepaalden tjjd op eene zicht-
are wjjze is opgehangen eene door hen of van
bnnentwege onderteekende ljjst, de twee achter
volgende uren, bovenbedoeld, vermeldende, voor
e afzonderlijk of groepsgewijze of voor allen
ëezamenljjk
v dati volgens art. 154 der kieswet, overtreding
n bovenstaande voorschriften wordt gestraft met
Rfhtenis van ten hoogsten veertien dagen of
seidboetg van ten hoogste vijf
Sulden en
dat blanco ljjsten als hierboven bedoeld, tegen
af.) nS van 2£ cent, ter Gemeente-secretarie,
beeling A. verkrijgbaar zjjn gesteld.
De algemeene maatregel van bestuur, bovenge-
emd, is gegeven bjj Koninklijk Besluit van 24
ei 1901, (Staatsblad No. 109), en luidt als volgt
Artikel 1.
/^Welling wordt verleend aan de in art. 57
v r Kieswet bedoelde personen en bestuurders
a„ö bijzondere instellingen en ondernemingen ten
bzien van bjj hen in dienstbetrekking zjjnde
r rsonen, welke uithoofde van die dienstbetrek-
,8 op
Vermeld
^®nde twee achtereenvolgende uren vertoeven in
gemeente, op welker kiezerslijst zjj voorkomen,
y Artikel 2.
artAftelling als omschreven in het voorgaand
en wordt voorts verleend aan geneeskundigen
jjet aPothekers ten aanzien van bjj hen in dienst
en h S zijnde personen, alsmede aan personen
oud tuar(^ers van bijzondere instellingen en
betrfcriDie-m'D®?.n ten aanzien van bjj hen in dienst
rekking zijnde ziekenverplegers.
Schiedam, den 28sten September 1907.
De Burgemeester voornoemd,
'«MM- A. BRANTS.
dagen of
zeventig
den dag der stemming tusschen de in
artikel genoemde tijdstippen niet gedu-
De strjjd dien de Kamer-verkiezing door de ont
slagname van Schiedams oud-afgevaardigde uitge
lokt, ons onvermjjdeljjk brengen moest, nadert
met rassche schreden. Reeds zjjn de eerste voor
bereidende maatregelen voor dien strjjd genomen.
In de betrokken legerkampen is krjjgsraad gehou
den het veldtochtsplan is vastgesteldde leger
hoofden zjjn aangewezende kannonnen zjjn
gericht en de wapens gescherpt, alles om den
ongelijken strjjd met goede hoop op het eindsucces
te kunnen voeren.
Onder bijzondere omstandigheden wordt dit
maal die strjjd gevoerd. Stond bjj den laatsten
verkiezingsstrijd in 1905 de strjjd tusschen
drie candidaten, resp. door christeljjken, liberalen
en socialisten gesteld, nu dingen vjjf candidaten
om den zetel door het ontslag nemen van graaf
van Limburg Stirum opengelaten. De voorberei
ding van deze tusschentjjds-verkiezing is toch
ditmaal een bjjzonder moeizaam werk geweest,
dat de leiders der christeljjke partjjen dagen lang
heeft bezig gehouden.
Zoo zeker als 't toch is, dat het Kamerkies
district Schiedam een beslist anti-liberaal district
is, zoo stellig is 't ook dat men daar met de
drie groote christeljjke partjjen ten volle rekening
moet houden. Roomsch-Katholieken, Anti-revo
lutionairen en Christeljjk-Historischen vormen daar
alle partjjen, die een beduidend aantal aanhangers
tellen, met recht hunne aanspraken bjj eene even-
tueele verkiezing kunnen doen gelden. Waar de
katholieke partij ontegenzeggeljjk de sterkste is,
is zjj, de andere christeljjke partjjen meer in hun
onderling historisch verband te zatnen nemend,
na een enkele mislukte proeve van zelfstandigheid,
steeds zoo bescheiden mogeljjk opgetreden.
Bjj deze nieuwe tusschentjjds-verkiezing drong
zich meer dan ooit de vraag op, aan welke der
drie groote christeljjke partjjen den opengevallen
zetel zou behooren. De Katholieken wilden ook
nu geen aanspraken doen gelden, die onder de
gegeven omstandigheden het hooge belang bjj
deze verkiezing betrokken, in gevaar zouden bren
gen. Boven het verkrjjgen van een enkelen zetel
meer voor hunne partjj stelde zjj het hooge be
lang dat het Land heeft bjj het herwinnen eener
christeljjke regeering. Daarentegen werd door de
anti-revolutionairen aanvankeljjk met nadruk den
vacanten zetel voor hunne partjj opgeëischt, er
aan herinnerend dat die vroeger door een der
hunnen allereerst was bezet. Maar hier kwa
men zjj in botsing met de christeljjk-historischen,
die »den telkens na moeiljjken taaien strjjd ver
overden zetel" meenden niet te moeten prjjsge-
ven.
Na een laatste advies van het moderamen van
het centraal comité hebben de leiders der anti
revolutionaire partjj, in laatste instantie de centrale
anti-revolutionaire kiesvereeniging, zich naar het
gevoelen der christeljjk-historischen geschikt en
besloten hunnen candidaat over te nemen en te
steunen. Met dit besluit hebben, zooals men weet,
een aantal anti-revolutionairen te Ylaardingen
geen genoegen genomen, die in den secretaris der
centrale anti-revolutionaire kiesvereeniging, den
heer Van Rjjn, ontslagnemend als bestuurslid,
hun leider vonden en dan ook een anderen chris
teljjken candidaat naast den algemeen gestelden,
proclameerden.
Hoezeer wij ook de handeiwjjze dier Vlaarding-
sche anti-revolutionairen tot zekere hoogte kun
nen begrjjpen, toch kunnen wjj hun verrassende
daad hier niet goedkeuren. Ook voor hen geldt
toch zeker het hooge belang der samenwerking,
noodzakeljjk om Schiedam als vast district voor
de Rechterzjjde te behouden. Voor hen weegt toch
zeker het handhaven eener goede discipline in de
partjj, die het eendrachtig samenwerken verzekert.
Zoolang in eene organisatie de beraadslagingen
duren, kan ieder voor zjjne meening met kracht
van redenen opkomen. Maar is eenmaal het be
sluit genomen, dan behoort de minderheid dat
besluit te eerbiedigen en er zich naar te voegen.
Dad wellicht voor de Vlaardingsche dissenters niet
den doorslag kunnen geven de overweging dat het
hier een tusschentjjds-verkiezing gold; kon men
jhr. mr. de Geer de jaren niet laten uitdienen, die
graaf van Limburg Stirum nog te vervullen had,
aldus een christeljjk-historische de plaats latend
van diens geestverwant, om in 1909 bjj de alge
meene verkiezingen weer met volle vrjjheid te
handelen
Maar nu dit niet is geschied, nu de Vlaarding
sche dissenters zelf met een eigen candidaat heb
ben durven uitkomen, zal nu de verdeeldheid onder
de christeljjke partjjen den candidaat der liberale
groepen in ons district een gemakkelijke over
winning bezorgen Wjj kunnen 't niet gelooven. Nog
altjjd is ons vertrouwen op den hoogen ernst dien
de christeljjke partjjgangers in «Schiedam" be
zielt, te groot, om niet te gelooven, dat zjj ten
slotte het zwaarwichtig belang des Lands boven
het betrekkeljjk belang der partjj zullen stellen.
De anti-revolutionairen te Vlaardingen zoowel als
in de andere plaatsen van het district, kunnen
zeker ten dezen opzichte in het gedrag der
Roomsch-Katholieken een opwekkend voorbeeld
vinden. Jaren lang hebben de Katholieken in het
Statendistrict Schiedam zich den zetel zien
ontgaan, dien zjj daar eertjjds rechtmatig bezet
haddennog zouden zjj bjj de laatste verkiezing
een offer hebben gebracht, als hun goed recht
niet van de andere zijde nadrukkeljjk erkenden
voorop gesteld was. Telkenmale hebben de Katho
lieken in het Kamerdistrict Schiedam hunne
aanspraken op den zetel, dien zjj reeds eenmaal
bjjna veroverd hadden, laten varen, het meerdere
belang des Lands boven het mindere belang hun
ner partjj stellend. Zoo bleef, dank zjj hunne
offervaardigheid, de eendrachtige samenwerking
der christeljjke partjjen bestendigd.
Zal die edelmoedige offervaardigheid, die voor
alles het allerhoogste belang des Lands stelt, zich
ook niet openbaren bjj dat deel der anti-revolu
tionairen, die nu met een anderen candidaat hun
eigen weg meenden te moeten gaan Daar
mede zullen zjj zeker den in een roes van opwin
ding gestelden candidaat geen oneer aandoen. Wjj
houden ons toch vast overtuigd, dat de heer Iden-
burg, ware hjj hier in het Land, in de gegeven
omstandigheden zeker voor de candidatuur zou
bedanken. Daarvoor kennen wjj den fermen oud
minister van Koloniën te goed, dien wjj hier als
candidaat in de zaal der Offlcieren-Vereeniging in
1901 zoo fier en beslist zagen optreden. Vroeg
men den gouverneur van Suriaame, of hjj 't goed
zou vinden, dat tegenover de candidatuurDe
Geer de zjjne zou gesteld worden, dan zou hij
zeker en beslist antwoorden, dat hjj de eenheid
der Rechterzjjde niet wil verstoren, hjj geen aan
leiding wil geven, dat door verdeeldheid der chris
teljjke partjjen den Kamerzetel van Schiedam voor
de Rechterzjjde zou verloren gaan. Trouwens de
eminente leider der coalitie-partjjen heeft hem
daarin een opwekkend voorbeeld gegeven. Scheen
dr. Kuyper aanvankeljjk bereid zich eene candi
datuur voor het district Schiedam te laten welge
vallen, toen hjj zag dat zjjne candidatuur verdeeld
heid onder de rechtsche partjjen zou brengen,
heeft hjj zich beslist teruggetrokken.
Wjj vertrouwen dan ook dat bjj de Vlaarding
sche dissenters ten slotte het koele verstand lui
der zal spreken dan het warme hart, dat van
hunne trouwe party liefde getuigt. Hunne over-
jjlde opgewonden daad vinde geen navolging bui
ten de grenzen hunner gemeente. Bjj elke partieele
verkiezing, die zich nog in deze wetgevende pe
riode zou kunnen voordoen, bjj de algemeene ver
kiezingen, die wel eens veel vroeger dan in 1909
zouden kunnen invallen, stelle men de allerhoog
ste belangen des Lands boven de betrekkelijke
partjj belangen, hoezeer die overigens behartiging
verdienen.
Overigens is er voor alle christelyke partjjen bjj dit
onverkwikkelijk voorspel der aanstaande Kamerver
kiezing wat te leeren Maanden lang is het ontslag
nemen van graaf Van Limburg Stirum verwacht
men wist, dat de gezondheidstoestand van Schie
dams oud-afgevaardigde hem niet toeliet verder
het mandaat voor de Tweede Kamer, hem hier
herhaaldeljjk, veelal onder medewerking van ver
scheidene partijen toevertrouwd, te behouden.
Desondanks deed de wjjze waarop het voorbe
reidend verkiezingswerk bjj de christeljjke partjjen
werd geleid, denken aan eene verrassing die men
zich op het Jjjf voelde vallen. De kwestie, die nu
in de samenkomsten van de leiders der christe
ljjke partjjen in ons district de partjj hartstochten
zoo hoog deed opvlammen, had reeds uitgestreden
kunnen zjjn, toen deze Kamerverkiezing officieel
werd uitgeschreven.
Bjj het voorbereidend verkiezingswerk is 't ook
dringend noodig, dat er behoorlyk contact bestaat
tusschen de besturen der christeljjke kiesvereni
gingen en de leden hunner vereeuigingen. Waar
dit bjj de anti-revolutionnaire party zeer zeker
bestaat, bljjkt t by de andere pan^eu niet in uie
mate verzekerd te zjjn. Het eerste werk van de
besturen der christelijke kiesvereenigingen, wan
neer eene verkiezing in uitzicht is, behoort te
zjjn eene vergadering van de leden hunner kies
vereeniging uit te schryven. Dan kan daar de
betrokken kwestie besproken worden en eene uit
spraak van de kiesvereeniging daaromtrent uitge
lokt worden. De besturen der clmsiety» me>ver
eenigingen behoeven dan in de oeoueiue amen
komst niet te meenen in den geest rmnner ver-
eeniging te spreken, maar kunnen beslist de uit
spraak van de gehouden leden-vergadering mede-
deelen. Komen de verschillende uitspraken dan m
botsing, dan is 't de taak der betrokken besturen
hun leden voor te lichten en de zaken met tact
zóo te leiden, dat algeheele overeenstemming ver
kregen wordt.
Zoo handelend, zal het voorbereidend verkie
zingswerk, dat veelal het eigenlyk verkie
zingswerk is, dat den definitieven uitslag beheerscht,
tot het goede, beoogde resultaat leiden. Dan zullen
't ook feiteljjk niet de besturen zjjn die candidaat
stellen, maar wel degeljjk de leden van de kies
vereeniging, die in het geheele verkiezingswerk
gekend en behoorljjk gehoord zjjn. Moge men die
wenk voor volgende verkiezingen ter harte nemen,
dan zal vermoedeljjk die onverkwikkelijke verdeeld
heid vermeden worden, die zich nu op zulk een
treurige wjjze deed kennen I
RUSLAND, j
De terroristen schjjnen hun plannen tot moord
aanslag op den Tsaar nog niet opgegeven te
hebben. In weerwil van de terechtstelling der
hoofdschuldigen aan het in Mei ontdekte komplot
en in weerwil van de tallooze aanhoudingen na
de ontdekkingen van het komplot, gaan de terro
risten voort geheime bjjeenkomsten te houden in
de onmiddelljjke nabjjheid der Keizerijjke residen
tie, Naar men uit St. Petersburg meldt, is vlak
bjj Peterhof een geheime vergadering van samen
zweerders ontdekt, waaraan twaalf ais kozakken ver-
kleede revolutionairen en eenige studenten deelna
men. Allen werden in hechtenis genomen. Wel
licht staat de ontdekking vau dit komplot in ver
band met de oprichting van een nieuwe Jjjfwacht
voor den Tsaar. Het bericht over de pas ontdekte
samenzwering scbjjnt eenigszins vertraagd te zjjn.
BELGIS,
De Fédératon Maritime te Antwerpen besloot
gisteren allen dokkers order te geven het werk
te hervatten. Dit geldt voor de werklieden in alle
havenbedrijven.
Alle Engelsche, Duitsche en Fransche werk
lieden hielden te vier uur op met den arbeid. De
Belgen, die nachtwerk wilden verrichten, hervatten
gisteravond 7 uur het werk.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
De beraadslagingen tusschen Aehrenthal en
Iswolsky zjjn nog niet beëindigd. Zoodra Iswolsky
terug is van een jachtpartjj op het slot Buchlau
in Moravië, toebehoorende aan den Russischen ge
zant te Weeiien graaf Berchold, zul.ju zjj hervat
worden. In een onderhoud tusschen koning Carol
JUjfXV
