Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Aaitateiiii Verf- en Glaswi.
De Herstemming.
Jhr. Mr. D. J. de Geer,
30ste Jaargang.
Zaterdag 19 October 1907
No. 8939.
EERSTE BLAD.
Officieel© berichten.
Stads-Ziekenhuis.
Weer een wetsontiverp
verworpen.
Buitenlandsch Nieuw*.
ABONNEMENTSPRIJS.!
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en by alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRUB DER ADYERTENTIëN;
Van 16 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst
ljjke overeenkomsten aangegaan.
b i 1 -
Telefoonnummer 85. Postbus no. 89.
öit nummer bestaat uit twee bladen en een
viUustreerd Zondagsblad.
Aanbesteding.
y- Commissie van administratie voor het Stads-
<iekenh- - - <•-* -
b,
uis te Schiedam, zal op Vrydag, 25 Octo-
'er 1907, aanbesteden de levering van
80 hectoliters aardappelen, ten dienste van
dat gesticht.
e monsters moeten op den dag der aanbeste-
- K voor s'morgens 9 uren aan het Ziekenhuis
b,
ez°rgd zyn.
Vo°rwaarden van aanbesteding liggen in-
ddels aldaar ter lezing op iederen werkdag des
°rgens van 9 tot 12 uren.
De Commissie voornoemd,
M. A. BRANTS, Voorzitter,
W. A. v. DOLDER Dz., Secr. Pennm.
Q ^e Commissie van beheer der Gemeentelijke
qJ en Drinkwaterleiding zal op Yrydag 25
ober a.s., des namiddags te 2 uren, ten raad-
j?e aanbesteden
let verf. en glaswerk, benoodigd voor drie
Woningen behoorende bjj den Watertoren,
alhier.
ta estekken van af 19 Oct. a.s. verkrijgbaar ten
tore der Gasfabriek,
p Richtingen op het bureau van Architect
va'n ^anders, Korte Haven alhier, des namiddags
a 2~5 uren.
v wetgever, die voor de eerste stemming bij,
'ez'nSen voor Gemeenteraad, Staten of Kat
1 den eisch der volstrekte meerderheid heeft
'ld, heeft daarmede zeker een zeer, eigen-
tüf j statuut in onze wetgeving gebracht. Wordt
>lis düor die bepaling eenerzijds een meer be-
e uitspraak der kiezers gewaarborgd, dan de
d'-lendc meerderheid van soms een enkele stem
jjy eü kan, geeft zij gelegenheid tot overeenstem-
y ïan partijen, die aanvankelijk van elk aai'
^''W'idcrd stonden; van den anderen kant wordt
k^r m°eizaam verkiezingswerk niet gemakkelij-
door gemaakt, waar zij noopt tot een her-
y '-'fi gang naar de stembus met al de ver-
dingen en den omslag daaraan verbonden.
heeft ook de uitnemende candidaat der
(jt^stelijke partijen, dien wij het voorrecht had-
ste Perso°ulijk te leeren kennen, met ruim 2900
op een totaal van circa 6200 niet het
hie 'Schtc stemmental behaald, dat hem den Ka-
verzekerde. Aan volhardenden ijVer en
<lt. kundig inzicht bij de overgroote meerdenheid
cbristelijke kiezers heeft 't niet ontbroken.
Van ecn betrekkelijk klein deel der Chris
11 r het onverzettelijk vastlhouden aan eigen
van ecn betrekkelijk klein deel der Chris
ty— kiezers heeft hier schifting gebracht en
tj. ,Gc" uitslag geleid dien wij moeten betreuren.
Oj, en de dissenters onder de antirevolutionairen
"Uzon candidaat gestemd, dan ware hij zeker
gekozen geweest, maar zelfs indien zij
<J(, Van stemmen onthouden hadden, zou hij
jRRkdrekta meerderheid hebben bereikt.
Usschen, hoe we dat ook mogen betreuren,
hftSc^u'tslag staat onverbiddelijk vast. Alle na-
"Uvvingen en pleitredenen kunnen het on-
Vv'kkelijk feit niet ongedaan maken, dat door
g,RVoW°end votum van 9 October de kiezers
^czer opnieuw ter stembus zullen moeten
hij Een meer besliste uitspraak dan die welke
stfRR^tc stemming gegeven werd, zal bij her-
\'atl 'r|'ng moeten aanwijzen, wien de Kamerzetel
district Schiedam in het nog restee-
fl ('e' dezer wetgevende periode zal behooren.
djst r'°c worden de kiezers van het hoofdkies-
i Schiedam ter stembus geroepen op aansf.
S d a 0> voor velen hunner, vooral in de
<iagj §eUde plattelandsgemeenten, een bijzondere
hpw dag waarop zij gewoon zijn in het na-
zu0 Eofterdam ter markt te gaan, en dus niet
Up k zijn in hunne bewegingen, als zij dat
an-deren dag zouden zijn. Maar dit mag
hun niet weeilhouden, hun kiezersplicht, een
plicht, die hun een gewetensvolle taak oplegt,
naar behooren te volbrengen. De stembus is toch
reeds ten 8 ure 's morgens geopend en 't zal
dus mogelijk zijn tenzij men al te vroeg ter
markt gaat nog voor men naar Rotterdam
vertrekt, te gaan stemmen; doch ook indien dit
niet mogelijk is, bedenke men dat, al blijven er
na den marktijd nog een paar uren, 't toch
het veiligst is, direct als men van de markt komt,
naar het stembureau te gaan. Dan is men zeker
van zijn zaak en blijft de mogelijkheid van ver
geten beslist .uitgesloten. 1
Voor velen in het politiek leven niet sterk
onderlegd, die veelal met de politieke partijikleur
der candidaten zoo weinig bekend zijn, is de
stand van zaken bij deze herstemming heel wat
eenvoudiger dan die bij het vijftal candidaten
in eerste stemming was. De eerste stemming heeft
onder het candidatental een kleine opruiming ge
houden, zoodat er bij herstemming slechts een
tweetal overblijven, tusschen wien nu in laatste
instantie zal moeten gekozen worden. Het pleit
moet nu worden beslecht tusschen de heeren
De Geer en Versteeg, die van het merkwaardige
vijftal het grootst aantal stemmen kregen.
De keuze tusschen deze twee resteerende can
didaten zal zeker voor verweg het meérendeel
der christelijk gezinde, anti-liberale kiezers niet
moeilijk zijn. Slechts voor hen, die ook nu nog
niet begrijpen, dat het bij dezen verkiezingsstrijd
niet om den persoon gaat, maar dat voor alles
de richting waarin het Land zal bestuurd worden,
de wijze bepaalt waarop men zijn stem moet
uitbrengen, kan 't nuttig zijn, de zaken hier nog
eens nader uiteen te zetten. Doen wij' dit, dan
moeten wij allereerst vooropstellen, dat de heer
Versteeg, hoezeer hij overigens een achtenswaar
dig man js, van wien velen als burgemeester
aangename herinneringen bewaard hebben, toch
onze man niet kan zijn. De heer Versteeg, hoe
wel hij zich zelfs kerksch betoonde, houdt er
in het staatkundig leven meeningen op na, die
niet, de onze zijn. Hij meent blijkbaar, dat gods
dienst privaatzaak is en niet door moet dringen
in het openbare leven. Vyij meenen daarentegen,
dat het christelijk karakter onzer samenleving
ook spreken moet in de wetgeving van den Staat,
dat de Christus niet besloten moet worden in
de engte des harten, maar leven moet in het
volle licht der door Hem gestichte maatschappij.
Daarom willen wij Ook, dat ook de overheid bij
het vervullen harer zwaarwichtige taak rekening
zal houden met de ordonnantiën Gods, zooals
de Heiland ons die bij Zijne omwandeling op
aarde zoo duidelijk heeft doen kennen.
Stellen wij dit voorop, dan begrijpt men, dat
de candidaat der christelijke partijen, jhr. mr.
De Geer, die in zijtne schitterende doorwrochte
reden, hier de vorige week uitgesproken, die stel
ling onomwonden als de ware erkend en gehuldigd
heeft, in dit geval slechts de man onzer keuze
kan zijn. Van hom toch hebben wij gehoord,
dat hij, als Kamerlid gekozen zijnde, wil voeren
nationale politiek, d.i. een politiek die rekening
houdt met het geheele Nederland sche volk, zoo
als 't als christelijke natie sedert meer dan
duizend jaren bestaat. Hij wil een politiek voeren
die verband erkent tusschen het historisch chris
tendom en onze nationale instellingen, een poli
tiek, die de christelijke grondslagen onzer maat
schappij wil beveiligen tegen de veelvuldige on
dermijning en de aanslagen die zij van radicale
zijde te verduren hebben. De candidaat der chris
telijke partijen verzekerde 't toen uitdrukkelijk,
dat hij ihet christendom acht niet conservatief,
maar conserveerend, een bederfwerende macht,
die preventief en temperend werkt zelfs bij na
werking nog in andere partijen. Van onzen uit-
nemenden candidaat mochten wij 't vernemen,
dat hij geen politiek wil op den klassenstrijd
of het partijbelang gegrond, maar een staatkunde
die geleidelijken vooruitgang beoogt, en daarom
ook, het algemeen stemrecht verwerpend, eene
gezonde uitbreiding in het redelijk huismanskies
recht niet schuwt.
Voor dezen onzen uitnemenden candidaat, den
candidaat door de christelijke partijen in onder
ling overleg gesteld, die ons "zoo duidelijk zijne
meeningen op staatkundig terrein heeft doen ken
nen, gaan wij dus Dinsdag as. bij herhaling ter
stembus. Aan hem, dien wij persoonlijk mochten
leeren kennen niet alleen als een man van beslist
christelijke, degelijke beginselen, maar ook als
een zeer begaafd man, blijkbaar van de staat
kundige en maatschappelijke vraagstukken van
onzen tijd geheel op de hoogte, zij ons aller
.votum verzekerd. Nog eens heijhalen wij 't, ook
bij deze herstemming: alle persoonlijke overwe
gingen behooren bij deze verkiezing te worden
ter zijde gesteld: 't gaat niet om den persoon
van den candidaat, maar om de richting die 'hij
als politiek man voorstaat. t
Daarom behooren alle persoonlijke overwegingen
bij deze hoogst ernstige verkiezing op den ach
tergrond te worden geschoven; alle meer bijzon
dere partijbelangen van minder gewicht te worden
geacht. Vóór alles gaat het allerhoogste belang
des Lands; voor alles komt 't er op aan, den
Sehiedamsdhen Kamerzetel voor de rechtsche par
tijen te behouden, opdat zij in de Kamer onver
zwakt, zoo mogelijk nog versterkt, bereid en gereed
staan tegenover alle gebeurlijkheden, die zicjh in
den loop van het nog resteerend deel der wet
gevende periode zouden kunnen voordoen. Chris
telijke kiezers van het district Schiedam, bedenkt
dat wel. In uwe handen is voor een goed deel
de toekomst van Land en Volk gelegd. Zorgt
dat uw votum getuigt van uw wijs inzicht in
deze voor ons Land zooi ernstige tijdsomstandig
heden. Verzekere uw eenparig en eensluidend vo
tum den vacanten zetel aan hem, die alleszins
waardig is dien in te nemen:
lid van den gemeenteraad te Rotterdam,
lid van de Provinciale Staten van Zuid-Holland.
Het was reeds te voorzien, dat het wetsontwerp
tot instelling van een fonds tot snellere afwerking
van de stelling van Amsterdam in de Tweede
Kamer geen meerderheid zou vinden.
Onder de Kamerleden, die het wetsontwerp het
felst hebben bestreden, behooren voornamelijk de
leden der linkerzijde. Vooral de afgevaardigde van
Leeuwarden, kapitein Thomson, viel 'het ontwerp
krachtig aan.
De hardnekkige verdediging door minister van
Rappard vermocht niet een belangrijk deel der
leden, dat allereerst een betere omschrijving van
minister's plannen ten aanzien der stelling en
der kustverdediging wenschte, van inzicht te ver
anderen. Zelfs de tusschenkomst gistermiddag van
minister De Meester sorteerde geen effect.
Minister De Meester zeide, dat de discussiën
hebben geloopen over een punt, dat niet aan
,de orde was, n.l. over de vraag, of de stelling
Amsterdam zal worden afgewerkt. Dit stond vast
bij de regeering, die met het wetsontwerp alleen
ter tafel bracht de kwestie van het tempo, waarin
de afwerking zal geschieden. Hij betoogde daarbij,
dat hel afkeurenswaardig zou wezen, dit ontwerp
uit te stellen tot men wat meer zou weten om
trent de kustverdediging. Deze immers betreft het
Departement van Marine, zoodat stelling en kust
toch niet zonder verwarring in één fonds kun
nen worden gebracht. Beter is, ook voor de kust
verdediging een fonds te stichten gelijk men thans
beoogt voor de stelling-Amsterdam.
De socialist van Kol probeerde nog de 2aak
uit te stellen door een motie voor te stellen,
strekkende tot benoeming eener commissie om
meerdere gegevens bjjieen te brengen. Met 68 te
gen 17 stemmen werd de motie echter verwor
pen. i f
Het wetsontwerp zelf werd verworpen met 47
38 stemmen. '""l
Vóór verklaarden zich:
De Unie-liberalen: IJzerman, Zijlma,
Eland, Van Doom, Pierson, Jansen, Dolk, Smeenge,
Lieftinck. Hubrecht, Roessingth, Verheij, De Boer,
Borgesius, Ferf, Lely;
d e v r ij-l i b e r a 1 e nPlate, Blooker, Tydeman,
Van Karnebeek, Van Styrum, Röell;
de Christeljjk-jhistorischen: De Savor-
nin Lohman, Van Bylandt, Van Heemstra, Schok
king, De Visser; i
dg antireYolstionuftiien: VanAlghen»
Van Citters, De Waal Malefijt, Van den Borch
van-Venvolde, Brummelkamp, De Ridder en Duy-
maer van Twist;
de Katholieken: Van Vuuren, Kooien, De
Stuers, Duijnstee, Kolkman. i
Tegen stemden:
De vrijzinnig-democraten;
de sociaal-democraten;
de heer Van der Zwaag;
de Unie-liberalen: Jannink, Thomson,
Roodhuijlzen, Patijn, Van den Bergh, De Klerk;
de vrij-liberaal: Van Foreest;
de Christelijk-historischen: Van Veen,
Van W,assenaer van Catwijck, Van Asch van VVijck,
Van Dedem;
de Katholieken: Passtoors, Van den Heu
vel, Van Wijnbergen, Regout, Van Nispen, De
Ram, Notens, Aalberse, Boogaard, Van den Bergh
van Heemstede, Beckers, Bolsius, Ruijs de Bee-
renbrouck en Arts;
de antirevolutionnairen: Van Vliet,
Okma, Talma, Van de Velde.
Met belangstelling mag zeker tegemoet gezien
worden wat ons thans te wachten staat.
Zal minister van Rappard alleen aftreden? Of
staan wij voor een nieuwe kabinetscrisis?
Wellicht, dat hij den aanvang der zitting van
a.s. Dinsdag een regeeringsmédedeeling op deze
vragen een antwoord zal geven.
RUSLAND.
De „Roess" beweert uit goede bron te weten
dal generaal French, allen beweringen ten spijt wel
degelijk om politieke redenen in Rusland vertoeft.
Er bestaat namelijk plan, bepaalde streken in
Perzië door Engelsch-Russische troepen te doen
bezetten. Daar Engeland door den grooten afstand,
etc. weinig kan uitrichten, belastte de regeering
generaal French met de opdradht, bij de Russi
sche regeering de noodige stappen voor de be
zetting te doen en droeg deze tevens op, de
Britsche belangen zoo noodig, te verdedigen.
Een bericht uit St. Petersburg aan de „Petit
Journal" zegt dat de relaties tusschen Turkije en
Rusland opnieuw zeer gespannen zijn, vooral om
dat men te Petersburg de zekerheid gekregen
heeft, dat de Duitsdhe gezant den sultan den
steun van Duitschland heeft toegezegd. De be
doeling van Duitschland zou volgens de Petit Pari-
sien zijn, de gevolgen van het Russisch-Engelsche
verdrag te nentraliseeren. i
ENGELAND.
De „Evening Standard" zegt in staat te zijn
mede te deelen, dat de eerste stap gedaan is
tot een verzoening in het spoorweggeschil. Mi
nister Lloyd George heeft een dor aanzienlijkste
bestuurders, die in de tegenwoordige crisis de
vertegenwoordiger is de maatschappijen, uitge-
noodigd, tot een onderhoud in de volgende week.
Men verneemt, dat deze uitnoodiging zal worden
aangenomen, en andere ontmoetingen tusschen,
minister Lloyd George en de andere bestuurders
zullen volgen. Later zal Bell, de secretaris der
vereeniging van het spoorwegpersoneel, uitgent,'
digd worden tot een onderhoud met oiuistc:
Lloyd George.
SPANJE.
Koning Alfonso heeft, volgens een telegram un
Madrid aan de „Daily Mail", het kasteel te Corle-
gada, dat men nog aan het bouwen is, aan de
Koningin van Engeland ten geschenke gegeven.
Het ligt dicht bij het Koninklijk paleis en heeft
een prachtig uitzicht op een bergachtig land
schap. I
Men verzekert, dat Koning Eduard en Koningin
Alexandra er het volgend jaar een tijdlang 2ullen
verblijven. f 1
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
De minister van spoorwegen heeft in de Kamer
verklaard, dat de regeering volhardt in haat bi
sluit om de spoorwegen te naasten, daaronder
begrepen die van de staatsspoorwegmaatschappij.
De inspecteur-generaal heeft een groot aantal ge
breken waargenomen in dé administratie der
staatsspoorwegmaatschappij, die een program van
werkzaamheden heeft ingediend e$ een nigam
f0y,
