Stilten-Generaal.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Staten ran Limburg, notaris Hofman te, Den
Helder, dr. Dubois en den heer Janssen, allen
leden dér Provinciate Staten, den HoogFerw.
Overste van Sparrendaal, Je luitenant Aug.
.Wils, Dordrecht, F. J. y$ji Soest, Vike-Pree*
Utrecht, A. Robijns, secr., AÉlsterdam, Mgr. P,aaps
erf aalmoezeniers Looimans, le luitenant Arts (lid
der Tweede Kamer) en Van Rijn, thans adjudant
in JVederlandschen dienst. j
Hierna volgden onder de tonen der muziek 350
Zouaven met een vijftal banieren, Helmond Am
sterdam Tilburg Arnhem Gouda, pen yis-
scher-zouaaf uit Volendam en eenige zouaven van j
hex eiland Marken, in hun traditioneele kleeder-
dracht, hadden veel bekijks van de jeugd en ouden
van dagen. Zoo jets was in Venlo nog „nie dage-
wesen"- I
De stoet begaf zich naar de St. Martinuskerk
waar de H. Mis opgedragen w$rd door den popu-
lairen Volkspriester, den weleerw. heer Bönning-
hausende groote St. Martinuskerk was tot jn
haar uiterste hoekjes bezet. Omstreeks half één,
juist voor de consecratie kwam Z. E. Generaal
ue Charette, gevolgd door zijn echtgenoote, de
kerk binnen. Onmiddellijk hierop klonken de in
drukwekkende signalen volgens Zouaven-gebruik
voor de HH. Handelingen. Na de H. Mis besteeg
de weleerw. heer Van Soest, zoon van den vice-
president, F. J. yan Soest, den kansel en gaf
een overzicht van de gebeurtenissen in den Zou-
aventijd. De gewijde redenaar prees hunne dap
perheid, bijzonder die van Generaal de Charotte
en diens drie broeders, de dapperheid der Hol-
iandsche Zouaven, wier heldenmoed zelfs door
de tegenstanders der R. K. Kerk werd erkend.
Z. Eerw. wees op het recht, dat de Plaatsbe-
kleeders van Jezus Christus hier op aarde hadden
om als regeerend vorst op te treden. Hun recht
was niet uit overerving ontstaan, noch door het
zwaard, noch door gunsten verkregen, doch dat
recht was hun gegeven door Christus zeiven, toen
hij tot Petrus sprak: „Gij zijt Petrus en op deze
steenrots zal Ik Mijne kerk bouwen en de poorten
der hel zullen haar niet overweldigen".
Allen, die den Paus hebben aangevallen, hebben
hun Canossa gehad, een Hendrik VHI een Napoleon
I, een Bismark, ieder kreeg zijn beurt. Thans
bestaat de strijd niet meer door 't zwaard, doch
door lage kuiperijlen. Hiertegen is geen beter wapen
dan 't gebed en 't geloof in Christus d.en Ge
kruiste. Daarom, laat ons bidden voor Paus en
Koning voor Kerk en Staat. De gewijde spreker
sloot zijn heerlijke rede met den uitroep: Leve
de Paus-Koning! i
Bij het uitgaan der kerk ontving Generaal de
Charette zijn eersten openlijken welkomstgroet van
zijne oud-Zouaven. Luids Eviva's begroetten hem
en den aalmoezenier Mgr. Paaps, Z. E. antwoordde
met Vive la Hollande. f
Thans begaf zich de stoet door Venloo's stra
ten, waar de burgerij haar sympathie betoonde
door het uitsteken der Pauselijke en Hollandsche
Kleuren. Gedurende den ommegang werden foto-
giaphische opnamen gedaan.
Om half twee begon de vergadering op Café
Nationaal waar het podium was versierd met het
witte vaandel „Coeur de Jésus, Sauvez la France'1
geflankeerd door de schilderij van Mentana eener-
zijds en de beeltenis van Paus Pius X anderzijds,
twee pauselijke Zouaven op doek en was omvat
door Hollandsche en Pauselijke vlaggentropheeën.
Op het podium was1 plaats voor veertig personen,
waaronder wij nog opmerkten, behalve de eerst-
genoemden, Mgr. Bauduin, Deken van Venloo, de
echtgenoote van Luitenant Wils en den gevierden
spreker Prof. Le Brune, directeur yan het Pro-
gymnasium te Venloo.
Na 't voorlezen van 't Pauselijk telegram en
een schrijven van mgr. den bisschop van Roer
mond, welke beiden vertaald werden, het eerste
door mgr. Paaps en het tweede door mgr. Bau
duin, welks schrijven inhield dat beiden Hun
Hooge instemming betuigden en Hm zegen ver
strekten, stortte de oude generaal in zijn warme
Fransche taal zijn hart voor zijne zouaven,
zoo noemde h(j ze, uit. Slechts één verlangen
had hij nog, nl. het 50-jarig jubelfeest van Men
tana te mogen vieren in Rome. Hij hoopte dat
daar dan niemand die nog zou leven, op het appèl
zou ontbreken.
Mejuffrouw D. bood aan mevr. de Charette
een prachtig bouqet aan, terwijil door een andere
jonge dame eenige stukken, betrekking hebbende
op het zouavenleven, werden ten uitvoer gebracht.
Gelach verwekte het, toen Z. Exc. aan zijn oud-
zouaven om een pijp tabak vroeg, de pijp volde
en er dapper op los rookte.
Iliorna betrad de hoogeerw. heer prof. Le Brune,
het podium om zijne heerlijke en klankvolle rede
te houden. I 1 j i
Sprekers rede ging uit van het standpunt, dat
dc strijd der zouaven een strijd van beginsel
was geweest; daar was niets te verdienen, maar
veel, ja alles, zelfs het leven, te verliezen. Hier
kwam te voorschijn het echte katholieke leven,
dat de geheele geloovigo en ongeloovige wereld
gadesloeg.
De gevierde spreker bracht hulde aan mannen
zooals de Charette en zijne officieren en man
schappen. Velen hadden vader, moeder, alles wat
hun dierbaar was verlaten om op de slagvelden
van Mentana, Monte Rotondo, Monte Libretti of
wel bij de cholera-epidemiën hun dood te vinden.
Spr eindigde zijn prachtige rede met een leve
de generaal, leven de zouaven, leve de Pa.us-
&taipgit
Gedurende de plechtige feestvergadering bracht
j stafmuziek „Voorwaarts" Tegelen, eenige inn-
eknummers ten gehoore. flierna verlieten allen
et lokaal, onder de tonen van: „vive de Lam or i-
cière" om aan den gemeen schappclijken maaltijd
deel te nemen of wel naar hunne haardsteden
terug te keeren. 1.
Des avonds te half zes weder een feestelijke
bijeenkomst voor de Reünisten in het Piuslokaal,
waar zij op muziek en voordrachten werden ont
haald f j t
Op waardige wijze is de Mentana-herdenking
gevierd. i
Vertegenwoordigd waren de volgende afdeelin-
gon: Amsterdam, Alkmaar, Arnhem, Best, Bols-
ward, Delft, Drunen, Eindhoven, Gouda, 's-Gra-
venhage, Haarlem, 'Helmond, 's-Hertogenbosch,
Leiden, Lutjebroek, Nijmegen, Oirschot, Ouden
bosch, Rotterdam, Tilburg, Utrecht en Zwolle.
j (Centr.)
TWEEDE KAMER.
Zitting van Maandag 11 Nov.
Indische begrooting.
Bq de voortzetting der behandeling klaagde de
heer Van Kol over den weinigen voortgang
met de bevloeiingen, zoo noodzakelijk voor den In-
dischen landbouw. Hq achtte bet meer dan tqd
het personeel bq de bevleeiingen uit te breiden.
Voor ingenieurs is dit een zeer eervolle betrek
king.
De minister erkennende, dat van het irri
gatieplan van 1891 slechts een gedeelte is uitge
voerd, verklaarde, dat met bek wanen spoed aan
de verdere afwerkfng de band zal worden gesla
gen. Het is moeilijk personeel te vinden, daar de
trek naar Indië van de ingeneurs niet meer zoo
groot is. Het denkbeeld van beurzen van regee-
ringswege, door den heer Van Kol nog in overwe
ging gegeven, zal de minister met zqn ambtgenoot
van Binnenlandsche Zaken bespreken.
De heer B o g a e r d t, de verbetering van de ha
ventoestanden te Soerabaja en Semerang bespre
kende, drong aan op zoodanige verbetering van
de reede van Soerabaja, dat deze voor groote zee
schepen toegankelijk wordt dan zal de groote
scheepvaart naar Azië de Indische haven aandoen
voortaan. Voorts drong hq aan op een goede prau
wenhaven te Semarang.
De heer Van Deventer betoogde, dat geen
beslissing in de Soerabajasche havenkwestie dient
genomen te worden, alvorens alle plannen goed
overzien zqn.
De heer Van Kol betoogde, dat Soerabaja
ongeschikt is voor een groote zeehaven. In ieder
geval, wilde hq deze zaak, waarbjj millioenen be
trokken zijn, bq afzonderlijk wetsontwerp opge
lost zien.
De minister betoogde, dat wat hier bq de
begrooting werd gevraagd, slechts een voorloopige
voorziening geldt.
^De heeren Plate en IJzerman drongen er
op aan, dat voor in Nederland vervaardigde stoom
ketels, bestemd voor Indië, met het Nederlandsche
certificaat van constructie zal kunnen worden vol
staan, zoodat de ketels in Indië niet nogmaals
behoeven gekeurd te worden.
De minister antwoordde, dat deze zaak in
Indië op dit oogenblik commissoriaal is.
De heer Bogaerdt betoogde de wenschelqk-
heid den staat eigenaar te maken van de bedrijven
in Indië, doch de exploitatie daarvan aan parti
culieren op te dragen.
De heer Van Kol bestreed ten sterkste het
verleenen van de particuliere concessie in Indië,
waardoor millioenen en millioenen die in handen
van den staat behooren, in de particuliere zakken
terecht komen. Hq wees er b.v. op, dat de Ko
ninklijke Petroleummaatschappjj in een jaar een
winst van 20 millioen gemaakt heeft en hq vreest,
dat nu ook Djambi, dat zooveel schatten bevat, die
met den vinger kunnen worden aangewezen, voor
de particuliere concessie zal worden opengesteld.
Ook Palembang dient gereserveerd voor staats
exploitatie.
De minister zette uiteen, dat, wat Djambi
betreft, een onderzoek naar den bodem is in te
stellen, dat echter nog niet geëindigd is. De
resultaten van dat onderzoek moeten afgewacht,
alvorens beslist kan worden omtrent al of niet
exploreeren van Djambi van staatswege. Aan ex
ploitatie van staatswege van petroleum zqn groo-
tere moeilijkheden verbonden, in verband met den
verkoop, dan aan die betreflende andere delfstof
fen.
De heer IJzerman betoogde breedvoerig, dat
men met de exploitatie van de Ombiliën-kolen-
velden niet zoo op den rechten weg is, als de
minister 't doet voorkomen. Aan de spoorweg
maatschappij wordt te veel, aan de particulieren
te weinig in rekening gebracht en het resultaat
daarvan is bedroevend. Hq ried der regeering aan
niet meer kolen uit den grond te halen, dan met
winst te verkoopen zqn en en voorts geen kolen
met verlies te verkoopen.
Ook de heer Van Kol was niet tevreden met
de exploitatie der Ombiliëamqnen, bepleitte de
instelling van een raad van bijstand en klaagde
over de arbeiderstoestandeD, vooral in verband
met het hooge cijfer der sterftegevallen tengevol
ge van ongelukken.
De minister antwoordde o.a., dat de nieuwe
directeur van de gouvernementsbedrqven in Indië
de kwestie der exploitatie van de Ombiliën velden
nauwkeurig zal onderzoeken.
Bij het verder debat constateerde de heer Van
Kol, dat het zoutbriket-stelsel het pleit heeft
gewonnen en alom dien toegepast. Echter dient
de prqs meer verlaagd te worden.
De heer Van Deventer sloot zich bq dit
betoog aan en gaf eenige wenken ten aanzien
van de wjjze van verpakking.
De minister merkte den heer Van Kol op,
dat de bevolking door het briket-stelsel niet in
slechtere conditie is gekomen. Of het aantal de-
bietplannen dient te worden uitgebreid maakt
een punt van onderzoek uit.
De heer Dolk besprak vervolgens, evenals
vorige jaren het vraagstuk der draadlooze tele
grafie, en vroeg welke moeieljjkheden zich hebben
voorgedaan bq de uitvoering der concessie. Het
beste ware door strenge handhaving van de voor
waarden, de caneessie te vernietigen en inmiddels
van rqkswege de zaak der draadlooze telegrafie
ter hand te nemen.
De minister betoogde, dat de concessie
moest worden verleendde moeielqkheden zqn
van fiaancieelen aard. De minister zal zich ech
ter houden aan de bepalingen der concessie en
blqken concessionarissen niet bij machte de be
palingen na te leven, dan zal de concessie worden
ingetrokken. Nieuwe concassie-verleening is van
den minister niet te verwachten. Slaagt de
concessie niet, dan zal de minister voorstellen de
zaak van regeeringswege ter band te nemen.
De beer Bogaerdt verklaarde van meetaf
aan tegen concessie verleenen te zqn geweest.
Bq de oorlogsafdeeling wees de heer Thom
son op den toenemenilen minder goeden geest
in het leger. Hierbq kwam spreker wederom terug
op het verkeerde van bevoorrechting, welke som
migen genieten. De rechtszekerheid in het leger
eischt dringend verbetering.
Heden voortzetting.
Katholiek Leven.
De aangekondigde groote vergadering van «Ka
tholiek Leven", voor alle Katholieken toegankelijk,
werd gisteravond gehouden in de Bondsgehoorzaal,
die geheel bezet was door een vrq verscheiden pu
bliek, waaronder eerw. heeren geestelijken, eerw.
broeders en vele aanzienlijke Katholieken met
genoegen werden opgemerkt.
De voorzitter der jeugdige vereeniging, de heer
J. Putters, na de vergadering te hebben geopend
met den christeiqken groet, heette hen allen har
telijk welkom, vooral de eerw. heeren geestelijken,-
wier medewerking «Katholiek Leven" reeds zoo
krachtdadig had ondervonden en gedacht ook dank
baar den steun van dames ondervonden, die daar
om mede ter vergadering waren genoodigd. Van
dien veelzqdigen steun blijvend verzekerd, zou der
jeugdige vereeniging niet zwaar vallen de taak die
zq tot heil van onze Moeder de H. Kerk, ons dier
baar Vaderland en geliefde geboortestad, tot heil
vooral voor de katholieke jongelingschap had on
dernomen. Een woord van welkom richtte voorz.
ook bijzonder tot de aanwezige bestuursleden van
«Katholiek Leven" te Rotterdam, die hun navol
gers alhier den weg hadden getoond, dien zq
moesten inslaan om op sociaal, economisch en
staatkundig gebied vooruit te streven, den wensch
uitsprekend, zq lang zouden mogen samenwerken
ter bereiking van het gemeenschappelijk doeleen
woord van welkom ook vooral tot den hoogge-
achten spreker van dezen avond, die tot deze eer
ste steenlegging van «Katholiek Leven" wel zijne
krachtige medemerking wilde verleenen.
Daarna de noodzakelijkheid, het doel en de mid
delen der vereeniging «Katholiek Leven" uiteen
zettend, betoogde voorz., dat zq noodzakelijk was
om hare leden te ontwikkelen op sociaal, econo
misch, staatkundig en apologetisch gebied volgens
de beginselen van onzen heiligen godsdienst, met
het doel hen daarin te sterken en hen in slaat
te stellen die, zoo nojlig, te verdedigen; de
middelen die zq daartoe aanwendt, zqn: bet be
spreken van de betrokken onderwerpen, het hou
den van debatvergaderingen en het verschaffen
van actueele lectuur. Dank brengend aan hen, die
nu reeds financieel steunden, deed voorz. een
beroep op aller krachtige medewerking en steun.
Daarna deelde hq nog mede, dat van den zeer-
eerw. Deken, pastoor Mobron, bericht was ont
vangen, hq, doordat hq van huis was, onmogelijk
deze vergadering kon bq wonen, maar de beste
wenschen vormde voor den bloei der vereeniging.
(applaus).
Het woord was nu aan den geestelijken raads
man van Rotterdams «Katholiek Leven", den
weleerw.
Pater Perquin,
die onder applaus den katheder besteeg en onge
veer als volgt zqn rede aaaving.
Daar moet aan ieder menschelqk streven, aan
iedere poging om tot het doel te komen de kracht
ten grondslag liggen der diepe heilige overtuiging,
de moed en de volharding om met onbezweken
trouw het beginsel na te streven dat is de kracht
van het enthousiasme, van het heilig vuur dat al
ons werken en streven doorgloeit, den polslag die
het bloed doet stroomen en ons alles doet onder
nemen en met fiere wilskracht het doel van ons
streven doet bereiken. Geldt dit in 't algemeen
van het enthousiasme, hoeveel te meer van het
enthousia?me in het hart van jonge mannen, die
nog wat anders te behartigen weten dan de belangen
van het stof en het genot van een aangenaam,
gemakkelijk leven. Met te meer genoegen begroet
spr. deze eerste vergadering van «Katholiek Leven"
in Schiedam, omdat in de harten van deze jonge
mannen dat enthousiasme leeft en zij't, geleid door
wjjze bezadigde manneD, willen dienstbaar maken
om tot godsdienstige, zedelijke en maatschappe
lijke ontwikkeling en verbetering te komen.
Dat ideaal zullen zq trots alle tegenwerking
nastreven en aldus een kern van jonge mannen
vormen, die later voor de belangen van stad en
land op de muren pal zal staan. Door de
oprichting dezer vereeniging hebben zq getoond,
de samenleving van de godsdienstige katholieke
beginselen te willen doordringen, zich in hun
vurig geloof als Schiedam sche Katholieken te
willen aaneensluiten en bekwamen om volgens de
beginselen der katholieke leer op sociaal, econo
misch en maatschappelijk gebied te arbeiden en
aldus als leeken-apostelen te zqn in het rijk van
O. H. Jezus Christus. Welk een edel doel streven zq
aldus na welke heilige zaak trachten zq te berei
ken Welk een hooge zending vervullen zq aldus,
trachtend de menschen gelukkig te maken voor
de maatschappij dezer aarde, maar meer nog voor
de maatschappij des hemels 1
Glorievol straalt door alle eeuwen onder dit
opzicht het streven der Katholieke Kerktrach
tend met baar leven de maatschappij te doordrin
gen, heeft zq steeds vele hinderpalen op haren
weg gevonden eerst het jodendom dat haar wilde
boeien in de boeien der Mozaïsche wet. Van de
boeien van het judaïsme ontdaan, is zq gegaan
tot alle volkeren en na de volken der oude we
reld doordrongen te hebben van bare beschaving
en haar bevrqd te hebben van het romeinsche
juk, beeft zq ben gesterkt tot den strqd tegen de
barbarenzq vormde de geschiedenis der wes-
tersche mouarchiën, zjj toonde de wonderbare
kracht van een Hildebrand, die de maatschappij
der middeneeuwen redde. En toen later de
Renaissance het hoofd opstak en in stofvergoding
dreigde te ontaarden, wees zq haar op het beeld
van den Godmensch en leerde haar dat alle
vooruitgang van de wetenschap en de kunst moet
vaststaan op de rots der eeuwige waarheid, en
liet zich aldus de leiding van het menschdom niet
ontnemen.
Heeft zq aldus meermalen in den loop der
eeuWen de samenleving gered van den afgrond der
zedelijke en maatschappelijke ellende, ook in onze
eeuw doet de Kerk hare reddende werkzaamheid
kennen in de sociale crisis die de maatschappij
belaagt, en in de moderne crisis, die de geesten
bedreigt. Waar ijj ook nu tracht met hare be
ginselen de samenleving te doordringen, moeten
wjj met baar medewerken tot heil der maatschap
pij. De sociale ontwikkeling onder hare leiding
moet ons prikkelen tot actie en ons heerlqk ide
aal moet zqn te arbeiden ten nutte der mensch-
heid, de goede beginselen aan te kweeken, de
valsche principen te bestrijden.
Geven zich dan deze katholieke jonge mannen,
die dat heerlqk ideaal nastreven, de presentie
wereldhervormers te zqn Neen, zegt spr., maar
zq die meenen, ze te hard loopen, vergeten, dat
zq door hunne tekortkomingen hun tqd achterna
volgenniet op de hoogte van de vragen van den
dag en door hun onkunde achterlijk, kunnen die
voorname kritiekers niets doen van het edele
werk dat door de jongeren, beter onderricht en
gevormd, wordt gedaan. Hadden zq zich wat
drukker gemaakt voor de goede zaak, dan
zouden zoovele, ook plaatselijke misstanden,
en achterstand vermeden zqn. Dan zouden velen
op poldiek en sociaal terrein meer ontwikkeld zqn
en er in den verkiezingstijd minder automobielen
behoeven te rjjden (applaus).
Niet orn jonge wereldhervormers te zijn, maar
om te werken voor het toekomstig belang van
godsdienst en maatschappij willen deze katholieke
jonge mannen, geleid door een raadsman hun door
den Bisschop gegeven, zich ontwikkelen om aan
Kerk en Maatschappij in de toekomst degelijke
Katholieken en goede staatsburgers te geven, die
zich laten misleiden noch door den zilveren hagel
van het kapitalisme noch door den rooden kiel van
het socialisme, die weten te onderscheiden tus-
schen Christus en Belial, tusschen Kerk en
ongeloof. In dien zin willen zq wereldhervormers
zqn, want die wereldhervorming is altqd oud en
nieuw reeds sedert 19 eeuwen, 't Is de Geest
Gods, Die het aanschqn der aarde hernieuwt, Die
de hernieuwde Petrus de deuren deed openen op
het eerste christelijk Pinksterfeest. Daarom, roept
spr. zqn hoorderen toeblqft aldus voortgaan,
houdt onverschrokken de groote belangen in het
oog als mannen van eerweest geen machines
om geld te verdienen of werktuigen om welbe
haaglijk te leven, maar voert als katholieke bur
gers energieke actie, met het doel Kerk en Maat
schappij ten nutte te zqn; dan zal door edele
geestdrift «Katholiek Leven" blqven bloeien.
Maar een enkele ontmoedigende gedachte kan
soms de geestdrift dooven, tot wanhoop voeren.
Voor die gedachte, zoo vervolgt spr., is echter
geen plaats. Al is er in onze dagen een strqd
ontketend zoo groot en hevig als er ooit een
geweest is, al ziet ons kortzichtig oog een nieu
wen zondvloed dreigen, er is geen reden tot
pessimisme; aan het eind der achttiende eeuw
stond de Kerk, na de Fransche revolutie er veel
slechter aan toe als nu: toen blikte zq terug op
een eeuw van droevige vei slapping, thans staat zq
in het begin van het twintigste jaarhonderd sterk
na een eeuw van_krachtige ontwikkeling; boven
d« puinhoopen der leugentaal verheffen de onsterfe-
qke encyclieken het rotsgebouw van de eeuwige
onomstootelqke waarheid. Tegenover de demo
cratie van de rechten van den mensch staat de
democratie vervat in den tekst der Evangeliën.
De ruime toepassing van het groote gebod der
liefde domineertboven het roode vaandel der
revolutie verheft zich de heilbanier bekroond met
het teeken des kruizes.
Vergelqkt men den tqd van de groote revolu
tie zoo vervolgt spr. met dien waaruit de
Kerk nu weer als verjongd en versterkt is te
voorschijn getredendan bestaat er geen vrees
voor de toekomst: zelfs van bloot menschelqk
standpunt 'is de zegepraal der katholieke zaak
zeker te achtenook in de toekomst zal de strqd
slechts staan tusschen de katholieke Kerk en de
revolutionaire anarchie, maar, aan dien strqd
deelnemend, bestaat er geen reden tot ontmoedi
ging, is er geen aanleiding om in geestdrift te
verflauwen. Te minder is voor ontmoediging reden
omdat, vergelijken wq den toestand hier te lande
met dien van andere landen, wq niet dankbaar
genoeg kunnen zqn aan God. De encycliek Pas-
cendi Domïnici gregis slaat, gelukkig, niet op
Nederlandsche toestanden. Hulde zq naast onze
Bisschoppen ook aan de katholieke pers, waar hier
het katholiek beginsel zoo hoog is gehouden. W&
