Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
30ste Jaargang.
Woensdag 18 December 1907.
No. 8989.
illoDieert op ie
Gelouterd.
Nienwe ttiidt Courant
met gratis GelMeerfl ZoDiaplM
(rijs 10 c. p. veel, 0.45 p. Hi, f 1.35 p. 3 li
Officieele berichten.
Kennisgeving.
Stads-Ziekenhuis.
De Katholiek Sociale-Actie en
Plaatselijk werken.
FEUILLETON.
Buitenlandsch Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS!
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50
PRIJS DER ADYERTENTISN:
Van 16 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer,
hike regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededèelingen 25 cent per regel.
Yoor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst
Iqke overeenkomsten aangegaan.
bil-
Telefoonnummer 85.
Postbus no. 39
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen, ingevolge art. 12, le lid der Drankwet,
ter openbare kennis, dat bij ben een verzoek is
ingekomen van ÏIENDRINA VAN WEL, echt»
genoote van ANTONIUS BOUMAN, om verlof
voor den verkoop van alcoholhoudenden drank,
anderen dan sterken drank voor de benedenlokali-
teit van het pand Broersveld no. 55
en herinneren, dat, ingevolge het 3e lid van
art. 12 der Drankwet, binnen 2 weken, na deze
bekendmaking, tegen het verleenen van het ver
lof, schriftelijk bjj hun College bezwaren kunnen
worden ingebracht.
Schiedam, 18 December 1907.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
zjjn voornemens op Vrijdag 27 December a.s.
des middags ten 12 ure, ten Raadhuize aan te
besteden de levering van
Ijzerwaren, gereedschappen, borstels,
doeken, drogistartikelen en verdere mate
rialen, ten behoeve van den dienst der gemeen
tewerken, gedurende het jaar 1908.
Het bestek ligt ter inzage op het Bureau van
Gemeentewerken en is ter Gemeente-Secretarie
(afdeeling A) tegen betaling van 30 cents ver
krijgbaar.
Inscbrqvingsbiljetten in te leveren een uur voor
de aanbesteding ten raadhuize.
Aanbesteding.
De Commissie van Administratie voor het Stads-
Ziekenhuis te Scïiedam, zal op \rydag 20 De
cember 1907, aanbesteden de levering gedurende
het jaar 1908 van
Vleesch, vet, brood, melk en kruideniers-
grutters en koloniale waren, alles ten
dienste van het gesticht.
De inschrjjvingsbiljetten, zooveel mogeljjk ver
gezeld van monsters, moeten op den dag der aan
besteding voor 's middags 12 uur aan het Zieken
huis bezorgd zjjn
De voorwaarden van aanbesteding liggen aldaar
ter lezing alle werkdagen des morgens van 9 tot
12 uren.
De Commissie voornoemd.
M. A. BRANTS, Voorzitter.
W. A. v. DOLDER Dz, Secr.-Penm.
(Ingezonden.)
Op den vooravond van den dag, waarop het
Schiedamsch plaatselijk comité van haar werk
zaamheid naar buiten zal getuigen door de aan-
Naar het Hoogduitsch van KARL. ED. KLOPl1 ER.
13)
Toen keek hij met van bloed beloopen oogen
om zich heen, alsof hij naar iets zocht, waaraan
hij zijne wraak koelen kon. Eindelijk trok hij
zijn jas uit, rukte zich het overhemd af, en
stak het gezicht zoo diep mogelij k in de wasch
kom, dat het water er naar alle kanten uit
stroomde. Daarbij sloeg hij met de vuist een
Paar malen op den hoek der waschtafel. Toen
bij weder opkeek en naar den handdoek greep,
scheen hij eenigszins tot rust gekomen te zijn.
Hij haalde eene tabaksdoos voor den dag en
draaide zich bedaard eene cigarette. Maar reeds
oa de eerste trekken, wierp hij haar weg en
bep met langzame schreden door de kamer.
Toen keek hij op de pendule en grimlachte, na
gezien te hebben, hoe laat het was. De meest
ahgstige gedachten vervolgden hem onophou
delijk. Middernacht was reeds geslagen, toen hij,
ha uren lang met het spel te hebben doorge
bracht, zich - God weet met wien - aan de
champagne had begeven. De schuld, waarmede
bij bij den hótelhouder in het krijt stond, zou
weer verbazend vermeerderd zijn. Hij was
gekondigde lezing over ^Volksontwikkeling" scheen
scheen mij een opwekkiDg tot aanwezigheid, ge
koppeld aan een korte uiteenzetting van het wer
ken der plaatselijke afdeeling niet ongewenscht.
Niettegenstaande het stelselmatig kenbaar ma
ken van doel en streven der Kath. Sociale Actie,
is er nog een breede laag der bevolking, die, het
zij een te eng begrip heeft van hare taak, hetzij
door woord en daad, ten duidelijke aantoont nog
niet het nut van eeu dergelijke sociale instelling
in te zien. De eerste categorie wil ik slechts ver
wijzen naar de enquêtes op 't gebied van woning
vraagstuk en volksontwikkeling gehouden en te
houden, maar de drijfveer, die mij dit korte opstel
in de pen gaf, is een onder-de-oogen-zien van de
argumenten, waarop de tweede categorie, door mij
aangehaald, hare werkeloosheid, of wil men
liever haar onverschillig-onwelwillende houding,
grondt. Om nu de meest-verbreide bewering
de eer van den voorrang te bereiden, kan ik die
korteljjks omschrijven als het nog niet inzien van
eenig practiscb resultaat, bereikt door het plaat
selijk comité, een verwijt, dat zich ten slotte ook
richt tot de Katb. Soc. Actie zelve.
Nu zij a priori toegegeven, dat het aanvangs
stadium van een Vereeniging als de bovenbedoelde
een groot zoo niet het grootste aandeel harer
werkzaamheid opeischt voor innerlijke regelingen
doelmatig zich in beweging stellen. Afbakening
der macht van de afzonderlijke afdeelingen tot
elkaar en tot het diocesaan comité, hare finan-
tieele verhouding tot het hoogste besturend gezag,
ziedaar al enkele punten, waarbij praktqk voor
malige theoretische opstelling bekrachtigt of ver
anderen doet. Daarloe zijn deel bijgedragen te
hebben, is dan ook het eerste, zq't het niet meest-
tastbare resultaat van het hier bestaande comité
Daarbij moet terstond gevoegd worden de or
gan iseerende kwaliteiten, die ik geloof dat als de
werkkring door de oprichters bedoeld zijn.
Heeft plaatselijke behoefte 'toprichten van een eco
nomische of weldadigheidsvereeniging wenscheljjk
en duideljjk-noodig gemaakt, dan is aan het pl.
comité de plicht om 't initiatief te nemen, de
adspirant-oprichters een riem onder het hart te
steken, om tea slotte aan een zich geconstitueerd
hebbend bestuur leiding en macht over de Ver
eeniging naar eigen inzicht over te laten. Onder
deze werkzaamheid rangschik ik ook het verdrin
gen van neutraleen anti-godsdienstige vereenigingen
uit bun vaak kwakkèlend en slap leven, om onder
de vaan van specifiek katholieke vereenigingen,
de aanhangers der katholieke beginselen op te
nemen. Men versta rojj wel, ik betwist geenszins
de mogelijkheid en misschien wel wenschelijkheid
om naast lid van een katb. vereeniging nog lid
eener neutrale vereeniging te zjjn, vooral waar 't
geldt economische voordeelen, daaraan nauw ver
bonden, maar waar blqft 't onomstooteljjk dat het
katholiek principe een katholieke organisatie
logisch volgens zjjn beginselen eischt!
Als derde functie zjj hier aan toegevoegd, de
tot aan den helderen morgen blijven zitten,
totdat allen hem alleen lieten en (je slaperige
bediende het waagde, hem vriendelijk te ver
zoeken heen te gaan, ten einde de zaal te
kunnen opruimen. Toen was hij vertrokken,
zich zeiven wijsmakende, dat hij zich verdui
veld frisch en opgewekt gevoelde, zoodat hij
lust kreeg om van den schoonen morgen te
genieten. Nadat hij echter langen tijd door de
stoten geslenterd had met het. toenemend
gevoel, dat alles op de wereld maar onzin was,
was hij ten slotte, werktuigelijk de gewoonte
volgende, over de Tutschkow-brug op het
Basilius-eiland, tot dicht bij het huis van
Strömholt, zonder dat hij het merkte.
Oscar wreef zich over het hoofd en stelde
zich in den geest zijne rekening op. „Twee
maal drieduizendzeshonderd Mijn God,
mijn God! Dat waren in 'tgeheel dicht bij de
achtduizend roebels! Ah, die Ludeskoy had
weder oen verbazend geluk gehad! Drie dui
zend zes honderd roebels alleen aan bons en
heden avond natuurlijk betalen." Hij trok ver
drietig zijn jas aan.
Waarheen vroeg hij zich zeiven af op eene
manier, die liet bijken, dat hij niet veel lust
had, om aan den arbeid te gaan. „Naar het
kantoor, dat spreekt van zelf. Belachelijk, om
zich weder aan den strengen blik vau dien
vervloekten oude te moeten vertoonen."
En waarlijk, hij was er niet voor gestemd,
om tusschen de met roet bedekte arbeiders-
aan elke plaatselijke afdeeling opgelegde plicht een
zelf te kiezen spreker in een openbare vergadering
te doen optreden. Verschillende onderwerpen van
actueelen aard, in bevattelqken vorm voorgedragen
aan het volk in den wjjdsten zin des woords, is
dit niet één der meestgewensc'nte middelen om te
komen tot ^volksontwikkeling" De opsomming
der functies van het plaatselijk comité is on
volledig, maar toereikend genoeg om dit te bewij
zen. Primo de plaatselijke comité's hebben, met
't oog op hun te vervullen program, reden van
bestaansecundo een louter gevolg 't is
onze plicht deze afdeeling moreel en financieel te
steunen. Mij te vleien de lauwen en onverschilligen,
want principieele tegenstanders te veronderstellen
valt mq te moeiljjk, tot werklustige medestrijders
gevormd te hebben, ware zelf overschatting. Een
heuglijk feit ware 't te boekstaven, wanneer de
aangehaalde feiten en uiteenzetting van de werk
methode van genoeg gewicht zouden blijken te
zijn, om onpartijdig zich deze vraag ter beant
woording te stellen Is 't mijn plicht en een recht
matig mij gestelde eisch mede te werken aan
het streven der Kat. Soc. Actie?
Ook uit 't vijandig kamp, waar de vlag van 't meest
onverdachte rood wappert, ik herinner aan Domela
Nieuwenhuis, is de Kath. Soc. Actie geprezen als
voorbeeld-organisatie voor welke partij ook. Om
zich op dit hoogtepunt te handhaven is meewer
ken van allen, gevolg van zich wèl bewusten plicht,
een eerste eisch. Een instelling van zulk een om
vang en breedwerkeuden invloed kan niet van
Hoogerhand de menschen als nuttig worden op
gedrongen, maar moet leven door de warme be
langstelling eu bezielend meestreven van haar
eigen organen. Met zelfvoldoening wordt nog
maar steeds door onze tegenstanders verkondigd,
dat hun strjjdklaroen en vrij uitgesproken meening
den stoot hebben gegeven tot ontwaken uit on
verschilligheid of uit zoete dommeling. De juist
heid is betrekkelijk, maar nu wq eenmaal ont
waakt zjjn en wel in die mate,'dat wq op het
gebied van sociaal werken zelfs waardeering en
eerbied voor ons streven hebben weten af te
dwingen, laten wq nu niet versagen, maar door
een krachtig apostolaat van de besten der onzen
de minder warmbloedigen als krachtige medestrij
ders recruteeren, de plaatselijke afdeeling der
Kath. Soc. Actie ten heil I Zjj een overweldigend
groote opkomst ter vergadering op morgen-avond
daarvan een eerste uiting I
M. M. v. V.
RUSLAND,
ln het proces wegens de overgave van Port-
Arthur, tegen generaal Stolsel en drie zjjner onder
bevelhebbers, heeft de verklaring van een der be-
scbuidigdigden, generaal Smirnof, veel opschud
ding verwekt. Hjj zeide, dat, als men indertjjd de
posities van Kingtsjow had willen behouden, de
geheele vierde divisie had moeten worden opee
ofl'erd.
Generaal Smirnof verklaarde verder, dat hjj
Port-Artur met vjjf regimenten had kunnen ver
dedigen.
Verscheiden getuigen, die bjj bet beleg vau
Port-Arthur tegenwoordig waren geweest, ver
klaarden, dat een groote moedeloosheid onder de
troepen heerschte.
De leden der redactie van 3 Russische op
positie bladen, ten getale van 39, zjjn eergisteren
gearresteerd. Deze bladen zijn de sSevodma", de
t>So vremennaya", dagbladen, en tiet weekblad
»Svodobmann Svobodnaya'.'
De gevangenen zouden beschuldigd zijn, den
generalen staf te vormen van de Sociahsiiseh-
revolutionnaire partjj. Menj weet echter, dat
verscheidenen der gearresteerde redacteurs mets
met de revolutionnaire beweging te maken hebben.
Volgens een andere lezing, zouden de39txeeren
betrokken zjjn bjj een zaak van valsche bankbil-
jetten-fabrikatie.
DUITSCHLAND,
De »Berl. Lok. Anz." verzekert, dat de gezond
heidstoestand van Harden ia de laatste dagen met
verbeterd is. Harden koestert echter den wensch
toch Donderdag bjj de behandeling van zqn pro
ces tegenwoordig te zjjn.
FRANKRIJK.
De Kamer van afgevaardigden heefc gisteren de
Algerjjnsche begrooting aangenomen. Daarna heeft
zij, bjj art. 3, de discussie hervat over het voor
stel tot verdeeling der kerkelijke goederen. Zq
beeft met 352 tegen 184 stemmen een amende
ment aangenomen, door de commissie en de
regeering aanvaard, bevattende dat geen enkele
daad van welken aard ook zal kunnen worden
ingeroepen om reden van godvruchtige stichtingen
voorafgaande aan de wet van 18 germinal jaar X.
Vervolgens heeft zij met 337 stemmen tegen lü7
aangenomen een tweede amendement, bestreden
door de rechterzijde en aangenomen door de
commissie, bepalende tot welke grens deze wet
door de wet van 9 December 1903 kan geïnter
preteerd worden.
gezichten rond te scharrelen, die elkander achter
zijne rug spottend zouden toelachen. En dan
dat lawaai, ach 1 hij hoorde er reeds hier in
huis zooveel van, dat het hoofd hem omliep.
„Neen, voor den drommel. Men zal ook wel
zonder mij klaar komen. Doch als de oude
nu eens ernstig boos werd Welnu des te beter."
Hij voelde zich thans geheel in de stemming,
hem eens ongezouten de waarheid te zeggen.
„Tra la la la la Wat zou daar het gevolg
van kunnen zijn? Misschien de volkomen breuk
tusschen hem en mij Ha ha haDaartoe
heeft die slimme eerlijke vent toch reeds lang
besloten, sedert hij weet, dat Oscar Gawirlo-
witsch met zijn vaderlijk erfdeel aan lager wal
is. Dus vooruit, laten wij er een einde aan maken.
Het is immers alles hetzelfde, zoo lamlendig,
zoo beroerd, dat men er bijna om zou kunnen
lachen. Ha ha ha ha! Toen wierp hij
zich weder op de canapé en steunde en kermde
alsof hij pijn gevoelde. Hij sloot de oogen vast
toe; hij wilde slapen in de eerste plaats over
niets, over volstrekt niets nadenken. Wa irachtig,
hij had rust noodig. De champagne deed nog
zijne uitwerking op hem eu nog altijd meende
hij een zwaren last op den schedel te voelen
drukken, waarmede hij urenlang naar het kaart
spel in de handen van Ludeskoy gekeken had;
het was hem, alsof dat zijn hoofd op hol
bracht, of dat er juist de schuld van was, du
hij voortdurend verloren hid. Afschuwelijke
tegenspoed En dat ging, bij korte afwisseling,
OOSTENRIJK-HONGARIJB.
In de Hongaarsche Kamer besprak gister graaf
Theodoor Batthyany de door den Oostenrqkschen
Rijksraad .aangenomen motie, waarbq de Oosten-
rijksche regeering wordt uitgenoodigd ouder de
aandacht te brengen van de Hongaarsche r gee
ring, dat deze de wet op de nationaliteiten eerljjk
moet toepassen. Hq noemde de aanneming dezer
motie een schanddaad, waarop de voorzitter hem
tot de orde riep. Verder stelde de spreker vast,
dat geen Oostenrqksch minister het woord ge
vraagd heeft om deze motie te bestrqden. Bat
thyany vroeg aan den minister-president zqn
plicht te doen door met de grootste kractit op te
treden, opdat voldoening aan Hongarqe worde
eigenlijk sedert twee maanden maar altijd zoo
door. Het was al te gek
Met den slaap ging liet niet erg. Was het
niet, alsof duizend duivels in die vervloekte
canapé zaten, duivels, die gezworen hadden om
hem te plagen. Hij kon niet gelooveu. d it alles
zoo tegen hem was. Waarom toch vervolgden
hem onophoudelijk zulke domme droombeelden
waarin hein Strömholt en zijn dochter versche
nen. Waarom voelde hij voor een oogenoiiü
lust, den vader onheusch te bejegenen en Elii
te voet te vallen. De oude had duidelijk andere
plannen dan de dochter, eu waarlijk dien ern-
stigen papa, dien doorgrondde hij ten volle.
God weet, wie de uitverkorene zou zijn Oscar
wist in elk geval, waarom de chef tegenover
ziju loszinnig handelen, zoo spoedig een oo^
toedrukte. Strömholt wilde hem des te beter
gelegenheid geven zich geheel te ruïneeren, om
hem dan met meer gerechtvaardigde res -j i
beid te kunnen zeggen: „Gij zult mziea, ma*o
mm! dat ik m.jn kind niet aan een lh xnzm.
mge speler kan geven. Wees zoogoed eu nuk
datje wegkomt!" En zij - Elli? Wistzi'mu-
schieu van dit vaderlijk plan? Keurde j act
goed en speelde zij eveneens hare rol So a wik
'd, d®. ur®P van zijn ergste zwaartille muia
geloofde Oscar er vast aan, maar dan wmr
uo.st hij zich zelveu bekennen, dat. a.s Eui
ue.n werkelijk zijn afscheid had walen 'eve i
zij daartoe reeds meermalen aanleiding ge.ui
hal dooi zijajongste gedrag. Wordt vervolgd.],
■iitnuaiu-nsr.m 'u, i-.„«u