Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
Rechtzaken.
Oorlogsbegrooting.
De heeren Ter Laan en Troelstra hebben twee
amendementen voorgesteldle om art. 22 (sol
dijen) te verminderen met f 11.692.70 2e om het
zelfde art. te verm, met ff7.775.80.
Het eerste amend, bedoelt geen gelden toe te
staan voor de derde herhalingsoefening in 1908.
Het tweede heeft dezelfde bedoeling ten aanzien
van» de landweeroefeningen in hetzelfde jaar.
Tegen den woeker.
Men meldt uit 's-Gravenhage
De Nationale Vereeniging tot bestrijding van
den woeker, heeft ingesteldle. eene commissie
die de werking der crediet- en voorschotbanken
zal nagaan, om te komen tot een »zwarte" en een
vwitte" lijst; 2e. eene commissie, die zich zal
bezig houden met het onderzoek naar de wensche-
ljjkheid en de voorbereiding van plannen voor de
oprichting van spaar- en leenbanken of andere
credietinstellingen door of vanwege de vereeniging.
Deze commissiën hebben het recht zich meerdere
leden toe te voegen en zich in verbinding te stellen
met de comité's en correspondentschappen der
Nationale Vereeniging.
Pro Juventute.
Iemand, bekend met den ongunstigen toestand
van de financiën der Vereeniging Pro Juventute,
in Den Haag, verblijdde deze vereeniging, naar
men mededeelt, dezer dagen met een gift van
duizend gulden.
Middenstandsbond.
Eergisteren vergaderde het hoofdbestuur van
den Middenstandsbond te Nijmegen.
De heer Thjjs Plet werd, na zijn ernstigen on
gesteldheid geluk gewenscht door den voorzitter,
den heer Meeuwsen. De Nederlandsche Bond van
Bierhandelaren en Mineraalwaterfabrikanten, de
Ned. Bond van Rijwielhandelaren en -herstellers,
Amsterdamsche Vereeniging van Vrij Winkelbe
drijf de Amsterdamsche Loodgieterspatroons ver
eeniging, de Nederl. Bond van Stukadoorspatroons
werden als leden aangenomen.
Tal van andere Vereenigingen hebben toetreding
toegezegd.
Een brochure over de werking van het Rijks
bureau naar onderzoek van handelswaren zal ver
schijnen.
De heeren M. v. Hout, Thijs Piet, W. Nieuwen-
hujzen, zullen een commissie vormen tot wijziging
van de statuten.
Nachtarbeid voor bakkers.
Het orgaan der R. K. Bakkersbond meldt dat
door het comité tot afschaffing van nachtarbeid
voor bakkers drie lqsten ter teekening de wereld
zjjn ingezonden. Op de eerste teekenen diegenen
welke voorstander zjjn van absoluut verbod van
nachtarbeid, zoowel voor patroons als gezellen op
de tweede ljjst teekenen zjj welke de vrijheid voor
de patroons wenscben open te laten, dus uitslui
tend afschaffing voor gezellenop de derde ljjst
teekenen diegenen welke tegenstanders zijn van
afschaffing van den nachtarbeid.
Lichtbeeldenavond.
De aangekondigde lichtbeeldenavond werd
gister-avond gegeven in de Bondsgehoorzaaldie
door een vrij verscheiden publiek voor de grootste
helft bezet wa3.
De eerw. pater Jozef Menken, van de con-
cregatie der missionarissen van het H. Hart te
Tilburg, hield zijne voordracht over de missie
in Nieuw:Guinea en op de Key-eilanden, door
tal van lichtbeelden, zoowel gekleurde als zwarte
foto 's verklaard. Vijfjaar geleden is deze missie,
eertijds aan de eerw. paters Jezuieten toever
trouwd, die echter op den duur niet geheel
Ned.-Indië konden bedienen, aan de paters van
het H. Hart opgedragen en werd zij eene aposto
lische prefectuur, waarbij de eerw. pater Nijssen
het eerst tot prefect werd benoemd.
In het eerste gedeelte zijner voordracht zette
de eerw. pater Menken uiteen den toestand in
de dorpen, plaatsen en streken, de zeden, ge
woonten en gebruiken der inboorlingen. Fraaie
foto 's van de missionarissen in dit gebied, kerk
jes en missionaris woningen, inboorlingen en
hunne huizen en huisraad, schoone gekleurde-
foto 's, ook vooral van de heerlijke natuur en
den tropischen plantengroei, verduidelijkten dit
gedeelte zijner voordracht.
Nadat in de pauze het aangekondigde „lief
dadigheidsconcert" was gehouden, dat, naar wij
met genoegen zagen, menig zilverstukje in de
schaal bracht door den missionaris voorgehouden,
werden door pater Menken in het tweede deel
van zijne voordracht de moeilijkheden van het
missionarisleven geschetstmoeilijkheden die
zich doen kennen in de primitieve taal der
inboorlingen, het klimaat, de natuur en het
wispelturig karakter dier natuurmenschen. De
missionaris moet hun veelal nog een nieuwe
taal leeren, daar zij alleen woorden hebben voor
de stoffelijke dingen en aan de abstracte be-
begrippen geen uitdrukking weten te geven. Hij
tracht daarom gewoonlijk eerst de kinderen te
winnen om een nieuw christen-geslacht te kwee
ken en moet zich veelal met den goeden wil
der ouderen tevreden stellen. Hij moet zich van
die wilden zooveel laten welgevallen, zich zoo
veel getroosten en zooveel ontzeggen, wat hij
in de beschaafde maatschappij genoot. Terwijl
de zusters (Franciscanessen van Heythuizen) die
alleen op de hoofdstatie gevonden worden, uit
den aard der zaak bij elkaar blijven, moeten de
mannelijke missionarissen erin berusten slechts
met tweeën te zamen te zijn en missen zij dik
wijls allen beschaafden omvang.
Ook in dit tweede deel der voordracht ver
klaarden verschillende fraaie foto 's het gespro
kene. Verschillende kiekjes van christenen,
catechisten en paters, van zusters- en paters-
scholen, de portretten vooral van de paters,
broeders en zusters, die bij den christen moord
in Duitsch-Nieuw Guinea het slachtoffer van
hun apostolischen ijver werden, werden met
veel belangstelling beschouwd.-
Over het geheel maakte de belangwekkende
voordracht blijkbaar indruk op het aandachtig
luisterend publiek. Niet tevergeefs was dan
zeker ook het beroep dat de eerw. spreker ten
slotte op zijn hoordelen deed, om niet alleen
door hun milde aalmoes, maar ook door hun
vurig gebed het moeitevol werk der missiona
rissen te steunen. Dan zou te eerder voor de
heidensche volkeren van onzen ontzaglijken
Indischen archipel, die nu nog in den Advendts-
tijd verkeeren, het licht opgaan dat in den
heiligen Kerstnacht zoo helder voor de herders
in Bethlehems velden straaldedan zou de
blijde Boodschap des heils door die arme natuur
menschen te gretiger aanvaard en met te meer
liefde opgevolgd worden.
Morgen CZondag^ avond zal pcvt^i MenKen zijne
belangwekkende voordracht tot verminderd
entree herhalen. Mogen er zich dan velen laten
vinden, die nu nog niet aanwezig warenDe
voordracht loont alleszins het gering geldelijk
offer. Bovendien geldt 't ook van deze arme
missie en hare volijverige missionarissen, wel
licht toekomstige martelarenDen arme ge
geven, is Gode geleend.
Gemeentelijke Arbeidsbeurs.
Gevestigd in het Beursgebouw telefar. 244.
Geopend alle werkdagen van 9£ tot 11 uur
voormiddag. Maandag, Dinsdag en Vrijdag
van 8 tot 9 uur 's avonds.
Gevraagde Arbe idskrachten.
halfwas smoutzetter kuipersjongen
halfwas bakker jongens voor haarlabriek
jongens jongen voor sigarenfabriek
kleermakersleerling jongen voor tabaksfabriek
keukenmeid.
Aangeboden Arbeidskrachten,
timmerman halfwas timmerman stoker
machinistjongens voor kantoor zakkenmaker
bakker portier koetsier huisknecht
schipper straatmaker verver halfwas verver
halfwas plaatwerker halfwas bankwerker
grofbankwerker voorslager smidsjongen
smid personen voor lichte werkzaamheden
wasschen aan huis gevraagd schoonmaak
ster naaiwerk aan huis gevraagd dagmeisje
machinebankwerker grondwerkers pakhuis
knecht.
Gevonden voorwerpen.
Aanwezig aan het commissariaat van politie
befje blouse of jas, ring met sleutels, kinderzak.
Terug te bekomen aan de volgende adressen
blauwe werkkiel, J. 'tHart, Rott. dijk 92; gou
den oorbel, T. J. H. Collignon, Maasstraat 19
zilveren manchetknoop, Bjjnen, Lange Nieuwstraat
65 bovendoosje pennen, D. v. d. Swet, Prove
niershuis 26R. K. kerkboekje, W. J. v. Noort,
Hoofdstraat 225; double manchetknoop, T. Troost,
Nieuwe Maasstraat 9; zilveren heeren cylinder-
horloge, J. A. Soesbergen, Oostsingel 84spaar-
zegelboekje, H. van Pelt, Broersveld 142kinder-
portemonnaie met eenig geld, J. v. d. Bil, Oude
Kerkhof l1meisjes hoed, J. Buis, Overschiescbe
weg 156; lederen muilkorf, H. Vlek, Lange Kerk
straat 29koperen dop van den as van een wagen
D. H. Bastiaansche, Pernisschestraat 12.
Mevrouw Wed. II. C. Jausen-Hoppe. -J-
Na een vrjj langdurig Ijjden overleed heden
alhier mevr. de wed. H. C. Jansen-Hoppe, tot
voor korten tjjd lirmante van de zaken onder de
firma H. Jansen Co. gedreven.
Sedert vele jaren regentes van het St. Jacobs-
Gasthuis, toonde zjj niet alleen in dien werkkring
maar over het algemeen een bijzondere toewijding,
in de zorg voor armen en noodlijdenden, die haar
verscheiden zeker oprecht zullen betreuren.
De pogingen van »eenige nering
doenden" om hier weder-invoering der kermis
te verkrijgen wier ernst men geneigd was te
betwijfelen hebben toch tot een aanvankelijk
resultaat geleid.
In eene vergadering, gister-avond 8 ure in het
Verkooplokaal onder leiding van den heer J. M.
Voorhuyzen gehouden, is eene commissie gevormd,
die het vermelde adres nog eenigen neringdoenden
ter teekening zal aanbieden. Na verdere bespre
king in eene nadere vergadering zal het adres
dan aan den Gemeenteraaworden gezonden.
Gister-avond is alhier aangehou-
den A. M., in het »Algem. Politieblad" gesigna
leerd voor f3 boete, subs. 2 dagen hechtenis.
De man betaalde de boete.
Heden-ochtend is een bestelwagen
van de H. IJ. S. M. aan de Kortlandstraat, nabij
do Westfrankelandsche laan, in de sloot geraakt.
Het kostte heel wat moeite het lastig stelletje
weder op het droge te brengen.
UIT BOTTERDAM.
Nadat aan de Beurssteeg en Visschersdjjk te
Rotterdam een aantal panden, alsmede de voor
malige Remonstrantsche kerk gesloopt waren, is
heden een begin gemaakt met den bouw van de
nieuwe Graan- en Schippersbeurs, in verbinding
met de groote koopmansbeurs.
De ramiog van het werk is ongeveer f300.000.
Ongelukken. Woensdagnamiddag had te
Schoorl (N. H.) bij de Zandmennerjj een droevig
ongeluk plaats. Terwijl namelijk de arbeiders
aan het zand laden waren en door het afgraven
het duin hadden ondermijnd, zakte plotseling een
bres zand naar beneden, waardoor een arbeider
S. Snip bedolven werd en later levenloos werd
te voorschijn gebracht. Een paar jaar geleden
had hier iets dergelijks plaats met hetzelfde ge
volg.
Het kindje, dat te Zwolle Donderdagmiddag
tengevolge van het in brand geraken van den
inhalator zulke hevige brandwonden bekwam, is
in het Sophia-Ziekenhuis overleden.
Van een wissen dood gered. De
»Tel', meldt hoe het leven van 30 a 40 Amster
dammers aan een zijden draad heeft gehangen»
van een reiziger op het voorbalkon van een wagen
van lijn 8, waarvan de bestuurder niet zag, dat de
brug over de Nieuwe Heerengracht open stond.
De arendsbllk van gezegden passagier nam kennis
van het gevaar, en in een oogwenk was de wa
genvoerder gewaarschuwd. Een handomdraai
en het voertuig met zjjn kostbaren inhoud stond
stil, vlak voor den afgrond.
Gearresteerd. Twee commiezen aan het
administratiegebouw van de H. IJ. S. M., werk
zaam bjj de afdeeling Vervoer, te Amsterdam zjjn
gearresteerd als verdacht van valschheid in ge
schrifte.
Naar het ïN. v. d. D." verneemt, hadden deze
ambtenaren onder zich de administratie »restitu-
tie-personenvervoer". Een paar dagen geleden werd
door den ambtenaar, belast met uitbetaling van
bedragen, die aan reizigers gerestitueerd moeten
worden, ontdekt, dat de lastgeving tot een der
gelijke uitbetaling valsch onderteekend was. De
handteekeningen van den afdeelingschet en den
onderafdeelingschef waren nagebootst. Deze heeren
werden dadeljjk hiervan in kennis gesteld. Na
tuurlijk werd onmiddellijk begonnen met een onder
zoek op het bureau, waar de restitutieslaten be
handeld worden. Alle commiezen en klerken van
deze afdeeling werden in verhoor genomen en allen
ontkenden schuldig te zjjn aan het gepleegde
misdrijf. Voor velen was natuurlijk dit onderzoek
onaangenaam.
Naar het blad nog verneemt, werd medegedeeld,
dat, indien de schuldigen zichzelf aanmeldden, het
gebeurde niet aangegeven zou worden bjj de
politie. Toch bleven zjj, die de fraude gepleegd
hadden, zwjjgen. Eergisteren werd echter opeens
door de politie medegedeeld bjj de directie der H.
IJ. S. M., dat een ambtenaar zich was komen
aanmelden aan een der bureaux als medeplichtige
aan een gepleegde valschheid in geschrifte. Bjj het
toen nader ingestelde politieonderzoek bekende
spoedig ook een andere commies schuldig te zjjn.
Beide ambtenaren, die gehuwd zjjn, werden daarop
gearresteerd. Door de malversatiën zjjn verschil
lende kleine bedragen ontvreemd. De grootte van
het bedrag, dat verduisterd is, is niet vastgesteld,
doch naar vermoed wordt is het niet bijzonder
groot. Nimmer waren de beide commiezen, die
zich thans in verzekerde bewaring bevinden, van
oneerlijkheid verdacht.
Vergaan? Men meldde ons gisterochtend uit
Terschelling, dat men zich daar ongerust maakt
over het lot van schipper Doume Kooyraan en zjjn
equipage.
In den namiddag meldde ons een vervolgtele-
gram dat Douwe Kooyman schipper op een blazer
was en dat reeds wrakstukken van dat vaartuig
aanspoelen. (N. R. Ct.)
De ontploffing te Palermo. In ons
vorig blad is reeds melding gemaakt van de vreese-
ljjke ramp, veroorzaakt door ontploffing in een
dynamietmagazjjn te Palermo. De ontsteltenis die
er in de stad heerschte, was vreeseljjk. De »Tri-
buna" verscheen onmiddeljjk met een bulletin,
waarin ze sprak van 1000 dooden.
Allerlei geruchten zjjn over het onheil in omloop.
Sommigen beweren, dat de magazijnen der firma
Ajello meer kruit en dynamiet bevatten dan de
wet toestaat, en dat er een clandestien depot van
ontplofbare stoffen voor de anarchisten op na ge
houden werd.
Anderen weer zeggen, dat men in de magazijnen
voorraad had opgedaan, ten einde voor het geval
dat Nasi veroordeeld werd, krachtdadig te kunnen
optreden. Bevestiging van een en ander werd tot
dusver niet verkregen-
Nader wordt uit Paierm nog gemeld
Gedurende den heelen ochtend van Vrjjdag
hebben de soldaten, de pompiers en de burger
wachten het reddingswerk voortgezet. De overblijf
selen van het huis van den wapensmid Ajello en
der naburige huizen, ter lengte van 20 meter,
werden omwoeld. Onder de 43 dooden, die uit de
puinhoopen werden opgedolven, zijn er 15 vrou
wen en 8 kinderen. Twaalf ljjken slechts zjjn
herkend.
De herkenning der andere ljjken zal moeilijk
zijn, want 't geldt hier emigranten uit den vreem
de gekomen. Om de ontploffing te verklaren
veronderstelt men, dat in een naburige fabriek
van vuurwerk een eerste ontploffing heeft plaats
gehad, welke die van Apello heeft veroorzaakt.
Verschillende hotels en naburige magazijnen zjjn
verwoest. De ramp heeft in de stad levendige
ontroering gewekt.
De mijnramp bjj Jacobs Creek. Het
is met een gevoel van beklemming en veront
waardiging, dat velen zullen hebben kennis geno
men van het telegram over een ernstige mijnramp
in Pennsylvanië. Dit is in enkele weken tjjds
het derde vreeseljjke ongeluk van dien aard in de
steenkoolgebieden van de Vereenigde Staten.
Eerst kwam, den 6en dezer, de mjjnramp te
Fairmont in Virgimë, die aan een 400 mijnwer
kers het leven heeft gekost. Toen volgde onge
veer een week geleden een mjjnramp, die een 50
dooden maakte.
En nu weer komt het bericht, dat de Dare-
mjjn, toebehoorende aan de Pittsburgsche steen-
kolenmaatschappjj en gelegen bjj Jacobs-Creek aan
de lijn PittsburgEriemeer, door een ontploffing
is geteisterd. Deze derde ramp dreigt die van
Fairmont in omvang en afschuwelijkheid te evena
ren. Worden de uiterst pessimistische berichten
over deze jongste ramp bewaarheid, dan heeft de
Amerikaansche steen kool-nijverheid in twee weken
tjjds een zevenhonderd offers gemaakt. In de Dare-
rajjc bevonden zich op het oogenblik der ontplof'
fing een kleine driehonderd arbeiders, o. w. onge
veer 100 Amerikanen. De overigen waren bjjna
allen Hongaren. De directeur der mjjn, die juist
was afgedaald om enkele gangen te inspecteeren,
is onder de slachtoffers. De ontploffing geschiedde
even voor den middagzjj was zoo hevig, dat zjj
30 K. M. van daar werd vernomen. De mjjn staat,
zooals bjjna altijd bjj rampen van dien aard, in
brand. Deze woedt met zoo groote felheid, dat
het voorshands onmogelijk is, in de schachtope
ningen, die dikke rookwolken uitstooten, door te
dringen.
De Dare-mjjn is een der belangrijkste en ging
door voor een der veiligste en best-ingerichte van
het Pennsylvanische steenkolen-bekken. De onder
directeur moet hebben verklaard, dat zich op het
oogenblik der ontploffing 160 man in de mjjn be
vonden. Een later telegram stelt het aantal op
200 a 250. Maar in enkele buitenlandsche bladen
zagen wjj het aantal opgegeven als 500.
Het ljjkt er wel op, dat de Amerikaansche
steenkoolnijverheid een even beschamende reputa
tie van roekeloosheid en onvoorzichtigheid zal
krijgen als de spoorweg-exploitatie en de fabrieks
nijverheid daar te lande reeds vele jaren be
zitten.
Sa*
Nader meldt men uit Washington, dat de gezant
van Italië van den gouverneur van Louisiana eene
mededeeling heeft |ontvangen, inhoudende dat de
slachtoffers van de mjjnramp geen Italianen zjjn,
maar Bulgaren en Macedoniërs.
Schiedamsche onderwijzerskwestie.
De Hooge Raad vernietigde gister het vonnis
der Rotterdamsche Rechtbank in de Schiedamsche
onderwijzerskwestie. Ongegrond achtte de H. R.
het eerste door de gemeente Schiedam voorgesteld
cassatiemiddel, dat de burgerlijke rechter onbe
voegd zou zjjn te oordeelen over de salarisveror
dening door den onderwijzer tegen de gemeente
ingesteld.
Daaromtrent overwoog de H. R. dat volgens
art. 2 Wet o. d. R. O. bjj uitsluiting tot de ken
nisneming der recbterljjke macht behooren o. a.
alle twistgedingen over schuldvorderingen daartoe
behoort een eisch tot betaling der bezoldiging van
een openbaren onderwjjzer en de vraag of de ge
vorderde som door de burgerlijke gemeente al dan
niet in haar geheel is verschuldigd moet als in
derdaad zjjnde een geschil over een schuldvordering
door den burgerleken rechter worden beoordeeld;
Hiertegen kan niet worden aangevoerd, dat de
betrekking tusschen een gemeentebestuur en een
openbaar onderwjjzer in de eerste plaats is van
publiekrechteljjken aard, omdat hieruit niet volgt,
dat de vordering van den onderwjjzer tot betaling
zjjner bezoldiging, zou ophouden een schuldvorde
ring te zjjn.
Doch het tweede door Schiedam voorgestelde
cassatiemiddel achtte de H. R. gegrond het be
trof de vraag of voor de periodieke salarisverhoo-
ging te Schiedam krachtens de gemeente-verorde
ning dier gemeente in aanmerking komen de tjjd
gedurende welke de later vastaangestelde
onderwjjzer tjjdeljjk een vacature heeft vervuld
dan wel of die tjjd eerst begint van het oogenblik
der vaste aanstellingde Rechtbank te Rotterdam
had het eerste beslist, de H. R. besloot tot het
laatste: art. 26 Wet Lager Onderwjjs bepaalt in
lid 3 dat als diensttjjd in aanmerking komt de
tjjd doorgebracht in dienst, waar het geldt een
onderwjjzer tot bjjstand van het hoofd der school.
Als zoodanig onderwijzer wordt niet beschouwd
hjj, die slechts overeenkomstig art. 32 der wet
ter voorziening in de tijdelijke waarneming eener
opengevallen plaats is aangewezen. Uit niets, nóch
uit de woorden nóch uit de geschiedenis der
Schiedamsche verordening bljjkt, dat de gemeen
teraad van Schiedam te dezen aanzien een van de
wet afwijkende opvatting gehuldigd heeft.
en alleen werd bcboudcn door het sc.herpe OOg
