tads- en iïewesteijjk iNieuw».
H. M. de Koningin-Moeder. De vorstelijke perso
nen werden door het Wilhelmus begroet.
Nadat de vorstelijke personen hadden plaats
genomen, droeg de Duitsche gezant, de heer von
Schlözer in opdracht van zijn Souverein het stand
beeld aan H. M. over.
De Koningin richtte zich onmiddellijk tot den
gezant en hield in de moedertaal de volgende
toespraak
sik verzoek Uwe Excellentie bij Z. M. den
Keizer de tolk te willen zijn van Mijne diepge
voelde dankbaarheid voor dit zoo vorstelijk en
zooveel beteekenend geschenk Mjj door Uwe
tusschenkomst aangeboden.
Ik geef U de verzekering dat Ik de gevoelens,
die Z. M. geleid hebben tot het schenken van dit
standbeeld van onzen gemeenschappelijken voor
vader, hoogelijk waardeer.
Dit standbeeld zal een kostbaar pand zjjn van
de vriendschap van Uwen Doorluchtigen Souve
rein voor Mjj en Mijn Volk."
Na dit antwoord begaf Koningin Wilhelmina
zich naar een op korten afstand van Haar geplaatst
salontafeltje, waarop H. M. door het trekken aan
een koord het kleed, dat het gedenkteeken omhulde,
deed vallen, zoodat het beeld thans voor iedereen
zichtbaar werd.
De Duitsche gezant legde daarna uit naam des
Keizers een lauwerkrans aan den voet van het
standbeeld.
H. M. bezag daarna het gedenkstuk. Het beeld
van Frederik Hendrik verrijst op een hardstfeenen
piëdestal in krijgsmanskleedjj met den veldheer
staf in de eene hand en met de andere aan het
gevest van het zwaard, en het oog. Het is gego
ten uit metaal, dat een lichtgroene weerschijn
afwerpt. De voorzijde van het voetstuk vertoont
zich een gedenkplaat, waarop in gulden letteren
een opschrift ter herinnering aan den geschied
kundigen persoon, wien dit monument wordt
gewijd. Het gezicht van het standbeeld is gericht
naar de zijde van den Leidscben straatweg.
Nadat H, M. de eerewacht had geïnspecteerd
reden de vorsteljj&e personen wederom naar de
stad terug.
Afscheid uuitsehe gezant.
Men meldt uit 's-Gravenhage, 23 Dec.:
De ondubbelzinnige sympathie, welke de naar
München verplaatste Duitsche gezant bij ons Hof,
de heer C. Von Schloezer, en zijne beminnelijke
gade, tijdens hun vijf-jarig verblijf in de residentie
in zeer breeden kring hebben weten te verwerven,
spiegelde zich hedenmiddag af in het staatsspoor-
station, toen Zijne Excellentie en mevrouw te
4 uur voorgoed deze stad verlieten, om, na eenig
loeven in Dresden en Berlijn, naar Beyerens hoofd
stad te vertrekken.
De minister van Buitenlandsche Zaken, de voor
zitter der Tweede Kamer, en een onnoemlijk aan
tal andere autoriteiten, leden van het korps di
plomatique, leden van de beide Hofhoudingen,
dames en heeren uit de kringen der Duitsche
kolonie, bestuurs- en andere leden van de Duitsche
viootvereeniging, te 's-Gravenhage, dames en hee
ren uit de uitgaande kringen der hofstad, het
voltallige personeel der Duitsche legatie, enz.,
enz,, verdrongen zich, eerst in de wachtzaal,
daarna op het perron, om de vertrekkenden, ten
einde op de meest hartelijke wijze afscheid te
nemen van 't vriendelijke echtpaar, dat uit deze
stad zooveel oprechte, vriendelijke gevoelens me-
deneemt en onuitwischbare herinneringen achter
laat. Nooit zag men bij het vertrek van een
diplomaat zulk een belangstellend uitgeleide.
Mevrouw von Schloezer kon het aantal bloem
stukken, dat haar bij deze gelegenheid werd aan
geboden, niet torschen; het vulde voor een groot
deel de spoorwegcoupé.
Zichtbaar aangedaan, namen de gezant en me
vrouw afscheid van allen.
Eenige uren voor het vertrek van den trein
had een deputatie uit de Deutscher Flottenverein
en de Duitsche kolonie den aftredenden gezant,
in het gebouw der legatie, een kunstvol bewerkt
eere-adres aangeboden.
Zooals reeds vroeger is. gemeld, heeft II. M.
de Koningin den gezant heden te 12 uur nog
ln afscheidsaudiëntie ontvangen.
H. M. heeft den heer Von Schloezer het Groot
kruis van de Oranje Nassau-orde verleend.
Staatscommissie Gemcenteflnanciën.
Wij meldden reeds, dat het rapport der Staats
commissie adviseert tot een wijziging der gemeen
tewet ten aanzien eener verruiming van het ge
meentelijk belastinggebied.
Met name worden, naar de »N. R. Ct." meldt,
aangeduid een belasting op de naamlooze vennoot
schappen, uitbreiding der belasting op de ge
bouwde en ongebouwde eigendommen, de heffing
eener zakelijke gemeentelijke bedrijfsbelasting in
den geest van het tegenwoordige straatgeld, en
tevens worden voorgesteld de overdracht op het
Rijk of Rijk en provineie der kosten voor krank
zinnigenverpleging en een uitkeering aan de ge
meenten ten opzichte der traktementen van bur
gemeesters en secretarissen.
Aan het rapport zijn toegevoegd een aantal
afzonderlijke no'as. o.a. door de heeren Treub en
Km. i ''effeim nf-o,md. onder te stellen regelen
aan de 'e siellen regelen, aan de gemeenten van
de personeele en grondbelasting; door den heer
v. Nierop tot verhooging der rjjksuitkeering door
de heeren Heemskerk en Pollema tot wijziging
dier uitkeering, maar naar een stelsel van ingrij
penden aard en met inachtneming van den nood-
stand in de gemeenten.
Voorts zijn nota's ingediend door de heeren
Pollema en Sickenga betreffende de armenzorg in
Friesland en door de heeren Van Nispen tot Seve-
naer en Van Dedem.
Dr. P. Hiddingh. -j-
Te Assen is op 51-jarigen leeftijd overleden dr.
P. Hiddingh, lid van den Raad en lid der Staats
commissie voor den landbouw.
De Middenstand in 1907.
Vanwege de afdeeling Handel van het Dep. van
Landbouw, Nijverheid en Handel, werd tot den
voorzitter van den Middenstandsbond het verzoek
gericht, door den Bond te doen bewerken een
overzicht van den toestand van de grossierderjj en
het winkelbedrijf gedurende 1907, zoo meldt het
orgaan van den Bond.
Het voornemen bestaat om in het begin van
1908 door de bovengenoemde afdeeling Handed en
verslag het licht te doen zien omtrent den toe
stand van handel, nijverheid enz. in Nederland
gedurende 1907.
Behangers en Stoffeerders.
Te Utrecht is Zondag een congres gehouden
van den Behangers- en Stoffeerdersbond, waarin
o. a. een motie werd aangenomen, uitsprekend de
wenschelijkheid van vereeniging met den Meubel-
makersbond. Gisteren werd het congres gevolgd.
De bond telt 14 afdeelingen met 500 leden.
Accijnsgoederen.
Het Stbl' no. 329 bevat een Kon Besl. van den
lOden dezer, tot aanvulling van het Kon. Besl.
van 18 Februari 1905 (Stbl. no. 78), houdende
nadere bepalingen omtrent het vervoer en de
nederlagen van accijnsgoederen in het terrein van
toezicht langs de grenzen.
De burgemeester van Ambt-Almelo.
Men meldt uit Almelo aau de »Tei."
Naar aanleiding der in de raadszitting van j.l.
Dinsdag aangenomen motie, laat het zich aanzien,
dat, indien de burgemeester niet vooraf zijne
excuses heeft aangeboden, geen der Raadsleden
zich eene benoeming tot wethouder zal laten
welgevallen. Hel heeft de aandacht getrokken,
dat het Twentsch Vofksblad (hoofdredacteur mr.
G. J. Sybrandy) in zyn nummer van gisteren
geen melding maakt van de door den Raad aan
genomen motie.
Tragisch ongeluk.
In den winkel van den slager Lensveld, aan
de Hoofdstraat no. 209, kwamen gister-avond, om
a uur de 32-iaricre brandersknecht J. C. Vol, wo-
nende in de Visschersstraat, met zijn zwager om
een stuk worst te koopen. Op hun herhaald geroep
te helpen. Zij dachten dat de baas misschien in
zijn slachtplaats, gelegen in een gang naast den
winkel, zou zijn. Zij begaven zich toen daarheen.
In de slachtplaats had men intusschen gemeend,
dat er volk jn den winkel was. „Toe, jö", zei
baas Lensveld tot zijn knecht, „ga eens kijken
of er volk is". De knecht, de 17-jarige D. H. van
Houten, wonende Hoofdstraat, ging daarop tip
een drafje naar den winkel, een vlijmscherp sla
gersmes voorzich uit in de hand houdend. Onge
lukkiger wijze liep hij in het donkere gangetje
tegen Vol op, waardoor het mes, dat hij in de
hand hield, in diens (Vol's) linker lies drong. Aan
vankelijk liet de bekomen wonde zich niet ern
stig aanzien. Doch toen V. in de slachtplaats
kwam, zakte hij plotseling neer. Men haalde ter
stond dr. Ris, die den man verïond en op wiens
advies hij per brancard naar de echtelijke woning
werd gebracht.
Toen Vol thuis te bed was gelegd, werd zijn
toestand aanmerkelijk ernstiger, zoodat het raad
zaam werd geacht hem naar het Ziekenhuis over
te brengen.
Helaas, hebben alle pogingen, die daar aan
gewend zijn om hem jn het leven te behouden,
gefaald I Vol overleed vannacht reeds om IV2
uur.
Zijn vrouw, die met 5 jeugdige kinderen ach
terblijft, gaat diep gebukt onder dit smartelijk
verlies.
De geheele bevolking op het Hoofd is onder den
indruk van het noodlottig ongeluk en is vol mede
lijden over het beklagenswaardig gezin, dat zich
zoo plotseling zijn zorgzamen kostwinner ziet ont
nomen.
Arbeidsovereenkomst.
De aangekondigde vergadering van de Schie-
damsche Patroonsvereeniging, waarin een lezing
over de wet op de Arbeidersovereenkomst zou
worden gehouden, werd gister-avond in het „Volks
huis" alhier gehouden.
De voorzitter der Patroonsvereeniging, de heer
Th. van Dijk, leidde daartoe met enkele woorden
bij de vergadexing in den heer mr. J. L. I.
Vlaanderen, secretaris van het departement der
maatschappij van Nijverheid te Haarlem, die ze
ker eene specialiteit op dit gebied mocht geacht
worden.
De heer mr. Vlaanderen, daarna zijne rede aan
vangend, schetste eerst jn hoofdzaak de wet op de
Arbeidsovereenkomst als een wet regelende de
verhouding tusschen werkgever en werknemer,
een wet dus waarin sprake is van patroon en
werkman, van bepaalden arbeid en van een zeker
loon. De bepaling dus wie arbeider en patroon
zijn, welke arbeid verricht wordt en wat onder
loon verstaan wordt, moet in deze wet omschre
ven zijn. Arbeidsovereenkomsten op een derge
lijke wet gegrond, kunnen worden aangegaan tus
schen verschillende personen, behalve de gehuwde
vrouw, die de toestemming van haar man be
hoeft, tenzij, zij koopvrouw is, en van minderjari
gen, die de bewilliging van hun vader of voogd
noodig hebben.
De vraag, op welke wijze die overeenkomstig
moeten worden aangegaan, mondeling of schrif
telijk, kon spr. aanstonds in dien zin beantwoor
den, dat 't wenschelijk is, ze schriftelijk aan te
gaan; de kosten behoeven niet af te schrikken,
allerminst den werkman, daar de wet ze ten
laste van den patroon brengt.
De arbeid moet in die overeenkomsten uitdruk
kelijk omschreven worden; want niet bedongen
arbeid is voor het contract niet geldig. Daarom
is 't gewenscht de omschrijving iets ruim te
nemen en bijv. toe te voegen: en alle verdere
werkzaamheden, die hem door den patroon zullen
worden opgedragen.
Inzake het loon bevat de wet tal van bepa
lingen. Over het geheel zijn dat de algemeen
geldende regelen, maar toch met enkele opmerke
lijke uitzonderingen. Zoo bepaalt de wet, dat de
werkman, wanneer hij geen arbeid verricht toch
recht op loon heeft in de volgende gevallen: lo.
wanneer hij tengevolge van een ongeval niet in
regeling of op andere wijze daarin reeds is voor
zien, Zoo is de patroon, wanneer de Ongevallen
wet hem 70 0/0 van zijn loon verzekert, verplicht
de resteerende 30 0/0 aan te vullen zoolang de
tijd der arbeidovereenkomst duurt; 2o. in geval
van ziekte; daarvoor geldende zelfde bepalingen
en wordt dus afgetrokken wat bijv. de werknemer
uft ziekenfonds geniet; 3o. wanneer bijzondere
dringende omstandigheden verplichten niet te ar
beiden, zoo bijv. bij de bevalling der vrouw, wan
neer iemand uit het huisgezin moet begraven
worden; als wettelijke redenen verplichten, bijv.
de gang naar de stembus; jn al deze gevallen
heeft de werkman recht op loon. Alleen kan de
patroon bij overeenkomst een uitzondering op dien
regel maken, maar dit moet dan bepaald bij. schrif
telijk contract geschieden.
In dit verband wordt ook omschreven, waaruit
het loon bestaan kan; 't kan bestaan in geld,
maar ook wel jn andere dingen. Beslist heeft de
wet uitgesloten, dat dit zouden kunnen zijn alco
hol of alcoholhoudende dranken en de gedwongen
winkelnering is daarbij volstrekt geweerd, maar
overigens heeft de wet ruime bepalingen: loon
kan ook zijn gedeeltelijk in voedsel Ier plaatse
van den arbeid versterktkleeren, die de werkman
bij het werk moet dragen; bepaalde hoeveelheden
de eerste levensbehoeften behoorend bijv. brood;
gedeelte van de (stof die verwerkt wordt, bijv.
loon aan breisters; vrije woning of gebruik van
lokalenstalling voor een beestgebruik van werk
tuigen, die de werkman bij zijn arbeid noodig
heeft; onderricht dat, vooral aan den jeugdigen
arbeider wordt verstrekt; al deze zaken kunnen
door het begrip loon omvat worden.
Op het in andere zaken dan hier genoemd
betalen van loon heeft de wet boete gesteld,
die echter niet meer dan een derde van het bedon
gen loon mag bedragen. Ook is verordend, dat
het loon, zelfs al is 't in vreemd geld vastge
steld, in Hollandsch geld moet betaald worden;
alleen voor enkele grensplaatsen met name ge
noemd, is hierop eene uitzondering gemaakt.
Evenzoo zijn bepalingen gemaakt omtrent tijds-
of stukloon en is vastgesteld, dat het loon op
een bepaalden tijd niet op een willekeurig tijd
stip moet betaald worden; voor hen, die min
der dan 14 loon per week verdienen, is bepaald,
dat het loon na hoogstens 14 daag moet betaald
worden; voor hen die meer loon genieten, is eene
groote speling toegestaan. Ook is de loonsbetaling
aan een bepaalden dag gebonden, als dat op Za
terdag is, dan kan er respijt zjn tot Dinsdag,
maar moet er |dan 5 °/o bijbetaald worden en zoo
stijgt de boete voor te late betaling na de eerste
vier dagen telkens in percentage. Voor het geval
het geheele loon nog niet kan betaald worden,
omdat dat eerst na afloop van het werk bekend
wordt, heeft de wet een zeker percentage bepaald.
Wanneer eindigt een arbeidsovereenkomst?
Voor zoover dit niet uit de overeenkomst blijkt
en ze dus voor onbepaalden tjd is aangegaan,
gelden daarvoor zoodanige termen als het plaat-
seljk gebruik aangeeft of, zoo er geen gebruik
is, als het gebruik van de meest nabij gelegen
plaats of de meest overeenkomende arbeid be
paalt. Een opzeggingstermijn van zes weken zal
veelal geldig zijn, maar best is, die termijn in het
contract vast te stellen. Wanneer de werkman
overlijdt, is het contract niet alleen feitelijk, maar
ook rechtens ontbonden, maar met den werkgever
is dit niet het geval: wanneer de patroon over
lijdt, zijn de erfgenamen wettelijk verplicht de
overeenkomst na te komen en voor den tijd daar
van den werkman zijn loon uit te betalen, tenzij
Inj schriftelijke overeenkomst anders bepaald is.
Wat de arbeidsovereenkomst betreft, zitjn er
ook „dwingende redenen," die zoowel den pa
troon als den werkman het recht geven de over
eenkomst te doen eindigen. Zoo kan de patroon
het werk doen eindigen, wanneer de werkman der
wederpartij nadeel toebrengt, de overeenkomst
niet deugdelijk naleeft of niet bekwaam is voor
het werk waarvoor hij is aangenomen, wanneer
hij zich aan diefstal schuldig maakt of anderszins
handelt in strijd met de wet of de goede zeden,
zich zelf of anderen opzettelijk lichamelijk nadeel
toebrengt; in al dergelijke gevallen bij twijfel
ter beoordeeling van den kantonrechter kan
de patroon de arbeidsovereenkomst doen eindi
gen. Wederkeerig kan de werkman den patroon
gedaan geven, wanneer de patroon het loon niet
op tijd voldoet of op andere wijze zijne verplich
tingen tegenover den in- of uitwonenden arbei
der niet nakomt.
Als een waarborg; dat de werkman zijne verplich
tingen tegenover den patroon voldoet, is bij deze
wet ingevoerd het staangeld, dat in enkele vakken,
o.a. hij de bootwerkers, reeds bestaat. Maar de
wet heeft de bevoegdheid van den patroon tot
heffing van dit staangeld vastgesteld. Zoo is be
paald, dat 't nooit meer mag bedragen dan Vxo
per looftsbetaling en dat 't beperkt is tot een
maximum van 12 maal het dagloon. De patroon
is ook gehouden, binnen drie in een Spaar
bank ten name van de werklieden dit staangeld
te beleggen, waarop hij eventueele schade mag
verhalen, 1
Verder werd nog door inl. besproken het col
lectief arbeidscontract, dat door vereenigen van
patroons met vereenigingen van werklieden kan
gesloten worden, zooals bijv. de Juweliersbond
met den Diamantbewerkersbond te Amsterdam
er een heeft gesloten. Van die overeenkomst
wordt wel de werknemer bij niet naleven der over
eenkomst ontslagen, maar de werkgever nietniet
de patroon, maar de patroonsvereeniging die de
overeenkomst sloot, kan die ontbonden zien. liet
sluiten van een collectief arbeidscontract, dat in
vele gevallen wenschelijk is, moet dus op goette
gronden geschieden; de bepalingen van zoo'n con
tract behooren wel overwogen en goed gesteld
te worden.
Ten slotte bevat de wet-nog bepalingen op.
het getuigschrift. Dat getuigschrift mag niets be
vatten wat ten nadeele van den werkman is,
tenzij uitdrukkelijk dit recht is voorbehouden. De
patroon, die gehouden is 't te geven, mag daarin
dus veelal niet de redenen van het ontslag geven
vermelden, maar kan zich die bevoegdheid bij
schriftelijke overeenkomst voorbehouden. Om
trent den duur der arbeidsovereenkomst is nog
bepaald, dat zij niet voor onbepaalden tijd kan
gesloten worden, maar tot hoogstens vjjf jaar is
beperkt.
Hiermede meende spr., voor zoover zijn ge
hoor betrof, de voornaamste bepalingen van de
wet op de (arbeidsovereenkomst uiteengezet te
hebben, zich tot verdere inlichtingen gaarne be
reid verklarend.
Van de gelegenheid tot het stellen van vra
gen, daarna door den voorzitter gegeven, werd
nng Hoor velen gebruik gemaakt. De vragen wer
den door den inleider duidelijk en ter voldoening
van hen, die ze gesteld hadden, telkens beant
woord.
Nog werd door inl. tengevolge van eene bespre
king aan de bestuurstafel uiteengezet, dat ook
dienstboden wel degelijk onder deze wet vallen.
De wet bevat ten deze eenige van de nu bestaande
gewoonten afwijkende regelen. Zoo is bepaald,
dat bij dienstaanbieding niet alleen de moeder,
maai' ook de vader moet medekomen, dat de werk-
gevende partij ook loon moet betalen voor den
duur eener ziekte en voor geneeskundige behande
ling zorgen moet, tenzij uit anderen hoofde daarin
is voorzien.
De vergadering werd daarna door den voor
zitter, met een dankwoord aan den spreker en
onder dank voor de trouwe opkomst, gesloten.
Alex Benner.
Zooals reeds uit de herhaalde aankondigingen
bleek, zal de welbekende firma Benner, te begin
nen Donderdag-avond aanst. een reeks voorstel
lingen met haar bioscope in de Officieren-Vereeni-
ging alhier geven.
De voorstellingen van den heer Benner worden
overal met het grootste genoegen bijgewoond. Zij
geven ongetwijfeld het beste wat op dit gebied
te verkrijgen is. De beelden zijn prachtig. Van
trillingen is daarbij geen sprake en van de nog
hinderlijker flikkeringen wordt niet het geringste
bemerkt. De heer Benner brengt zelf zijn pro
jecties op het doek en heeft daarin als perfect
ontwikkeld technicus de hoogste volkomenheid
bereikt. In den heer Hardlooper heeft hij buiten
dien een uitnemend explicateur gevonden. In het
reuzenpracht-program munten vooral uit de grand
opera Faust en andere geheel nieuwe voorstel
lingen, wijl de heer Benner geen reeds bekende
beelden opnieuw vertoont.
Bljjft de talentvolle ondernemer er zich op
toeleggen een zeer verscheiden publiek zonder
aanstoot te voldoen, zooals hij verzekert, dan
zal hem zeker ook hier de gunst van het publiek
in ruime mate verzekerd zijn. Moge dit reeds
Donderdag aanst. blijken I
Zangvereeniging „St. Cecilia."
Door de geplaatste advertentiën is reeds ge
bleken, dat „St. Cecilia", der bekende traditie
getrouw, ook ditmaal weer in den Kersttijd eene
soirée amusante geeft.
Donderdag aanst., tweede Kerstdag, zal zij in
de Bondsgehoorzaal o.m. opvoeren „De Wonder
dokter", de comische operette van H. Kipper,
die alom waar ze werd opgevoerd, zulk een uit
bundig Sflseeg haxh Wijl jlejze gpj®éa ysm igdefees
u
„vnllr" Wam ookioi aiaoxjacUaü. op(iag6Il OIU lien
staat is to Wörken, toiuzij, door ocxxc wettelijke
Tftn rlp vnnrthrpndealen ran hpf HpH.rgf. mitc E/rji tot
