Dagblad mor Schiedam Omstreken.
Abonneert D op ie
Kiene ScHamde Con
met I rati s Mlistrari MapiM
prijs 10 c. p. weet.0.45p. ami.fl.35 p. 3 mi
3Isle jaargang.
Dinsdag 7 Januari 1908.
No. 9002.
wJ
Ofücieele berichten.
water ijker en roeier.
Gemeentewerken.
Uit de Pers.
FEUILLETON.
Gelouterd.
Buitenlandsch Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS]
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter -
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50
Mi
PRIJS DER ADVERTENTIêNj
Van 16 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 89.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
foepen op sollicitanten naar de betrekking van
Sollicitatiestukken in te zenden aan den Burge
meester voor 15 Januari a.s.
Leveranciers en werkbazen worden er aan
herinnerd dat zij voor leveringen en werkzaam
heden in 1907 gedaan, vóór 15 Januari a. s.
hunne rekeningen moeten inzenden ten kantore
van Gemeentewerken, Korte Haven, alhier.
De Directeur der Gemeentewerken,
G. GERLAGH.
De Kabinetscrisis.
Indenjongstverscbenen staatkundigen brief, no.
5, van de serie 1907, bespreekt mr. S. van Houten
de kabinetscrisis en geeft hij zjjn meening over
de vraag, die op aller lippen is: Wat nu" Maar
in ietwat anderen zin, dan de vraag gedaan wordt
en in den regeeringskring aan de orde is.
Daar vraagt menhoe komen wij aan een
ministerie 7 Wie moeten minister worden 7 Mij
boezemen die persoonskwestiën vooralsnog weinig
belangstelling in. De vragen, die thans mjjn geest
vervullen luiden anders. Zjj betreffen de richting,
in welke wetgeving en administratie onder de
laatste ministeriën zijn geleid. Alles zucht onder
de gevolgen van de bemoeiziekte, plagerige, on-
noodige lasten opleggende wetten van den laatstee
tjjd, als woningwet, leerplichtwet, drankwet en
onder de slechte techniek van militiewet en on
gevallenwet. Hoe raken wjj daar uit 7 Hoe voor
komen wij nog te laatster ure de invoering van
de monsterwet omtrent het arbeidscontract, voor
dat althans de grofste fouten eruit verwijderd zijn
Hoe krijgen wij 'n regeering, die dat, wat Veegens
omtrent de invaliditeitsverzekering, in strijd met
de belofte in het regeeringsprogram, durfde te
bestaan, ook doet ten aanzien van gelijke, even
lichtzinnige beloften omtrent ziekte- en ouder-
domsverzekering Een regeering, die begrijpt, dat
men de ondernemersklasse niet belasten en kwel
len kan, zonder de geheele volksbedrijvigheid in
een toestand van malaise te brengen, die ten slotte
natuurlijk op de arbeidende klasse, als de zwakste,
het zwaarst zal drukken, in den vorm van loons
verlaging, of, als de arbeiders deze door hun or
ganisatie en bedreiging met staking tijdelijk weten
af te wenden, in den vorm van werkvermindering
d.i. toenemende werkloosheid 7 Hoe krjjgen wij
een groepeering van Kamerleden en kiezers, waarbij
een regeering mogelijk wordt, die oog en gevoel
heeft voor vrijheid en algemeen volksbelang en
die de schaduwzijden van ons volksleven trachtte
verbeteren door bevordering van vrije krachtsont
wikkeling en bedrijvigheid, in stede van deze door
onnoodige staatsbemoeiing en plagerijen te kort-
Naar het Hoogduitsch van KARL. ED. KLOPFER,
26)
Hij had moeite om de kamerwanden te zien.
Deze deur moest toch de uitgang naar de
salon zijn natuurlijk, daar recht tegenover
was immers de deur van de slaapkamer en
eene derde was er in de ruimte niet. Maar
was dat werkelijk wel de slaapkamer? Hij
deed eenige schreden in de bedoelde richting.
Toen vielen zijn oogen op een zonderling
voorwerp, dat in de onmiddellijke nabijheid
van de openstaande deur op den vloer lag. De
bjjna tastbare duisternis belette hem dit voor
werp te herkennen. Hij wankelde er heen. en
nu ontdekte zijn starende blik, half verborgen
achter een omgeworpen tafeltje en bedekt door
net afgerukte tafelkleed, het lichaam van een
man.
In de hevigste ontzetting, stiet hij het
omgevallen kleine meubelstuk ter zijde, bukte
en t: ok het bonte tafelkleed weg. Het lichaam
verroerde zich niet. Stijf en lang uitgestrekt
lag het daar in een nachthemd gekleed.
Welks witte kleur nu sch :rp in het maanlicht
uitkwam. „Fedor Davidowitsch", riep Oscar op
haliluiden toon en onwillekeurig, om den be-
wieken Die de hulpbehoevenden steunt door
welgeordende armenzorg, maar zich noch gerech
tigd, noch geroepen acht, de ondernemersklasse
wettelijk cijnsbaar te maken aan hun loontrek-
kenden, met de boven aangewezen gevolgen van
stagnatie van bedrijvigheid en werkloosheid 7
Om den geschetsten boozen geest uit onze wet
geving weder uit te drjjven, vervolgt de schrijver,
moeten wjj de vraag stellenhoe raakte hij er
in 7 De geschiedenis der laatste verkiezingen en
kabinetsformatiën geeft het antwoord.
De meerderheid sedert 1897 werden niet enkel
gevormd als van ouds door een strjjd tusschen
groote richtingen, maar vooral onder de nieuwe
kiezers traden bepaalde groepen met eischen voor
eigen belangen op. De politieke mannen, die bjj
de stembus het meeste succes hadden, waren dien
tengevolge zjj, die het oog er op gericht hielden,
die groepen te vriend te houden door kwistige
beloften van allerlei aard. Twee personen traden
hierbjj in de leidende groepen op den voorgrond,
Kuyper en Borgesius.
De kiezers handelden verkeerd door in hun
lichtgeloovigheid lichtvaardige beloften te ver
trouwen. De hoogste regeeringskringen deelen in
de schuld door de twee genoemde «grootkiezers"
te grooten invloed op het regeeringsbeleid te doen
erlangen.
De grjjze middenstof werd van den een naar
den ander gedreven.
De schrjjver gaat dan na, hoe de jgrootkiezers"
vast zitten op alle gebiedverzekering (die z. i.
mst armenzorg verward wordt), kiesrechtgebied,
oorlogsgebied.
En besluit hjj
Vraagt men mjj nu ten slotte van welke groep
herstel van een regelmatigen toestand kan wor
den verwacht, dan is vanzelf het antwoordvan
de het minst door niet voor vervulling vatbare
beloften gecompromitteerde, de oude liberale groep.
En wel door terugkeer in daden tot de van ouds
beproefde liberale politiek. Daarvoor behoeft zjj
zich slechts krachtdadig te doen gelden, geljjk
gelukkig Tydeman is begonnen te doen door zjjn
rede, waarbjj hij het tafellaken tusschen hem en
het ministerie doorsneed, nu het door zijn voor
stel tot Grondwetsherziening genoeg de deksels
zjjner schotels had opgelicht, om den onsmakeljj-
ken inhoud te doen kennen.
Dat woord heeft nog meer beteekenis bjj de
hangende crisis, dan de afstemming van de be
grooting van Oorlog.
Een minister i e-H eemskerk?
Het «Centrum" schrijft
Zooals wjj nog in een groot deel der oplage
van ons vorig nummer konden melden, zou door
de Kroon aan mr. Heemskerk een opdracht
tot kabinets-formatie zijn gegeven.
Na baar conferentie met den anti-revolution-
nairen partij-leider werden door de Koningin geen
andere staatslieden meer ontvangen.
De afgevaardigde voor Sliedrecht zou dus de
weginglooze te wekken. Doch een koud gevoel
snoerde hem de keel toe. Hij wachtte eenige
seconden - zelf onbewegelijk als een steenen
beeldtoen draaide hij zich langzaam om, naai
de mogelijkheid uitziende, om zich licht te
verschaffen.
Hij kende de kamer goed genoeg om zich,
daar hij nu langzamerhand geheel nuchter was
geworden, spoedig te kunnen helpen. Op het
buffet stond een kandelaar. Hij nam een lucifer
uit zijn doosje en stak twee kaarsen aan Daarbij
beelden zijne vingers evenwel zoo, dat hij er
niet spoedig mede klaar was. Bovendien kostte
het hem zeer veel krachtinspanning, om den
zwaren kandelaar op te nemen en dien op den
groote tafel in het midden van de kamer te
plaatsen. Het flikkeren van beide kaarsen, dicht
voor zijne pijnlijke oogen, m takte het hem in
't eerst onmogelijk naar h -t op den grond lig
gend lichaam om te kijken. Hij wreef zich de
brandende oogen en waagde het eindelijk, weder
naar de deur van het slaapvertrek te zien. En
toen trok een akelig koud gevoel over zijnen
rug. Met een oogopslag had hij erkend, dat het
werkelijk Fedor Davidowitsch was, die daar in
het nachthemd op het tapijt lag en dat dezo
midden in t voorhoofd eene gapende wonde
had.
„Groote Godl wat is er gebeurd?"
Met gevouwen handen zonk hij naast het lijk
op de knieën neer. Voorovergebogen luisterde
hij of de man nog adem haalde maar diens
aanstaande Kabinetsformateur zjjn en wij zouden
dus wellicht krijgen een «vierde ministerie-
Heemskerk", gelijk, terstond na het uitbreken
der crisis, een der organen van Links schreef.
Er zal dan echter een zeer sterk verschil zjjn
met de vorige ministeries van dien naam.
Het optreden van den heer Th. Heemskerk
aan 't hoofd van een Kabinet zou beteekenen, dat
de liberale partjj zich onmachtig gevoelt, het be
wind te blijven voeren.
Niets slechts het ministerie D e Meester heeft
dan gedemissionneerd, maar ook de Linkerzijde
als meerderheid en regeeringspartjj.
Immers, een principieel anti-revolutionnair
staatsman als mr. Heemskerk zal zeker niet zijn
kracht gaan zoeken ter linkerzijde en lijkt evenmin
aangewezen om op te treden aan het hoofd van
een kleurloos Zaken-kabinet.
Een ministerie-Heemskerk komt het inder
daad tot stand beteekent een Rechtsch minis
terie.
RUSLAND,
De behandeling van het Port-Arthur-proces
is wegens ziente van den president van het
gerechtshof tot 10 Januari verdaagd.
De Russische Rijksraad heeft een wetsont
werp aangenomen, betreffende de inwilliging van
een crediet van 15.182 000 roebel voor de leniging
van den nood in de bongerdistncten.
Volgens de «Daily News" laat de gezond
heidstoestand der keizerin-moeder van Rusland te
wenschen over. Zg lijdt aan acute influenza. Een
Zweedsche massagekuur bieek voor haar te ver
moeiend te zjjn en veroorzaakte bjj de patiënte
groote zwakte. Wanneer ze weer een beetje op
krachten gekomen is, vertrekt H. M. onmiddellijk
naar de Riviera.
Een jong meisje vervoegde zich Zaterdag
aan het gebouw van de marine-club te St. Peters
burg en vroeg admiraal Wiren, den commandant
der Zwarte Zee-vloot (die thans getuige is in het
geding tegen Siössel), te spreken. De houding van
het meisje wekte argwaan. Men onderzocht haar
aan den lijve en weldra kwam een geladen revol
ver voor den dag. Het meisje werd onmiddellijk
in hechtenis genomen.
De politie heeft te Kiëf een inval gedaan in
in een vergaderlokaal van anarhisten. Een-en-
twintiganarchisten werden in hechtenis genomen.
Voorts werd beslag gelegd op een groote hoeveel
heid bommen, revolvers, patronen, valsche passen,
revolutionaire schrifturen en een aanzienlijke hoe
veelheid ontplofbare stoffen.
ZWEDEN.
Koning Gustaaf heeft aan een redacteur van
«Aftonbladet" gezegd, dat zjjn besluit om zich
niet te laten kronen geheel uit hem zelf is voort
gekomen. Hjj acht die kroning, door de grond-
borst bleef onbeweeglijk en zijne lippen be
wogen zich niet. Hem aanraken durfde Olfers
nietde hand, die hij daarvoor uitstrekte, trok
hij bevend terug. Waai toe diende ook verder
onderzoek? De wonde in het voorhoofd sprak
maar al te duidelijk. Graaf Ludeskoy was
dood Een poos bleef Oscar zoo geknield,
de handen krampachtig gevouwen, den blik
gericht op het bleeke gezicht van het lijk en
hij voelde, dat hem zelf ook elke bloeddroppel
uit het gelaat geweken was. Nu Kon hij het
verschrikkelijke, het ongelooflijke niet begrijpen.
De man daar was gedood, maar door wien?
Door zijn hand? Barmhartige God! Dan was
dat immers een moord, een lage, afschuwelijke
moord! Hij drukte de handen voor de oogen
en sidderde, Een oogenblik scheen zijn eigen
pols stil te staan en zijn hart onder de ver
lammende werking van deze vreeselijke zelfbe
schuldiging te verstijven. Hijeen moordenaar
Nu gevoelde hij geen spoor meer van dien
duizendmaal vervloekten champagnezijn be
nevelde geest was ontwaakt. De zucht naar
zelfbehoud, het dierlijk instinct, deed hem uit
zijne minutenlange verstijving ontwaken. Met
een wanhopigen blik stond hij op. Mijn God!
was hij hier niet reeds te lang gebleven? Was
dat niet reeds het morgenlicht, dat door de
ruiten scheen? Kon dat nog de maan zijn?
Hij haalde zijn horloge voorden dag en over
tuigde zich tot zijne verwondering, dat het
eerst half drie was. Maar, dan was er niet
wet niet geëischt, overbodig en weinig overeen
stemmende met den geest van den nieuwen tjjd.
De groote kosten, die de plechtigheid meebrengt,
gaven bij hem den doorslag. Op zijn verlangen,
zei de koning verder, is men nu bezig het cere
monieel bij de opening van den Rjjksdag aanmer
kelijk te vereenvoudigen. Wat hem zelf betrof,
niets zou hem liever wezen, dan te leven in een
voud en met weinig uitgaven, maar als koaing
kan hij dat beginsel niet verwezenlijken. Het zou
noeh in het belang van het land noch van het
koningschap zjjn om b|j ofücieele gelegenheden de
gebruiken die tusschen de volken in zwang zjjn
geheel na te laten.
ZUID-AFRIKA,
In Natal is er bljjkbaar oneenigheid achter de
schermen. Nathan, de gouverneur, heeft zjjn
aangekondigde rondreis door Zoeloeland uitgesteld.
Van zekeren kant had men bezwaar tegen dien
tocht, omdat men vreesde, dat de Zoeloes er uit
zouden begrjjpen, dat de rjjksregeering de koloniale
regeering door Nathan liet op de vingers zien.
Anderen vonden 't ongepast, dat Nathan in Zoe
loeland kwam, terwjjl daar nog de staat van beleg
geldt en bjj er dus onder het gezag van kolonel
M'Kenzie, den bevelhebber der troepen, zou komen.
Men wilde in elk geval, dat hjj zjjn reis zou
uitstellen tot alle krijgsverrichtingen afgeloopen
zouden zjjn.
Vrjjdag seinde Reuter uit Pietermaritzburg, dat
het vertrek van den gouverneur uitgesteld is tot
Moor, de eerste minister, van de Kaap terug is,
teneinde, ook met kolonel M'Kenzie. over de
voorgenomen reis een samenspreking te kunnen
houden. Inmiddels zouden de krijgsverrichtingen
stilstaan
Hoe 't met de oplossing van de Aziatenkwestie
gaan zal is, nog niet te voorzien. Zeker is het dat
er nog zeer veel moeilijkheden uit den weg zullen
moeten worden geruimd voor de Amerikanen
tegenover Japan een meer vriendelijke houding
aan den dag zullen leggen.
Roosevelt schjjnt zjjn best te doen om het
Amerikaansche volk, dat in den laatsten tjjd sterk
anti-Japansch gezind is geworden, wat te kal-
meeren. Aan minister Root heeft de president al
vast laten mededeelen, dat aan de Japansche regee
ring kon worden bericht, dat hjj zjjn veto zou
uitspreken over een wet, zoo het Congres die aan
nam, tot wering van Japansche werklieden.
JAPAN.
De «Daily Telegraph" verneemt uit Tokio, dat
de nieuwe politiek ten opzichte der Chineezen van
de Japansche politici mede omvat het leggen van
meer gewicht op het Britsch-Japansch verbond,
welk verbond volstrekt niet van beteekenis is
verminderd tengevolge van het sluiten der Britsch-
meer dan een half uur verloopen, sedert hij
daar beneden aan de deur gestaan had met
het pistool in de hand, dorstende naar wraak.
En nu zou hij er zijn eigen leven voorgegeven
hebben, om dien doode daar weder te kunnen
opwekken 1 O ja, het pistool Waar was dat 7
Dat moest hem het laatste bewijs van zijn
vreeselijk vermoeden geven Met bevende
handen nam hij eene der brandende kaarsen
uit den kandelaar en zocht daarmede over het
tapijt de gansche kamer af. Daar lag het
pistool. Hij nam het op en overtuigde zich
dat de haan neergelaten was. Hij blies in den
loop deze was hol en ledig. Ja, waarlijk, de
kogel, die sedert maanden daarin gezeten had,
bevond zich nu in de hersen van Ludeskoy.
Het wapen ontviel aan zijne hand. Het doffe
geluid op het tapijt deed hem wegkrimpen van
vree3 Hij keek verschrikt om, alsof hjj bang
was. dat de politie reeds achter hem stond, en
den arm naar hem uitstak. Neen, hier kon hij
niet blijven. Hij moest weg, spoedig weg. Nu
dacht hij alleen nog maar aan eigen veiligheid.
Merkwaardig genoegVoor ongeveer een uur
had hij zich vertrouwd gemaakt met het idee
om door een zelfmoord een einde aan zijn leven
te maken toen was het leven hem zonder
waarde geweest en nu nu hij het als moor
denaar voor de wet verbeurd achtte, nu was
het hem dierbaar geworden, nu koesterde hij
de vurige begeerte het tot eiken prijs te redden.
(JSLorii mxoltiL
AMF.RTTCA