Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Het Éne Kantoierecltspliii.
31ste Jaargang.
Dinsdag 10 Maart 1908.
ïSo. 9056
Buitenlandsch Nieuws.
Binnenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
3traat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 30
De brief van keizer Wilhelm.
In het Hoogerhuis is gister de brief van den
Duitschen keizer aan lord Tweedmouth ter sprake
geweest.
Lord Tweedmouth legde ongeveer eenzelfde ver
klaring af als door Asquith 6 dezer was gedaan.
Hij deelde mede, dat hij den Keizer 20 Fe
bruari had geantwoord en voegde er aan toe Ik
verzoek het Huis de verzekering te mogen geven,
dat ik vast geloof, dat de door mij gevolgden weg
goed was en dat die er toe moest leiden, te be
reiken, wat wij allen zoo innig wenschen, n.l.
alles wat in ons vermogen is te doen om de goede
verstandhouding tusschen het Duitsche rjjk en
ons te versterken.
Landsdowne zeide, dat de oppositie Lord Tweed
mouth niet wilde dwingen af te wjjken van zijn
voornemen om de briefwisseling niet openbaar te
maken. Spreker was bevreesd dat Tweedmouth
zijn eigen geheim had verraden ot aan anderen
had toegestaan het in zjjn plaats te verraden en de
uitslag was zoo ongunstig mogeljjk geweest.
Allen, die wenschten, even ernstig als Tweed
mouth dit wenschte, dat de betrekkingen tusschen
Engeland en Duitschland van zoo vriendschappe
lijk mogelijken aard zjjn, moeten het in hooge
mate betreuren, dat dit voorval er toe geleid heeft
de openbare meening te prikkelen en te veront
rusten. De oppositie - aldus ging Lansdowne
voort wenschte niets te doen noch te zeggen
om die geprikkeldheid te verergeren of de ver
legenheid, waarin deze gebeurtenis de regeering
moet hebben gebracht, te vermeerderen.
Lord Rosebery sprak spottend over de dwaze
gevolgtrekkingen, welke uit dit onbeduidende
voorval zjjn gemaakt, en kwam krachtig op tegen
de pogingen van een deel der pers in de twee
landen om een slechte verhouding tusschen de
beide naties te doen ontstaan.
Ook in het Lagerhuis werd de regeering gister
over den brief geïnterpelleerd. Op de gestelde vra
gen antwoordde Asquith, dat hjj niets had toe
te voegen aan zijn mededeeÜDg van Vrijdag, be
halve, dat Lord Tweedmouth onmiddellijk toen
tj s Keizers brief ontvangen had en voor dien
te beantwoorden, dien brief aan sir Edward Grey
ad laten zien, die t met Tweedmouth eens was,
dat die brief geen ambtelijk karakter droeg en
behandeld moest worden als eene particuliere
mededeeling.
Asquith voegde hieraan nog toe: Het is dui
delijk dat er geen kwestie van kan zijn een par
ticuliere en persoonlijke briefwisseling in het Huis
ter tafel te brengen.
SPANJE.
Koning Alfonso is gister van Madrid naar Bar
celona, een broeinest van anarchisten en andere
verdachte lieden, vertrokken.
Men weet, dat van verschillende kanten den
Koning ontraden werd zich daar heen te bese
ven. 6
De jeugdige Koning heeft echter gemeend, toch
zyn plan te moeten doorzetten.
De trein, waarmede hij de reis maakte, vertrok
om tien minuten over zessen. De gebeele ko
ninklijke familie, met uitzondering van koningin
Victoria, vergezelde Z. M. naar het station, waar
hjj begroet werd door de ministers en een groot
aantal generaals en andere officieren. Een ont
zaggelijke menigte juichte den Koning hartelijk
toe.
De minister-president en de minister van Ma
rine vergezellen koning Alfons naar Barcelona.
PERZIë.
Volgens een telegram uit Teheran is Kavam el
Molk Sjirazi Zaterdagochtend in zqn huis in Sjirus
oodgeschoten. Deze misdaad zal waarschijnlijk
een eiad maken aan de troebelen in Sjiras, daar
de vermoorde de voornaamste oorzaak was van de
ontevredenheid in die stad. Dat seint ten minste
de berichtgever te Teheran van de »New-York
Herald
twaalf ure in de residentie aangekomen, ten einde,
geljjk gemeld is, enkele dagen de gast te zijn van
H. M. de Koningin-Moeder.
H. M. de Koningin Emma begroette den Vorst,
Haren verwant, op het plankier voor de koninklij
ke wachtzaal, waar Z. M. eveneens verwelkomd
werd door de prinses van Teek.
Tot deze ontvangst, uitsluitend door verwanten,
bepaalde zich de begroeting van Z. M., wiens
komst zooals men weet, uitsluitend een familie
bezoek geldt.
De Koning reisde in een salonwagen van de
Wurtember^sche spoorwegmaatschappij en was
vergezeld van slechts éen heer zijner hofhouding.
In gesloten rijtuig reed de vorstelijke familie
naar het paleis van H. M. de Koningin-Moeder-
De komende regeringsverklaring.
De speciale Haagsche correspondent van de
ïLeeuw. Ct.", Haganus, schreef gisteren
Naar ik heden, van doorgaans welingelichte
zijde verneem, zou het nieuwe Kabinet by het
eerste ontmoeten der Kamer in bare verklaring
zich principieel aanmelden als een rechtsch Kabi
net, zonder echter voor de nog loopende zittings
periode een zekere concentratie-politiek den weg
af te snijden.
Grondwetsherziening zal in uitzicht worden
gesteld met huismanskiesrecht als grondslag.
Wetsvoorstellen, waarin een en ander geformu-
leerd, zouden de Kamer eerst tegen het afloopen
der 4-jarige periode bereiken en den feitelijken
inzet vormen voor de Dgroote" verkiezingen. Tot
dat tijdstip zou het Kabinet baar taak afbakenen
tot arbeid, welke een conciliante samenwerking
der verschillende partijgroepen niet onmogelijk
maakt, en het regeeringsprogram van een rechtsch
Kabinet niet in het gedrang kan worden gebracht.
Tweede Kamer.
Naar men verneemt, zal na afloop van de deze
week te houden openbare vergadering van de
Tweede Kamer, bebalve de reeds genoemde wets
ontwerpen, nog in de afdeelingen worden onder
zocht het wetsontwerp (no. 245) tot goedkeuring
van het protocol, den 19en December 1907 te
Brussel gesloten nopens toetreding van Rusland
tot de op 5 Maart 1902 te Brussel gesloten
overeenkomst betreffende de suiker belasting.
De Koning van Wurtemberg te 's-Gravenhage.
Z. M. koning Wilhelm II van Wurtemburg is
gisterochtend per Staatsspoor ten ongeveer half
Minister Idenburg en minister Fock.
De »Java-Bode" schrjjft
Met onverdeeld genoegen is in ambtenaars
kringen vernomen dat de tegenwoordige gouver
neur van Suriname, de heer A. W. F. Idenburg,
die £e voren reeds een drietal jaren het ambt van
minister van Koloniën bekleedde (van September
1902 tot Augustus 1905) de vermoedelijke opvol
ger zal wezen van den tegenwoordigen minister,
mr, D. Fock. Veel mesr dan bet groote publiek
weet, zjjn door laatstgenoemde voorstellen, hier
te lande met zorg voorbereid, ter zjjde gesteld,
waarvoor men niet zelden als reden heeft opge
geven de afkeuring, die velen van de denkbeelden
van dien staatsman bij de autoriteiten hier te lande
te beurt viel, waaruit niet zelden onvoldoende
kennis van de Indische toestanden en verhou
dingen doorschemerde. »Zoo werd b.v. het naar
algemeen gevoelen deugdelijke plan, om Java in
drie gouvernementen in te deeleD, door den heer
Fock van de baan geschoven, een maatregel, welke
op den duur toch getroffen zal moeten worden,
met alleen in het belang van de decentralisatie
van het steeds meer intensief wordend bestuur op
dit eiland maar ook om, door inkrimping van
het aantal Europeesche bestuursambtenaren, de
positie van de overblijvende bestuurders te ver
heffen. Ook de wjjze, waarop de minister ook
na de verwerping in de Tweede Kamer van het
wetsontwerp tot onteigening van het particuliere
land Nanggoeng, het vraagstuk tot onteigening
dier landen behandelde, of liever niet behandelde,
waarvoor hjj indertijd als lid van de Staten-
Generaal zoozeer gejjverd heeft, legt geen schit
terend getuigenis at van zjjne werkzaamheid als
staatsman.
Holland (vacature-C. Brunt P.Jzn.) de heer P. J.
Brunt Czn, (Christ.-Hist.) te Woerden.
Atjeh.
De correspondent te Batavia van de „N- R. Ct."
seinde gister:
Eerst gisteren-nacht is een bende van 60 man
ons etablissement te Idi binnengedrongen om wa
pens te rooven. De bende liet 4 dooden en 4
gewonden achter. Wij leden geen verliezen.
Nias.
De correspondent van dë „N. R. Crt." te Ba
tavia seint: j
Stafkapitein Baerveldt is met 4 brigades mare
chaussees naar Nias vertrokken ter verkenning
en pacificatie. i
Mentawei-eilanden.
Uit Batavia wordt aan de „N. R. Ct." geseind:
Luitenant Van Loenen is miet 4 brigades mare
chaussees naar de Mentaweieilanden vertrokken.
Prov. Statenverkiezing.
Door de R.-K. Centrale Kiesvereeniging in het
district Gouda werd gisteren tot definitief candi-
daat gesteld voor de Provinciale Staten van Zuid-
Tietjerksteradeel.
Kerkvoogden der Herv. Gemeente te Nijéga (Tiet-
jerksteradeel) hebben besloten het kerkgebouw
aldaar, met het oog op de verkiezing voor de
Tweede Kamer, voor de sprekers der verschillende
politieke partijen open te stellen, mits met be
hoorlijk vrij debat en de noodjge orde.
Sociale Week.
De dit jaar te Rotterdam te houden Sociale
Week zal uitsluitend gewijld zijn aan de behande
ling der „Sociale Gemeentepolitiek".
Minister Bevers.
Door minister Bevers is per circulaire aan alle
conk".entiën van den H. Vincentius a Paulo ken
nis gegeven van zijn ontslagname als President
van den Hoofdraad der Vereeniging van den H.
Vincentius a Paulo in Nederland. De groote en
zware verplichtingen van bet ministerambt ma
ken het 'hem ten ©enenmale onmogelijk het pre
sidentschap te blijven vervullen.
Het Duitsche oorlogsschip „Moltke".
Het Duitsche oorlogsschip „Moltke" kwam gis
ternacht op de reede te Vlissingen, alwaar het
schip ankerde. Thans ligt bet in de haven.
Nader wordt gemeld, dat de „Moltke" vermoe
delijk acht dagen te Vlissingen zal verblijven.
Middenstandsbanken.
Ds benoemde commissie tot oprichting van een
centrale credietinstelling voor den middenstand
in de noordelijke provinciën, heeft besloten op
verschillende plaatsen in 'het noorden van Fries
land, te beginnen met Leeuwarden, Sneek en
Heerenveen, coöperatieve hulpbanken op te rich-
ten. r
Ongevallenwet.
De Amsterdamsche Expediteurs vereeniging,
vereeniging van werkgevers op scheepvaartgebied,
de vereeniging van werkgevers in het veembedrijf
en de Schuitenvoeders-patroonsvereeniging, allen
te Amsterdam, hebben zich in aansluiting bij de
bekende motie der vereeniging van Nederlaudsche
werkgevers, bij uitvoerig adres gewend tot den
minister van Landbouw, met het verzoek een
commissie te benoemen van onpartjjdige deskun
digen buiten het bestuur der Rijksverzekerings
bank, ten einde een onderzoek in te stelfen naar
de uitvoering en werking der geheele Ongevallen
wet en op grond van den uitslag van dat onder
zoek voorstellen te doen tot verbetering van alles
wat in de practijk verkeerd is gebleken.
„Mercurius"
Door het hoofdbestuur van den Nationalen Bond
van Handels- en Kantoorbedienden Mercurius"
zal op de algemeene bondsvergadering, 4 April
te Utrecht te houden, het volgende werkprogram
worden voorgesteld
a. enquête naar den maatschappeljjken staat der
leden, ter samenstelling van een statistisch bareau
en ter voorbereiding van een verzekering tegen
werkeloosheid van handels- en kantoorbedienden
b. uitvoering der instelling van registers van
goede en slechte kantoren in de afdeelingen van
den Bond
c. actie ter verkjjging van een algemeene invoe.
ring eener jaarljjksche vacantie van minstens 8
achtereenvolgende dagen
d. uitgave en doelmatige verspreiding van het
rapport der commissie tot het ontwerpen eener
model-arbeidsovereenkomst van handels- en kan
toorbedienden. Ia verband met dit punt zal het
bondsbestuur voorstellen, dat de afdeeÜDgen, voor
zoover noodig, oprichten een bureau voor arbeids
recht, terwyl hetzelf een zoodanige instelling in
het leven roepe, in 't bijzonder ten behoeve der
algemeene leden.
Do tijden, waarin Schiedam met een zwarte kool
stond aangemerkt en iedereen afgaf op de dood.
s-ohe jeneverstad,die wegkwijnde door inzinking
der jeneverindüstrie, zijn langzaam, zeer langzaam
voorbijgegaan. Een nieuw tijdperk is aangevan
gen. Wij staan nu op het keerpunt, dat ons geven
zal een nieuw Schiedam, met belangrijke indus
trieën.
Overal, waar men thans hieenblikt, ontwaart
het oog de teekenen van 'hernieuwden opbloei.
Kon vroeger terecht gezegd worden, dat „de
schiïellhieid" van Schiedam's inwoners, die van
Rotterdam hadden groot gemaakt; nu zou men
het kunnen omdraaien en zeggen, dat de groote
energie en de knappe koopmansgeest der Rot
terdammers ons hebben wakker gesdhud. Ünt.
waakt uit den langjarigen slaap is men hier gaan
inzien, dat de ligging van Schiedam, om in aan
merking te komen voor de vestiging van indus
trieel© ondernemingen en de schepping van nieu
we welvaartbronnen, nog zoo slecht niet is.
We zagen in de laatste jaren vele „uitgebro
ken branderijen", overblijfselen van vroegere wel
vaart, teekenen geworden van diep verval, ge
heel verdwijnen. Hier kwam een rij moderne win
kelhuizen. er voor in de plaats; daar rezen ele
gante woonhuizen, voorname fabrieken en maga
zijnen op de grondvesten op. En aan den Maas
kant, die daar zoo afgetrokken, eenzaam ver
laten lag, ziet men nu massale fabrieksgebou
wen, werk verschaffend aan verscheidene hon
derden arbeiders. f j
„Volkshuisvesting" zorgde voor een aantal
nieuwe, uitmuntend ingerichte arbeiderswoningen
en gaat dadelijk weer beginnen met den bouw
van nog een blok dier huizen, waaraan de Le-
hceftc. zich meer en meer doet gevoelen.
Particuliere bouwers hebben ook het hunne
er toe bijgedragen om aan de uithoeken der stad
een beter aspect te geven.
Schiedam kreeg een nieuw Liduinagesticht, door
do milddadigheid van vele aanzienlijke katholie
ken d aargeste ld. Verscheidene naar de eiscthen
des tijds ingerichte schoolgebouwen moesten wor
den opgericht, tengevolge van den snellen aan
was der bevolking.
Verleden week werd de nieuwe Huishoud- en
Industrieschool geopend, waardoor het jongere
geslacht der vrouwelijke bevolking in staat wordt
gesteld zich op verschillend gebied te bekwa
men. Ook voor onze jongens zal weldra een
gebouw worden gesticht, de Ambachtsschool, ge
legenheid biedend van het zoo noodzakelijke vak-
ouderwijs te profiteeren en zich tot degelijke vak
lui op te werken. f
Wie niet blind is, moet erkennen, dat allom
teekenen zijn waar te nemen, dat Schiedam uit
een wegzinking is opgeheven en den weg van
den vooruitgang is opgegaan.
Morgen (Woensdag) zal weer een prachtig ge
bouw voor den publieken dienst worden open
gesteld Een breede schare voorname autoritei
ten zullen zich dan naar de Lange Haven Le
geven, om tegenwoordig te zijn bij de plechtige
opening van het nieuwe Kantongerechtsgebouw.
Schiedam mag trots zijn op dit weelderige ge
bouw want, naar ons een der ambtenaren der
afdeeling „Justitiegebouwen" van het departement
van Justitie verzekerde, is het een der mooiste
kantongerechtsgebouwen van ons land. Onze zegs
man doelde natuurlijk niet op den uitwendigen
bouw, maar op het interieur.
Omstreeks het jaar 1803 werd dit pand, meer
bekend onder den naam van „het huis jget liet
