Htads- en Gewestelijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
bordes", voor rekening van een der voornaamste
ingezetenen, den heer Comelis Nolet, (hij was
de eerste Maire dezer stad, 1808/1811) gebouwd.
Vermoedelijk is het gebouwd door den meester
timmerman Dirk Huygen. In de oude bescheiden
van „Fabricage" vonden we vermeld, dat op 81
Januari 1803 aan dezen toestemming werd ver
leend, in afwijking van bestaande bepalingen, om
de grcote stoep meer naar voren op te trek
ken
Eerst, in 1804 schijnt het huis te zijn voltooid,
daar in het lofwerk van ibiet plafond in de voor-
kamei, links van den hoofdingang, ((thans tot
griffie ingericht) het jaartal 1804 en de
initialen „C. N. L." staan gegrift en ook in de
leedjes op het dak hetzelfde jaartal werd aan-
gc'rotten.
Voor het huis gereed was overleed de echtgè-
nc ote van den heer Nolet, een dodbter vin den
endernemer van de Kaatsbaan in de Plantage,
zoodat hij als weduwnaar het huis met zijn zoon,
den heer Antlhionie Nolet, heeft bewoond.
Nadat de heer Com. Nolet in financieele moei
lijkheden was geraakt, werd het huis bij gedwon
gen verkoop door zijn zoon Anthonie terugge
kocht, die het met zijne beide echtgenooten
de eerste eene Duitsche, de tweede eèn dochter
van Arend van der Burg na zijns vaders
overlijden heeft bewoond. De laatste edbtgenoote
van den heer Antlhonie Nolet heeft nog vele jaren
na het vroegtijdig verscheiden van haar echt
genoot met hare kinderen op het „bordes" ge
woond. Na haar overlijden woonde er nog eeni-
gen tijd hare dodbter, die echter spoedig deze
giootsche woning verwisselde voor een beschei
den optrek, expres voor haar gebouwd, voor bet
klocster aan de Tuinlaan, dat haar echter niet
lang tot woon strekte. i
Toen kreeg het „hooge bordes" nieuwe eige
naars en andere bewoners. De heer A. Beekman,
vroeger directeur onzer Hoogere Burgerschool,
heeft 't een paar jaar met zijn gezin en pensio
nairs bewoond. Laatst was het merkwaardig ge
bouw eigendom van mej. Van der Hegden te
Nijmegen, die 't voor de som van f8000 ver
kocht aan de gemeente Schiedam, welke 't, zoo
als mer weet, in ruil voor het oude kantonge
rechtsgebouw aan de Sdhoolstraat aan het Rijk
afst< nd.
Het merkwaardig huis sdhieen een oogenblik
nog meer historische beteekenis te zullen erlan
gen door het bezoek in 1811 van keizer Napoleon
L Alles was daarvoor reeds in gereedheid ge
bracht; doch de gewelddadige veroveraar kwam
niet. Wel werd hij te Rotterdam ontvangen en
in de Leeuwenstraatsche kerk door pastoor Van
Bcekum uit Schiedam toegesproken; maar de
maire van Schiedam, eigenaar van het bordeshuis,
mocht hem niet ten zijinent zien komen.
In de eerste jaren der negentiende eéuw hééft
het huis met het hooge bordes veelbewogen dagen
beleefd De heer Corn. Nolet, maire in den Fran-
schen tijd, was patriot en aldus lang geen p e r-
son a grata bij de Oranjeklanten, allerminst
to Overschie, die zich door hun onstuimige Oran-
jclieid. deden kennen. Herhaaldelijk weiden dan
ook in den tijd van onze onafhankelijkheidswor
den, „Oranje boven", door woeste benden de
ruiten van het bordeshuis ingegooid, de trappen
van het bordes m£t uitwerpselen besmeurd en
de grootc bel op onrustbarende wijze geluid tot
schrik der dienstboden, die veelal alleen in het
huis vertoefden.
Dat deze gewelddaden in dien feilen bewogen
tijd de hartstochten nog meer deden prikkelen
en iet andere onbezonnen daden vervoerden, is
wel te denken. Zoo trokken op zekeren avond
de knechts uit de branderijen van den heer Noiet
achter het bordeshuis gezamenlijk door de stad,
zingende het lied van de Vlaamscfhe meid, dia
ten strijde trok „voor Napoleon Zijne Majes
teit" (in manskieeren vermomd om haren min
naar te volgen, die in het leger diende). Dat
lied was in dien tijd streng verboden, het zingen
daarvoor werd als op een oproerkreet beschouwd.
Spoedig nadat dat patriottisch lied door Schie
dams straten had weerklonken, kwam de schout
of baljuw met zijne makkers naar het hooge bor
des dat heklommen werd. De groote bel werJ
geluid. Wie is daar riep een bedeesde stem van
binnen. „De wacht, doe open" was het korte
antwoord. De deuren werden geopend en de wacht,
binnentredend, vond in de gang allereerst de van
schrik bewustelooze dienstbode, Jolhanna Zuid-
wijk, die in een naburig vertrek werd gedragen.
Daarna door de groote gang naar de achter
gelegen branderijen gaande, vond daar de wacht
eenige der patriottische zangers, die geboeid en
naar de politiewacht meegevoerd werden. Enkele
bran,dersknechts wisten zich echter aan het vor-
schend oog der gerechtsdienaars te ontrekken en
hielden zich dagen schuil op de meelzolders, waar
zij door de dienstboden van het noodige werden
vcorzien; een of twee wisten zelfs in den avond
van dak tot dak klimmend veilig hun woning te
bereiken.
Ock op andere wijze werd de eigenaar van
liet bordeshuis in de historische gebeurtenissen
dier felle bewogen dagen gemoeid. Herhaaldelijk
weid hij bij het gaan naar en van de Beurs be
moeilijkt. Op zekeren dag stak hij zelfs een lood,
uit een der kleinere ramen getrokken, in den
zak om zich tegen zijne aanvallers te verweren.
Toen men hem op straat meer met aandrang
vroeg, Oranje te dragen, antwoordde hij, wel nu,
ik z a 1 Oranje dragen, stak zich in den winkel
van mej. WahaHeijiligers een cocarde op den
hoed, een strik op de borst, een lint om den
arm er nam nog een cocarde in de hand „voor
zijr. zoon". Aldus getooid, bereikte de heer Corn.
Nclei veilig zijne woning; het- volk uit de bran
derijen, dat met stookijzers achter de poort voor
alle gebeurlijkheden gewapend stond, behoefde
daarvan geen gebruik te maken.
Later, toen de omwenteling van 1813 hare wel
dadige uitwerking deed gevoelen door de vast
stelling onzer Staatsvormen, veranderde ook de
gezindheid van den eigenaar van het bordeshuis.
De beer Nolet deed in zijne ijzergieterij aan de
Buitenhaven twee prachtige liggende herten gie
ten als een geschenk voor koning Willem I, die
'c welwillend aanvaardde. De beide herten strek
ken nog tot sieraad van den ingang van den
Gevers Deynootweg te Scheveningen, waar ze
geplaatsi werden. -
In een bepaalden stijl is het ,jhuis met het
bordes" niet gebouwd. Het komt in bouwtrant
het meest overeen met dien, waarin het gebouw
van den commissaris der Koningin in de pro
vincie Noord-Holland is gemaakt. Laatstgeuoemd
huis is echter zuiverder empire-stijl.
Reeds bij het binnentreden van het nieuwe
kanton gerechtsgebouw ziet de bezoeker, dat het
eertijds met de grootste weelde is ingericht. Een
breede marmeren gang, met een hoogst smaakvol
plafond, een juweeltje van oud-geornamenteerd
stukadoorswerk, leidt naar een groote zaal, waar
de zittingen van het kantongerecht zullen wor
den gehouden.
Deze zaal is gerestaureerd naar den oorspronke-
lijkeri toestand en voortreffelijk ingericht vóórhaar
nieuwe bestemming.
De stoffeering is in overeenstemming met den
stijl der zaal. Een kunstig bewerkt eikenhout
ameublement, waarbij drie in denzelfden trant
uitgevoerde getuigenbanken, miet donker groen le
deren zittingen, geleverd door Maison Drouot te
's-Gravenhage, komt overeen met de architectuur
van het geheel.
Breede pilaren, met sierlijk bewerkte ornamen
ten, geven aan het geheel een waardig aanzien.
Dc mooie zwart marmeren schoorsteenmantel, met
zijn fijr, krijtwit-marmeren lofwerk en meesterlijk
gebeeldhouwde figuren, is een pronkjuweel van
marmerwerk uit dien tijd. De geheele bouw dezér
zaal verraadt dat hier knappe vaklui eertijds aan
hei. werk zijn geweest. Niet alleen de wanden
zijn ongemeen fraai van architectuur, maar alle
ondeidcelen, zooals deuren en het houtsnijwerk,
trekken ten zeerste de aandacht.
Iir denzelfden gang, die naar deze zaal leidt,
bevinden zich de wacht- en getuigenkainer, het
appartement van den Kantonrechter en de Griffie.
De sierlijke, artistiek bewerkte oude marmeren
schoorsteenmantels in al deze vertrekken zijn
kostbare overblijfselen van handwerk uit het be-
gir. der 19e eeuw. Vooral de schoorsteenmantel
in de wacht- en getuigenkamer, versierd met
precieus gekleurd marmer, dat thans niet meer
te bekomen is, verdient bizondere vermelding.
In de Griffie werden bij de restauratie eenige
schilderstukjes aangetroffen, die, nu zij geheel zijn
schoongemaakt, en opnieuw op hun oorspron
kelijke plaats zijn aangebracht, een mooi effect
maken.
Beven den schoorsteenmantel in de wacht- en
getuigenkamer ziet men ook een aardig schilder
stukje, een allegorische voorstelling, zeer karak
teristiek werk.
In het appartement van den Kantonrechter,
dat smaakvol is ingericht, werden verscheidene
zoet goed gepenseelde doeken te voorschijn gé
bracht en gerestaureerd.
Hot plafond van het vertrek is, evenals dat van
den gang, der zittingzaal en der griffie, vol kunstig
oud stukadoorswerk, waarin de naam „P. Tessa"
staal vermeld. Men leidt hieruit af, dat vermoe
delijk Italianen de vervaardigers van de zoozeer
geroemde plafonds zijn. j 1
Op de tweede verdieping, waarheen men zich
langs een breede eikenhouten trap begeeft, zijn
de lokalen bestemd voor den ambtenaar van het
Openbaar Ministerie, de rijiksveldwacht, het ar
chief enz. f
Twee kamers zijn hier in hun oorspronkelijken
toestand gehouden. Het behangsel, dat de wan
den siert, is nog uit lang vervlogen tijden en
geeft dezen vertrekken door zijn typische kleuren
en oude voorstellingen een gezellig aanzien.
Een gedeelte van het gebouw is tot congierge-
woning ingericht. Daar in openbare rijksgebou
wen dc woning van den congierge gesepareerd
rr.oet zijn van het voor den dienst bestemde ge
deelte, is genoemde woning geheel van nét ge-
houw afgesloten, met een specialen toegang ter
linkerzijde van het pand.
Het sous-terrain is dienstbaar gemaakt voor
beTging van archief-stukken, fietsenbergplaats, oe-
poneerkamer voor inbeslag genomen overtuigings
stukken enz.
Het restauratiewerk werd in 27 weken uitge
voerd. onder leiding van den opzichter der jus-
tili('gebouwen, den heer Jac. W. v. d. liem.
De heer L. van Eijik is de aannemer van de
verbouwing en het timmerwerk geweest. Aan den
heer La Rivière te Rotterdam was de uitvoering
van hel. fijne schilderwerk opgedragen, terwijl de
plafond^ gerestaureerd werden door de firma Jur-
gens te Dordrecht.
De heer Stalhlie, Lange Kerkstraat alhier, le- j
vei de het gewone verfwerk.
Het steenhouwerswerk en de herstelling van
den zandsteen in de fapade werd toevertrouwd
aan den heer Groeneweg alhier.
Bij de bezichtiging van het pand krijgt men
den indruk dat alles even onberispelijk in orde
is gebracht. Zeker zal ten zeerste worden toe
gejuicht, dat dit zeldzaam fraaie oude bouwwerk
door de goede zorgen der regeering is behouden
gebleven
Olflcieele opening; Kantongerechtsgebouw.
Naar wij vernemen, hebben de uitgenoodigde
ministers en de oud minister Van Raalte bericht
gezonden, dat zjj verhinderd zijn morgen bfj de
officieele opening van het Kaniongerecbtsgebouw
tegenwoordig te zgn.
Meisjesschool.
De Raad heeft in zjjne vergadering op heden
tot hoofd der school voor meer uitgebreid lager
onderwijs (Tuinlaan) benoemd mej. S. A. van
Andel te Goes.
Broeder Framentius. -j-
Nadat heden ochtend in de O. L. Vrouw Visita-
tiekerk de uitvaartdiensten voor den eerw. Broe
der Frumentius in het geheel in rouw gehulde
en door gas- en waslicht overvloedig bestraalde
priesterkoor waren opgedragen, waar, onder de H.
Mis ten 8 ure door deken Coppens gecelebreerd,
het Requiem van Perosi werd uitgevoerd en ook
de oudste leerlingen der scholen tot de H. Tafel
des Heeren naderden werd het stoffelijk hul
sel van den diep betreurden verscheidene ter
laatste rustplaats geleid.
Omstreeks 40 ure bewoog zich de ongewoon
lange lijkstoet langs de Nieuwe Haven naar de
R. K. Begraafplaats. Achter de belde lijkbezor
gers volgde de lange stoet van leerlingen, en oud
leerlingen, zoowel van Rotterdam als van hier,
door de eerwaarde broeders-leeken-onderwij-
zers en de heeren T. J. M Schaap en J. M. Voor-
huijzen, reisgeleiders der Rotterdamsche leerlingen,
begeleid, met zich voerende een fraai kruis van
bloemen en een tweetal kransen, hieronder nader
te vermelden. Dan volgde de eenvoudige lijkwagen,
waarbij leden der St. Vincentius-Vereeniging als
dragers dienst deden en ten slotte in een drietal
volgrijtuigen een enkel familielid van den betreurde
overledene, de eerw. Broeder-Overste met enkele
broeders, o.a.deeerw. Broeder-overste uit Den Haag,
zeereerw. heeren pastoors en andere leden der
schoolbesturen.
Nadat op de begraafplaats de hoogeerw. Deken
met zijne weleerw. kapelaans Warnink en Vink
al-|officianten zich aan het hoofd van den stoet had
den gesteld, hadden eerst in de kapel de gebrui
kelijke plechtigheden plaats. Daarna schaarde
zicb de breede stoet van rouwdragenden, waaron
der ook de heeren dr. Vinkesteyn en F. A. C.
Lechner, als vertegenwoordigers der plaatselijke
commissie van toezicht op het lager onderwijs, en
meerdere bestuursleden der St. Willibrordus-Stich-
ting om de groeve, waarin het stoffelijk hulsel
van hem, die zoovelen ten leering en voorbeeld
was, werd neergelaten. Toen de laatste gebeden
en plechtigheden hier door deken Ooppens met
zijne assistenten waren verricht, werden de wel
sprekende bewijzen van de achting en genegenheid
den betreurden Broeder onderwijzer in zoo
ruime mate toegedragen, op de lijkkist neder
gelegd, allereerst een kruis van fjjne bloempjes,
een laatste huldebewgs van de »dankbare leer
lingen aan hun dierbaren leermeester, Broeder
Frumentius," daarna een fraaie krans met leliën,
een hartelijk lietdebewjjs »aan onzen eerw. Broe
der Frumentius van zjjne Rotterdamsche oud
leerlingen," en ten slotte nog een krans met blanco
linten zwjjgende hulde van een onbekende, wel
licht een niet-geestverwant van den verscheidene,
want Broeder Frumentius telde vele vrienden, ook
zelfs onder onze andersgezinde stadgenooten.
Zoo toonde zich daar het graf van den veelge
liefden overledene met de sprekende bewgzen van
de innige deelneming die zjjn droevig verscheiden
in ruimen kring vond. Zjj het hem gegeven, reeds
het heerlijk onvergankelijk loon te genieten, hun
die anderen geleid en onderwezen zullen hebben,
toegezegd I
Hij ruste in vrede 1
Tot aanvulling van hetgeen wij reeds omtrent
den eerw. Broeder Frumentius meldden, diene,
dat hg, na den 8n September 1885 in bet moeder
huis zgner congregatie te Maastricht te zjjn
geprofest, aldaar en te Veghel eenigen tjjd werk
zaam was, waarna hg circa 23 jaar hier aan de
scholen was verbonden.
De betreurde overledene had, behalve de gewone
onderwgs-, verschillende taaiakten en toonde zich
vooral een uitstekend pedagoog, die hartelijke
liefde voor zgne leerlingen aan gepaste gestreng
heid wist te paren.
St. VincentiHS-Vereeniging-.
De Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo
hield gister-avond haar zestigste jaarlijiksche al-
gemeene vergadering toegankelijk voor weldoeners
en belangstellenden in haar tokaal aan de West-
vest. 1
'Hoewel de statuten dezer vereeniging verbie
den aan hare liefdewerken roemzuchtige open
haarheid te geven, mieenen wiji tocih niet tegen
hare bedoeling te handelen met den indruk weer
te geven die ons ook weder van deze vergadering
bijbleef. 1
'In deze vergadering, waarin de beide verschei-
Jen medebroeders, de heeren P. J. Willems en
A. P. Holterman, die resp. 43 en 52 jaren hunne
beste krachten aan har© liefdewerken wijdden,
namens de.vereeniging dankbaar werden herdacht,
bleek weer hoe ontzaglijk veel goeds door St.
Vincentius ijvervolle navolgers zoowel voor het
geestelijk als stoffelijk welzijn der amen wordt
verricht. Dat daarbij ondank veelal 's werelds
loon blijkt, weerhoudt hun niet, hunne liefdevoile
zorgen te wijden aan zoovelen die niet alleen
uit bun droevige armoede geiholpen, maar ook
mt hun zedelijk verval moeten opgeheven worden.
Mc ge de St. Vincentius-Vereeniging die haar
diamanten jubilee in onze gemeente op zoo be
scheiden wijze herdenkt, nog tal van jaren hare
veelzijdige weldaden in St. Liduina's stede ver
spreiden, zoowel tot heiliging barer leden als tot
verzorging der armen, zooals hare statuten he-
oogenl f
Zuster Maria Regina f.
In het St. Jozefsgestidht aan de Tuinlaan over
leed den 7n dezer de eerw. zuster Maria Regma
(mej. Van Heukelum) in den ouderdom van ruim
41 jaren. j
Den 26n Juni 1866 te Ubbergen bij Nijmegen
geboren, deed zij den 30n Augustus 1897 hare
religieuze gelofte in het moederlhuis der eerw.
Zusters Dominicanessen te Voorschoten en was
daarna te Wehl eenige jaren werkzaam. Nog
slechts vijf maanden hier vertoevend, kwam zij
hier slechts om te sterven.
Moge haar na een verdienstvol leven het eéuwig
loon verzekerd zijin! I
Zij ruste in vrede
Op het werk van de nieuwe brug
over de Buitensluis is gister avond 5^ uur de
werkman H. Muilwgk, wonende Stationsstraat, in
een 3 Meter diepen put gevallen. Een dokter, die
den man geneeskundige hulp verleende, consta
teerde, dat een rib was gebroken. Na verbonden
te zgn, is de man naar zgn woning vervoerd.
UIT HOEK-VAN-HOLLAND.
Onder toezicht van eenige waterstaatsautori
teiten heeft men eergister-middag met de stoom-
reddingboot een proef genomen met olies tor ting
hij boei No. 2, binnen het Noorderfboofd
Behalve een flink met olie gevulde tank had
men ook nog eenige bussen olie meegenomen.
Hoewel men al de olie stortte, behaalde men
toch niet |het verlangde succes, daar de zee niet
ruw genoeg was en ai de olie zee in dreef.
Slaapziekte. Te Hazerswoude is een 72-
jaiige vrouw overleden, na 6 dagen achtereen
geslapen te hebben, zonder tot bewustzijn ge
komen te zijn. In betrekkelijk korten tijd is dat
in die gemeente het tweede geval.
100-j a r i g e. Mevrouw de weduwe Beekman
Schfcltus te Apeldoorn vierde Zondag haar lOOen
verjaardag.
Vergiftiging van drinkwater. Te Win
schoten is gevankelijk binnengebracht de 23-ja-
rige wees Helena Johanna Pragt, van Weerdin-
germond (Gron.), verdacht van het vergiftigen
van twee waterputten aldaar. Beklaagde heeft
bekend.
Uittocht. Men schrijft uit GroningenIn geen
jaren vertrokken in korten tijd zooveel werkzoe
kende arbeiders van hier naar Duitschland als
in Januari en Februari dezes jaars. Aan het Pro
vinciehuis moeten nu reeds meer dan duizend
bewijzen van Nederlanderschap afgegeven zijn.
Eindelijk bericht. De familie De G., te
Beerrster, kreeg Zaterdag-avond van den consul
te Marseille telegrafisch bericht, dat de vermiste
lieer De G. daar was begraven. Wat hem is
overkomen, weet men nog niet. Voor eenige we
ken deelder. wij de vermissing mede.
Een sluwe kippendief, zekere J. K., uit
Losser, bijgenaamd Blauwbaard, is door de ma
rechaussees te Glanerbrugge aangehouden en naar
Almelo overgebracht. Deze maakte er werk van
in de omliggende plaatsen kippen te 3telen, ver
hecht ze dan aan particulieren, waarbij hij de
inrichting der hokken meteen naging en stal ze
dan weer terug.
Een nieuwe neus. Uit Venray wordt aan
de ,.Geld," geschreven: Verleden jaar schreef ik
u, koe de kleine Jean Kemps door prof. Narrath
m hei bezit was gekomen van een nieuwen neus,
teen zgn eigen voorgevel door een paard was
afgebeten. De geheele operatie is éeu kunststuk
geweest van chirurgische vaardigheid. Maar
de k'eine Jean is van een echt, stevig ras, van
eer-, soort, wier huid door weelderigen haartooi
do gel ardheid verraadt.
De nieuwe neus is ongelukkig genoeg moeten
gesneden worden uit een der armspieren van den
kleinen patiënten nu vertoont het aangezette
stul; een prachtige begroeiing van donkerbruine
ha renen het is te voorzien, dat binnen een
paar jaar, menige dandy zou wenschen onder den
neus tc hebben wat Jean erop heeft.
