Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
31ste jaar#aü£
Zaterdag 14 Maart 1908.
;\o. 9U60
EERSTE BLAD.
Het ministerie—Heemskerk
in de Tweede Kamer.
Buitenlandsch Nieuws.
Verspreide berichten.
Binneniand.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, por maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk advêrteeren worden uiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 8a, Postbus no. 39,
Dit nummer bestaat uit twee bladen en een
Geïllustreerd Zondagsblad.
De nieuw opgetreden regeering heeft reeds den
vuurdoop doorstaan. Het ministerie Heemskerk
heeft zich Dinsdag II, aan de Kamer vertoond en
eene verklaring afgelegd, die aau duidelijkheid
fiets te wenschen overlaat en, wellicht juist om
hie oprechtheid, door en mede- en tegenstanders
gunstig is ontvangen. Onder de bekende omstan
digheden moest 't zeker een zwaarwichtig vraag
stuk heeten, eene verklaring af te leggen, die
zoowel ter linker- als ter rechterzijde van de
Kamer gunstig zou worden beoordeeld en eene
vrjj algemeene bevrediging en kalme berusting
zou geven, die een tijdvak van rustig afwachten
zou inluiden.
De verklaring is afgelegd. Het derde christelijk
ministerie heeft de Kamer niet in de onzekerheid
in zake zjjn handelen en streven gelaten. Klaren
wijn heeft minister Heemskerk zijn gasten in de
Tweede Kamer geschonken. Zjjn rede, namens de
geheele regeering uitgesproken, stelt vooral drie
zaken duidelijk in het licht
Eerstens heeft men te doen met een ministerie
der rechterzijde, in welks politieke gezindheid
het zitting nemen van de twee ministers van de-
lensie geen verandering brengt.
Tweedens wenscht het Kabinet bij die rechts-
gezindneid door toepassing zjjner beginselen zoo
veel mogelijk bevrediging te schenken. Principieele
tegenstellingen zal 't niet mogen ontwijken, waar
die zich voordoen. Maar de Regeering meent dat
voor verschillende onderwerpen die rjjp zijn voor
behandeling of aanhangig moeten worden gemaakt,
zonder verzaking van beginselen ook in deze
Kamer voldoende overeenstemming kan worden
verkregen. Het woord »gemeen overleg met de
Staten-Generaal" wordt herhaaldelijk op den voor
grond gesteld. De Regeering is dus bljjkbaar van
plan buiten noodzaak niet strijdbaar optetredep.
Derdens is door de Regeering in deze verkla
ring niet onduideljjk voorgesteld, dat wij hier te
doen hebben met een program bestemd om den
duur dezer wetgevende periode te overleven. Wel
zegt de Regeering aan het slot der verklaring dat
ZÜ °P hit oogenblik meent, geen meer uitgebreid
program te moeten gevendoch het program in
deze Kabinetsrede ontvouwd, bevat zooveel stof
dat daarmede de betrekkelijk korten tijd welke
ons van de periodieke algemeene verkiezingen
Juni 1909 scheidt, meer dan genoeg gevuld is.
Buiten de plannen die van de beide laatst
*°rige ministeriën kunnen worden overgenomen
blijvende de Zuiderzeeafsluiting in overweging
wil de Regeering ter hand nemen eene hef.
ziening van het Strafwetboek ter fce^tr^jding der
openbare onzedelijkheid; subsidieering der bijzon
dere middelbare scholen, reeds in beginsel door de
vorige regeering als juist erkend wjjzigmg der
Gemeentewet ter verruiming van het belasting
gebied der gemeenten in aansluiting bij het voor
stel der Staatscommissie wettelijke bescherming
van den arbeid en regeling der arbeidsinspectie
wijziging der Ongevallenwet en voorbereiding
van eene Invaliditeitsverzekering.
In verband met laatstbedoelde onderwerpen
wenscht de Regeering de Ouderdomsvoorziening
te regelen als een deel der Invaliditeitsverzekering.
Zjj wilde de Ziekteverzekeringswet, die reeds tot
zoovele opmerkingen aanleiding gaf, intrekken.
Mede werden ingetrokken de wetsontwerpen be-
oogende Grondwetsherziening, de heffing eener
Rijksinkomstenbelasting, de instelling van beroeps
raden voor de directe belastingen en de ontwerpen
betreffende den suikeraccjjns ende verhooging
van den accijns op het gedistilleerd.
Dat de Regeering de wet op de verhooging van
den accijns op het gedistilleerd heeft ingetrokken,
mag zeker voor Schiedam een zegen worden
geacht. Deze onsympathieke wet, die zelfs bij de
drankbestrijdersvereenigingen geen genade kon
vinden, zou onzen nijveren zeker niéuwe lasten
hebben opgelegd bij den ontzaglijken druk die onze
hoofdindustrie, bij den herhaaldelijk verhoogden
accijns op het gedistilleerd, toch reeds te verduren
heeft.
Omtrent de vraag op welke wijze versterking
van 's Rijksmiddelen in de naaste toekomst noo-
dig is, is de Regeering nog niet tot overeenstem
ming gekomen. Maar dat die versterking niet zal
kunnen uitblijven, mag men met grond verwach
ten immers de voltooing der sociale wetten is
een der hoofdpunten van het ministerieel program.
De Be«eering blyft't als een eereschuld beschouwen,
de toezeggingen die de Regeering van 1901, door
de omstandigheden gedwongen, niet heett kunnen
uitbetalen, alsnog in deze nieuwe christelijke
aera in te lossen.
Bij dit alles vergeet, het Kabinet Heemskerk
niet, waaraan 'tzjjne geboorte heeft te danken.
De regeiing van 's Lands verdediging blijft zeker
een, zoo niet het hoofdpunt van zijn program in
de naaste toekomst Voor de defentie-kwestie is
behalve de aankondiging van de noodwet, besten
diging van den ouden toestand voor de eerste 7
maanden van 1909 in 't vooruitzicht gesteld. Om
aan bezwaren tegemoet te komen, wil de Regee
ring de onbereden wapens in twee ploegen doen
opkomen. Zij beoogt echter eene ingrijpende her
ziening van de militie-iandweerwet als blijvende
maatregel. Betere kustverdediging wordt nood
zakelijk geacht; doch het groot materiaal zal
beperkt worden om de kosten. Een raad van
defensie wordt in het leven geroepen, waarin met
opperolficieren en vlagofficieren ook burger-ele
menten zullen zitting hebben. In afwachting van
bevenbedoelde wettelijke regeling zal bij konink
lijk besluit iu het meest noodige worden voor
zien.
Deze verklaring, die eindigt met een beroep op
samenwerking, met behoud van wederzjjdsch
beginsel, is over 't geheel in de Kamer zeer gunstig
ontvangen. Allereerst had zich daarover natuur
lijk uit te spreken de algevaardigde die in 1905
het Kabinet samenstelde, maar 't zjjn naam en
zijne pertoonlijkheid niet gaf. Mr. Goeman Bor-
gesius kon 't mr. Heemskerk niet kwalijk nemen,
dat de Kabinetsformatie lang had geduurd. Hij
wist er toch van mee te spreken, zoo moest hij
onder algemeene vroolijkheid der Kamer verklaren-
Slechts begreep bij niet dat Heemskerk hierbij
niet het recept had gevolgd dat hij zelf in 1905
had gegeven, nl. niet zonder meerderheid optreden,
maar zoolang partijen combineeren tot er een
meerderheid gevormd was. Daarop antwooidde
de premier in zijn repliek dat dit slechts een
gelegenheidsrecept was, dat voor den patiënt van
1905 goed was bedoeld, maar in de ziekte van
1907 verkeerd zou werken.
Overigens was de houding van den oud-Kabi
netsformateur even welwiliend als die van den
oud-liberaal unie-man, die bet tafellaken met het
vorige Kabinet doorsneed. Al bleef altjjd nog
eenige sympathie voor de doorgesneden helft
nawerken, toch wilde mr. Tydeman en zjjne poli
tieke vrienden eene waakzame en afwachtende
hcmdmg* tegenover de nieuwe stuurlieden aan
nemen.
Voor den sociaal-democraat, den heer Schaper,
waren dit en het vorige ministerie lood om oud
jjzer. Hij noemde dit ministerie een licht ge
timmerde, een noodloods, en richtte vooral zijn
aanvallen tegen den minister van Buitenlandsche
Zaken, jbr. De Marees van Swinderen, wat hem
een strenge terechtwijzing deed beloopen vanjhr.
mr. de Savornin Lohman, die, hoewel den aange
vallene niet direct als tot de cbristeljjk-historische
partij behoorende, erkennend, zich toch wzsl aan
hem verwant schijnt te gevoelen.
Namens de vrijzinnig-democraten verklaarde de
heer Drucker, dat zjj de ruil van het Kabinet
niet toejuichten maar, waar zooveel dringend om
oplossing vraagt, hoopten, dat samenwerking van
de vooruitstrevende groepen van verschillende
partijen onder dit bewind mogelijk zal zjjn.
Terecht mocht dr. Nolens in de Kamerzitting
op eergisteren constateeren, dat dit Kabinet niet
alleen >une bonne presse", maar ook nune bonne
chambre" had gehad. Zoowel de beoordeeling der
Regeeringsverklaring in de verschillende persor
ganen, bladen van uiteenloopende richting, als
het verloop van het Kabinetsdebuut in de Tweede
Kamer, geeft het ministerieHeemskerk reden
tevreden te zjjn.
De Kabinetsformateur, voorzitter van den minis
terraad, gaf dan ook aan die tevredenheid uiting
in de Kamerzitting op eergisteren door de sprekers
dank te brengen voor de groote persoonlijke
welwillendheid hem betoond. Uitdrukkelijk be
toogde hij intusschen, dat het votum tegen de
Oorlogsbegrooting niets gemeen had met de
voorgestelde Grondwetsherziening. Alleen bekom
mering over 's Lands defensie gaf aanleiding tot
het votum, waarvan de rechterzijde de gevolgen
bereidwillig heeft gedragen. Z»ker zou spr. de
Kabinetsformatie niet op zich genomen hebben
als andere meer bevoegden daartoe bereid waren
geweest. Niet iedere partij der rechterzijde is in
het huidige ministerie vertegenwoordigd wel
echter is met alle voeling gehouden. Door toe
passing van de beginselen der rechterzijde hoopt
dii. ministerie bevrediging te brengen.
Na repliek van den beer Schaper en dupliek
van minister Heemskerk, vulde mr. Talma de af
gelegde verklaring nog aan door de mededeeling
Jat hij juist ter bespoediging van bet tot stand
komen der Ziekteverzekeringswet het tegenwoordig
ontwerp had ingetrokken.
Opmerkelijk is 't zeker, dat de premier in de
gegeven regeeringsverklaring herhaaldelijk spreekt
van de beginselen der rechterzijde en het bijzon
der woord christelijk vermijdt. Teekeiiend ook, dat
waar verklaard wordt dat niet alle partijen der
reehterzjjde in dit ministerie vertegenwoordigd
zijn, jhr. De Marees van Swinderen blijkbaar niet
tot de christelijk-bistorische partij wordt gerekend.
Vatten wij onzen indruk van de verschillende
deelen der Regeeringsverklaring te zamen, dan
meenen w^, dat wy hier te doen hebben met een
Kabinet, dat zonder telkens te sgetuigen" toch
de beginselen der rechterzijde hoog wil houden
en ze in Staats wetgeving wil trachten te belicha-
<3teien. 't Zou ons verwonderen willen wij hier met
een bekend Kamerverslaggever zeggen als deze
negen mannen 't althans tot de eerstkomende
periodieke verkiezing niet zouden uithouden.
RUSLAND.
Eene bloedige botsing is voor gevallen in het
dorp Kolsjoveska, gouvernement Woronesj, tus-
schen boeren en politie. De boeren hiebbn de
gevangenen, door de agenten weggevoerd, bevrijd
De politie vuurde; 9 man werden gedood en 8
gewond
De kleine staat van beleg is verlengd tot 13
October in de steden Jekaterinoslav en Nijni Dnie-
provsk en tot 29 Maart in het gouvernement
Witcbsk.
Bij een onderzoek in de munitiemagazijnen
ie St. Petersburg is men tot de vreemdsoortige
ontdekking gekomen, dat er in steden van de
twintig millioen patronen, die voorhanden moes
ten zijn, slechts vierduizend aanwezig waren
FRANKRIJK.
Na aanneming van een ontwerpbesluit, strek
kende om een inventaris der boschdomeinen van
Frankrjjk op te maken, heeft de Kamer Vrijdag
een interpellatie van den heer Raiberti gehoord,
strekkende op de verzwakkking van de militaire
organisatie door vermindering van het effectief
tengevolge van den militairen diensttijd van twee
jaren. Duitscbland, zeide de beer Raiberti, zal
weldra 648 bataljons hebben tegen 554 Fransche.
Een plotselinge oorlog zou de Fransche troepen
verrassen met de helft van hun effectief aan
cavalerie en bedekkingstroepen. Wij wagen de
verplettering door Duitschland bij de eerste ont
moeting.
De minister van Oorlog, generaal Picquart, heeft
geantwoord, dat de vermindering der geboorten
invloed uitoefent op de vermindering van het
effectief, die echter geen onmiddellijk gevaar op
levert als het effectief benut wordt, zooals 't be
hoort. Duitschland en Frankrijk staan gelijk op
het punt der bedekkingstroepen. Een nieuwe
kaderwet is onderworpen aan de legercommissie,
zal onzen toestand verbeteren. De artillerie zal
mettertijd versterkt worden, de tweejarige dienst
zal de organisatie der revue vergemakkelijken en
het benutten van de jeugdige krachten des lands
bevorderen. Wijzend op Frankrijks vriendschap
pelijke betrekkingen zeide de minister gerust te
zijn over den militairen toestand en wees hij op
de activiteit der Fransche troepen in Marocco.
De eenvoudige orde van den dag is aangenomen,
na verwerping van een voorstel-Raiberti ten gunste
van een extra parlementaire commissie voor de
reorganisatie van het leger.
Weldra zal de heer Deny Cochin, den heer
Pichon, minister van Buitenlandsche Zaken een
vraag stellen met betrekking tot de recente-voor-
stellen in den Balkan en ter zake van de Engel-
sche nota voorstellend de benoeming van een
zelfstandig gouverneur in Macedonië. Minister
Pichon heeft de interpellatie aangenomen en zal
ze op een nader aai te wijzen dag beantwoorden.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
Eergisteren is vonnis geveld in het geding te
gen 45 personen, die betrokken waren geweés't
bij de onlusten, die verleden jaar October in
Csernowa, hebben plaats gejhad. De zuster van
pastoor Hlinka kreeg drie jaren gevangenisstraf;
26 beschuldigden kregen straffen, afwisselend van
acht maanden tot twee jaren gevangenisstraf; de
rest kreeg 6 maanden gevangenisstraf.
Men zal zich herinneren dat de bevolking van
Csernowa zich in October van verleden jaar met
geweld had verzet tegen de inwijding van een
kerkgebouw door den geestelijke van een andèré
plaats. De gendarmen, die den geestelijke bégêlèi-
den, werden door het volk aangevallen. Bij de
vechtpartij tussdhen volk en gendarmen werden
14 Slowakische boeren doodgeschoten.
Keizer Frans Jozef heeft zijn goedkeuring
gehecht aan het plan om te Weenen, ter gele
genheid van. zijn jubeljaar, een optocht te organi
sme ren. Hij heeft beloofd den optocht, die waar
schijnlijk in de tweede helft van Juni zal worden
gehouden, te zullen bijwonen.
ROEMENIë.
D Roemeensche legatie te Parijs déèlt aan de
bladen het volgende mede:
De alarmeerende berichten van sommige bladen
over de boeren-onlusten zijki onjuist. Elk voorjaar
is de vernieuwing van de contracten met de boe
ren aanleiding tot zekere opgewondenheid. Dit
jaar werdt deze nu bovendien verergerd door
de toepassing van de nieuwe wetten. De régéè-
rkig wijdt de noodige aandacht aan den toestand
en heeft voorzorgingsmaatregelen genomen, op
dat men onmiddellijk, in geval van nood, tusschen
beiden zal kunnen treden. De districtcommissie,
belast met de beslechting van de gerezen geschil
len, zullen*deze week haar arbeid aanvangen. Mén
voorziet, dat dit werk geen moeilijkheden zal Op-
opleveren.
De berichten in de bladen blijlven nog steeds
vrij ongunstig luiden. Op vele plaatsen weigeren
de boerin contracten, welke 'bepalingen ér dan
ook iu vervat zijln, te teekenen. De grondeigenaars
wenden zich tot de regeering, met het verzoek
arbenieih. uit Boekowina te mogen aanwerven.
Naar lief vorstendom Moldou zijn drie regi
menten gezonden. r 1
Generaal De Georgis, bevelhebber van de
gendarmerie in Macedonië, is gisterochtend te
Rome plotseling overleden. Hiji was daar met
verlof.
De Servische gezant heeft eergisterén dèr
Porte de nota der Servische regeering betreffen
de den spoorweg van den Donau naar de Adriati-
Zee overhandigd.
Mr. van Zinnicq Bergman.
De toestand van mr. v. Zinnicq Bergman, lid
der Eerste Kamer, blijft onveranderd. Er is weinig
beterschap te bespeuren, zoodat men dan ook
steeds het ergste blijft vreezen. Men kan zich elke
dag voorbereid houden op de ernstigste berichten
hoewel de zieke in de laatste paar dagen zeer
rustig was. Zijn krachten echter nemen steeds
af. W")
R. K. Spoor- en Tramwegpersoneel.
Het R. K. Secretariaat van Spoor- en Tram
wegpersoneel houdt zijne algemeene vergadering
op 26 April te Tilburg in den R. K. Gildenbond.
De Noordz»e-kwestie.
Naar de „Daily Graphic" verneemt, sdhieten
de onderhandelingen voor een overeenkomst bé-