Binnenland.
£tadf*- en Gewestelijk Nieuws.
Koninklijk bezoek te Botterdam.
van het nieuwe Kabinet. Hjj hoopte op vruchtbare
samenwerking tusschen de Eerste Kamer en het
Kabinet en gaf overigens te kennen, dat hg na
de ministerieele verklaring, in de Tweede Kamer
afgelegd, geen aanleiding vond tot een gelijkluidende
verklaring in de Eerste Kamer.
Hierna kwam in behandeling, na goedkeuring
van eenige naturalisatie-ontwerpen, het ontwerp
betreffende toetreding van Rusland tot de
Suikerconventie.
De minister van Financiën beant
woordde het eindverslag, waar hij o.a. wel is
waar betreurde het afzonderlijke tusschen Rusland
en Duitschland gesloten verdrag, doch betoogde
dat de vaderlandsche industrie van dat speciale
tractaat niet veel nadeel zal ondervinden, doch
als er nadeel dreigt door genoemd verdrag zal de
regeering niet nalaten maatregelen voor te stellen.
De minister zeide nog, dat het best mogelijk is,
dat de regeering met een voorstel zal komen tot
verlaging van den suikeraccjjns, zonder equi
valent te zoeken in verhooging van den drank
accijns.
De heer Van der Biesen drong aan op
surtaxeheffing, waarvan niemand nadeel ondervindt
en de Staat slechts voordeel van heeft.
De minister achtte surtaxe niet noodig,
daarbjj opmerkende, dat de vrees, in vroeger jaren
uitgesproken, nooit is verwezenlijkt integendeel,
de beetwortelsuikerfabrikanten maken betere zaken
als vroeger, en overstrooming van Russische sui
ker is niet te duchten.
Het ontwerp werd zonder stemming goedge
keurd.
Koninklijk bezoek aan Zaandam.
Het koninklijk bezoek aan Zaandam op 28 April
zal duren van 10 tot 5 uur. De vereeniging
Oranje Boven, waarvan voorzitter is mr. H. J. C.
van Tienen, lid van Ged. Staten schreef een ver
gadering uit tot voorbereiding der feestelijkheden.
Prins Hendrik.
Z K. H. de Prins der Nederlanden, Hertog
van Mecklenburg, heeft aanvaard het bescherm
heerschap van het XXXe Nederlandscttu Taal- en
Letterkundig Congres, dat van 25 tot 28 Augustus
a. s. te Leiden zal gehouden worden.
directe belasting ter Sumatra's Westkust verder
een rustig verloop zal hebben.
De correspondent van de N. Ct te Batavia seint
o. a.Elf hoofden zijn van Fort de Koek gevan
kelijk naar Padang gebracht. De Bovenlanden
hebben het plan een algevaardigde naar de Konin
gin te zenden.
Jubileum—H. J. de Groot.
Men meldt uit 's Gravenhage
Naar wij vernemen, zullen Woensdag 1 April
verschillende corporatiën den heer H. J. de Groot,
inspecteur van het middelbaar ambachtsonderwjjsi
te 3^ ure in restaurant Royal alhier, complimen
teeren ter gelegenheid van den dag waarop hjj
vóór 25 jaren bij het vakonderwijs in functie trad.
Kiesrecht-vraagstuk.
De Goudsche katholieke kiesvereeniging besloot
29 Maart te adviseeren aan de Centrale kiesver
eeniging in 'i Kamerdistrict Gouda de vragen van
't kiesrechtrapport te beantwoorden als volgt
De Alg. Bond spreke zich uit over de kiesrecht
regeling; een nieuwe regeling wordt gewenscht;
grondwetherziening is niet. urgent grondslagen
kiesrecht niettemin in de grondwet te leggenis
tegen organisch kiesrechtis voor algemeen kies
recht (65 tegen 9 stemmenbestuursvoorstel)
wenscht stemplicht; is voor evenredige vertegen
woordiging acht die evenwel nog niet urgentis
tegen meervoudig kiesrecht; en tegen kiesrecht
van vrouwen.
De vergadering was algemeen van oordeel vrjj
en frank reeds thans van de algemeene inzichten
der leden openljjk te doen bljjken.
R. K. Middenstandsrereeniging'.
Te Bussum is, na een rede van den heer J. A.
A. Verbeek, eene R. K. Middenstandsvereeniging
opgericht.
De Troonopvolger.
De sTemps" van gister-avond bevat een brief
van haar bijzonderen correspondent uit Den Haag
over de Nederlandsche troonopvolging. De corres
pondent noemt het een ernstige kwestie met mo
gelijken internationalen terugslag. Na de kwestie
uitgeengezet te hebben, geeft de correspondent
het resultaat weer van een onderzoek, ingesteld
bjj bevoegde personen, over de kwestie van een
mogeljjke grondwetherziening ten deze en de
richting daarvan. Waar voor drie jaar de kroon
geen bezwaar had tegen het stellen der kwestie
en zelf» aanmoedigde, iou tbans de Koninklijke
oppositie het groote bezwaar zjjn tegen het stellen
en oplossen der kwestie. De correspondent noemt
eenige redenen, die men geeft voor dien omme
keer. Wat de richting der herziening betreft, zou
Van Houten niet afkeerig zjjn van een republi-
keinsche constitutie met een stadhouderschap
Kuyper meende, dat enkel de socialisten een repu
bliek kunnen verlangen. Merkwaardig genoeg,
zegt de correspondent, schjjnt de groep van Bor-
gesius deze meening te deelen. Kuyper zeide nog
aan den correspondent: Waarom zou men niet
Roemenië navolgen, waar de souvereinen zonder
kinderen hun opvolger hebben geadopteerd en reeds
doen consacreeren. De katholieke partjj zou ook
zeer tegen den republikeinschen staatsvorm zijn.
Schaper en Van Kol, in beginsel republikeinen,
achten zich thans de handen gebonden door het
in Nederland bjjna geheel ontbreken van parle
mentair initiatief. Naar aanleiding van de arti
kelen 194 en 197 der grondwet merkt de corres
pondent opdoor thans niet te handelen, stelt
men zich eraan bloot voor een gesloten deur te
komen.
Nederl. R. K. Vakvereenigings-Congres.
Aan de Nederl. en Diocesane R. K. Vaksecre
tariaten en Vakbonden zjj langs deze weg mede.
gedeeld, dat in den loop van den zomer boven ge
noemd Congres zal gehouden worden met toe
stemming van het Doorluchtig Episcopaat van
Nederland.
Deze week vergadert het Voorbereidings-comité
en de volgende week zullen nadere bizonderheden
worden bekend gemaakt aan de aangesloten vak-
vereenigingen.
Het Voorbereidings Comité bestaande o.a. uit;
F. X. W. Bult, pastoor, Barneveld, voorzitter, A.
A. v. Hamersveld, Oude Leliestraat 150, Am
sterdam.
Gisting in Indië.
De correspondent van de »N. R. Crt." te Bata
via seint
Officieel wordt medegedeeldPatrouilles in
Oud-Agam vonden alles rustig. De controleur
Westenenk bezocht het brandpunt der gisting.
Alle familiehoofden waren aanwezig, vroegen ver
giffenis en verstrekten gegevens betrefTende den
aanslag in de belasting
Wie kennis nam van de toelichting op een
vorig telegram zal begrijpen, dat dit zeer gunstige
ambtelijke bericht voor ons niet onverwacht komt.
De krachtige houding door ons bestuur aange
nomen, het onmiddellijk beschikbaar stellen van
troepen, moest tengevolge hebben, dat spoedig van
verder verzet werd afgezien. Had men de zaken
op haar beloop gelaten en daardoor den indruk
gevestigd vab zwakheid, dan zou het misschien
ter Sumatra s AVestkust op het oogenblik er
nders uitzien.
Zooals wjj reeds opmerkten, bestuurt de contro
leur L. C. Westenenk de onderatdeeling Oud-Agam
van de atdeeling Agam der residentie Padangsche
bovenlanden, alwaar, volgens het jongste regee-
ringstelegram juist de houdiDg der bevolking veel
te wenschen liet, zoodat derwaarts troepen moes
ten worden gezonden. De controleur schijnt niet
stil te zitten en onmiddellijk naar het brandpunt
van verzet te zjjn getrokken met het geseinde
gunstige gevolg.
Wij verwachten, zegt de »N. R. Crt.", dat ook
uit de andere streken, waar de bevolking wat
roerig wa-j, weldra even gunstige berichten zullen
komen, en dat de veel bestreden invoering eener
J. W. Ratté. f
Te Leiden overleed in den ouderdom van circa
40 jaren de heer J. W. Ratté, ambtenaar aan het
Centraal bureau der Katholieke Sociale Actie.
De overledene, die sinds de oprichting van het
Bureau, daaraan verbonden was, had als schrijver
en spreker zich een goeden naam verworven in
den lande. Geruimen tjjd was hjj werkzaam bjj
het onderwjjs, waarna hjj, nu vier jaren geleden,
aan de redactie van »Het Centrum" verbonden
werd en vervolgens als ambtenaar naar de K. S. A.
overging.
Man van groote plichtsbetrachting en werk
kracht, is zjjn heengaan, op betrekkelijk nog zoo
jeugdigen leeeftjjd, niet slechts voor zjjn gezin als
een zwaar verlies te beschouwen. De K. S. A.
verliest in hem een trouw en bekwaam ambte
naar, de katholieke partjj een verdienstelijk lid.
Te Rotterdam, waar hjj bjj het onderwjjs werk
zaam was, nam de heer Ratté indertijd een ruim
aandeel aan de stichting en bevestiging der
afdeeling van den Nederl. R. K. Volksbond en
maakte zich ook daardoor zeer verdienstelijk.
(Centr.)
De strijd tegen de pornografie.
Naar het »Nblb. van het Noorden" verneemt, is
door de directie der Staatsspoorwegen een aan
schrijving gezonden aan de directie van den spoor-
wegboekhandel, waarin het openljjk te koop leggen
van eenige tijdschriften in de boekenkast is verbo
den.
Wel is waar mogen deze boeken, indien er naar
gevraagd wordt, verkocht worden, maar zjj mogen
niet tusschen de andere bladen en boeken, welke
in de boekenkast liggen, voorkomen.
Op den index zjjn o. a. geplaatst ïDas kleine
Witzblatt", nFrou-Frou", »Le Rire", en derge
lijke.
Naar het blad verneemt, zal het verbod zich
tot nog meer bladen uitstrekken, tenzjj gezorgd
wordt, dat zjj zich, de illustraties in aanmerking
genomen, niet te veel bloot geven.
Hevige brand in de St. Liduina-straat.
In den afgeloopen nacht ontstond omstreeks
4i/i uur een felle brand in de groote stoombran-
derij „Haynasch" van den heer J. Tak, hande-
lc-nde onder de firma „Branderij en Gistfabriek
„Holland", in de St. Liduinastraat (Franke-
straat).
Vermoedelijk tengevolge van het niet volkomen
zuiver sluiten van den helm op een distilleerketel,
schijnt het vocht uit den ketel te zijn geloopen.
Nadat het met het vuur in aanraking was ge
komen, sloegen natuurlijk de vlammen met gewel
dige kracht overal heen. In minder dan geen
tijd stond de geheel© branderij in lichte laaie.
De nachtploeg, die zich in de branderij bevond,
ha.i ter nauwernood gelegenheid het brandende
pand te ontvluchten.
Reeds enkele minuten voor half vijf werd met
de eerste slang op de waterleiding water gegeven.
Later volgden nog meer materiaal en de stoom-
brandspuit, die allen in werking werden gesteld,
onder leiding van den commandant der brand
weer, den heer Chr. Krijger.
Hoewel de brandweer zeer krachtig het blus
sckingswerk ter hand nam, kon niets meer van
de „Haynasch" gered worden. Alles brandde
schoon uit. Men ziet nu nog slechts de naakte
muren staan, waartusschen verkoolde binten, ge
smolten koperen pijpen, groote puinhoopen enz.
Doordat de brand reeds terstond in alle deelen
der branderij met ongekende hevigheid woedde,
was hij betrekkelijk spoedig geëindigd. Om 51/2
uur was het vuur reeds tot een minimum beperkt.
Natuurlijk moesten nog tot ongeveer 11 uur he
den-ochtend de smeulende puinhoopen nat ge
houden worden, om verder onheil te voorkomen.
De stoombranderij van den heer Tak was een
der grootste hier ter stede. Zij produceerde even
veel als öi/a gewone branderij. De gistproductie
bedroeg 700 K.G. per dag, terwijl 175 H.L. mout-
wijn per week werd gemaakt.
Vandaag konden de gistklanten door den heer
Tak nog worden bediend, maar vanaf morgen
zal zulks niet meer kunnen geschieden, zoodat
het geheele bedrijf stil staat.
Het kantoor en de gistpakkerij, die aan de
branderij1 grenzen, hebben van het vuur weinig
te lijden gehad. Alleen is nogal waterschade aan
gericht.
Bet gebouw en de goederen zijfi geassureerd
op Rotterdamsche beurspolis bij de firma van
Eyck Zn. te Rotterdam.
Daai heden-nacht geen alarm is gtemaakt, wa
ren er slechts weinig menschem bijl den brand
tegenwoordig.
Hel is ons niet recht duidelijk waarom er geen
alarm meer hij brand wordt gemaakt. Zou hier,
evenals r-Rotterdam, de politie dit alarm niet
kunnen maken
Om 12.35 uur kwam het Kon. Echtpaar hier
aan.
De heer A. Dirkzwager, die de ge-
meente metterwoon heeft verlaten, heeft als lid
van den gemeenteraad (district II) ontslag geno
men.
De gemeente-straatmaker F. H. van
Djjk hoopt den 3n April a.s. den dag te herden
ken, waarop hjj gedurende 40 jaren in dienst der
gemeente zal zjjn werkzaam geweest.
Kath. Dagblad voor Leiden.
Men schrjjft uit Leiden aan de »Res".
De voorbereidende werkzaamheden voor de op
richting van een plaatseljjk R. K. Dagblad zjjn
dermate gevorderd, dat 1 Oct. of 1 Jan. a. s. met
de uitgifte kan begonnen worden. Behalve eene
commissie welke daartoe reeds werkzaam was,
moet nu ook het PI. Comité, van de K. S. A.,
waarin ook zitting hebben de heeren mr. Aalberse
en dr. Keesoom, zich er mede inlaten.
Het voornemen bestaat het blad te laten druk
ken bjj een nog niet lang gevestigde R. K. druk
kerjj, welke met het oog daarop zal worden uit
gebreid, en waar dan tevens t>De Voorhoede" zal
gedrukt worden.
UIT DELFT.
B. en W. hebben den raad ter bekrachtiging
voorgelegd een ontwerp-verordening, regelende
het verleenen van pensioen aan weduwen en
weezen van gemeente-ambtenaren.
De gemeente zal jaarlijks aan bet fonds hebben
bjj te passen aanvankelijk rond f 10,000, om allengs
te dalen tot 3/4 pCt. van de som der traktemen
ten.
Donderdag-avond 8V2 uur, zal in het Bonds-
gebouw, de R. K. Kiesvereeniging „Recht en
Plicht,*' vergaderen. Het Kiesrechtrapport zal dan
worden behandeld.
Gister nacht, te half drie, brak te Delft, ten
huize van de wed. Van G., in de Coenderstraat,
brand uit. Door een ruit in te slaan, wist men de
bewoners te wekken, waarna de vrouw en hare
twee kinderen nog tjjd hadden de woning te ver
laten. Een inwonend kostganger moest over de
daken vluchten. Niettegenstaande de brandweer
spoedig ter plaatse was, brandde de woning uit.
Oorzaak onbekend.
Met betrekking tot dezen brand verneemt men
nader, dat de oorzaak in verband wordt gebracht
met inbraak en diefstal, welke voor het uitbreken
van den brand zeer waarschjjnljjk in het perceel
heeft plaats gehad. Verscheidene omstandigheden,
0. a. het vinden van een kistje met geld op den
Van Leeuwenhoeksingel gistermorgen, geven aan
leiding tot dit vermoeden.
De politie is terstond een uitgebreid onderzoek
begonnen.
(Per Telegraaf.)
Vandaag heeft Rotterdam wederom het voor
recht H. M. de Koningin en Z. K. H. Prins Hen
drik binnen haar muren te zien. Dat de Koninklijke
familie in hooge mate belang stelt in deze nijvere
handelsstad, heeft zij reeds menij; maal getoond.
Nu wenschte het Kon. Echtpaar de fabriek
van de firma Allan eens meer nauwkeurig te
bezichtigen en daarna een bezoek te brengen aan
de levendige havens en haveninlichtingen.
H. M. de Koningin was gekleed in een zee
groen toilet en bruine bontmantel; de Prins droeg
de admiraals-uniform.
H. M. de Koningin was vergezeld van de hof
dames barones Van Burmania Rengers en jonk-
vrouwe Van Haersma de With; adjudant graaf
Schimmelpenninckjhr. Van Geen, kamerheer en
particulier secretaris; jhr. Van Reigersberg Ver-
sluys, ordonnans-officier.
Z. K. H. de Prins werd vergezeld van jhr. Van
Suchtelen van de Haare, adjudant van Z. K. II.
Op het emplacement van het station D. P.
waren Je burgemeester mr. Zimmerman, de wet
houders, de hoofdcommissaris van politie en tal
van gemeentelijke en rijksautoriteiten ter verwel
koming van het Vorstelijk Echtpaar aanwezig.
Onder luid „hoera"-geroep der talrijke menigte
die zich voor en in de nabijheid van het station
hal opgesteld, weiden, nadat eenige autoritei
ten aan H. M. en Z. K. H. waren voorgdesteld,
de buiten gereed staande rijtuigen bestegen.
Langs den volgenden weg reden de rijtuigen
nu naar de fabriek van de firma Allan.
Stationsweg, Slagveld, Hofplein, Strooveer, v.
d. Du vn straat, Vijverhofstraat, Teilingerstraat,
Noordsingel W.Z„ Bergweg, Gerard Scholtenstraat,
Jacob Cats straat, Erasmusstraat, Noorderbrug,
Crooswijksche Singel, Boezemsingel, Boezembrug,
Goudsehen Rijweg, Vlietlaan, Oudedijk.
Onderweg werden de rijtuigen enkele malen opge
houden tot het in ontvangst nemen van fraaie
bloemstukken, aangeboden door dochtertjes van
bewoners van het Noorden, o.a. de heeren Loos
en Kolk.
Bjj Allan.
In de fabriek der firma Allan werden zjj ont
vangen door den heer M. H Hoefnagels, die een
kort welkomstwoord uitspraak. Nadat de Koningin
hierop geantwoord had. werden zjj door de fabriek
rondgeleid. Achtereenvolgens werden bezocht
teekenkamer en montagehal, de zagerjj, en de
afdeeling van rollend materiaal. In deze laatste
afdeeling werd H. M. o.a. getoond een tramwa
gen, wier werking werd verklaard en uitgelegd,
waarom deze zoo vlug kan stoppen in geval
van nood. Een en ander in verband met het
ongeval, H. M. in den Haag overkomen.
Vervolgens werden bezichtigd schilderswerk
plaats, machinekamer, ketelhuis, bankwerkerjj,
afdeeling handarbeid en teekenzaal van
rollend materiaal. Vervolgens werd op de boven
verdieping bezichtigd de meubelmakerij, waar de
betimmering van het in aanbouw zjjnde stoom
schip ^Rotterdam" van de Holland—Amerikaljjn
ten zeerste de aandacht trok. Na een kort afscheids
woord werd de fabriek verlaten over het voor
terrein, waar 9 verhuiswagens van de firma Allan,
elk met 2 paarden bespannen, waren opgesteld.
Vooral de mooie paarden trokken de aandacht van
den Prins.
Van de fabriek der firma Allan werd langs Nieuwe
Rubensstraat, Lusthofstraat, Plantageweg, Oost-
zeedjjk, Oostpoort, Oostplein, Molenwerf, Haring
vliet Z.Z., Koningsbrug, Jan Kuitenbrug. Gelder-
schekade, Beursplein, Noordblaak, Vischmarkt en
Leuvehaven W.Z. gereden naar den Ponton
Willemsplein van de »Heen en Weer".
Aldaar begaf het Vostenpaar zich aan boord
van de ïColumbus" van de H.—A. L. en daar
mede werd gevaren naar de terreinen van de
Rotterdamsche Droogdok
maatschappij Prins Hendrik
om aldaar een bezoek brengen.
Bjj de bezichtiging van het droogdok werd het
Kon. Echtpaar ontvangen door den directeur, den
heer N. G. de Gelder. Het zoontje van den
directeur, Gujj de Gelder, bood H. M. een
ruiker orchideëen aan. De president-commissaris
en commissarissen waren mede aanwezig. De pres.
commissaris, de heer B. H. van der Vljjde, ge
leide de Koningin. De directeur vergezelde Prins
Hendrik.
In de havens.
Na het bezoek aan het dok werden enkele
schepen bezichtigd, zoomede de electrische centrale
en de nieuwe dokken.
Vervolgens werd gevaren naar de in aanleg zjjnde
Waalhaven, waar de gemeentelijke inrichting tot
het maken van betonijzeren kaaimuurblokken werd
bezocht. De nieuwe Waalhaven trok in hooge mate
de belangstelling van den Prins. Bjj het bezoek
aan de nieuwe Waalhaven werd het Kon. Echt
paar voorgelicht door de heeren L. Volker en A. C.
Volker uit Siiedrecht. Van hier werd den terug
tocht tusschen gepavoiseerde schepen en sleep-
booten naar de Westerkade aanvaard. Voor het
Park en aan den wal stond een talrjjke menigte.
De landing had plaats aan den aanlegsteiger
aan de Westerkade nabü het Park.
Toen m de rjjtuigen was plaats genomen, werd
langs Westerlaan, Westzeedijk, Pieter de Hoogb-
weg, Heemraadssingel, Mathenesserlaan, Nieuwe
Binnenweg, Eendrachtsweg, Witte de Withstraat,
Schiedamschesingel, Coolsingel, Stationsweg, ge
reden naar het Station D.P.
Alhoewel het weer onbestendig was, een weinig
zonnig, afgewisseld door hagelbuien, was er toch
overal veel volk op de been. H. M. de Koningin
zag er zeer opgewekt uit. De schoolkinderen
hadden vandaag vrjjaf, overal werd druk gevlagd-
Er heerschte een geestdriftige stemming bjj het
vertrek om 5.06 aan het station D. P.
Het Kon. Echtpaar werd door burgemeester
Zimmerman en andere autoriteiten uitgeleide
gedaan.
