Ntadü. en Gewestelijk Nieuws.
de Bond spreke zich uit over de kiesrechtrege
ling;
de Wet-Van Houten is onvoldoende
Grondwetsherziening is niet urgent
Grondslagen kiesrecht, in de Grondwet;
is tegen organisch kiesrecht, omdat het, hoe
behoorlek op papier, in de werkelijkheid aanleiding
zal geven tot vele moeilijkheden, o.m. ten opzichte
van het vaststellen van het steeds wisselen der
grenzen
Gezinshoofden-kiesrecht is geen stap naar orga
nisch kiesrecht;
is voor Algemeen Kiesrecht (algemeene stem
men)
acht Kiesrecht Kiesplicht;
is voor evenredige Vertegenwoordiging
is tegen Meervoudig Kiesrecht
en tegen Vrouwenkiesrecht.
De vergadering constateerde het recht der kiezers
om in antwoord op de eenmaal gestelde vragen
bij wjjze van enquete vrijmoedig kennis te geven
van de inzichten, die omtrent het kiesrechtvraag-
stuk in de katholieke Goudsche districtsmannen
bestaan.
De openbare zedelijkheid.
In een gisteravond te 's-Gravenhage gehouden
groote meeting, naar aanleiding van de op handen
zijnde wijziging van de politieverordening betref
fende de openbare zedelijkheid, werd een motie
aangecomen, waarin den Raad wordt verzocht, de
aangekondigde verordening, na indiening, in spoedige
en gunstige behandeling te nemen en afdoende
maatregelen te beramen, om de politieke eerbaar
heid op straat en aan de straatzijde van huizen,
winkels enz., te handhaven.
Minister Idenburg.
Wjj vernemen, dat de minister van Koloniën,
de heer A. W. F. Idenburg, die om gezondheids
redenen eenigen tijd te Ouchy bjj Lausanne in
Zwitserland verblijf hield, thans te Parjjs vertoeft.
(Rott.)
KON. BEZOEK AAN ZAANDAM.
Het vertrek van Amsterdam.
Onze Amsterdamsche correspondent seint:
Het Kon. Echtpaar is heden-ochteund door een
talrijke schare uitgeleide gedaan. Langs Damrak
en De Ruyterkade stond het zwart van menschen.
Aan de De Ruyterkade lag de salonboot «Zaan
dam I" gereed om H. M. de Koningin en Haar
Gemaal naar het pittoreske Zaandam te brengen.
Omstreeks 10J uur stak de boot van wal, onder
luide toejuichingen van het talrijk publiek en
autoriteiten.
Koninklijke giften.
H. M. de Koningin heeft bjj haar vertrek uit
Amsterdam f 2000 geschonken aan het Armbestuur.
Aan het politiefonds schonk Zij f 500 en aan het
Ond. diamantw. weduwen en weezenfonds f 50.—.
De aankomst te Zaandam.
(Van onzen Zaandamschen correspondent.
Zaandam moet men bereiken over water dan
vergeet men de entreé nooit. Daarom was het
zoo'n gelukkige gedachte deze joyeuse entreé ook
van de Zaanzjjde en van het Zaanwater te doen
geschieden. Daarvoor ligt de stad. Het kernpunt
de fraaie sluizen aan weerszijden de typische
huizenmassa's naar achteren de toren en hooge
gebouwen en heel voor naar de linkerzijde uitge
spreid de Houthavep. Door dat landschap van de
feestende Hoilandsche stad trekt als om den hori
zon at te teekenen een dichte menschenrij, een
zwarte lijn en boven die ljjn een bewegende rand
van gewuif en gejoel naar en om wie daar op de
voorplecht der «Zaandam I" vertoeft. Het loopt
naar elven.
Begroeting door het Gemeente
bestuur.
Niet vaak wordt de «Zaandam I" zoo officieel
opgewacht als thans, nu de steiger, waar de
booten meren, geheel in vlaggen tooi gestoken en
in een lusthof van palmen en bloemen herscha
pen is. Even wordt aangelegd, dan betreedt de
burgemeester van Zaandam Jhr. Mr. Elias, het
schip met de beide wethouders, de heeren Laten-
steyn en van Heiningen, (de heer Windhouwer is
juist gisteren overleden), de boot. Met de weldra
volgende begroeting drukt de burgemeester zjjn
groote ingenomenheid uit, dat het H. M. en Haar
Gemaal behaagd heeft den Zaanschen bodem te
betreden, terwyl zjjn dochtertje H.M. een schoone
ruiker aanbiedt. Ais de notabelen zjjn voorgesteld,
stoomt de «Zaandam I" verder naar de Wilhel-
minasluizen te midden van het den golfslag over
stemmend gejuich der bevolking. Bjj de sluizen is
een plankier aangebracht, waar de djjkgraal van
de uitwaterende sluizen van West-Friesland en
Kennemerland, Jhr. mr. P. van Foreest, en diens
secretaris, mr. M. E. J. J. van Lith de Jeude, met
de hoogheemraden de vorsteljjke familie wachten
Terwjjl gesrhut wordt, gaan deze functionarissen
mede aan boord der «Zaandam I" en worden aan
de hooge bezoekers voorgesteld. Zaagman's kapel
de oud-Amsterdamsche schutterijmuziek, voert'
eenige nummers uit, die dinwjjls overstemd
worden door het gejuich der Zaandammers. Ter-
zjjde van den Dam staat de vereeniging «Oranje
Boven opgesteld, een vereeniging gevormd door
een 120 tal beeren, die met hunne dames H. M.
willen verwelkomen. Namens de vereeniging werd
aan H. M. de Koningin een fraaien ruiker aange
boden. Te 11.05 werd de tocht voortgezet.
Op de Achter-Zaan.
Als de «Zaandam 1" de laatste sluispoort. door
stoomt, breekt opnieuw het gejuich uit en onder
de steeds aanzwellende hoezee's der enthousiaste
bevolking gljjdt de boot de Achter-Zaan binnen.
Zoo plotseling van uit de door huizen omsloten
kanaalengte een breede ruimwatervlak binnen te
glijden met voor U een weinig rimpelend zilver
doorgloed water, waarboven een heerlijke lucht,
blauw met weinig wolken, en met tot horizon de
feestende Zaanoever, voorwaar dat moet enthousiaste
uitroepen uitlokken. Maar verder nog een revue
van witte zeilen, van ranke bootjes met eenige
ljjnen van dobberende scheepjes, veelkleurig gepa-
voiseerd, een lust voor het oog. Maar rechts en
links aan de oeversgymnastiek- en zangverenigin
gen opgesteld om de voorbjjtrekkênde hooge be
zoekers hun hulde te brengen en daar rechts, is
notabeoe een geheel bivak opgeslagen. Op een
groot vlot kampeert de Zaansche volksweerbaar-
heidsafdeeling.
De Revue.
Van de kleine zeilschepen der Zaanlandsche
roei- en zeilvereniging tot de groote schepen
langs den oever gemeerd, het is al wuivend ge
schitter in het telkens weer doorbrekend zonlicht.
Een aardige aanblik levert de «Hoop"-brug, die
geheel van witte guirlande-masten voorzien,
een mooie afsluiting van de Achter-Zaan vormt
Als de Koninkljjke boot die der zeilvereniging en de
met haar geankerde booten is gepasseerd, bereikte
zjj te elf uur 20 minuten
de fabriek der firma
Verkade Co.
Voor de fabriek der firma Verkade werd de
boottocht beëindigd. Langzaam gleed te boot tot
voor bet plankier dat aan de Zaanzjjde der fabriek
was aangebracht en weldra begaven de vorsteljjke
bezoekers zich naar de versierde ontvangstsalon.
Daar werden de hooge bezoekers door den direc
teur ontvangen en bjj monde van den heer
Arnold Verkade toegesproken. Nadat daarna de
Koningin met vriendelijke woorden van dank uit
de handen van het 5-jarig dochtertje van den
heer Anton Verkade een bouquet bad aangenomen,
begon de rondgang door de fabriek, waarbjj H. M.'
door den heer Arnold Verkade en Zjjne Konin
kljjke Hoogheid door den heer Anton Verkade
werden begeleid en voorgelicht.
Met de grootste belangstelling werden door het
Kon. Echtpaar de verschillende machines voor de
beschuitfabricatie bezichtigd.
Met deze machines kan Verkade's fabriek dage
lijks 200.000 beschuiten produceeren. Per dag
worden 3000 eieren, 1200 kan melk en 10.000
pond tarwemeel verwerkt.
Nadat de Hooge bezoekers een korten blik had
den geworpen in het ovenhuis, waar zich een 10
tal ovens voor brood en koek bevinden, begaven
zjj zich naar de 2de verdieping, waar een niet
minder interessante afdeeling wachtte de koek-
bakkerjj. Ook hier was alles in volle werking.
Te ongeveer ll3/4 Uur verliet het Kon. Echtpaar
de fabriek.
De rjjtoer.
Aan den ingang der fabriek wachtten de gala
koetsen. Langs Stationsstraat werd weldra naar
de Houtzagerjj der firma Dekker gereden. Langs
de versierde wegen stond aan weerszjjden een
dichte menigte, die het Koninkljjke Echtpaar
enthousiast toejuichte.
Met het bezoek aan de
houtzagerjj der firma Dekker
brengt H M. een bezoek aan de echte Zaansche
industrie. Maar wat heeft die houtzagerij zich
reusachtig ontwikkeld. Waar vroeger de molens,
de zagen kalm op en neer bewogen, snorren
thans de vlijmscherpe zaagtanden met groote snel
heid door het zware hout. Zoo'n bedrjjf, dan
is dit tol een groot-industrie ontwikkeld. Merk
waardige dingen geeft deze houtzagerij te zien,
n.l. hoe door de immer voortschrijdende techniek
alles tol zelfs het vroeger meest genegeerde afval
tot kostbaar materiaal wordt gebezigd. De ver
schillende zaagmachines zjjn n.l. alle met een
buizenstelsel verbonden waardoor alle zaagsel
naar een centrale vergaarbak wordt gezogen.
Deze vergaarbak staat zijn zaagsel af aan de
oven, die de stoom levert als de beweegkracht
der machines. Het overtollige, dus voor brandstof
overbodige zaagsel wordt afgevoerd ten behoeve
van andere industrieele doeleinden. H. M. werd
ontvangen door het lid der firma de heer J. Dekker
Jzn., dit- H. M. rondleidde door de uitgebreide
werkplaatsen. Tusschen de houtstapelplaatsen had
den zich de werklieden met hunne familie opge
steld. De bekende belangstelling van H. M. en
Haar gemaal in onze industrietakken vond ook
hier weer ruim uiting. i
Lunch ten Raadhuize.
Over een fraai aangelegd plankier begaf de
Koninklijke familie zich weder naar de rijtuigen,
die de Hooge gasten tusschen drommen menschen
door naar het Raadhuis brachten. Minzaam groe
tend bewoog de Vorstin zich langs de rijen. Even
voor twaalf uur werd het gemeentehuis bereikt
alwaar geluncht werd.
Aan de lunch werd deelgenomen door, behalve
het volledige Gemeentebestuur en dè heerenMr.
Van Tienhoven, commissaris der Koningin, Dr.
Rebel, J. C. van Wessen, W. J. Manssen, W. J.
Pnns de Jong, de oud-burgemeester H. J. C.
van Tienen, tevens voorzitter van „Oranje bo
ven P. van Heunsbergen secretaris van „Oranje
beren J. van der Koogh, gemeente-architect en
mevj. Elias-Schuyt van Castricum, totaal 36 cou
verts. De sociaal-democratische Raadsleden had
den voor de uitnoodiging bedankt.
Door Zaandam's burgemeester, mr. Elias, ffierd
een redevoering gehouden, waarop H. M. korte
lings antwoordde. 1
Na de lunch werd oercle gehouden.
De aubade.
Onderwijl hadden zich op het Raadhuisplein
tai van vereenigingen opgesteld waarbij ook de
Zaandamsche Zangvereeniging, De negen zangver-
eenigingen 400 zangers tellende, waaronder 250
dames, .zongen, onder leiding van den heer J. W.
Kersbergen, directeur van Euterpe te Amsterdam,
een cantate. De directeur werd bij H. M. ontboden,
die hem haren dank deed overbrengen aan zange
ressen er. zangers. Bij de aubade hadden zich
ook opgesteld de leden van eenige landbouw-
maatschappijen met hunne dames, allen in natio
naal costuum. De Hoilandsche kantmutsen vorm
den een aardig effect. Na de aubade, die te half
twee was afgeloopen, werd cercle gehouden.
Tweede r ij toer.
Tegen klokke twee werd de rijtoer voortgezet.
Langs de Oostzijde werd naar de Rijstpellerij der
iirma Blans gereden.
Rijstpellerijen firma Blans.
De fabriek der firma Blans is een van de
groote rijstpellerijen, die Zaanstreek tot een indus
trieel© streek maakt. De fabriek bestaat uit groo
te donkergrijze gebouwen, die met het front naar
de Zaan zijn gekeerd. De fabriek zelf avis in
gewonen staat gelaten, echter de ingang was in
een ruime smaakvol versierde hal herschapen. Van
de versiering noemen wij een tweetal perkjes,
in den vorm van een klaverblad, voorstellende
het een de Mecklenburgsche het andere de Neder-
landsche kleuren. H. M. werd ontvangen door
den oudsten firmant, den heer H. Blans Dzn.,
wiens dochtertje, de jongejuffrouw Johanna Blans,
H. M een fraaie ruiker aanbood. Bij d© rond
wandeling door de fabriek hadden de Hooge be
zoekers gelegenheid het lossen van de rijst uit de
schepen en het transporteeren der grondstof door
de fabriek gade te slaan. Daarbij is vooral merk
waardig hoe de inhoud der leegstortende balen
langs transport banden naar de pelmolen worden
getransporteerd. H. M. toonde bjj dit interes
sante bedrijf groote belangstelling.
Het vertrek.
Het bezoek aan de fabriek der firma Blans was
het laatste. Van die fabriek werd van den Dam
naar het Station gereden. Zooals reeds, gezegd
vormt de versiering van het stationsplein een
sierljjk geheel. Daarbinnen stonden tal van Zaan
landsche vereenigingen met hunne vaandels opge
steld, teneinde het Kon. Echtpaar te huldigen.
Deze hulde werd door H. M. en Haren Gemaal
op hoogen prjjs gesteld. Onder de bekapping op
het station waren de schoolkinderen opgesteld, die
onder leiding van het hoofd van een der openbare
scholen H. M. een lied toezongen.
Dp kinderhnlde was hoogst indrukwekkend.
Zoo frisch klonken de lieve stemmen, zoo harteljjk
en bljj verrukt wuifden de knapen en meisjes,
bljj dat zjj hun Koningin zoo in de nabijheid
zagen. Om 3.35 werd het sein tot vertrek gegeven.
Nadat H. M. aan den burgemeester van Zaandam
dank had gebracht voor de sympathieke gevoelens
door de Zaandamsche bevolking ondervonden, zette
de trein zich langzaam in beweging en verdween
weldra onder de juichkreten der menigte.
timmeren, meubelmaken, schilderen en metselen.
Dit laatste wordt niet op alle scholen onderwezen
en toch is het een vak, waarvoor een goede
opleiding noodig is en tot nu toe stiefmoederlijk
met opleiding bedeeld.
We hopen dan ook, dat velen het nut zullen
erkennen en een groot aantal aangiften voor den eer
sten cursus op 30 April a. s. in het gebouw der Spoe-
lingvereeniging bjj het bestuur zal inkomen.
Een geldeljjk bezwaar kan het zeker niet zjjn,
daar de on vermogenden niets, de minvermogenden
iets, de meergegoeden wat meer zullen betalen.
«Schiedam Vooruit"
De ledenvergadering op morgen (Woensdag)-
avond te houden, is tot nader te bepalen datum
uitgesteld.
De 13-jarige A. L. v. L. is gister in de
fabriek van de «Van Deventers Glasfabrieken" door
een glasblazer met een stuk jjzer op het hoofd
geslagen. Hij kreeg een verwonding aan het hoofd
en moest zich onder geneeskundige behandeling
stellen.
UIT ROTTERDAM.
Gister werd te Rotterdam de jaarljjksche alg.
vergadering gehouden van de Vereen, van kom
miezen bjj 's Rijksbelastingen.
In bet welkomstwoord wekte de voorzitter tot
betere inwendige organisatie op.
Uit het jaarverslag van den secretaris bleek, dat
het aantal afdeelingen en leden vermeerderd is.
Het getal afd. bedraagt thans 54 en dat der
leden 2487.
De rekening en verantwoording van den penning
meester sluit met een voordeelig saldo van
1250.25j.
Verslag, rekening en verantwoording werden
goedgekeurd.
Onder luid applaus werd de heer J. S. Paulssen,
oud-voorzitter der afd. Schiedam, tot lid van ver
diensten benoemd.
Op voorstel van het bestuur werd besloten den
kommies H. M. Koene te Tilburg, die veroordeeld
werd wegens meineed, iu zake de mishandeling
van een hondje, rechtskundig te laten bjjstaan.
Het geld zal uit vrjjwillige bjjdragen worden bij
eengebracht. Een telegram werd aan Koene ge
zonden, waarin hem sterkte werd toegewenscht.
Een program van actie, door het bestuur voor
gesteld, werd aangenomen.
De nettoopbrengst van de Fancy-
Fair, gehouden ten voordeel© van de St. Jozefs-
gezelltn-Vereeniging te Rotterdam, is f 10.125.69y2.
Inbraak.
Door den caféhouder Vogelenzang, in de Hoofd
straat, is bjj de politie aangifte gedaan, dat men
in den afgeloopen nacht uit zjjn woning ongeveer
13o0. aan bankpapier en specie en eenige gou
den voorwerpen heeft ontvreemd.
Aan de achterzjjde van het huis zou men, door
het openschuiven van een raam, zich toegang tot
de woning hebben verschaft.
Van de daders is geen spoor ontdekt.
De politie heeft een onderzoek ingesteld.
De Ambachtsschool.
Zoo langzamerhand gaat ook onze gemeente met
haar tjjd mede. Moesten toch vroeger jongens, die
op een ambachtsschool een vakopleiding wensch-
ten, naar Rotterdam of 's-Hage trekken, eerlang
behoeft dat niet meer.
Reeds is men begonnen de palen in den grond
te heienhout en steenen worden aangevoerd,
zoodat weldra de eerste steen van het op te
richten gebouw zal kunnen worden gelegd.
Een gebouw, waar de een de teekenstift, een
ander hamer, schaaf of beitel hanteert om zich
voor te bereiden op het vak, dat hjj zich gekozen
heeft, voor den bouw van huizen of machinerieën.
Zjj, die weieens een openbare les van een ambachts
school hebben bjjgewoond, hebben zich kunnen
overtuigen wat de jongelui zich daar hebben
kunnen eigen makenzaken, die men niet in de
werkplaats leert, doch die hem later bjjzonder te
stade komen. Wel moeten sommige ouders zich
opofferingen getroosten om hun kinderen zoo'n
school te doen bezoeken en derven zjj de inkom
sten, zoo de jongens op een fabriek of in een
werkplaats bezig zjjn, doch deze schade wordt
later ruimschoots vergoed, wanneer de leerling der
Ambachtsschool op fabriek of werkplaats komt,
door meerder loon te krjjgen dan hjj anders zou
kunnen verdienen. Meer en meer wordt dan ook
bet nut der vakopleiding erkendde werkplaats
leent er zich niet meer toe, de werkwjjze is geheel
anders geworden.
Op onze Ambachtsschool, welke met I Septem
ber a.s. zal worden geopend, zal onderwjjs worden
gegeven in het machine-bank werken, smeden,
DIT DELFT.
Een bewoner van de Buitenwatersloot, die te
veel aan Bacchus had geofferd, zocht, thuis ko
mende ruzie met zijne vrouw en kinderen. In
woede ontstoken gaf hij zijne 14-jarige dochter
zoo'n harden duw dat het meisje kwam te val
len op een brandend petroleumstel en hare klee
deren in brand geraakten. Door eene buurvrouw;
werden de vlammen uitgedoofd. Tegen den vader
is proces-verbaal opgemaakt.
Zondag-avond werd in de Nieuwstraat alhier
een 19 jarige werkman met een dolkmes in den
arrn gestoken. In de apotheek van den heer S.
werd een voorloopig verband gelegd, waarna de
verwGnde naar het gasthuis werd overgebracht.
De dader is op het oogenblik nog zoek.
Vergadering van den Raad der gemeente Schie
dam op Dinsdag 28 April 1908, 'sna-
middags ten 2 uur.
Voorzitter, de Burgemeester, de heer dr M A
Brants.
Tegenwoordig 20 leden er bestaat éen vacature.
De notulen an de vorige vergaderingen, van 10
en 11 Maart j.j., worden onveranderd goedgekeurd
die van 7 April worden aangehouden.
Ingekomen stukken.
Van Ged. Staten dezer provincie missive ten
gelelde van de door hen goedgekeurde Raadsbe
sluiten, d.d. 7 April j.l. a. lot aankoop van wo
ningen aan de Ged. Broersvest en den Rott
;*k 5; 10 en 198 van P. van v££
oor 1 000. b. tot onderhandsche verhuring
!a° h«l bovenhuis aan den Singel no. 211 aan
J. G. M. reltzer, met ingang van 1 Mei a.s.c. tot
uitgiften in erfpacht van een stuk gemeentegrond
groot 525 M2, gelegen hoek Prins Frederik
Hendrikstraat Nassaustraat.
Kennisgeving
Idem missive ten geleide van de door hen goed
gekeurde Raadsbesluiten d.d. 7 April j.l. a. tot
at- en overschrijving op de begrootiDg van uit-
gaveD, dienst 1907, met een bedrag van 4023.
b. tot wjjziging van de begrooting van inkomsten
f^n,UgaveD' dieDSt-1907' met een bedrag van
15194. c. tot wjjziging van de begrooting van
inkomsten en uitgaven, dienst 1907, met een be
drag van f 187.83.
Kennisgeving
Ingekomen van B. en W. missive houdende hun
advies op het adres van C. H. Scheffer met
bezwaren tegen zjjn aanslag in het vergunnings-
Komt strakt aan de orde
Idem missive houdende mededeeling dat voor
het dienstjaar 1908/9 tot leden der commissie van
voorlichting der inkomstenbelasting door hen zjjn
benoemd de heeren A. J. J. de Groot, C. M.
Knoop, F. Kudders, P. C. van den PantJr, D. Ris,
j. W. Snel en G. S. Montfoort.
Kennisgeving
Van de commissie voor de gemeente-reiniging,
missive ten geleide van het verslag omtrent den
toestand en de werking der gemeente-reiniging,
over 1907.
Aangenomen voor kennisgevinghet verslag zal
worden bjj dat van de gmeente, over
1907 j
Van de gezondheids-commissie missive ten
