Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
31ste Jaargang.
Woensdag 6 Mei 1908.
No. 9103.
Aliobieert D op de
feuilleton.
Gelouterd.
SietTB ScMamsclie Cirni
net palis Gel
prüs 10. c. p. veel, 0.45 p. aai, f 1.35 p. 3 M.
V Set Kiesrechtvraagstuk.
Buitenlandsch Nieuws.
Verspreide berichten.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
stiaat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1—6 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voorherhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
ke overeenkomsten aangegaan.
li
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39«
De »N. Tilb. Crt." schrjjft
De vraag van algemeen stemrecht of niet, ljjkt
°ns niet zoo verstrekkend als men het wel voor
d°et komen. En wjj zouden niet goed weten,
waarom men zich zoo warm zou maken, er voor
°f er tegen, dat daardoor spanning zou ontstaan
in de partij en daarna verdeeldheid.
Er is overdrijving, dunkt ons, in het gewicht,
dat men er aan hecht.
Reeds thans kunnen zóó veel menschen in ons
land het kiesrecht erlangen, dat de afstand van
algemeen kiesrecht niet zoo heel groot meer is.
Vast staat, dat men in onze partij zeer velen
aantrett, die van een uitbreiding niet afkeerig zijn
en nog minder bevreesd laat men dan toch geen
ongelukken maken met een woord.
Wat geeft het, hoe men een zaak noemen gaat,
wanneer de resultaten maar goed zijn
Wie echter meent, dat het bljjk van staats-
manswijsheid geeft, achteraan te komen wandelen,
tnoet niet met groote woorden anderen pogen te
intimideeren er. het vooral niet voorstellen alsof
algemeen stemrecht, zooals men het noemt, alleen
rampen over ons land zal brengen. Dat is over
drijving nog grooter dan waaraan anderen zich
schuldig maken, die van algemeen stemrecht alle
beil verwachten.
En daar komt dan nog bij al vinden wjj
dat nu niet erg dat het wel eens blijken kon,
dat overdreven oppositie op dit punt juist voor
standers kweekt.
In een artikel over het hetzelfde onderwerp
schrijft het »D. v. N." onder den titel «Politieke
Sabotage"
Inderdaad, het is heel gemakkelijk om, nu de
moeielijkheid der oplossing van het kiesrecht-
vraagstuk dagelijks sterker blijkt, zich aan de
medewerking ervan te onttrekken en de verant
woording eener eventueele mislukking te schuiven
op rekening van anderen.
Toen de Bond van kiesvereenigingen besloot
om de kwestie aan de orde te stellen, is er toen
dén geweest, die zich daartegen krachtig heeft
verzet Of eigenlijk is dat de vraag niet. Wat
een feit is hebben wij als zoodanig onder de oogen
te zien. Een feit nu is het, dat de kwestie in de
katholieke partij aan de orde is en naar onze be
scheiden meening spruit daar voor een ieder de
verplichting uit voort om aan de oplossing ervan
mede te werken. Laat men dan vertrouwen heb
ben in het werk dergenen, die er hun moeite en
studie aan hebben gegeven of sceptisch staan
tegenover hun kunnen en dat der groote menigte,
een oplossing moet er toch komen. Een ieder zegge
nu, wat hij wenscht, opdat de meeningen met
elkander kunnen worden vergeleken en er blijkt,
°t er eensgezindheid mogelijk is.
De houding van sommigen, die zich vermeien in
ar het Hoogduitsch van KARL. ED. KLOPFER.
110)
Ha e Pijnlijkste ontroering verstikte hare stem.
banden, die zij op zijn hoofd legde, wer-
koud hare door tranen verdonkerde blik
ken (Tr üoor tranen verdonkerde bliK-
n, 1, dekten in zijn door verdriet vermagerd
vest' 2cnoeë> dat hare vrees scheen te be-
vn, 3er'; Maar neen, daar vertoonde zich een
'sjjS lachje op zijn gelaat,
de'p' fi U £erust, mijn schat, alles is in or-
r. fluisterde hij haar toe en trok haar op-
iw tegen zijne borst: „Ik ben vrij!"-
r begreep Elli volstrekt niet de ware betee-
OlfIS.Van dd wo°rd. Het duurde lang, voordat
r,_ ';rs Ila honderden- slechts half verstaanba-
aer Z'r'nen en afgebroken opmerkingen tot een
g verhaal van alles, wat er met hem
e> eurd was, kon overgaan. Maar ook toen
p^er nog vele stoornissen van den kant van
die onder den indruk van datgene wat zij
ernam, van de eene ontroering in de andere
Wiviei.
De gevangenneming van Oscar! Koloff en
bèr" f'r5|in Murawin! De verbanning naar Si-
>e' De aan het wonderbare grenzende ont-
i rif P in,8 Weder die Olga Petrownaf Dan Ko-
Boi"S en tenia en nu zelfs die van Nathalie
juscheffZijne zuster de moordenares van
de nseeningsverschillen en dan haast triumfeerend
uitroepen er komt toch geen eenheid, zouden wjj
willen aanduiden door het woord «politieke sabo
tage". Want het welslagen in dezen hangt af
van de medewerking van velen, en deze wordt
verknoeid, zoo het vertrouwen in de toekomst
wordt ontnomen.
Waarachtig, het is een zwaar werk om de Ne-
derlandsche katholieken warm te krjjgen voor een
of ander vraagstuk. Laat men nu niet doen, alsof
de kiesrechtkwestie een uitzondering is. Zooyele
vraagstukken deelen haar lot. Over 't algemeen
is de belangstelling in kwesties van algemeen be
lang onder ons niet groot. En de kiesvereenigingen,
die nu slechts weinig leden bjjeen kunnen krijgen
ter behandeling van het kiesrechtrapport, vinden
bjj andere gelegenheden evenmin groote getallen
in hare vergaderzalen.
Maar als dit zoo is, dan moesten wij allen mede
helpen om de slapers wakker te porren en te
doen opstaan. Wat zegt ge, worden ze al wakker
Ja, ze slaan wel de oogen op, hooren, even glim
lachend, dat er gelold wordt met hun gedut,
draaien zich welbehageljjk om en. slapen
verder.
Politieke sabotage is het, al die slapers en suf
fers te vertellen, dat het onnoodig is om mee te
doen, wfll er toch niets van het werk terecht
komen zal.
RUSLAND.
De suikercrisis, die plotseling in Rusland is uit
gebroken, neemt eteeds in omvang toe. Gister is
het faillissement uitgebroken van eene groote raffi
naderij in de provincie Kiew, waarvan het pas
sief 8 millioen zou bedragen. Andere faillissementen
zijn onvermijdelijk. De crisis bedreigt ernstig den
handel van het midden en het zuiden des rijks.
Nieuwe overstroomingen hebben in Rusland
plaats gehad in de steden Moluleff, Homel, Koprys,
Miram Krementshag en in de districten van Gory
gorki en Orchj. Bjjna overal zjjn honderden huizen
verzwolgen. Booten en schuitjes zijn gezonden naar
het distriet Orka, waar menschenlevens in gevaar
zijn. Nabij Tchennizof is het verkeer der spoor
wegen onderbroken. Te Kiew en in verscheidene
andere steden van bet Zuidwesten is eenige ver
betering ingetreden de dienst op de spoorwegen
is hervat.
Men seint uit St-Petersburg aan «Standard''
De minister van Financiën zal eerlang eene bin-
nenlandsche leening van anderhalf milliard uitge
ven, voor groote werken, onder andere voor den
Amoerspoorweg
ENGELAND.
Mr Asquith kondigt aan, dat hij op 18 Mei zal
voorstellen een gedenkteeken aan sir Henry Camp-
LudeskoyDat alles zou wel in staat geweest
zijn, ook het helderste verstand aan het wan
kelen te mengen. Toen kwamen de jongste ge
beurtenissen, de voorvallen van dezen morgen
aan de orde. Nathalie had hare bekentenissen
▼oor den notaris Nikolitsch nog eens willen
heihalen. Olfers was alleen daarbij tegenwoor
dig geweest, om zich voor den vertegenwoor
diger der wet als den tot nu toe doodgewaande
to doen erkennen. Koloff was intusschen naar
het hotel teruggekeerd. Olfers had gezorgd, dat
deze geheel buiten spel bleef en Nathalie had
het dtn broeder niet kunnen weigeren Gregor
Fimiliijfwitsch te sparen, zoodat de onbekende
medeplichtige van Iwan als sedert lang ver
dwenen in het verhaal nauwelijks genoemd werd.
Toen nu Olfers doodmoe in het Hotel de
France kwam, vloog Koloff hem reeds met de
tijding te gemoet, dat Dr. Clovery was geko
men. De Londensche advokaat was met den eer
sten trein aangekomen met twee gewichtige
documenten. Koloff viel zijn vriend lachend en
weenend om den hals en noemde zich de ge
lukkigste van alle stervelingen. Olfers kon meer
uit zijne gebaren, dan uit zijn onsamenhan
gende woorden gewaar wbrden, dat Olga Petrow-
na hem alles vergaf en hem naar Londen ont
bood.
„Ik mag niet oordeelen," had zij geschre
ven; „de weduwnaam, dien ik draag, is door
een misdaad geschandvlekt, die zwaarder weegt,
ejLTheebt°" 'Se afdwaling' die gij eerlijk
b Oilers ontving hierop uit de handen van Dr.
bfgj Bannerman op te richten in Westminster
am.ij.
DUITSCHLAND.
De aanvullingsbegrootingen voor de koloniën,
welke den aanleg van nieuwe spoorwegen betref
fen, waarvan het totaal een bedrag van 150.000,000
marken beloopt, werden in den Rjjksdag in tweede
lezing aangenomen. Slecht de sociaal democraten
zijn hierbij aan het woord geweest en stelden
zich op het standpunt, dat zij hun stem niet aan
het wetsontwerp konden geven.
MAROKKO.
De «Times" en de «Daily Telegraph" ontvangen
telegrammen uit Tanger, meldende dat heel de
streek rond Fez opstaat voor Moeley Hafid en zich
gereed maakt om de mehallah van Abdel Azis
terug te werpen.
Men meldt uit Parijs
Admiraal Philibert seint, dat, volgens den con
sul van Casa-Blanca, Monley Hafid zou terugge
trokken zjjn. Hij zou thans te Si-Abel Aziz in
Oubira zjjn.
Te Safi is de toestand kalm. De commandanten
hebben bezoeken gewisseld volgens gebruikelijk
ceremonieel met den caïd, zoon van Si-Aaissa.
PERZIë.
De telegraaflijn, die pas hersteld was, is
Opnieuw doorgesneden door de Koerden. Een
regeeringsambtenaar werd gedood.
De Koerden vallen 's nachts de dorpen aan in
den omtrek der stad en hebben 9 dorpen gebrand-
ai tuit.
Bjj eene botsing tusschen het gewapend geleide
van den nieuwen gouverneur van Tabris met de
bevolking van de grensplaats Maranda waar
binnen men den gouverneur met zijn escorte niet
wilde toelaten zjjn verscheiden dooden en ge
kwetsten gevallen.
EGYPTE.
Te Cairo is bericht ontvangen dat Seott-MoncriefD
Engelsch ambtenaar in de Blauwe Njjlstreek, werd
vermoord door een sjeik, die zich tot mahdi had
uitgeroepen en 450 derwisjen rond zich had ge
schaard.
Een nachtelijke aanval van dezen op het kamp
van de tegen hen uitgezonden troepen werd afge
slagen, en 35 derwisjen sneuvelden daarbij.
JAPAN.
De «New-York Herald" verneemt over het
Chineesche boycot op Japansche waren nog de
volgende bizonderheden
De Japansche regeering tracht de groote Chinee
sche kooplui in Japan, d. z, de kooplui, die den
uitvoer van Japan naar China grootendeels in
handen hebben, te bewegen, bjj hun landgenooten
Clovery het door dé Engelsche regeering
uitgevaardigde document, dat hem de wet
telijke bescherming verzekerde van zijne uit
vinding en van zjjne op te richten Londen
sche maatschappij van hoogovens onder de firma
van O. G. Olfers en Co.
„En neem ook mijne gelukwenschen aan,"
had de advokaat hem ten slotte toegevoegd:
„Uw hoogoven is door eene door 'de koningin
aangestelde commissie van deskundigen voor
eene technische uitvinding van groote verdien
ste verklaard geworden, die eene schitterendé
toekomst zal hebben."
Voor Elli was alles, wat Oscar haar van
zijne plannen vertelde als een droom. Oscar,
haar Oscar het hoofd van eene gevestigde firma
in Londen, waarheen zij hem als zijne vrouw
volgen zoude? f
„En vader?" viel haar in. Zij sprong op be
schaamd, dat zij door haar eigen geluk, door
het wederzien van den geliefde barer jeugd en
door diens verklaringen haren vader en de
zorg orn zfjn onverklaarbaar uitblijven vergeten
ken.
„Maar lieve meid, merkt gij dan nog niets?"
lachte Oscar haar toe. „Papa weet immers al
les Het hotel, waar hij heden geroepen werd
was he. mijne. Hij weet reeds alles; hij heeft
er in toegestemd, dat ik vooruit liep naar
u toe, terwijl hij reeds stappen doet om zich
voor goed van hier los te maken."
„Hij gaat natuurlijk met ons mede," jubelde
EUi.
„Dat spreekt van zelf. Hij moet immers de
voor Japan tusschenbeide te komen. Dat zou ook
in hun eigen belang zjjn. Maar die Chineezen zijn
ten deele als Japanners genaturaliseerd en hebben
daardoor hun invloed in China verlorenverder
zjjn die Chineesche kooplui geen zakpatriotten.
Zij ljjden als tusschenpersonen schade, maar ver
heugen er zich over, dat de Japanners in hun
handel en njj verheid gestraft worden voor de
vernedering, die het China heelt aangedaan.
Eindelijk zjjn velen van de Chineezen ook boos op
de Japansche regeering. In en na den oorlog
hebben zjj groote sommen voor liefdadige doelein
den geschonken maar toen er eerbewjjzen, ridder
orden enz. werden uitgedeeld, vergat men hen, en
kregen Japanners, die veel minder mild waren
geweest, en vreemdelingen, wat die Chineezen
onthouden werd.
In verschillende bedrjjven, zegt de correspon
dent verder, is de uitwerking van den ban reeds
te merken. Te Kobe is de Chineesche kolonie met
600 menschen verminderd, die naar hun land
terug zjjn, omdat er zoo groote slapte was. De
Japansche stoombooten, die Zuid China aandoen,
hebben ook veel te ljjden. De «Nippon Maroe",
op weg naar San Francisco, kon te Hongkong
geen Chineesche reizigers noch Chineesche waren
opnemen.
In Engeland vertoeft ep het oogenblik de Austra
lische veekoning Sidney Kidman. Deze schatrjjke
Australiër is 51 jaar oud en bezit meer dan
100.000 runderen, 10.000 paarden enz. Met niets
begonnen, heeft zich opgewerkt tot een der
-grootste radlvvairs van Australië.
Prins Friedrich van Schaumburg-Lippe zal
binnenkort in het huwelijk treden met de zuster
van zjjn overleden vrouw, prinses Thyra, een
dochter van den koning van Denemarken.
Het staat thans vast, dat de president der
Fransche Republiek dit jaar alleen Londen zal
bezoeken.
De beroemde Hope-diamant, die eens behoorde
tot de Fransche kroonjuweelen, onder Lodewjjk
XVI ontvreemd, is te Parjjs verkocht voor 2
millioen francs. Men zegt, dat de sultan van Turkjje
hem gekocht heeft. Een rjjke Amerikaan, in wiens
bezit hjj het laatste was, moest hem wegens
financieele moeiljjkheden verkoopen.
De torpedo's voor de Italiaaasche marine
zullen voortaan in Italië zelf gemaakt worden.
Men meent bierdoor 25% te kunnen bezuinigen.
De interkoloniale conferentie, te Pretoria
zitting houdende, heeft aangenomen het beginsel
van een nauwere aansluiting tusschen Engelsche
zelfbesturende koloniën, welker vertegenwoordigers
op zich hebben genomen hun parlementen aan te
bevelen afgevaardigden te benoemen voor de
nationale conventie, ten einde een grondwet te
ontwerpen.
leiding der kantoorzaken in onze onderneming
op zich nemen, daar 'ik mij geheel en al aan
het technische bedrijf wijden moet."
In den namiddag kwam in de woning der we
duwe Beljuscheff in de Rostdestwensky-voor-
stad de commissie van het gerecht om naar
aanleiding der verklaringen van den notaris Ni
kolitsch de bekentenis dier vrouw te hooren.
Men had er zich reeds op voorbereid, eene
zieke te vinden, die naar het misdadigers hospi-
taai moest overgebracht worden. Doch de arts
der politie constateerde eene vergiftiging door
morphine. Wel was de dosis morphine, die een
gezond lichaam zou ondermijnd hebben, niet
toereikend geweest de daaraan gewende zieke
o ogenblikkelijk te dooden, maar zij kwam niet
weder tot bewustzijn. Twee dagen later over
leed zij in het ziekenhuis. l
Olfers vertoefde met zijne lieve kleine vrouw
reeds lang te Londen, toen hein het bericht
van het Petersburger bestuur bereikte, dat hij
als de eenige bloedverwant van Na-hahe
Paulowna de erfgenaam van hare aanzien
lijke nalatenschap was. Maar hij aarzelde geen
cogenblik van dit door woeker verkregen ver
mogen af te zien. Hij droeg Dr. Clovery en
den curator der nalatenschap, den notaris Ni
kolitsch te Petersburg op, eene inrichting te
slichten, die eensdeels aan onbemiddelde stu
denten en in nood geraakte kleine beambten
en kantoorbedienden ten goede zou komen en
anderdeels aan hulpelooze weduwen tot onder
steuning zou dienen.
EINDE.
ïrtJ