Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
31ste Jaargang.
Vrijdag 15 Mei 1908.
No. 9111.
Ofücieele berichten.
Kennisgeving.
Kennisgeving.
Kennisgeving.
Kuitenlandsch Nieuws.
Verspreide berichten.
Staten-Generaal.
ABONNEMENTSPRIJS.:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, por maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent. 'j j jj j j 1"
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bi 1-
l jj k e overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
f/?0?611 deze ter kennis van de ingezetenen,
at door hun College is aangewezen
lo. tot Voorzitter van de Commissie voor de
emeentereiniging de Burgemeester, de heer Dr.
A. BRANTS, en
-to. tot Voorzitter van de Commissie van admi
nistratie der private bezittingen van de gemeente,
«e Wethouder, de heer J. H. VAN WESTEN
DORP j.Dz.
Schiedam, den 15den Mei 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
Boen te weten
at d® Raad der gemeente in zjjne openbare
^dermg van den 12den Mei 1908 heeft vastge-
vr vcd8ende verordening
VERORDENING tot aanwijzing van de stem
lokalen in de stemdistricten, waarin de
gemeente Schiedam voor de verkiezing van
leden van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal en van de Provinciale Staten is
verdeeld.
Kou11 's Biervan afkondiging geschied, waar het
Behoort, den 15den Mei 1908
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Oproeping in activiteit van een Zee-
milicien-Kustwachter der LICH
TING van 1906.
Be Burgemeester van Schiedam,
Maaïiqns de deuz®rzÜdschJe kennisgeving van 11
Van n t waarbij is medegedeeld dat de datum
het jmst voor de zeemiliciens kustwachters tot
zou w? en herhalingsoefeningen dit jaar later
zou worden bekend gemaakt
door^fl deze ter kennis dat die datum thans
Rnent *?luuster van Marine nader is vastgesteld
den van dl®n^ens:evolg« bfj deze op tot het hou-
van herhalingsoefeningen, op den 28 Juli 1908
den zeemilicien Kustwachter
JAKOB KLINGE,
om" 'on IT1" gemeente van de lichting 1906,
twaalf uHr6^06^ datum, des middags voor
Mr. wachtsch'ir/t^A tB melden aa« boord van Hr.
Amyma* Amsterdam
bepaalden Hot?1" Z1^jte verbinderd zijnde op den
2°o spoedic m m n Sr aa«wezig te zjjn, daarvan
ter Remppnta og «toet doen blijken, door eene
dige verklaringen*"" tB leggen geneeskun"
stel naar a k z onverwijld na zjjn her
ring behoort °.V'enuaangegev®n Plaats van bestem-
Vervoeppn u6 Begeven en zich alsdan moet
dat hr aaiu °.ord van voornoemden bodem
opkomstZ1C V'6r werkdagen voor den dag van
zoowel t fr gemeente"secretai'ie moet aanmelden
tot het n°, afteekenen van zijn verlofpas als
aansnmoi" yaDfen van daggeld en zoo hij daarop
ten; en 6 Van de vereischte passagebiljet-
iogeBreke blijvende op den bepaalden
opkomt wape«en te komen, bij zijne latere
en hii Zooveel langer in dienst wordt gehouden
Wr J',aan d,e °Proeping niet voldoende, als deser-
zal worden behandeld.
Ben mifr6- °PenBare kennisgeving wordt de betrok-
te draw'01611 S^oB1 van zijne verplichting kennis
verdere^6n' waardoor hij gehouden is, zonder
te void °ProePing. aan de voorschreven opkomst
ten dp7oeB'i ?oodat Bij later geene onwetendheid
oeze zal kunnen voorwenden.
c i e d a m, den 15den Mei 1908.
De Burgemeester voornoemd,
M. A. BRANTS.
B„ RUSLAND.
«en^ g's*eren gemelde poging van gevange-
0111 «if de gevangenis te Jekaterinoslot te
v uchten, zijn 29 vluchtelingen omgebracht of
sch ^Un wonden Bezweken. Verder zijn 28 men-
e« gewond, van wie 11 gevaarlijk.
DUITSCHLAND.
Bi Pruisen eischen de zwarte pokken steeds
nieuwe offers. Te Neheim (Westfalen) zijn thans
5 patiënten. De houtelhouders voelen zich ver
plicht de reizigers attent te maken op bet gevaar
voor besmetting. De regeering dwong 3000 per
sonen zich te laten inenten. Nog erger woedt de
epidemie in 't Oosten. In 't district Marienwerder
kwamen tot dusver 13 gevallen voor, waaronder
3 met doodeljjken afloop.
Ten einde een verdere uitbreiding der ziekte
in Brandenburg te voorkomen, heeft de regeerings*
president bevel geven, dat alle Russisch-Poolsche
arbeiders, aldaar werkzaam zich moeten laten in
enten.
Het verzoek van advocaat Wronker, den
rechtskundigen raadsman van prins Eulenburg,
om zijn cliënt tegen borgstelling op vrjje voeten
te stellen, is definitief afgewezen.
De afgezanten van Moeley Hafid versche
nen eergister op het Duitsche ministerie van
Buitenlandsche Zaken, waar zjj werden ontvangen
door den legatie-secretaris Langwerth von Simmern.
De Marokkanen overhandigden hem een eigenhan
dig schrijven van Moeley Hafid, en verklaarden,
dat hun lastgever leiteljjk heerscher is over het
geheele land, met uitzondering van de kustplaat
sen, maar dat bjj bovendien, na de goedkeuring
der Ulema's, op grond van den Koran en de
godsdienstige rechtsusanees van het land, als
eenige rechthebbende sultan van Marokko heeft
gegolden. Moeley Hafïd is willig, om alle verdra
gen, 't bijzonder de acte van Algesiras, te hand
haven, en alle mogendheden gelijkelijk te behan
delen. Hjj verzoekt de keizerlijke regeering, met
het Fransche gouvernement en dat der signatuur-
mogendheden in verbinding te treden, opdat de
Fransche troepen en schepen terug worden getrok
ken en de gevechten een einde nemen.
Hij zal dan spoedig de rust in het geheele land
herstellen, en bijzondere opmerkzaamheid wjjden
aan het wederopleven van den handel met de
mogendheden.
De legatieraad Langwerth verklaarde den alge-
zanten daarop, dat de keizerlijke gezant te Tan-
ger aan de keizerlijke regeering een schrijven
heeft overgelegd, waarin Moeley Hafiid hunne
zending naar Berljjn aankondigt.
Hjj was echter, als plaatsvervangend staatssecre
taris voor Buitenlandsche Zaken, niet in staat in
olficieele onderhandelingen met hen te treden,
daar hun lastgever geen erkende volkenrechtelijke
persoonlijkheid is.
»De staatssecretaris heeft mjj intusschen opge
dragen, daar ik als lid van het keizerlijk gezant
schap in Tanger met de Marokkaansche toestan
den vertrouwd ben, u aan te hooren en hem
vervolgens omtrent uwe mededeelingen te berich
ten. ïlk heb natuurljjk niet in last, u bepaalde
uitzichten te openen, maar moet mij de overwe
ging der keizerlijke regeering voorbehouden, of
deze wel eens, en zoo ja, wanneer zjj eventueel
aanleiding zal vinden, om, uit hoofde van uwe
mededeelingen, daarover met Frankrijk en de
andere mogendheden, die op de conferentie te
Algesiras vertegenwoordigd waren, in verbinding
te treden. »Dat de keizerlijke regeering er naar
streeft de bepalingen der A lgesi ras-acte te hand
haven, is bekend. Uw wensch is, dat in Marokko
vóór alles eindelijk weder geregelde toestanden
komen. Dit kan slecnts geschieden, wanneer de
binnenlandsche strjjd om de heerschappij over
Marokko zoo spoedig mogelijk ophoudt."
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
De Keizer van Duitschland heeft bjj zijn jongste
bezoek aan Weenen aan dr. Weiskirchner, den
voorzitter van het Oostenrjjksche Huis van Afge
vaardigden en chef van de stedelijke administra
tie van Weenen, de orde van de Kroon van
Pruisen 3e klasse vereerd. Weiskirchner heeft de
orde teruggestuurd aan den Minister van Buiten
landsche Zaken van Oostenrijk-Hongarije, meteen
brief, waarin hij zegt, dat hij de onderscheiding
niet aan zichzelf als persoon, maar aan zijn hooge
positie dankt en dat hij een dergelijke onbeteeke-
nende orde niet kan aanvaarden.
SPANJE.
Dezer dagen hield de Spaansche republikein-
seke leider Melquiades Alvarez, een der klaarste
oppen en schitterendste redenaars, waarover
Spanje beschikt, te Bilbao een voordracht over
»De crisis van het Marxisme", waarin hij aan
toonde, hoe alle voorspellingen van Karei Marx
jammerlijk mislukt zijn, en waarin hij de idee van
den klassenstrijd krachtig bestreed. Daarentegen
verdedigde de spreker onder luide toejuichingen
van de vergadering de grondstellingen der persoon
lijke vrijheid en een verstandige voorzorg van den
staat voor economisch zwakkeren.
PERZIë.
In parlementaire kringen te Teheran heerscht
een zeer hoopvolle stemming, aangezien men gelooft,
dat men den Sjah nu voorgoed tot samenwerking
mei het Parlement gedwongen en de slechte reac
tion ure raadslieden uit zijn omgeving verbannen
heeft. Het nieuwe kabinet wordt met vertrouwen
bejegend. Alleen zou men den ouden sukkelenden
grootvizier en den onbekwamen minister van Justitie
nog c raag vervangen hebben.
De Brusselsche correspondent van het sBerl.
Tagebl." seint, dat in de Belgische hoofdstad het
gerucht de ronde doet, als zou koning Leopold,
die thans te Wiesbaden vertoeft, een ontmoeting
met keizer Wilhelm in den zin hebben. Volgens
de door den correspondent ingewonnen inlichtin
gen, zou een eventueele samenkomst de beide
vorsten slechts een pure daad van hofleljjkheid
zijn, en kan in geen geval, zooals men in Brus
selsche kringen, met betrekking tot den Kongo
hoopt, eenige polititieke beteekenis aan worden
gehecht.
De Poolsche schrijver Sienkiewicz is ernstig
ziek.
De »Rheinische Westfalische Zeitung" ver
neemt uit Washington, dat de katholieke bisschop
Gunnan aan Roosevelt het besluit van een Pool
sche vergadering te Chicago heeft overgelegd,
waarin den President verzocht wordt ten gunste
van de onderdrukte Polen tusschenbeide te komen
Roosevelt zou gezegd hebben het besluit te willen
onderzoeken. Het blad maakt er zich boos om,
vindt de handelwijze van Roosevelt incorrect en
verlangt, dat de Duitsche gezant te Washington
zal protesteeren. Misschien, zegt de Rheinische,
wil Roosevelt een kleine revanche nemen voor de
zaak-Hill.
De nGermania" vindt het onnoodig Roosevelt voor
te schrijven, wat hij doen moet met besluiten
van Amerikaansche burgers.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Donderdag i4 Mei.
Staatsexploitatie van spoorwegen.
Aan de orde was de motie van den heer Bos
en andere leden der vrijzinnig-democratische Ka-
mergroep omtrent de staatsexploitatie van spoor
wegen.
De heer Bos, betreurde dat de motie vele
jaren hangende bleef, betoogde de urgentie van
Staatsexploitatie, opmerkende dat uitstel niet an
ders dan nadeelig voor het spoorwegwezen kan
zijn. Wjjzende op de breedvoerige onpartijdige
voorbereiding van het vraagstuk in pers en bro
chures enz., verdedigde spreker den vorm, waarin
de voorstellers het vraagstuk aan de orde hebben
gesteld. Dank bracht spreker voor de gegevens,
door de Regeering verstrekt, waardoor bedoelde
voorbereiding heeft gewonnen. Spreker hield
zich dan ook overtuigd, dat de motie in elk geval
practische beteekenis zal hebben, omdat zij zal
leiden tot het gaan in de een of de andere rich
ting. Spreker beschouwde vervolgens de zaak uit
voerig van de sociale, economische en politieke
zjjde, mededeelende dat de heer Treub meer spe
ciaal de financieels zjjde van het vraagstuk zou
behandelen. Breedvoerig ging spreker na de ge
schiedenis van ons spoorwegwezen, daarbjj herin
nerende aan de meerdere concentratie, die in 1890
tot stand kwam.
Tegenover de toen getroffen regeling, waarbjj
de concurrentie tusschen twee groote maatschap
pijen was behouden, stonden drie groepen, primo
van hen, die Staatsexploitatie wenschten, secundo
van hen, die meerdere concurrentie wenschten te
behouden en voor de toekomst wilden verzekeren
tertio van hen, die bezwaar hadden tegen den
exhorbitant hoogen prijs van de overname van
den Rjjnspoor. Wel heeft het publiek baat ge
vonden bjj de in 1890 tot stand gekomen meerders
concentratie, maar de schaduwzijden bleken al
spoedig van bet behoud van het concurrentie-
systeem. Bij de verdere ontwikkeling van ons
spoorwezen is dat systeem dan ook over boord ge
worpen. Met beperkten omzet leidt dergelijk
systeem dan ook niet tot vermindering, maar tot
vermeerdering van productiekosten. Het systeem
van concurrentie brengt als van zelf mede dure
exploitatie. Bjj de exploitatie van het ver
keer in een band zal dat verkeer ook beter
naar de behoeften geregeld zijn in het
economisch belang van geheel het volk. Tegen
over de voorstanders van het behoud van het
coDcurrentie-systeem beriep spr. zich op Ger-
lings.
Wjjzende op hetgeen in het buitenland geschiedt,
merkte spr. op, dat op het gebied van het spoor
wegwezen het onderling concurrentie-systeem dan
ook gaandeweg plaats heeft gemaakt voor een
concurrentie tusschen natiën. Wegens het kunst
matige van het onderling concurrentie-systeem
prikkelt het niet tot vruchtbare inspanning, geeft
het daartegen zwakte naar buiten, leidt het tot
verhooging der productiekosten en tot geen goede
verdeeling van het net.
Daarna verdedigde spreker de stelling, dat de
exploitade met behoort in de hand van een
maatschappij, aangezien dit een te groote macht
zou vormen, maar in de hand van den Staat.
Bovendien, de naastingclausule, die ais een zwaard
van Damocles der spoorwegmaatschappijen boven
het hoofd hangt, beneemt aan die maaicchappjjen
alle lust en zucht tot uitbreiding. In de over-
groote meederheid der Staten heeft men ingezien,
dat de Staat de spoorwegen in de hand moet
hebben, als middel tot economische verheffing van
den welstand. In geen enkel land, waar tot staats
exploitatie is overgegaan, is men daarop dan ook
duurzaam teruggekomen.
Spreker trad vervolgens in een weerlegging van
de bezwaren van de tegenstanders van staats
exploitatie. Hjj achtte het voor den Staat wel
degeljjk mogeljjk een commercieel beUeer te
voeren. Toeneming der bureaucratie duchtte hjj
niet, want staatsexploitatie iaat decentralisatie toe.
Ook andere bezwaren, als vermeerdering van
invloed van het parlement bjj Staatsexploitatie en
vermindering van duurzaamheid in de leiding door
wisseling van ministers, oordeelde spr. van onder
geschikt belang, tegenover de groote voordeelen
van Staatsexploitatie, in het belang van veilig en
goed verkeer en een goede personeelregeling. Zelfs
al zou staatsexploitatie duurder zjjn dan particu
liere, is zjj in 't algemeen belang gewenscht.
De heer Treub, betoogende dat het onjuist is,
als zou Staatsexploitatie der spoorwegen een
politieke partjjzaak zjjn, wees er op, dat in 1898
»De Standaard" zich in beginsel er voor verklaarde
en het oud liberale ïUtrechtsch Dagblad" een
besliste voorstander van Staatsexploitatie is, even
als de heeren van Bosse en Gerlings. De groot
handel en de grootindustrie zjjn voor handhaving
van den bestaanden toestand met het oog op de
spoorwegcontracten. Want art. 31 der spoorweg
wet maakt begunstiging en bevoorrechting moge
ljjk door het toestaan van een geheime vracht
reductie. Dit wordt ook door een heer Gerlings
gezegd. Ja zelfs een voorstander als de heer Plate
heeft in zeker opzicht erkend, dat vrachtreductie
ia barbe der wet mogeljjk is. Gok de oud-voor
zitter van den Raad van Toezicht mr. van Bosse,
heeft dezer dagen nog verklaard dat ons tegen
woordig stelsel van spoorwegexploltatie in een
begunstiging van eenigen ten nadeele van de
groote menigte.
Regeling der werkzaamheden.
Het voorstel Plate, om de postcontracten met
de Lloyd niet op a.s. Dinsdag te behandelen,
wordt met 35 tegen 23 stemmen verworpen.
Ze komen dus Dinsdag aan de orde.
Staatsexploitatie van spoorwegen.
De heer Treub vervolgt zjjn rede. Hjj zet de
flnancieele zjjde der spoorwegcontracten uiteen,
wjjst op de vrjjheid, die in dezen aan de spoorweg
maatschappijen wordt gelaten, en critiseert de flnan
cieele politiek der maatschappijen.
Sp. komt nu tot het belangrijkste punt, de finan-
cieele gevolgen voor den staat van de spoorweg
overeenkomsten. In 't verband met den naastingsprjjs
heeft de heer Werker spr.'s spoorwegcjjfers weer
legd; de heer Nort meent in extase, dat spr.
morsdood geslagen is, doch hjj hoort zeggen»Les
gens que vous tuez se portent assez bien". Immers
de heer Werker heeft slechts stemming gewenscht
door langs spr.'s cjjfers geheel heen te cjjferen.
Spreker volgt Werker's betoog, ter bestrjjding
der staatsexplotatie, om diens argumenten één voor
èén te weerleggen en aan te toonen, dat deze slechts
pogingen doet, om de maatschappijen in een gun
stig lifiht te ste'len. Spreker herhaalt hierbjj veel,
dat de heer Bos reeds heeft betoogd. Hjj betwist
den heer Wichers, dat de explotatie-inkomsten
sterk zjjn gestegen in Nederlandterloops wjjst
spreker er ook op, dat het groote gebrek aan wa
gens in 1905 in het Ruhrgebied door den heer
Smissaert uitgespeeld een gevolg was van zeer
buitengewone onvoorziene omstandigheden, een
sterke srjjging in het suikerbietvervoer.
Onmiddellijk daarna hebben de Pruisische staats
spoorwegen maatregelen getroffen, om 't wagenpark
uit te breiden. In Pruisen reeds werden de goede
rentarieven verlaagd, hier verhoogd.
Daar nam het personenvervoer sterk toe. hier
niet in diezelfde mate. In het algemeen zijn de
explotatiecjjfers bjj Staatsexploitatie in Pet builen
land gUDStiger. dan hier, bjj particuliere exploitatie
Dat bjj Staatsexplotatie alle geschillen met het
buitenland znllen moeten moeten worden behandeld