Stads- en Gewestelijk Nieuws
aanvaard, was door mij opgeteekend uit den mond
van een werkgever, die in de bewuste vergadering
van de werkgeversvereeniging tegenwoordig was.
Ik veranderde aan zjjn inlichting niets, voegde daar
aan niets toe.
Wil nu «De Nieuwe Courant" volhouden, dat ik
haar onrecht deed, dan is de weg voor haar aan
gewezen. Zij diene een klacht tegen mjj inhet
Openbaar Ministerie zal, wegens het belang, dat
het publiek bjj de zaak heeft, wel geen bezwaar
hebben, daaraan gevolg te geven.
De in de bewuste vergadering aanwezige werk
gevers kunnen dan voor den rechter als getuigen
wordeu gedagvaard en daar onder eede hun getui
genis afleggen.
Als «De Nieuwe Courant" overtuigd is veronge
lukt te zgn, kan zjj langs dezen weg tot herstel
van eer komen, zoover dit na hare gedeeltelijke
bekentenis nog mogelijk is."
Christelijk-Hiatorische Partij.
De «Nederlander" schrijft
De Commissie van Advies heeft op 25 dezer te
Utrecht vergaderd.
Aan de orde waren het nieuwe Program en het
nieuwe Reglement, die met het oog op de fusie
met den Frieschen Bond gemeenschappelijk ont
worpen waren en, behoudens enkele kleine wijzi
gingen, waartegen hoogstwaarschijnlijk bij den
Frieschen Bond geen bezwaar zal bestaan, zijn de
ontwerpen met nagenoeg algemeene stemmen
aangenomen.
Wanneer thans ook nog de Algemeene Verga
dering de fusie op de voorgestelde grondslagen
goedkeurt, is zij een voldongen feit.
De Christelijk-Historische Unie is dan tot stand
gekomen door de vereeniging, cuscessieveljjk, van
de Vrij Antirevolutionaire Partij, den Christelijk-
Historischen Kiezersbond en den Bond van Kies-
vereenigingen op Christelijk-IIistorischen grond
slag in de provincie Friesland.
Eerstdaags zal het voorgesteld program aan onze
lezers worden megedeeld.
Nat. ver. tot steun aan miliciens.
Woensdag 27 Mei had te Amsterdam de alge
meene vergadering plaats van de Nationale vereeni
ging tot steun aan miliciens. De vergadering werd
gepresideerd door den heer M. C. P. Barbe, direc
teur der Wester-suikerraffinaderjj. Uit het jaarver
slag bleek, dat de vereeniging voortdurend veel te
arbeiden heeft. Van 404 aanvragen heeft zij de
meesten aan werk en ondersteuning kunnen helpen.
Het door de vereeniging in Nederland verspreide
boekje «Met groot verlof", heeft velen met de strek
king der vereeniging bekend gemaakt en onder onze
landgenooten sympathie voor de zaak gewekt. H. M.
de Koningin-Moeder heeft naar aanleiding van dat
geschrift de vereeniging vereerd met een vorstelijke
gift. Onder de door de vereeniging gesteunden
behoort ook de landweerplichtige Baart, die in
zjjn dienst door het oaweder getroffen en voor zijn
leven ongelukkig werd.
Mr. J. H. Telders, advocaat te 's-Gravenhage, was
aan de beurt om af te treden als lid van het hoofd
bestuur. In zijn plaats werd benoemd jhr. mr. W.
H. de Savornin Lohman, voorzitter van den raad
van beroep te Utrecht. De vergadering trof samen
met het feit, dat juist 's morgens in de boeken der
Amsterdamsche afdeeüng de duizendste milicien
werd ingeschreven, die door den dienst buiten werk
geraakt, zich bjj de vereeniging om werk aanmeldde-
Mutaties bij het B. B. in Indië.
Men seint uit Batavia aan de «Nieuwe Crt.":
Benoemd zjjn tot resident van Ambon de heer
G. Sieburgh, assistent resident van Ogan en
Komering (Djambi); van Tapanoeii de heer C.
J. Westenberg, assistent-resident van Simeloen-
goen en Karolanden (Oostkust van Sumatra)
van Riouw de heer W. J. Rahder, assisten-resident
voor de politie te Padangvan West-Borneo de
heer Th. J. H. van Driessche, waarn. resident van
de Padangsche Bovenlanden.
De benoemden vervangen de volgende residen
ten voor Ambon Quarles de Quarles, voor Tapa
noeii Welsink, vo^r Riouw De Kanter,voor West-
Borneo De Neve.
Postcontract met de »Zeeland".
Naar wij vernemen, is na lange onderhandelin
gen, die reeds onder het vorig ministerie begon
nen zijn, een nieuw postcontract tot stand geko
men tusschen de regeering en de stoomvaart
maatschappij Zeeland", dat na goedkeuring der
algemeene vergadering dier maatschappij bjj de
Tweede Kamer zal worden ingediend (Hbld.)
De visscherijkwestie.
Men meldt ons d.d. 29 Mei uit IJmuiden
De heden gehouden vergadering van bestuurderen
der sVereeniging van Reeders en Vischhandelaren"
en van de afdeeiing IJmuiden van de Vereeniging
voor de Visscherij-belangen" werd bijgewoond door
de Kamerleden Passtoor en Bloker, de laatste als
lid van de commissie van onderzoek van adressen-
Door den heer F. P. Vermeulen, reeder, lid van
het hoofdbestuur der «Vereeniging voor de Vissche-
rq belangen", werd uitvoerig toegelicht, dat de
retributie-verhooging in strjjd was met de voorheen
genomen besluiten, in zake de vrijhaven en de kos
ten van exploitatie. Besloten werd, dat tot toelich
ting der aan de volksvertegenwoordiging gezonden
adressen, een brochure zal worden uitgeggven.
Omtrent de aan te nemen houding op 11 Juni
werd niets gezegd. Een vergadering van vischhan
delaren moet daaraan voorafgaan.
Vrijz,-Dem. Vereeniging.
De Vrijz.-Dem. Vereeniging hield gister-avond in
het Verkooplokaal de aangekondigde vergadering,
waarin mèt haar candidaat voor de Raadsverkie
zing, de heer Vegter, de heer De Groot als spre
ker optrad. Het lokaal was door een zeer ver
scheiden publiek geheel bezet.
De voorzitter, de heer S. Houtman (onderwijzer)
de vergadering openend, zette korteljjk haar doel
uiteen en deelde mede, dat mèt den heer Vegter
de heer De Groot als spreker zou optreden. Wjjl
echter de heer Vegter niet zoo bekend is met
enkele Schiedamsche toestanden, zou de heer De
Groot met enkele opmerkingen zjjn betoog aan
vullen.
De heer Vegter, daarna het woord verkrij
gend, zeide al aanstonds enkelen te moeten teleur
stellen, die van hem een prettigen debatavond
verwachtten, omdat hq daartoe heden-avond niet
gestemd wasmaar ook omdat bjj debat over het
algemeen nutteloos acht, omdat ieder toch op zjjn
eigen standpunt bijjlt. Wjjl hq ondanks zjjne
positie echter velen nog onbekend was, had hg
gemeend zich aan de kiezers te moeten voorstel
len. Spr. deelde dan eerst mede, dat hq niet
vreemd stond aan het vereenigiDgsleven, wijl hq
te Groningen, als reiziger in assurantiën, voorzit
ter van de handelsreizigersvereeniging «Mercurius"
was geweest. Daarna wilde hg zich de vragen ter
beantwoording stellen Wat zal de candidaat doen
voor onze belangen Is hq een vrjj-zelfstandig
persoon, voldoende ontwikkeld om de vraagstuk
ken in den Raad te beoordeelen en met kennis
van zaken zjjn stem uit te brengen. Hq meende
dat een Raadslid een volstrek vrq en onafhankeljjk
persoon moet zjjn, en oordeelde dat er over het
geheel te veel politiek in onzen Raad wordt
gevoerdwat minder politiek en meer werkkracht
zou beter zjjn. Ten opzichte van handel en nijver
heid was hq voor het verharden en verbeteren
van straten, aanleg van handelskaden en havens,
en spoorljjn naar de Maas. De verhouding tusschen
de gemeente en hare werklieden moest geregeld
en belasting naar draagvermogen geheven worden.
Verder verklaarde spr. zich voorstander van
openbaar onderwijs met vrjje leermiddelen en
heffing van progressief schoolgeld, voldoend middel
baar en zoo raogeljjk ook gelegenheid voor hooger
onderwjjs, bestrjjding der bedelarjj door op eene
wijziging der Armenwet aan te dringen, en toonde
hq zich over het geheel één met de vrjjzinnig-
democratische begrippen.
Van de gelegenheid den heer Vegter alleen
vragen te stellen, werd door de heeren Dinkelaar en
De Bruin gebruik gemaakt. De vraag van den heer
Dinkelaar bestond alleen in een uitnoodiging
tot den heer Vegter, Maandag-avond in de vergade
ring der S. D. A. P. te komen, waar de heer-Be
Bruin en hq het woord zouden voeren. De
vraag van den heer De Bruin betrof alleen de
kwestie hoe de heer Vegter dacht over de gemeen
telijke bedrjjven en of hq oordeelde dat daaruit
winst mocht worden gemaakt.
De heer Vegter, beiden beantwoordend, zeide,
dat hq onmogelijk Maandag-avond op de bedoelde
vergadering zou kunnen komen, omdat hjj wegens
treurige familie-omstandigheden Zaterdag-middag
voor een geheele week de stad gaat verlaten en reeds
zjjne vervanging bjj het bestuur der Rijksverze
keringsbank had aangevraagd. - Wat de gemeen
telijke bedrjjven betreft, kon hjj mededeelen, hjj
meende, dat na afschrijving op gebouwen en het
vormen van een voldoend reservefonds, de over
winst niet aan de gemeente moest komen, maar
ten algemeenen nutte moest strekken. Daarna
den heeren dankend, zeide hjj niet langer in de
vergadering te zullen bljjven en ging heen.
Daarna was het woerd aan den heer De Groot,
die aanvankelijk betoogde, dat men bjj het kiezen
van een Raadslid allereerst de vraag moet stellen
Is't een eerljjk man? In den laatsten tjjd bleek
die vraag zeer noodzakelijk te zjjn. Spr., daarna
tot zeer persoonljjke aanvallen overgaand, noemde
in de eerste plaats de heer mr. Jansen, die, weinig
zeggend in het algemeen belang en steeds per
soonlijke belangen voorstaand, in Sept. 4905, waar
hem zjjn eigen partjj liet vallen, als wethouder
vervangen was door den heer Lagerwey. Daardoor
kregen wjj voor den erkend bekwamen mr. Jansen
den erkend on bekwamen heer Lagerwey. De
wethouder Lagerwey die «Volkshuisvesting" hielp
opzette, werkte «Volkshuisvesting" tegen in den
Raad hjj verandert telkens van meening en dat
vindt spr. te erger voor iemand die als wethouder
leiding aan de zaken moet geven. Ook de heer
Smit had in den Raad niet tegen «Volkshuisves
ting mogen stemmen, omdat hjj eigenaar van
huisjes is. En de heer Van der Velden had dat in
het geheel niet mogen doen, omdat zgne belangen
te veel in het spel waren bjj de zaak die met
«Volkshuisvesting" op den voorgrond stond.
Verder wraakte spr. het houden van de voor
vergaderingen der kerkeljjken, waarvan de vrjj-
zinnigen slechts een enkele door het jaar houden,
wjjl die vergaderingen de leden binden en hen niet
toelaten eerst na kennisname van het voor en
tegen in den Raad aangevoerd hun stem te be
palen.
Al die dingen te zamen noemde spr, «het bederf
in den gemeenteraad" en daarom meende hjj allen
te kunnen toevoegen zendt eerljjke menschen naar
den Raad en geen zwakkelingen door toe te laten
te dulden wat verkeerd is. Hjj wjjst er nog op, dat
men den heer Lagerwey boven den heer Van
Westendorp heelt verkozen en duidt daarentegen
twee andere katholieke raadslieden aan, die toch
zeer principieel, maar meer vrijzinnig gestemd zijn,
de heeren Honnerlage Grete en Wittkampf, de
laatste vooral, die, hoezeer rechts, toch zeer
democratisch gezind is. Spr. somt daarna de zonden
der rechtschen tegen de democratie op en noemt
daaronder bijzonder het stemmen tegen «Volks
huisvesting" en het afstemmen van de Zwakzinni-
genschool.Toch ziet hjj een andere strooming komen,
waarbij de democraten van alle partjjen over de
oude scheidingslijn heen elkaar zullen naderen.
In dien zin beval hg dan ook ten slotte krachtig
de verkiezing van den vrjjzinnig-democratischen
heer Vegter aan, die natuurljjk het toonbeeld aller
democraten zou zjjn.
Van de gelegenheid tot debat werden hier eerst
gebruik gemaakt door den heer Verhoeve
die betoogde, 't juist het stuitende, het onedele in
des heeren De Groots handelwjjze is, dat hjj steeds
in en buiten den Raad, zonder te letten op leeftjjd
en verdiensten, persoonljjke aanvallen doet. Dat
de heer mr. Jansen, wie men behartiging van per
soonljjke belangen verwjjt, maar die toch in zake
het uitbreidingsplan voor «Kortland" door een zeer
bevoegd college in het geljjk werd gesteld, als
wethouder niet herkozen werd, omdat zjjn eigen
partjj hem liet vallen is onwaar slechts de on
wil van een enkel rechtsch raadslid was hier in
't spel. In stede van dankbaar te zjjn dat zjjn
langdurige campagne tegen mr. Jansen succes had,
viel nu de heer De Groot den heer Lagerwey aan,
wien hg onvastheid van meening verwjjtmaar
deb. hoorde terecht door een wethouder zeggen
beter ten halve gekeerd dan ten heele gedwaald
de aanval op de heeren Smit en Van der Velden
was onedel en ver gezocht.
Deb. toont verder aan, dat de heer De Groot
zelt door zjjn onduldbare houding, godsdienst en
politiek in het debat mengend, in den Raad het
meest bedorven heeft de zaak van «Volkshuisves
ting" die overigens veler sympathie verbeurd heeft,
omdat zjj geen woningen voor het volk bouwde.
In de kwestie der Zwakzinnigenschool lag wel
degeljjk een beginsel, waar 't niet ging om de
kinderen der openbare school alleen van die
zwakzinnigenschool te doen genieten, maar om er
zwakzinnige kinderen van alle belijdenissen en
richtingen onder te brengen. Overigens ziet deb.
de democratische stroomingen nog niet zoo spoedig
ineenvloeien als de heer De Groot, waar de diepere
scheidingslijn bljjft. Maar stellig kan hjj verzeke
ren, dat de heer Goslinga geen star-conservatief is.
Integendeel, waar de heer De Groot zoo zeer den
heer Wittkampf als bekwaam en democratisch
raadslid prees, kan hjj verzekeren, dat de heer
Goslinga zjjn evenknie isdaarom raadt hjj allen,
die den heer Wittkampf steHn willen geven, den
heer Goslinga Dinsdag in den Raad te brengen.
Den heer De Groot, den heer Verhoeve be
antwoordend, meende dat 't juist een verdienste
van zjjn kant is, hjj zonder aanzien des persoons
de feiten in het licht stelt. Dat «Volkhuisves
ting" eenigszins de sympathie door den eersten
woningbouw verbeurd heeft, moest hjj toegeven.
Overigens trachtte hjj haar te verdedigen door
het bekende opschuivingsargument, betoogend er
vele woningen noodig zjjn. Verder trachtte hjj te
werleggen wat door deb. omtrent het mengen van
godsdienst en politiek in de raadsdebatten en de
Zwakzinnigenschool was opgemerkt.
In antwoord op de vraag van den heer Van
Westendorp of hjj de rechtsche raadsleden,
wier namen hjj noemde, tot deze vergadering had
uitgenoodigd, verklaarde de heer De G r o o t, dat
hjj zulks niet gedaan had, omdat hjj 't onnoodig
achtte, wjjl 't een openbare vergadering was,
waarvan het te bespreken onderwerp was aange
geven, zoodat ook die raadsleden daar hadden
kunnen verschijnen.
De heer Dinkelaar vroeg daarop of de heer
Vegter de man zou zjjn om den Augiusstal op het
raadhuis te reinigen. Waar echter de heer De
Groot der rechtsche meerderheid fouten verweten
had, moest hjj opmerken, dat de linksche minder
heid er evenzeer had gemaakt; hjj wees slechts
op hare houding in zake de opheffing van het
gymnasium. Daarna noodigde hjj weer allen
tot de vergadering van Maandag.
De heer De Groot, hier weer antwoordend,
kon niet verzekeren, dat de heer Vegter de kracht
zou hebben, den Augiusstal ten Raadhuize schoon
te maken, wjjl hiertoe zelf de krachten van den
heer De Bruin blgkbaar te kort schieten. In
zake het gemeentelijk bedrjjf verklaarde spr., dat
hjj er theoretisch voor was, geen winst met de
gasfabriek te maken, maar practisch toch wel,
omdat de 130.000 die wjj dan zouden missen,
toch weer als belasting op de ingezetenen zouden
moeten verhaald worden en gas toch niet tot de nood
zakelijke levensbehoeften behoort. In zake het
gymnasium had spr. met zjja stem geaarzeld, maar
waar er nog 28 leerlingen zjjn, meende hjj de
gelegenheid om hooger onderwjjs te genieten
niet moest benomen worden.
De heer De Bruin had nog een heel zonden-
register van rechts en links op te slaan de
rechtschen laten zich drillen door den heer mr.
von Briel Sasse, maar ook de linkschen gaan niet
vrjj uit; bjj de kwestie van de legitimatiekaart
voor raadsleden en ook inzake het gymnasium
waren zjj niet aan het democratisch beginsel dat
daarmee gemoeid was, getrouw.
De heer De Groot, zich op beide punten
verwerend, zegt, dat hjj die veel werkt ook veel
fouten maakt en daardoor vanzelf stof geeft tot
kritiekerger is 't echter als zij die slechts een
enkelen keer iets doen, dan nog zooveel stof tot
kritiek geven.
De heer D i e n s k e zegt, dat de rede van den
heer De Groot hem omtrent het onderwerp van
diens rede«het bederf in den gemeenteraad"
teleurgesteld heefthij wraakt 't dat hjj op de
wjjze die hem meer eigen is, particuliere zaken
publiek behandeld heefc. Spr. verdedigt zijn partq-
genoot, den heer Van der Velden, tegen de aanval
len op hem gericht, zeggende dat waar 't zaken
betrof die hem persoonljjk aangingen, hjj niet in
de raadsvergadering is gekomen of die verlaten
heeft. Trouwens wat de heer De Groot den heer
Van der Velden inzake «Volkshuisvesting" verweet,
had hjj op zich zelt kunnen toepassen, waar hjj
toch mede belanghebbende is; maar 't verwondert
spr. dat de heer De Groot juist het scheepje
verlaat, nu 't begint te zinken, dat acht hjj geen
echten stuurmansaard. Inzake de Zwakzinnigen
school merkt spr. op, dat 't niet allereerst de plicht
der overheid is voor het onderwjjs te zorgen
alleen als de ouders te kort schieten, moet zjj
helpend optreden; het geven van subsidie zou
hier een ander geval zijn laten de vrjjzinnigen
ook eens hun oöervaardigheid toonen.
Wat de democratie van den heer Goslinga
betreft, zegt spr., dat hjj het gemeente-program
der anti-revolutionairen onderschrijft, waarvan spr.
eenige artikelen voorleest en vraagt of dat oek
democratisch is. Maar spr. vraagt den heer De
Groot of hjj den heer Goslinga zou aanbevelen als
hjj democratisch is. Ten slotte wjjst spr. op het
initiatief door «Patrimonium" in zake de werk
loosheid genomen en merkt in zake «Volkshuis
vesting" nog op, dat er alleen in 1907 te weinig
gebouwd is. Een raadslid moet niet de belangen
van één stand of richting, maar van alle standen
behartigen. Intusschee betwjjfelt hjj of de midden
standers in den hper De Groot hun vertegenwoor
diger zullen vinden.
De heer Van Westendorp meende zich
te moeten verweren tegen de opmerkingen van den
heer Dienske in zake «Volkshuisvesting". Hjj zegt
dat er bjj de 300 bedoelde woningen nog veie bjj
gebouwd konden worden eer alle krotten van
huizen op geruimd zjjn, wraakt dat bjj erfpacht
en verkoop niet geljjke prjjzen in acht genomen
worden en merkt op, dat waar men de linkschen
gebrek aan offervaardigheid verwjjt, er van rechts
dat ook zjjn kinderen ter huishoudschool zendt,
zou weinig voor die inrichting geofferd is.
De heer De Groot zegt, dat voor «Volks
huisvesting" dezelfde opmerking geldt. Dat hjj als
bestuurslid ontslag nam is, omdat hjj bjj den
tegenstand van het gemeentebestuur niet meer de
noodige kracht en energie heeft om de zaak te
leidendaar is een heel groote werkkracht en
energie voor noodigveel kracht en tjjd. Overigens
handhaaft hjj wat bjj omtrent de clubvergaderingen
opmerktezjj bepalen de stem voor behoorljjke
kennisname van (zaken. Als de heeren Vegter en
Goslinga beide democraat zgn, verkiest hjj den
vrijz. democraat. Hg wraakt 't dat de heer Briel
Lasse feiteljjk hier niet woont eu het steeds kiezen
van wethouders van eigen kleur. Ten slotte beveelt
hjj in het belang eener eerlijke en democratische
gemeente-politiek het stemmen op den heer Vegter,
vermanend niet te veel aan het woord ehristeljjk
te hechten en zich vermetend zjjn hoorderen te
herinneren aan den tekst bjj Mattheus XV—6,
waar van «huichelaars" gewaagd wordt.
De sluitingsrede van den voorzitter, den onder -
wjjzer Houtman, sloot zich geheel aan bjj de
laatste opmerking van den heer De Groot, allen
vermanend de oude scheidiugsljjn niet verder te
haudhaven, maar over die Ijjn heen als democraten
van alle gading te zamen te komen en natuurljjk
den v r jj z i n n i g-democraat, den heer Vegt er, to
raadslid te kiezen.
Oranje-Vereeniging.
•Gister avond Werd door de „Oranje-Vcreeniging"
onder voorzitterschap van den heer F. J. Smit,
in „Musis Sacrum" haar eerste jaarvergadering
gehouden I
De voorzitter heette de aanwezigen welkom
en betreurde, dat de vergadering zoo slecht was
bezocht. Hij wees op hetgeen door de „Oranje-
Vcreeniging" zooal gedaan was, en meende
met groote vreugde te kunnen constateeren, dat
het feest, door de vereeniging op 31 Augustus
van het vorig jaar georganiseerd, welgeslaagd
was. 0£ we in het vervolg wleer zoo'n grootsch
feest zullen vieren, zal afhangen van de geldmid
delen. Dit jaar wordt de 10-jarige regeering van
H. M. de Koningin herdacht, zoodat Schiedam
daarbij niet achter mag blijven en dit feest op
waardige wijze behoort te vieren.
De secretaris, de heer Blommendal, bracht als
nu het jaarverslag uit. Verschillende zaken in
het aigeloopen jaar voorgevallen en oaizen lezers
reeds bekend zjjn, worden hierin gereleveerd.
Hot verslag werd goedgekeurd.
Uit het financieel verslag, uitgebracht door den
penningmeester, den heer v. d. Most, bleek, dat er
een tekort is van f372.92i/a. j
De heeren Goslinga en Loef de Mojjer (ver-
den aangewezen tot verificatie der boeken.
Mededeeljng werd door den voorzitter gedaaOj
dat de heer A. Den Draak, die aan de beurt
van aftreding yvas, niet meer herkozen wenscht®
te worden,
Do vergadering machtigde het bestuur twe®
personen aan te zoeken om in het hoofdbestuur
zitting te nemen, teneinde aldus te voorzien i°
de vacaturesDen Draak en v. d. Hout.
In het bestuur van district I werden gekozen
de heeren v. d Water en A. Jurgens, in d's'
trict II de heeren D. C. Kok Jr., TheunisseU
ep Marrevee; in district III de heeren Knoopt
