Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Ter Raadsverkiezing
T- S. GOSLINGA.
31ste Jaargang.
Maandag 1 Juni 1908.
No. 9124.
Kiem SÉieitaclie Courant
met eralis Gelllnstreerd ZondatsMai grijs 10c.p.Teel, 0.45p.nraK,fl.35p.3 mfl.
Verlaging van den gasp rijs.
FE UILLETON.
F® verdwenen erfgename.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, por maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en. bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1—6 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent. ~i i J_ j
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst b i I-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Bureau
BOTERSTRAAT 50
Telefoonnummer 85. Postbus no. SS
oor de op morgen Dinsdag te houden
Verkiezing van een lid van den Gemeenteraad
'i'1 district II blijven wij op de gronden reeds
00 r ons in den breed© ontwikkeld, met den
besten aandrang aanbevelen, deh heer
T. S. GOSLINGA,
K
!ezers, komt allen trouw en tijdig ter stembus
e ervaring heeft ons geleerd, dat wij geen enkele
s «m kunnen missiën, dat er, zelfs als alle christe-
Partijen samengaan, in District II niet vele
•ezers kunnen achterblijven, willen wij niet het
P oit tegenover onze tegenstanders verliezen.
v£.stelijke kiezers begrijpt, dat 't bijl deze Raads-
r oezing gaat om bet behoud 'der anti-liberale
^ceiderheid in den Raad in de toekomst I Wat
t6a. °C^ deze verkiezing winnen, sterkt ons
e(.n het vermoedelijk verlies, dat wij het vol-
r zuBen lijden, als er niet minder dan zes
ant: Iba"ads*eden drie katholieken en drie
tredIC V°v °na'ren Periodiek zullen moeten af-
derh^ri °rgen w'j dus' dat de anti-liberale ineer-
het'01! 'n ^en ®'aad versterkt worde, opdat zij
vojjend jaar tegen een stootje bestand zijl
de CbI®*. aden> weldenkende kiezers, wat er bij
stZ<i verkiezing op het spel staat I Zoowel de hoog-
e gemeentebelangen als uwe zwaarwichtige
ken n 6 aJ1^ei1 z^n b^ bek verkiezingswerk betrok-
a Zoowel de welvaart en de bloei der gemeenté
w" ll,lhJkheid ieïl rechtvaardigheid bij het op-
bur 611 bcIaSÜ116<m> d-e ^ijkgerechtigdheid der
ij- j3018; ook vooral op school- en ambtenaarsge-
zijn er mede gemoeid.
iemand, niemand, tenzij volstrekt belet, blijve
aJ dcze verkiezing thuis, waar 't toch hier voor-
alleif '6en erik6^e stem kan aankomen I Bedenken
bij t I°Cb wel dat onze uitnemende candidaat
heid rS e stemming de volstrekt© meerder-
V'erdm001 bebaden> dat 't geen herstemming moet
zijn maar hij ljij eie,rste stemming moet gekozen
uuverdt^ri a^6n We* °°S- Stemmen zij
christein eensJuidend up den candidaat door de
dan mQVÊ iu onderling overleg gesteld,
hij we morgen-avond gekozen achten,
alleszins eemjei plaflts in gtadg
raads
verdient
a iu te nemen, die heer
zijn a eon W eaux Broersveldschool en Doelelokaal
Bn van 's morgens 8 tot 's avonds 5 ure.
Eenjcrei) E
biet bet ge'eden' hebben wij, in verband
voorstel van B. en W„ strekkende tot
Naar het Engelsch
10)
^fanderins f611 Ptetselinge en volmaakte
Placht w.™? een 008enblik van mijn stuk
®'d verried »!1 vei"moedelyk de nieuwsgierig-
^aan toen z'ii I k gevoelde i want zjj bleef
?.aar tevens bereikt had, en, mjj zeer kalm
'ef zij weer^te ond?rz;°ekend opnemende, ver-
perkte vrii dl®. Wonderbaarljjke stem van haar
«Dit y scherp op
t VriendenevanPartiCUlier^ad' mÜQheer. Alleen
8 g1 hier langS" Vr°UW °CUmPaugfa en van mjj
kfhSchCrdenMhfrgaVen weder myn zelf-
;laarblijkelifk v K /en buiging welke haar
Pn°eg eerhL e' antwoordde ik juist met
»Ikte tenaPeren°m 00gensch«nlijke brutaal-
Pu8h,bom Ïmp1? hu\bela"g vanmevrouwOcum-
S"d' ooffenhrm? -- het vinden van haa«"
ueb ik het ubhkken zgn kostbaar en daarom
66,1 te komen 8§ kortsten weg b.er-
?eUNen?etmi"veu kwalÜkl" De woorden kwa-
^rende Lfkf Lmaar na eenige aarzeling, ge-
Welke baar oogen op mjjn gelaat ge-
veilaging van den prigs van kook- en motorgas
en muntgas, de aandacht gevestigd op de wen-
schelijkheid van een goedkooperen prijs van gas
voor verlichting van winkels enz.
Een paar dagen, nadat bedoeld entrefilet was
geplaatst, werd bij den Raad door de vereeniging
„Handeldrijvende Middenstand" en de „Hanze"
een adres ingediend, waarin verzocht werd een
gcedkooperen prijs vast te stellen voor gas, in
winkels te verbruiken.
Deze adressen werden door den Raad in handen
gesteld van B. en W. om advies. B. en W. zonden
de adressen aan de Com. voor de Gasfabriek en
drinkwaterleiding, welke commissie thans haar
advies heeft uitgebracht.
Het advies der betrokken Commissie strekt tot
afwijzende beschikking op de adressen. B. en W.
verklaren zich met de zienswijze der Commissie
geheel te vereenigen en vinden geen térmen om
in de dooi hen, d d. 5 Mei, gedane voorstellen
verandering te brengen.
Het schrijven der Commissie voor de Gasfabriek
en Drinkwaterleiding laten wij thans in zijn geheel
volgen: f
„Mot terugzending van de adressen om bedrijfs-
gas moeten wij, nadat wij die adressen met den
meesten ernst hebben overwogen en de belangen
der adressanten door ons wel in het oog gehouden
zijn, adviseeren tot afwijzing.
M ij hebben muntgas, lichtgas en kook- en mo
torgas.
Dat kook- en motorgas voior het overgroote
deel overdag afgenomen goedkooper kan zijn
dan lichtgas, behoeven wij thans niet uiteen te
zetten. Dat het muntgas afgezien van huur en
afschrijving op toestellen in prijs tusschen licht en
koiokgas behoort te staan, is ook Uw© vergadering
wel bekend.
Evenzeer is het van het industrieel standpunt
te billijken dat aan groote afnemers reductie ver
leend wordt.
De door adressanten uitgevonden naam van be-
drijlsgas, duidt geen special© categorie van gas
levering aan; hoe nu een bepaalde klasse van
personen die geen groote afnemers zijn
die het gas als lichtgas betrekken, zouden kunnen
worden voorgetrokken boven andereh, is ons "niet
duidelijk, terwijl een algemeene verlaging van den
gasprijs het der fabriek onmogelijk zou maken
haar verplichtingen tegenover de gemeente na
te komen.
Adressanten hebben blijkbaar onze laatste voor
stellen verkeerd opgevat.
Wij beoogen geen douceur te geven aah munt
en kcok- en motorgasverbruikers, maar wij willen
dat soort verbruikers zien toenemen.
Tor een nieuwe verlaging van den lichtgas-prijs
in hel algemeen, zoo kort na een plaats gevonden
verlaging, die het verbruik niet merkbaar heeft
doen toenemien (en op geen andere wijze zou
vestigd hield op een wgze, om alle gedachten uit
mijn hoofd te bannen behalve deze, dat zij een
sterke magnetische kracht bezat, waarvoor het
een man moeilijk viel, niet te wjjken. »U zult
ook mijn vriend zijn, als u er in slaagt Gwendo
len terug te brengen." Daarop vervolgde zij, snel
sprekend, terwgl zij overstak naar het terrein der
Ocumpaugh's »U ziet er niet nit als een lid der
politie. Bent u hier op mevrouw Ocumpaugh's
verzoek, en heeft zij ten laatste haar verwach
ting opgegeven, dat haar kind in de rivier zou
gevonden worden
Ook ik dacht een minuut na alvorens te ant
woorden daarop gaf ik aan mijn gelaat zjjn meest
oprechte uitdrukking; want was deze vrouw niet
op weg naar mevrouw Ocumpaugh, en zou zfj niet
hoogstwaarschijnlijk overbrengen, wat z(j mg had
hooren zeggen
»Ik weet niet, wat mevrouw Ocumpauh op het
oogenblik denkt. Maar ik weet, dat haar liefste
wensch is, haar kind gezond en wel terug te zien.
Dien wensch zal ik mijn best doen in vervulling
te brengen. Het is waar, dat ik geen politie^
detective ben, maar ik heb een agentschap van
mijzelf, wel bekend aan mijnheer en mevrouw
Ocumpaugh. Al mjjn hulpmiddelen zullen aan
deze zaak gewijd worden en ik hoop te slagen,
mevrouw. Als u, zooals ik vermoed, op weg bent
hMr t"leTrouw Ocumpaugh, wees dan zoo goed,
Jupp, boopGe «l"i.R„0tarlTtebi,t. Trab"««
»Dat zal ik," zeide zjj met nadruk. Daarop naar
mg terugkomende in al de bekoorlgkheid vaR haar
aan het verlangen der adressanten voldaan kunnen
worden) durven wij' wierkelijk niet adviseeren."-
Dit advies der Commissie heeft in onze ziens
wijze, betreffende de wenschelijkheid eener be
tere regeling van den gasprijs, waarbij ook eens
moet worden gelet op de belangen van den midden
stand, geenerlei verandering gebracht. Juist de
door de Commissie aangevoerde argumenten heb
ben ons aanleiding gegeven nog eens dieper op
cle zaak. in te gaan.
De Commissie bovengenoemd had, in d.d. 18
April, aan B. en W. geadviseerd tot verlaging
van den prijs van muntgas tot 7 cent eh van
kook- en motorgas tot 4t/2 cent. De redenen,
waarom deze oommissie dit voorstel deed, waren,
volgens haar schrijven, dezedat zij het oogenblik
gekomen achtte „om een tweetal maatregelen te
nemen, die voor de ingezetenen dezer gemeente
van economisch belang zijn, waarvan de
financieel© gevolgen gemakkelijk kunnen gedrageh
worden en die misschien ten slotte aan
do gasfabriek voordeel kunnen opleveren".
Men wil dus, zooals hieruit blijkt, in het econo
misch belang der ingezetenen werkzaam zijn. Maar
dal werken in het economisch belang zal "niet
zónder moeilijkheden gepaard gaan, want de fi
nancieel© gevolgen, hieraan verbonden, zullen niet
gering zijn.
Door de verlaging van den prijs van het muntgas
zal (de gasverkoop in 1907 tot basis nemend) een
vermindering van inkomsten plaats hebben vah
f2679.67 Bij dit bedrag komt nog een som van
f5o0. voor de verandering v.an eenige toe
steller.
Be verlaging van den prijs van het kook- en
metorgas zal een derving van f 2666.77 aan in-
komster tot gevolg hebben.
Het gebeele bedrag, dat hiermede gemoéid is,
bedraagt dus f2679.67 -f f500 -f f2666.77
f 5846.44.
Dc f 500, die over mteerdere jaren verdeeld kun
nen worden, niet mede gerekend, komt liet de
gasfabriek alzoo te staan op een som van f 5346.44.
Deze derving van inkomsten denkt men goed te
zullen maken doordat er meer gebruik van munt
gas e:i van kook- en motorgas zal worden gemaakt.
Ja, men veronderstelt zelfs zulk 'n sterke toename
van het. verbruik dezer gassen, dat bovengenoemde
som aan inkomsten nog zal worden overschreden.
Voor het geval deze vermeerdering uitblijft, zal
het verlies uit de buitengewone reserve kunnen
worden bijgepast,
In haar advies op de bovengenoemde adressen
zeg t de C ommissieWij beoogen geen douceur
te geven aan munt- en kook- en motorgasverbrui
kers, maar wij willen dat soort verbruikers zien
toenemen."
J) De spatieering is van ons. Red.
Ook in dit tweed© advies wordt de nadruk
gelegd op een veronderstelde toename van hét
verbruik.
Volgens de cijfers, die wij aan de jaarverslagen
ontleenen, is er toch, naar onze meening, niet
voldoende grond om d i e categoriën nu juist in
de termen eener verlaging te doen vallen. Ook
uit het overige wat door ons hieraan zal worden
toegevoegd, hopen wij dat zulks duidelijk zal
blijken.
Dc verkoop van gas bedroeg in de twee laatste
jareni
1906
lichtgas: 4194.570 M3
kookgas231.976 M3
motorgas215.976 M3
muntgas: 235.166 M3
1907
lichtgas1280.021 M3
kookgas: 317.402 M3
motorgas150.434 Ms
muntgas267.937 M3
Deze cijfers toonen bij
lichtgas een vermeerdering aan van 85.451 M8.
kookgas y> d 85.426
motorgas vermindering i 65.542
muntgas vermeerdering 32.801
Nu weten wij wel, dat er aan de gasfabriek
onderscheid wordt gemaakt tusschen daggas en
lichtgas, maar dit willen wij op het oogenblik
nog even buiten beschouwing laten.
De hier vermelde cijfers dienen om aan te
toonen, dat het lichtgas, ten opzichte van iedere
andere gassoort afzonderlijk, in getal M3 het
meest vooruit is gegaan. Het lichtgas heeft de
voornaamste plaats ingenomen en zal dat ook
steeds blijven doen. De lichtgasverbruikers, al
zijn ze dan, omdat ze des avonds hun meestei
gas betrekken, voor de fabriek het onvoordeeligst,
staan in verbruik vooraan.
Wanneer nu de Raad mocht ingaan op de voor
stellen van B. en W. om den prijs van kook eh
motorgas tot 4i/2 ct. en dien van muntgas tot
7 ct. te verlagen, staat het dan willen wij
hier vragen zoo vast, er zulk een belangrijke
toename in den verkoop dezer gassen plaats zal
hebben, dat de derving van bovengenoemde in
komsten zal worden goedgemaakt? Indien hierop
bevestigend geantwoord wordt, is zulks slechts
een bloote veronderstelling, meer ook niet.
Maar een andere vraag is deze: Is hier in
Schiedam de prgs van motor- en kookgas en van
muntgas in verhouding tot dien in andere plaatsen
zoo hoog, dat nu allereerst deze gassen in prgs
moeten worden verlaagd?
Hierop het volgend antwoord. Schiedam staat
met den prijs van kook- en motorgas v e e 11 a g e r
dan in de meeste plaatsen van dezelfde grootte,
die een gelijken of meerderen gasverkoop hébben.
Men oordeel© zelf over deze cijfers:
Van de 50 grootste steden van Nederland, waar
van Schiedam de 18e plaats inneemt, waren de
prijzen van motor- en kookgas aldus
aantrekkelijke persoonlijkheid, voegde zij er met
vuur aan toe»Als er eenige inlichting is, die
ik geven kan, wees dan vooral niet bevreesd, mg
die te vragen. Ik houd dol van kinderen, en ik
zou alles in de wereld willen geven, om mevrouw
Ocumpaugh weer even gelukkig te zien met
Gwendolen als ik met mgn neefje ben. Bent u
zeker dat er eonige mogelijkheid op bestaat Men
heeft mg verteld, dat het schoentje van net kind
in die rivier gevonden is maar bjjna onmiddellijk
na dit bericht, kwam de mededeeling dat er iets
vreemd was aan dit schoentje, en dat mevrouw
Ocumpaugh het op haar zenuwen had gekregen.
Weet u, wat zjj daarmee bedoelden? Ik loop juist
even over om er naar te informeeren."
Ik wist wat zij bedoelden, doch gaf er de voor
keur aan, onwetend te schijnen.
J>Ik heb mevrouw Ocumpaugh niet gezien," gaf
ik ontwijkend ten antwoord. »Maar ik verwacht
niet, het kind uit het water te zien ophalen."
»Ik evenmin," stemde zg in, met een heescü
stokken van haar adem. »Het is zes en dertig
uren, sedert wg haar gemist hebben. Tijd genoeg
voor den stroom om haar lieve lichaampje ver van
hier meegesleept te hebben."
Ik zag haar met verbazing aan.
«Gelooft u dus, dat zü naar het water afge
dwaald is
«Ja, het zou mg krankzinnig maken, iets anders
te moeten denken ik houd zooveel van haar, en
ook van haar ouders, dat ik niet aan een erger
lot durf te denken."
Gebruik makende van haar vriendelijkheid en
van de onverwachte gelegenheid om een vraag
van groot belang te doen, waagde ik het hierop
te zeggen «U was niet thuis, hoor ik, toen zü
uit het tuinhuis verdween."
«Neen, dat is te zeggen, als het voor drieën
gebeurd is. Ik ben van het station gekomen
juist toen de klok drie uur sloeg, en daar ik mgn
neefje bij mg had, ben ik te druk bezig geweest
om hem met zjju nieuwe tehuis te verzoenen,
dan dat ik iets gezien of gehoord heb van hetgeen
er buiten gebeurde. Het is verschrikkelijk!"
klaagde zij, «ik zal nooit ophouden het mijzelf
te verwijten. Zulk een droevige gebeurtenis
nabg mÜn deur" hier keek zg door het kreu-
pelbosch naar het tuinhuis «en ik bezig met
mgn eigen zaken!"
Met een blos, ongetwijfeld het gevolg harer
ontroering, wilde zij zich omdraaien om weg te
gaan, maar ik kon haar niet laten vertrekken,
zonder nog een andere vraag te stellen.
«Neem mg niet kwalgk, mevrouw Carew, maar
u hebt mg verlof gegeven, u lastig te vallen. Na
de gouvernante, was u degene die op dat oogen
blik het dichtst bjj het tuinhuis was. Hebt u geea
rijtuig over uw grond hooren rijden omstreeks den
tgd, dat het eerste alarm gemaakt is Ik weet
dat u dit reeds vroeger gevraagd is, maar niet
door mg en het is een bgzonder gewichüg punt
bijzonder gewichtig voor hen, die wenscben dat
het kind onmiddellijk ontdekt wordt."
Zij zag mg aan met een blik van oprechte ver
bazing.
LWorit vmtlail
