Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
geven, overdreven en te donker gekleurd is. De
minister wees er nog op, dat bij de artillerie in
matigen vorm ingestelde groepenvertegenwoordigiog
goede diensten kan bewijzen, bij medewerking van
de werklieden. Ook den heer Helsdingen bestreed
de minister op verschillende punten. Het vraagstuk
van weduwen- en weezenpensioen van mindere
en geeroployeerden, is op dit oogenblik aanhangig,
naar de minister mededeelde. Uitvoerig weerlegde
de minister ook de geschetste misstanden bij het
opleggen van straffen en ontkende, dat voor de
geringste vergrijpen de zwaarste straffen werden
opgelegd.
De minister van Marine beriep zich
ook op de ingestelde staatscommissie, en wees
bovendien op de door hem eenige maanden ge
leden in 't leven geroepen speciale marine
commissie, tot onderzoek van de toestanden der
mindere marinemenschen, en welke commissie de
opdracht heeft, ook rekening te houden met het
oordeel der arbeiders-organisaties. Deze commissie
heeft ook de opdracht voorstellen te doen, welke
er toen kunnen leiden, dat de groepsvertegenwoor-
digingen, waaraan de minister veel waarde hecht,
beter tot haar recht kunnen komen. Ten sterkste pro
testeerde de minister tegen de bewering van den
heer Nolting, dat de loonen bij de marinewerven
in de laatste 30 jaren niet verhoogd waren. De
minister zal doen onderzoeken, of 't waar is, dat
de leerlingen voor sjouwerswerk worden gebezigd.
De Minister van Landbouwzeidenog,
dat, wat de samenstelling der in te stellen perma
nente commissie betreft het beter is, daar geen
direct belanghebbenden zitting te geven, doch
slechts personen, die de zaak, waar 'tom gaat,
goed kunnen beoordeelen.
Heden 1 uur voortzetting.
De Kamer zal waarschjjnljjk Vrjjdag 26 Juni op
reces gaan.
H. M. de Koningin.
H. M. de Koningin is voornemens de volgende
week weer enkele dagen in de residentie te komen.
Gouverneur Fock.
H. M. de Koningin heeft gister ten Paleize Het
Loo, mevr. Fock, echtgenoote van den nieuwbe-
noemden gouverneur van Suriname, ten afscheids
bezoek ontvangen.
De heer Fock vertrekt de volgende week met
zjjn familie voor eenige weken naar het buitenland,
na afloop van welke reis de landvoogd zich 24
Juli met zijn gezin naar Paramaribo zal inschepen.
Eerste Kamer.
De leden van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal zijn ter vergadering bijeehgeroepeii tégén
Dinsdag, 16 dezer, des avonds te half negen
uur. 1
Kamerlid Passtoors.
In tegenspraak met de berichten in sommige
organen opgenomen, als zoude de heer Passtoors
plan hebben volgend jaar te bedanken voor den
zetel van Beverwijk, om eene candidatuur te aan
vaarden voor het district Oosterhout (thans verte
genwoordigd door den heer Van den Berch van
Heemstede) kunnen wij op grond van informatiën,
aan de beste bron ingewonnen, verzekeren, dat de
heer Passtoors er niet aan denkt van Kamerzetel
te veranderen en dat al hetgeen verder in verband
hiermede verteld en geschreven wordt, berust op
pure verzinsels. (Tijd)
P. J. Troelstra.
Mr. P. J. Troelstra is weer in ons land terug
gekeerd. Op diens verzoek deelde hij aan den
Hcagschen correspondent van de „Leeuw, Ct."
het volgende mede: I
„Sinds einde Mei ben ik weêr uit Lugano- terug
gekeerd. Overigens kan ik u melden, dat mijn
gezondheidstoestand vooral de laatste weken al
daar is beginnen te beteren; dat ik mij thans
lichamelijk zeer krachtig gevoel eh mijne werk
zaamheden aan de „Neerlandia" weer waarheem.
Nog steeds is mijn hoofd na 't verrichten van
eenigszins inspan'nenden intellectueeleh arbeid
spoedig vermoeid; daarom blijf ik tot de opening
der nieuwe zitting uit de Kamer en buiten de
partijwerkzaambeden.
Beide hoop ik in September te kunnen her
vatten, al schijnt het mij voorloopig niet onwaar
schijnlijk, dat ik mij, wat de laatste betreft, ook
dan nog gedurende eenige maanden een z'ekère
reserve zal moeten opleggen."
De Kamerverkiezing in Sneek.
„De Standaard" driestart:
„In Arnhem uitte mr. De Vries den wensch,
dat, zoo hij Sneek open maakte, zijn plaats in
de Tweede Kamer door dr. A. Kuyper mocht
werden ingenomen. Meer dan één blad van Rechts
stemde hiermede in, en ook „Land en Volk"
voegde zich hierbij.
Bij alle waardeering van de intentie mag hier
toch gevraagd: Meent men dan metterdaad, dat
dr. Kuyper, zoo hij zijn optreden in de Kamer
op dit oogenblik oirbaar achtte, voor Sliedrechts
candidatuur zou bedankt hebben?
In Sliedrecht toch kon hij gekozen worden
zonder de hulp van eenige andere partij.
Of is er, sedert Sliedrecht openkwam, iets ge
schied, waardoor de politieke constellatie is ver
anderd, zoodat wie toen bedankte, nu, zonder
blaam van wispelturigheid op zich te laden, zou
kunnen aannemen
Toen, tijdens de vacature in Sliedrecht verklaard
werd, dat dr. Kuyper in deze Kamer in geen
geval zou optreden, mocht men toch aannemen,
dst dit besluit niet dan na rijp beraad genomen
Op de redenen die toen tot afwijzing noop
ten. gaan we niet in, maar dit staat wel vast,
dat diezelfde redenen ook nu nog geheel van
kracht zijn.
Wat m'en zegt, dat hij als leider der anti
revolutie nnaire partij in de Kamer hoort, gaat
stellig niet op.
In 1877 bedankte dr. Kuyper voor het lidmaat
schap, en bleef tot 1894, zestien volle jaren,
uit do Kamer, en toch juist in die jaren heeft
luj de anti-revolutionnaire partij gebouwd en tot
bloei gebracht.
Waar nog bijkomt, dat mr. De Vries zeer wel,
al werd hij wethouder, tot 1909 Kamerlid kan
blijven.
Zelfs komt dat ons gewenscht voor.
Hij spaart er aan het district Sneek een bijna
noodelooze stemming door."
Congres voor reddingwezen.
Gister werd te Frankfort a/M. het internationale
congres voor reddingwezen geopend.
Warme hulde werd gebracht aan Z. K. H. den
Prins der Nederlanden, voor zjjn kloek optreden
aan den Hoek van Holland, en voor zjjn werk be
treflende het reddingwezen.
Z. K. H. Prins Hendrik antwoordde in een zeer
sympathieke rede, en zeide te hebben gehandeld
uit drang van zjjn geweten. Hjj beschouwt het
als zijn plicht, deel te nemen aan dit sociale werk en
dankt, namens de Nederlandsche delegatie, voor de
ontvangst.
Onder luide toejuichingen werd Z. K. H. Prins
Hendrik daarna verkozen tot eerste eere-voorzitter
van het congres.
Anti-revolutionairen en Katholieken.
De «Residentiebode" schrijft
«Dezer dagen had te Rotterdam een dubbele
verkiezing voor den Gemeenteraad plaats. In district
I werd de Anti-revolutionnaire candidaat gekozeD,
met hulp der Katholieken. In V kwam de Katho
liek er niet, al was hjj ook door de Anti-revolu
tionairen gesteld. De tegenstelling is hier niet zoo
schril als zjj oppervlakkig Ijjkt, want we staan
voor twee geheel verschillende districten. Maar
toch is het gebeurde hinderljjk, daar in 1907 ook
het Ve district bij de Provinciale verkiezingen voor
een lid der rechterzijde gewonnen werd. «De
Standaard" las dan ook haar partjjgenooten vrjj
onzacht de les, maar voegde er aan toe
«dat de betere overtuiging, die op politiek ter
rein niet naar confessies, maar alleen naar poli
tieke beginselen vraagt, gaandeweg veld wint,"
De»Haagsche Courant", hiervan melding makend,
teekent laconiek aan W jj willen 'thope n".
Ziet, hier zjjn wy 't nu zeldzaam eens met
onzen Haagschen collega, maar toch misschien op
eenigszins andere wjjze- wjj willen n.l. hopen, dat
als het op politiek terrein gaat, het niet vragen
naar confessies niet hierin zal bestaan, dat juist
toevallig bjjna altjjd de politieke beginselen van
den kerkeljjken candidaat, ook al is hjj vooruit
strevend, in het oog van veel vooruitstrevenden
een graadje minder zjjn dan de politieke beginse
len van den niet-kerkeljjken candidaat.
En dat toeval schjjnt vooral parten te spelen,
wanneer de kerkeljjke man daarenboven nog
Rooomsch is.
Auch das noch, zou de Duitscher zeggen.
De ontvolking van de Roomscbe bank in onzen
Gemeenteraad, eenmaal met 9 bezet en thans
slechts 4 koppen tellend, levert hier droeve illu
stratie.
Te treuriger, waar de «Nieuwe Courant" dezen
zomer na de Raadsverkiezing, toen de zetel Lees
berg, in 1905 in II verspeeld, in I werd terugge
wonnen en ons smaaldeel hierdoor wederom op 7
kwam, zich niet ontzag ter neer te schrjjven, dat
die winst bjj een volgende gelegenheid moest
verrekend worden,
4 Raadzetels van de 45 tegen 70199 Roomsch
Katholieken op een bevolking van 242454 inwo
ners met 27745 Kamerkiezers."
Congres roor zedelijke opvoeding te Londen.
Naai men verneemt, hebben zich bereid ver
klaard op te treden als vice-presidenten voor
Nederland van het van 23—26 September te Lon
den te houden interhationale congres voor zede
lijke opvoeding, de heeren De Beaufort, oud-mi
nister van buitenlahdsche zaken, dr. Kuyper, oud
minister van binnenlandsche zaken, dr. Mouten,
oud-wethouder van onderwjjs, en Van Sandick,
wethouder van onderwijs der gemeente 's-Gra-
venhage.
Het congres staat onder het patronaat van de
ministers van onderwjjs van Engeland, België,
Spanje, Frankrijk, Italië, Japan, Roemehië ëh Rus
land
Leden uit Nederland, die memories wenschen
in te dienen, zullen bij uitzondering de gelegenheid
hebben, tot 15 Juli (de andere landen tot 15 Juni)
hiervan kennis te geven aan deh secretaris-gene
raal Gustav Spiller, Buckinghamstreet 13, te Lon
den.
Steun voor de Pers.
Wjj lezen in de «Voorhoede"
Het staat nu als een paal boven water, dat de
oud-liberale «Nieuwe Courant" een jaarljjksche
subsidie van ten hoogste acht duizend gulden ont
vangt van de «Vereeniging van Nederlandsche
Werkgevers".
Het Bestuur heeft 't nu zelf gepubliceerd.
De «Nieuwe Courant" is niet een of ander neu
traal blad, maar het heeft zich op politiek gebied
beslist party gesteld. Men kan zelfs zeggen, dat
dat zij de meest welsprekende woordvoerster is
van het oud-liberalisme, zooals dit in «Syllabus"
en «Rerum Novarum" veroordeeld is.
Bekend is ook, dat deze zelfde «Nieuwe Courant"
herhaaldelijk zeer scherpe artikelen heeft bevat
tegen de Katholieke Kerk. Ik herinner me bjjv.
nog een uitvoerige poliemiek tusschen «Nieuwe
Courant" en «Het Centrum", waaruit dit overtui
gend bleek. Ook «De Tyd" polemiseerde vaak met
de «Nieuwe Courant. En wat was schier dageljjks
in de «Nieuwe Courant" te lezen in de dagen van
de Encycliek Pascendi
Toch wordt nu deze politieke Courant rjjk ge
subsidieerd door de «neutrale" Vereeniging van
groote wergevers.
To.t die Vereeniging behooren
verschillende katholieke
werkgevers.
Hun contributie wordt dus gebruikt, om een
liberale Courant te subsidieeren 1
Is dit met hun toestemming geschied
Ban komen deze Katholieke fabrikanten ai
in een zeer eigenaardige positie te staan tegenover
de vermaningen onzer Bisschoppen omtrent het
steunen van de Katholieke Pers.
Meer licht zou hier zeer gewenscht zjjn.
In het gister vermelde bericht
over een twist op den Buiten haven weg stond, dat
de los werkman P. H. door den zakkendrager
H. G. in het water was geworpen. Dit is niet
juist. G. werd door P. H. met een spa bedreigd
en daarna in de Buitenhaven geworpen.
Waar dus in het vorig bericht sprake is van
P. H. leze men H. G. en omgekeerd.
Gister-avond 7 ure is de H-j a r i g e G.
Rademaker, wonende Louronstraat, toen hjj in de
Lange Nieuwstraat van een sleeperswagen sprong,
onder dien wagen geraakt en ging een der achter
wielen ovar het rechterbeen, waardoor dat lichaams
deel ernstig verwond werd.
In de brugwachterswoning van de Varkensbrug
werd door den brugwachter een voorloopig verband
gelegd, waarna de jongen met bedoelden wagen
naar de woning van den geneesheer Ris werd ver
voerd, die hem verder behandeld. De knaap is
daarna met hetzelfde voertuig naar de ouderljjke
woning gebracht.
Verbetering.
In het bericht betreffende «Polyhymnia" in ons
nummer van gisteren duiden, wjj abusief de heeren
Papenhuyzen en Heggelman als bestuurs
leden van «Orpheus" aandit moest zjjn gewone
leden.
Vergadering van den Raad der gemeente
Schiedam op Dinsdag 9 Juni 1908, des
avonds ten 8 uur.
(Slot).
Broersvestverbetering.
Voorstel van B. en W. in zake de verbetering
van de Broersvest, in verband ook met het voor
stel om aan de R. E. T. M. vergunning te geven
tot het rjjden van een lus op de Broersvest.
De heer mr. Jansen betoogt de noodzake
lijkheid dat beide voorstellen gescheiden bljjven
hy is geneigd om punt 7 aan te nemendaaren
tegen meent hjj te moeten raden omtrent punt
6 nu nog geen besluit te nemenhjj vindt er
bezwaar in, nu reeds het voorstel omtrent de
verbetering van de Broersvest aan te nemen. De
betrokken voorstellen hangen te veel zanoen, om,
zonder dat wjj iets weten van het Singelkwartier,
nu reeds over dit voorstel te stemmen.
De heer R i s, vraagt eenige inlichtingen omtrent
het wachtlokaal in het plantsoen, electrisch licht,
het plaatsen van een klok by de tram en of het
huisje boven op den Rotterdamschen djjk verdwjj-
nen zal.
De Voorzitter, hem beantwoordend, zegt in
't bjjzonder, dat het huisje verdwjjnen zal.
De heer Koopmans merkt op, dat punt 6
aan de orde is en de heer Ris over 7 spreekt.
De heer R i s zegt nog ra een enkele vraag
omtrent de oude keien, dat hjj de meening van
mr. Jansen deelt, het onderwerp te moeiljjk is om
nu te beoordeelen zonder dat wjj van de rioleering
van het Singelkwartier iets weten, Ook dient hier
wel een woordje gesproken te worden, of 't uit
hygiënisch oogpunt goed te keuren is, de persbuis
in de Buitenhaven uitmondter kon ook wel een
andere weg gevolgd worden, eerst in het bezit van
de beide betrokken plannen zal men afdoende kun
nen oordeelen.
De heer De Groot acht 't noodzakeljjk dat
wjj goed weten tot hoever het plantsoen strekt
bjjv. tot aan de Korte Singelstraat, opdat dan bljjke
of al of niet het noordeljjk deel nog met huizen
kan bebouwd worden, zooals sommigen willeD.
De heer Wittkampf acht 't duidelijk dat
wy hier staan voor een uitgaaf van f70.000 en
dat maakt hem een beetje angstig. Van waar
moet het geld komen om die uitgave te dekken
Door leening, straatbelasting En wat zal die
opbrengen Die vragen maken hem een beetje
huiverig. Het doen rjjden van een lus moet niets
prejudicueeren op het maken van een persbuis
daarom zou hjj gaarne deskundige inlichtingen
wenschen.
De heer mr. von Briel Sasse gaat mee
met het gesprokene door de heeren mr. Jansen
en Ris. Hjj geeft in overweging dit voorstel aan
te houden, tot wjj het geheele plan kunnen over
zien. Daarbjj zou bjj eerst ook omtrent het voor
stel-straatbelasting zekerheid willen hebben. Eerst
moeten wjj weten op welke wjjze de gelden
kunnen gevonden wordendaarna kunnen we
voteeren.
De heer Koopmans vraagt of in het voor
stel ook eene beschikking omtrent de thans
bestaande school-F. is opgenomen.
De wethouder van gemeéhtewerken, de heer
Van Westendorp, zou 'tbejammeren, als
dit voorstel weer uitgesteld werd. Juist nu het
werk in de Gorze ten einde loopt, zouden wjj aan
de Broersvest zoo goed kunnen beginnen. Waar de
heer Wittkampf als het bedrag der kosten f 72.000
noemt, moet weth. daarop toch eenige toelichting
geven. Van die f 72.000 gaan f 12000 af voor de
persbuis en f 7500 voor de brandleiding boven
dien de f 10.000 die de E. T. M. restitueert.
Vraagt men naar de plannen tot verbetering
van het Singelkwartier, dan kan weth. mededee-
len, dat die bestaan in eene rioleering en bestra
ting der particuliere straten en de rioleering van
het Singelkwartier vanaf het Station tot aan het
Stoomgemaal.
Wat de kosten betreft, kan weth. allereerst op
merken, dat zij zeker veel minder zullen bedragen
dan die van het groote plan, dat ons circa 3 ton
zou gekost hebben, 't Zai er nu veel van afhangen
of wij in de Buitenhaven of in de Voorhaven zullen
moeten loozen. Het advies van de betrokken commis
sie is daar omtrent reeds gevraagd de Gezondheids
commissie was 't er niet over eens, zoodat het advies
van den Inspecteur van de Volksgezondheid is
ingewonnen. De commissie voor de Waterleiding
zag geen bezwaar in eene loozing in de Buiten
haven. 't Zal er nu slechts van afhangen of wjj
moeten persen naar de Maas, wat f 72000 zal kos
ten, of dat wjj 't zullen kunnen brengen in het
Paardenwater, waarbjj wjj heel wat goedkooper
zullen uit zjjn.
Wat de kosten van het samenhangende werk
betreft, kan weth. mededeelen, dat de rioleering
ran den Singel met de zjjstraten f50.000, zal kos
ten, de Broersvest t78 000, waarvan f 10.000 af
gaat door de Tramwegmaatsch. bjj te dragen. Naar
gelang dat verder de persbuis zal zal kunnen
belanden in het Paardenwater of verder in de
Buitenhaven zal moeten worden gebracht, wat een
verschil van f25000 zal uitmaken, is het geheele
samenhangende werk op li/3 a 2 ton te schatten.
Nu kunnen wij de buizen er nog gemakkeljjk in
leggenlater moet dat veel geld kosten. Boven
dien is er nog zooveel t e onderhandelen met
Schieland en Delfland, zoodat de tjjd tot het nemen
van een besluit dringt.
Hoe komen we aan de benoodigde galden Die
kunnen gevonden worden door het heffen van een
straatbelastiDg. Door de uitvoering der bedoelde
werken gaan de panden in waarde vooruit cn 't
is billyk, dat de eigenaars voor die verbetering
iets bjjdragen. Van de keien zal een zuinig ge
bruik worden gemaakt. Het Volks badhuis zal
ongeveer midden in het plantsoen komen te
staan.
Weth. herhaalt 't te bejammeren als het voor
stel nu niet aangenomen wordt, ook met 't oog
op het stoomgemaal nabjj de begraafplaats. Dat
stoomgemaal is verleden jaar nog even goedge
keurd, maar zal 't ook het volgend jaar weer
goedgekeurd worden Bovendien zou men gaarne
zoo spoedig mogeljjk vaD de nieuwe machine
gebruik maken en er alvast een gasmotor plaat
sen.
Waar 't nu eenmaal vaststaat, dat de electrische
tram op de Broersvest een lus zal rijden, kan dat
niet zonder dat daarvoor eenige kosien door op
hooging enz. worden gemaakt. Bovendien ligt er
in de Broersvest een riool of heul, die zeer slecht,
zelf reeds ingestort ismen wil nu den bewoners
gelegenheid geven of aan het Broersveld- of aan
het Broersvestriool aan te sluiten. De Broers
vest kan in ieder geval niet in dien toestandbljjven.
Toen de molens weggeruimd zjjn, heeft spr. zich
daartegen verklaard, omdat hjj voorzag 't niet zoo
kon bljjven de groote verkeersweg van het Hoofd
met het Station moet in behoorlyken staat
zjjn.
Nog eens herhalend wat hjj reeds omtrent de
kosten opmerkte, ook in verband met het brengen
van de persbuis in het Paardenwater of de Buiten
haven, zegt weth. ten slotte laat dan de persbuis
er uit, maar stemt toch voor het overige plan
dan kunnen wjj met het werk beginnen en dat voor
den winter in orde te brengen.
De heer mr. von Briel Sasse heeft met
genoegen het door den wethouder gegeven over
zicht gehoord, maar meent dat de Raad toch nog
niet omtrent het plan kan beslissen, omdat de weg
niet zeker iseerst als al de betrokken plannen
zjjn ingekomen, zal men in staat van zjjn het
voorstel te beoordeelen.
De heer R i s denkt er evenzeer over. Hier is
geen sprake van obstructie, maar waar wjj niets
niets weten van de rioleering van het Singelkwar
tier, waar we niets weten van de belanding der
persbuis de Gezondheidscommissie is verdeeld
voor de Waterleiding is de commissie, niet de bac
terioloog, gehoord staan we nog geheel in
onzekere.
De V oorzitter wjjst op de ampele bespreking
aan deze zaak gewjjd pas voor pas is men zoover
gekomen eerst zag men dat er boven, later onder
den groud nog veel te doen was ook het gemaal
heeft veel gemaal gegeven en dringt om eene
oplossing.
De heer mr. Jansen verweert zich eerst
tegen eene beweerde verdachtmaking van
den heer Van Westendorp en zegt verder, dat
eerst het Singelkwartier moet voorafgaan)
dat is veel noodzaklijker dan de Broersvest. Wil
men de Broersvest verbeteren met de Tram, baar
gelegenheid gevend een lus te rjjden, dan moet
dit geschieden zonder de aanliggende bewoners te
benadeelen of de menschen onnoodig onder den
grond te stoppen. Daarom juicht spr. het voor
stelmr. von Briel Sasse toe om de zaak uit te
stellen tot wjj de volledige plannen voor ons hebben-
De wethouders van Financiën, de heer L a g e t'
w e y, zegt dat hy bjj de besprekingen te dezer
zake in het College met bjjzonderen ernst op e
financieele zjjde van het vraagstuk gewezen heef"'
Een leening van twee ton zal er mede gemoeid
zjjn en straatbelasting zal niet kunnen uitbljjvet)"
De straatbelasting, in 1902, mede voorgesteld (doch
toen verworpen), zal circa f12000 'sjaars kunne"1
opbrengen.
De wethouder de, heer Van Westendorp'
treedt in eenige repliek. Hjj meent het plan vilIJ
den Singel reeds voldoende te hebben uiteengeZf
en op het verschil in kosten bjj beianding van ns
persbuis in Paardewater of Buitenhaven te hebbe"
gewezen. Komt 't geperste water in de Buite(1n
haven voor de sluizen, dan gaat 't met de eb
vloed weg. Het bjjzondere plan van een No®1
derhaven met uitmonding aan den VlaardingerdU
zou f 300.000 kosten en werd daarom prysgegeveD
het Broersvestplan komt op 1£ a 2 ton.
Het woord verdachtmaking door mr. Jansen êe
bezigd, begrjjpt weth. niet. Wat nu wordt i°°
gesteld, wordt gewoonljjk het planJansen
neemd en is door genoemde heer aangegeven-
Wat het nadeel voor de aanliggende beWone^
betreft, zal alles gedaan worden om dit te v<(
mjjden en de menschen zooveel mogeljjk te helpe 1
