Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Bfistrijfling fier werkloosheid
^hOBneert ob ie
Niewe Sckuiautke Courant
met tra lis Gelasteri MaislM
prijs 10 c.p.ieei, 0.45p.nS,fl.35p.3iiO.
31ste Jaargang.
Vrijdag 19 Juni 1908
No. 9138.
Officieele berichten.
Kennisgeving.
FE UILLETON.
verdwenen erfgename.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50
PRIJS DER ADVERTENTISN:
Van 16 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent. i j. j. j
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
niGez,'®n Be aanvrage van Maatschappij „Oxyge-
k urn om vergunniBg voor bet, bouwen van een
telhuis, machinekamer en fabrieks-schoor-
een 0p het bjj haar in .erfpacht zjjnde perceel
1341 -*en ^uitenhavenweg, kadaster sectie L. no.
tot^j^rwegende dat het onderzoek met betrekking
"ie aanvrage nog niet geëindigd is
Besluiten
van art. 164 der Bouwverordening
den ?c'3'kking op de aanvrage te verdagen voor
tijd van hoogstens een maand.
Schiedam, 18 Juni 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. S1CKENGA.
i.
Gnze Gemeenteraad zal zich in zjjne vergade-
n8 van Dinsdag 23 Juni hebben bezig te houden
het vraagstuk der werkloosheid.
00r Schiedam is het, in verband met de ver-
'Bende hier gevestigde industrieën hoogst nood-
®'3k, dat met den meesten ernst en nauwge-
gczieit' ^C2e aar,8e'egenheid onder de oogen wordt
enJ8]' Vraa^stu^' hier aan de orde gesteld, geldt
en u Cn 'ee n °m Ran hen, die werken willen
heidUDHen' 'n van voorbijgaande werkloos-
teRe m°mentee'en steun te verleenen, teneinde hen
Werki ..DadeeBf>e gevolgen van hun tjjdeljjk
zd lot0<f. Z'n te behoeden en te voorkomen, dat
bittere armoede vervallen.
00rzaken der werkloosheid zijn zeer talrijk
AHerSChillend-
in ereerst heeft men die, welke de werkloozen
keurjg61^00" betreffen- Afgezien van wille-
^Cfklo8 ^erll'00sheid (o.a. werkstaking), zoomede
er Vej°S eid wegens ziekte en invaliditeit, zijn
*°rden ^ersoon^he oorzaken. Genoemd kunnen
Werk 1 a"G ^evallen» waarin de werkman zonder
sten(ii ri ^°°r m'D meer chfoaische onbe-
lasthA 6ld' onvoldoende activiteit, onmatigheid
kingj Umeur, insubordinatie, physische verdruk-
tjj<j(,jS echte gezondheid, te vergevorderden leef-
*a® enz,i en bovendien de gevallen
"ctning1 Uöe' onts'ag of weigering van indienst-
^°d«dien We®ens syndicale, politieke en somtijds
Werki0 ltlge redenen. Dan nog de gevallen van
be»d 6'd ten gevolge van onvoldoende geschikt-
Verv het vak'
*°evallig ^6nS onderscheidt men de gevallen van
houwen 6 Werk'°osheid, o.a. brand in fabrieksge
en werkplaatsen, ongelukken aan materi-
aal of machines, wachten op werk, gebrek aan
grondstoffen.
Ten derde de gevallen veroorzaakt door deD
winter en verandering van weergesteldheid. Hier
door worden vooral de arbeiders in de bouwbe
drijven en bjj den landbouw werkzaam, alsmede
een gedeelte der transport-arbeiders getroffen.
Als vierde groep is in te deelen de werkloos
heid, uitsluitend voorkomend uit het industrie
wezen. Vooral de arbeiders en arbeidsters in de
weelde-industrie en het kleedingvak worden door
den vstillen tijd" getroffen.
Een vjjfde categorie zjjn de gevallen van werk
loosheid, ontstaan door technische en industrieele
wijzingen op elk gebiedinvoering eener machine
ter vervanging van handwerk, uitbreiding van
machineriëen, wijziging van gereedschapophef
fing van bepaalde werkzaamheden door toepassing
van chemische productenaansluiting van indus
trieele inrichtingen aan hydraulische- of electri-
sche stations enz.
In een zesde en laatste groep kunnen samen
gevoegd worden de algemeene oorzaken van werk
loosheid, periodieke drukking van de markt, slechte
oogstoorlog, politieke omwenteling, financieele
krach's, groote publieke werken, aangenomen
zonder rekening te hebben gehouden met den
algemeenen aard van zaken of de plaatselijke
arbeidsmarkt, de trek naar groote steden, te
snelle toeneming der bevolking en toename van
den vrouwenarbeid.
Ter bestrijding der werkloosheid kan dienen de
werkverschaffing. Zij heeft niet alleen ten doel
voorkoming van armoede, maar dient tevens om
den arbeider de gewoonte tot werken niet te doen
verliezen en diens arbeidskracht op hetzelfde peil
te houden.
Er zjjn reeds vele voorbeelden van werkver
schaffing aan werkloozen door particulieren, comi-
té's en gemeenten, maar de resultaten hierdoor
verkregen zjjn niet in alle plaatsen even gunstig
geweest en afdoende hulp kon door dit middel al
evenmin worden bereikt.
Een tweede middel is de oprichting van arbeids
beurzen. Maar ook dit bljjkt niet bjjzonder gun
stig te werken. In vele plaatsen van ons land,
waar deze instellingen bestaan, wordt er niet zoo
veel gebruik van gemaakt als men zich ervan had
voorgesteld. Juist de werklieden in de grootere
industriëen roepen zeer weinig de hulp van een
arbeidsbeurs in. Vermoedeljjk ligt de oorzaak hierin,
dat de patroons zich te weinig met deze toch zoo
hoogst nuttige instellingen inlaten.
Wjj hebben in Schiedam een arbeidsbeurs en ook
hier kan men niet getuigen, dat zjj werkelijk voor
treffelijk werkt. Toch zouden wjj haar niet gaarne zien
verdwijnen, Want zjj kan o.m. hulp brengen, waar
werkloosheid, niet uit gebrek aan werk, maar
wegens onvoldoende plaatsing is ontstaan. Een
andere groote factor, die pleit voor het hebben
eener arbeidsbeurs is nog, dat de beurs gegevens
kan verstrekken betreflende den omvang der werk-
{Naar het Engelsch).
22)
""Geel6 u*0'8! en b'e'd daarna mijn armen
voor i k,nd?" beval ik- »ZÜ is ziek
vr°UVv o gasthuis." - Een gebrom van
d in mij- een Hoek van den man, en toen
tof? licbt gekreun1™6? een pak-ie gelegd, waaruit
tilbury ont®napte toen ik er mee naar
3>ntegen den if' *,.k vraa8 u naam niet," riep
Hd is Doktl'r p® ™et te«enzin volgde.
De* m° Spelde 6n lk woon in Yonkers."
dif' die werkellït u°Ver e<Sn armen niet verklap-
de nst bewees en on&elukkig schepseltje een
f vvaoen en sloop toen haastig heen en hii
ik de zwIr°UVii' alleS Was reeds verdwenen'
K de richtini P ,e,1 over-mjjn vermoeid paard
m* kN vS Van Yoöker opreed- Maar ik had
u angst fn 8ez°nd in mjjn armen en aan
Het wTent haar lot ™as een einde ge-
difks% Wannppr^ raaar ik voorzag niets
bter tegen ml f kreunde, drukte ik het wat
i a drie kwfrti?fl St en dat was alles. Bin-
^'nuten W? W?r6n Wg 10 Y°nkers. Vnftien
J,al 'os, waarin ?6f uP bed'en maakte ik de
aarm het dicht gewikkeld was. Hebt
u het kind ooit gezien, waarover thans al die
drukte is
»Ja, ongeveer drie jaar geleden."
»Drie jaar! Ik heb haar veertien dagen ge
leden gezien, en toch kon ik dit jonge schaap een
uur lang in mjjn armen honden zonder het minste
vermoeden dat ik een groote dwaasheid be
ging-"
Snel op zjjde stappende, stond hjj mjj toe, het
bed te naderen en mjjn eersten blik te slaan op
het gelaat van het slapende kind. Het was een
lief gezicht, maar ik had zjjn wenk niet noodig
gehad, om de trekken vreemd te vinden en geheel
het kenmerkende van Gwendolen Ocumpaugh mis
send. Maar aangezien het afknippen van het haar
soms het geheele uiterlijk verandert en het
haar van dit kind was kort bukte ik mjj in
groote spanning om meer in het bjjzonder den
omtrek van wangen en kin op te nemen, welke
aan de kleine erfgename zoo iets individueels gaf,
toen de dokter mq op mjjn arm tikte en mijn
aandacht vestigde op een broekje en een hemd,
welke aan de deur achter mjj hingen.
»Dit zjjn de kleeren, die ik onder die groote
sjaal vond. Het kind, dat ik gevolgd heb en in
rntjn huis gebracht, denkende dat het Gwendolen
Ocumpaugh was, is zelfs geen meisje.
HOOFDSTUK VII.
»V i n d het kind!"
Ik kon de woede, waaraan deze man had lucht
gegeven, begrepen door het gevoel hetwelk op
loosheid Verslag sociale week 2/9 Sept. 1906 biz.
116 B. en C.)
Middelen, welke aan te wenden z\jn om werk
loosheid te voorkomen, zjjn er natuurljjk genoeg.
Maar in de praktjjk bleken er maar al te veel te
hebben gefaald. In Engeland, waar men reeds vele
dingen beproeld heeft, is men op dit stuk nog
niet veel wijzer geworden.
Alleen is dit gebleken, dat in verscheidene ge
vallen een vermindering van den arbeidsduur of
van de werkuren redding kan brengen.
Thans zullen wjj het een ander mededeelen over
instellingen van steun bjj en van verzekering tegen
de financieele gevolgen der werkloosheid.
Men onderscheidt: de facultatieve gemeentelijke
kassen en philantrophische instellingende ver
plichte verzekering, de federale en syndicale fond
sen de gesubsidieerde werkliedenfondsen. In
Duitschland en Oostenrijk bestaan nog enkele door
de patroons opgerichte kassen tegen de gevolgen
van werkloosheid.
Het zou te omvangrijk zjjn hier een beschou
wing te geven over de inrichting en werking van
de bovengenoemde instellingen. De commissie tot
bestrijding der werkloosheid alhier zal zeker wel
de verschillende stelsels hebben bestudeerd voor
aleer zjj met een adres bjj den Raad kwam, waarin
het Gentsche stelsel werd aanbevolen. Dit stelsel
RU, dat door de katholieken mede gerust kan wor
den aanvaard, berust op degeljjken grondslag. Op
dat men goed wete waarom het hier gaat, laten
wjj bieronder het een en ander over het Gentsche
stefev.! i) volgen
Tot onderzoek van de werkloozenfondsen werd
in 1898 door den Gemeenteraad van Gent eene
commissie benoemd van 22 leden met den heer
mr. Louis Varlez als verslaggever. Mannen van
allerlei richting waren in de commissie vereenigd
liberalen, katholieken, socialisten, ook werkgevers
en werknemers. In deze commissie werd een
plan ontworpen tot het verstrekken van onder
stand aan werkloozen, leden van vakvereenigingen
of deel uitmakende van een afzonderljjk spaar
fonds. Men stelde voor aan werkloozen, die ge
tracht hadden zich vooraf tegen de geldeljjke
nadeelen van werkloosheid te vrjjwaren, van
stadswege financieelen steun te verleenen, en wel
in evenredigheid met de opofferingen, welke zjj
zich daartoe persoonlijk getroostten.
»Help U zelve, zoo helpt U God of de Gemeen
te", was de leuze dezer commissie.
Haar voorstel werd met op één na algemeene
stemmen aangenomen en vervolgens op 19 Octo
ber in den Gemeenteraad niet minder gunstig
ontvangen. Voorzichtigheidshalve besloot men
eene proef van drie jaar te nemende uitslag
was evenwel zoo bevredigend, dat in den aanvang
Wie uitvoerige bijzonderheden hierover ver
langt, kan die vinden in »Het Gentsche stelsel
van verzekering tegen werkloosheid", door Mr.
Louis Varlez.
van 1904 met algemeene stemmen besloten werd
het werkloozenfonds definitief te organiseeren.
Dit fonds wordt zelfstandig beheerd door een
comité van dertien leden, voor drie jaar gekozen
twee specialiteiten, drie leden van den Gemeente
raad van Gent, drie leden van den Gemeenteraad
der voorsteden en vjjf afgevaardigden der aan de
instelling verbonden vakvereenigingen. Deze vjjf
gedelegeerden worden door de vakvereenigingen
aangewezende Burgemeester der Stad Gent of
zjjn gemachtigde kan de vergaderingen van het
comité als voorzitter bjjwonen en heeft bjj staking
der stemmen eene beslissende stem.
De toeslag wordt alleen verleend voor onwille
keurige werkloosheid, wegens gebrek aan werk,
met uitsluiting van werkloosheid, voortspruitende
uit werkstaking, lockout, ziekte of eenige physi
sche ongesteldheid. Door de vereenigingen, die
eene weerstandskas voor werkloosheid bezitten,
wordt eene aanvraag om deelname aan het comité
gedaaneenmaal aangenomen, deelt de vereeni-
ging rechtens in de subsidie mede.
De volgende bepalingen zjjn hieromtrent van
kracht
a. elke uitkeering kan tot 100% verhoogd
worden, niet daarboven
b. de toeslag wordt berekend naar eene uit
keering van 1 fr. per dag of gedeelte daar
van
c. zjj wordt voor een en denzelfden werklooze
gedurende hoogstens 60 dagen per jaar ge
geven (tot Februari 1904, 50 dagen)
d. het comité bepaalt per maand en vooruit
het bedrag van den toeslag, die voor alle
rechthebbenden onveranderd bljjft.
De arbeidersfondsen treden als bemiddelaars op
tusschen het comité en den werklooze. Elke
maand dienen zjj bjj het comité eene naamljjst
hunner werkloozen in, met vermelding van het
aan elk afzonderljjk uitgekeerde bedrag. Het fonds
schiet den werkloozen het bedrag van den toeslag,
zooals dit door het comité is vastgesteld, voor. De
in te leveren ljjst bevat tevens voor eiken werke-
looze het getal dagen, waarop hjj zonder werk
was, het volgens de statuten aan hem uitgekeerde
bedrag en het voorschot aan toeslagna accoord-
bevinding wordt dit voorschot door het comité
terugbetaald.
Het bedrag van den toeslag is dikwjjls gewjj-
zigd en verschillend naar gelang der jaargetijden.
In de wintermaanden bedraagt deze 100% op de
75 centimes (of minder) uitkeering aan volwasse
nen van beiderlei kunne, dooor feiteljjke werkloos
heid getroffen, en 40% op den eersten franc (of
minder) uitkeering aan minderjarigen en aan hen,
die werkloos zjjn tengevolge van het tjjdeljjk stop
zetten van fabrieken. Gedurende de 9 andere
maanden van het jaar is de verhooging in de beide
gevallen 60% en 40%. Voor het jaar 1901 was
het crediet door de gemeente op 10.000.— frs.
bepaald, voor 1902 en volgende jaren op 15.000.
frs., met bepaling evenwel een nieuw crediet te
dit oogenblik in mjjn borst ontstond.
»Een jongen 1" riep ik uit.
»Een jongen."
Nog ongeloovig leunde ik over het kind heen
en lichtte een van de handjes, die ik buiten de
deken zag liggen op in het volle licht der lamp.
Het was niet mogeljjk dit voor de hand van een
meisje te houdeu, laat staan voor die van een
jeugdige dame.
»Wjj zjjn dus beiden dwazen geweest!" riep ik
uit iu onbegrensde verontwaardiging, er echter
voor zorgende de kleine band zacht op de hij
gende borst te leggen. En mjj afwendende, zoo
wel van den dokter als van zjjn kleinen patiënt,
begaf ik mjj weer naar de spreekkamer.
De luchtbel wier vrooljjke kleuren ik met zulk
een gretigheid gevolg had, was in mjjn gezicht
met volle kracht uiteengespat.
Maar eens onder den invloed van 's dokters sar-
catische oog vandaan, kwam mjjn krachtiger na
tuur weer boven. Mjj naar hem toekeerende, riep
ik hem toe
»Als dat een jongen en een vreemde is, waar
is dan Gwendolen Ocumpaugh
Een gekreun uit het bed en een haastige be-
weging van den dokter, die deze gelegenheid te
baat nam om het kind een nieuwe dosis medicij
nen toe te dienen, waren het eenig antwoord.
Wachtende tot de dokter zjjn taak geëindigd an
de zjjde van het bed verlaten had, herhaalde ik
de vraag met vermeerderden nadruk
Waar is dan Gwendolen Ocumpaugh
De dokter gaf nog geen antwoord, hoewel hjj
zich naar mjj toewendde en naar jvoren kwam;
zijn Mng gezicht, ljjkachtig door vermoeienis en
den schok der teleurstelling, werd somberder en
somberder, naarmate hjj naderde.
Toen hjj voor de tafel staan bleef, vroeg ik
weer
»Vvaar is het kind, verafgood door mjjnheer
Ocumpaugh en zoo diep betreurd door zjjn bjjna
krankzinnige vrouw, dat men zegt dat zjj sterven
zal als het meisje niet gevonden wordt
De bedreiging in mjjn toon bracht mjj einde
lijk een antwoord een antwoord, dat mjj ver
baasde.
»Heb ik niet gezegd, dat ik het niet weet 1
Gelooft u mjj niet Denkt u, dat ik nog steeds
even blind ben voor waarheid en eer als zes jaar
geleden Kunt gjj u geen denkbeeld voimen van
berouw Jen opstanding uit de zonde U bent een
detective. Vind dat kind voor me. U zult geld
hebben bonderden duizenden als u mjj
de bewjjzen kunt leveren, dat zjj nog leeft. Als de
Hudson haar verzwolgen heeft - hier hief zjjn
gestalte zich boog op en nam een majesteit aan,
welke op mjj, niettegenstaande al mjjn twjjfeling
indruk maakte »zal ik wraak nemen op ieder
die aldus de wetten van God en de menschen ge
tart heeft, zooals ik doen zou op den gemeensten
moordenaar in de gemeenste wijken van die stad
welke verdorvenheid kweekt onder de hoog- zoo
wel als onder de laaggeplaatsten."
(lEorét PtfMtoft.
