Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
3iste Jaargang.
Zaterdag 27 Juni 1908.
9145
EERSTE BLAD.
Buitenlandsch Nieuws.
Verspreide berichten.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
tost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
W a t cent' Franco Per Post door geheel Nederland 2,per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
jstraat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1—6 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Dit nummer bestaat uit twee bladen en een
®eWustreerd Zondagsblad.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 38.
Wegens den feestdag van deH.H. Apos-
elen PETRUS en PAULUS zal de NIEUWE
S°BIEDAMSCHE COURANT, Dagblad
"oor Schiedam en Omstreken, Maandag-
av°nd niet versehynen.
Schoolonzijdigbeid.
Wjj deelden gister mede dat de Fransche minister
Van onderwjjs, Doumergue, een wetsontwerp heelt
ïngediend «strekkende om de schoolonzjjdigheid te
Waarborgen."
Ziehier de tekst van dit wetsontwerp
v aanklacht van den schoolopziener bjj den
j «e ®rechter zullen de straffen voorzien door art.
on h L.Wet Van Maart 1882, toepasselijk zjjn
deli if1 buisvadof °i den voogd of den verantwoor-
aan PerS00D> die schuldig zal bevonden worden
pa* u een kind, in de openbare school in-
cbreven, te hebben belet het onderwijs te ont-
va g,en over bet geheel of een gedeelte der stoffen,
t„ Pachtend verklaard volgens art. 1 dezer wet, of
hebben belet gebruik te maken van de regel
atlg op de lijst ingeschreven schoolboeken,
^al door dezelfde straf getroffen worden ieder
hM?°n' die voor<>cbreven overtreding zal gepleegd
nebben, 't zij door redevoeringen uit te spreken,
ZU door plakkaten aan te planken ot schriften
aanzetten6^611' d'e t0t ket P'e£en der overtreding
j nifuwe roosterachtige aanslag tegen het
ec er uisvaders, bewijst eens te meer hoe de
aiM-c ericale bende in Frankrijk, de vrijheid ver-
Men moet weten wat er gebeurd is.
co ffn'^ dagen geleden heeft de «tribunal des
py 'tS.. de hoogste rechterlijke instelling in
ankrjjk toelating verleend aan de huisvaders,
le den onderwijzer van Viévigne wilden vervolgen,
do
de schoolonzijdigheid had geschonden
oor een openlijk, lomp en gemeen anti-godsdienstig
anti-vaderlandsch onderricht,
zoo 6edS maanden geleden had Briand gezegd dat,
toeli ï>*ld')Unsd des conflits deze vervolgingen
zoul6t' 111611 d°or een oieuwe wet de onderwijzers
ouder'061611 bescbermen teSen"- den willekeur der
heeft ,DoumerSue keeft nu gedaan wat Briand
red En in het vertoog der beweeg-
is ^eD wordt natuurlijk gezegd, dat het noodig
gi ez® maatregelen te nemen wegens... de inmen-
Scho lh pastoors> die preeken houden tegen de
'hake °eken en de kinderen, die er gebruik van
ni niet tot het godsdienstonderwijs, noch tot
recht°ramenten tofdaterL Zeker hebben de ouders
hiet Cr dat bunne overtuiging en hun geloof
kinde'VOrde gekrenkt door het onderwijs, dat hunne
onder^-- kr^geü maar de wetten op het lager
boroA hebben aan de burgers de beste waar
den gegeven...
Werin al de omheschaamdheid dezer laatste be-
Uit heseffoD, is het voldoende de zinsneden
d®s sch°°ihoek aan te halen, die de tribunal
toelat'01* 'tS aanze^e ono aan de huisvaders de
Verlee'nen -t0t Vervolging van den onderwijzer te
De n ^ransche soldaten zijn schooier en lafaards.
r®h inUl(]tSCtlerS handelden goed in 1870 de kinde-
geloove 6 -Wl6g te Tersmachten. Zij die aan God
het 'f Z s'onnmeri'iken. De wormen die men
Men rUlt aan^re^> heet meen pastoor."
orn te mo®t noch pastoor, noch huisvader zijn,
bet reph^u811 ^at zoowe' de een als de andere
deren w r\ n'et te willen dat hunne kin
haar dAt?r 6n bedorven naar de ziel en verstompt
De 8eest met zulke schoolboeken.
gedachLTC!eriCaleQ ln FrankrÜk ztia van andere
0,)derwiis f' het verPlichtende anti-katholiek
iesteeren T' de huisvader er durft tegen pro-
En d gevangenis in
Verstandpr.Z^ 6en'ge mannen) de eenige groote
wfi f °nZe liberalen tot voorbeeld ne-
kenr.„n Z0U wei eens hunne gedachten willen
FRANKRIJK.
De commissie der Kamer voor de rechterlijke
hervorming heeft het behoud der doodstraf voor
gesteld.
de
'"oad..0"" '1° F"">»£ opmliig'™
H. v. A.
PARIJSCHE KRONIEK.
(Fan onzen Parijschen correspondent.)
Parijs, 12—26 Juni 1908.
De Fransche politiek door de radicale regeering
in Marokko gevolgd, is den 19de dezer in de Ka
mer weder opnieuw ter sprake gekomen. Zonder
het publiek veel wijzer te maken, schijnt het vol
gens de verklaringen van den minister van Buiten-
landsche Zaken, Pichon, wel in de bedoeling te
liggen, Marokko langzaam aan te gaan verlaten.
Hq had immers nooit anders gezegd dan dat de
bezetting aldaar slechts voorloopig zoude zjjn.
Jaurès, die weder een der interpellanten was, riep
den minister dadelijk toe
«Gjj verklaart dus, dat gij gaat terugtrekken
en zoo aan ons verlangen gevolg zult geven
De heer Ribot, den verwaanden uitval van Jaurès
niet kunnende verdragen, zegt daarop|zeer ad rem
«Niet ten gevolge van uw verlangen, doch in 't
belang van Frankrjjk."
Frankrijk zal dus niet in Marokko blijven.
Indien men den heer Pichon mag gelooven, dan
is de Fransche tusschenkomst niet onnuttig voor
het land geweest, want, van den eenen kant heeft
Frankrijk jegens de geheele wereld het bewjjs
van den grootsten geest van verzoening gegeven
en aan de andere zjj zijn de meeste hervormingen,
te Algeciras besloten, op weg in Marokko uitge'
voerd te worden, en dat dank aan de zekerheid
daar door Frankrijk gevestigd, waarvoor het de
dankbaarheid van alle buitenlandsche regeeringen
verworven heeft. Doch nu doet zich een niet
gering te schatten moeilijkheid voor. In dat on
gelukkige Marokko zijn in plaats van éen twee
sultans gekomenAbd-el-Aziz en Mouley Haüd.
De minister deed dienaangaande de volgende
verklaringen aan de Kamer. «Wjj kunnen geen
«twee sultans erkennen. Abd-el-Aziz is nog de
«wettige sultan van Marokko. Onze agenten zijn
bjj hem alleen geacrediteerd. Nergens in Europa
«heeft men de hoedanigheid van sultan aan Mouley
«Hafid geschonken.
«Hebben wjj Mouley Hafid bestreden? Men
«verwijt ons hem als tegenstander aan te wijzen,
«doch wjj constateeren slechts de feiten. Wjj
«hebben niet gezegd, dat hjj onze tegenstander
«zal bljjven. Indien wjj hem hadden willen be
«strijden, hadden wjj 't kunnen doen. Wjj
«hadden ons zelfs van zjjn persoon meester kun-
«nen maken, zooals men 't ons gevraagd
heeft."
Jaurès. Wie is die «man"
Etienne. Ik.
Pichon. En daar maakt men ons juist een
verwjjt van. Hierop zegt de minister dat
bjj het recht niet heeft, indien Mouley
Hafid de baas mocht worden, hem als sultan te
erkennen, 't Behoort aan de Mogendheden daar
over te beslissen. «Wjj zjjn besloten, zegt, de
«minister, niet alleen hierin te handelen."
Jaurès. «Wjj verwjjten juist aan uw politiek te
«veel eenzelvig op te treden."
Pichon. «Ja en door eene zonderlinge tegen-
«spraak welke uw thesis ondermjjnt, verwijt gjj
«ons tegeljjk dat wij onze instructiën aan de
«Mogendheden mededeelden."
Het besluit was dus, dat 't in het slechtste der
rjjken niet beter kon gaan en 't was door zyn
eigen lofspraak dat de minister zjjn rede, welke
koel ontvangen was, aldus eindigde:
«Men heeft onze staatkunde beschuldigd onsa-
«menhangend te zjjn. Neen Wjj volgen den weg
«welke het parlement ons heeft voorgeschreven".
«Wij doen niets wat in staat is de rust van dit
«land in gevaar te brengen of den algemeenen vrede
«te schaden, waaraan wjj eiken dag werken en
«welke onze staatkunde uit verzoening, voorzich-
«tigheid en rechtschapenheid bestaande, slechts
«kan versterken."
Nadat de heer Denys-Cochin nog met vele woor
den gezegd had, dat de regeering het prestige van
Frankrjjk verzwakt heeft en hjj een krachtigen
beslisten optreden zoude gewenscht hebben behield
het ministerie bjj de stemming van een orde van
den dag het vertrouwe der verminderde meerder
heid met 343 tegen 126 stemmen, terwijl 120
leden buiten stemming bleven.
Hoe meer men het oogenblik nadert, dat
er over den aankoop van de Westerspoor
weg door den staat zal beslist worden, des
te grooter wordt de spanning, welke bjj het
nemen van alle groote besluiten onvermijdelijk is.
In de staatkundige wereld is een ieder onder den
jndruk er van. De voor- en tegenstanders geljjken
op de toeschouwers der wedrennen te Auteuil of
of op de Longchamp, die zich, wanneer het einde
nadert, steeds meer en meer opwinden. Wat deze
overname door den Staat hier zoo belangrjjk
maakt is, dat het Kabinet-Clemenceau er zjjn
bestaan aan vast geschroefd heeft, 't Heeft 't door
alle middelen willen verdedigen, 'tls Clemenceau
eigen, wanneer hjj eens het oorlogspad gekozen
heeft, voor geen enkele sophisme, noch pressie
te wjjken om tot zjjn doel te komen. Zooals de
kwestie thans staat, is 't niet meer de vraag of de
Senaat voor of tegen deze terugname is. Daarover
is men het eens. De meerderheid is er tegen.
Doch bestaat de vrjjheid van discussie en stem
ming nog? Zou 'twaar zjjn, wat beweerd
wordt, dat de regeering van de senatoren door
dwang, eene beslissing zoude kunnen verkrjjgen in
tegenspraak met hunne gevoelens In dat geval,
zoude men evengoed de vraag kunnen stellen be
staat de Senaat nog
In de Senaatszitting van 23 dezer hield de oud
minister Rouvier een hevige rede tegen den aan
koop Zich tot Clemenceau wendende, zeide hij
«Men zegt, dat deze aankoop in het programma
«der regeering geschreven staat. Maar er zjjn
«sedert onvoorziene gebeurtenissen voorgevallen,
«welke den toestand der begrooting gewijzigd heb-
«beD. Men had Marokkojniet voorzien. Zjjt gjj voor
«altjjd zoo aan uw programma verbonden, dat gij
«bjj elk punt wat er van behandeld wordt, de
«kwestie van vertrouwen moet stellen - Gjj zjjt
«toch meester van uwe daden Als oude krjjgs-
«kameraad doe ik een beroep op je helder verstand.
«Laat de Senaat vrjj, zonder dwang, zonder ver-
«nedering stemmen. De Senaat heeft eene hoog
«noodige missie te vervullen, 't Is door zjjn voog-
«djjschap over de openbare geldmiddelen uit te
«oefenen, dat hjj in; de opinie van het land ge-
«stegen is. - Stoort de waardigheid zjjner stem-
«mingen niet. Gaan wjj de parlementen van het
«oude regime terugzien, waar de wil van den
«vorst voldoende was om de weegschaal van 't
«recht te doen overslaan en allen weerstand te
«breken V'
«Mjjne Heeren, 't is niet alleen de kwestie der
«overname door den Staat van den Westerspoor-
«weg welke hier gesteld wordt, 't is die eener
«constitutioneele stemming van den Senaat, eene
«stemming in strjjd met zjjn gevoelde waardig-
«heid dezer vergadering wordt er door getroffen.
«Er is geen Senaat meer."
Een driemaal herhaald salvo van toejuichingen
brak hierop los. De heer Rouvier werd omringd
en gelukgewenscht. Zelfs zjjn oude krjjgskameraad
Clemenceau drukte hem de hand.
t Is echter niet te denken, dat Clemenceau
den strjjd zal opgeven en niet tot het uiterste zal
gaandat licht zoo in zjjn natuur. Als een
staaltje van zjjn hooge minachting welke hjj voor
zjjn eigen partjj en trouwe toejuichers zelf lang
zaam aan is gaan koesteren, verhaalt men het
volgende
Bjj zjjn laatste bezoek te Londen vroeg Eduard
VII hem hoe lang hjj nog hoopte het bewind in
handen te zullen houden, waarop hij kortaf moet
geantwoord hebbenZoolang ;als ik 't zal willen,
sire I
Zoo iets als «de Staat, dat ben ik" van Lode-
wjjk XIV.
Fidelius.
ongewjjzigd aangenomen. Het Huis verwierp met
277 tegen 133 stemmen een motie van socialis
tische zjjde ingediend, waarbjj opheffing van de
geheime fondsen werd gevraagd.
MAROKKO.
Uit Fez wordt aan de Parjjsche Temps" omtrent
den toestand onder het bewind van pretendent-
suhan gemeld
Mouley Hafid heeft aan de aanzienlijken bevo
len om onmiddellijk 18.000 man te recruteeren.
De bevolking is verbijsterd. Bjjna alle stammen in
de omstreken van Fez weigeren den caïd, door
Hafid benoemd, te erkennen. Hafid dreigt troepen
te zenden om hen te straffen.
Al de Israëlieten te Fez, uitgezonderd de jood-
sche beambten van de Duitsche post, moeten
blootvoets gaan.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
Het Oostenrjjksche Huis van afgevaardigden
heeft de beraadslaging over de begrooting van 1908
ten einde gebracht.
Daar graaf Sternberg den socialist Danszynski
beleedigd had, vielen de socialisten Sternberg aan,
om hun collega te wreken. Er heerschte een oor-
verdoovend lawaai. De voorzitter schorste de ver
gadering het leven hield middelerwijl aan.
Na hervatting van de bijeenkomst sprak de
de voorzitter zjjn leedwezen uit over de rumoe
rige tooneelen en ontnam graaf Sternberg het
woord.
Het Huis heeft de geheele begrooting van 1908
TURKIJE.
Uit Constantinopel wordt gemeld
Er worden krachtige maatregelen voorbereid
om de uitroeiing van het rooverwezen in Macedo
nië te bewerken.
Een bijzondere commissie zal naar Macedonië
worden gezonden om maatregelen te beramen, die
tot ontbinding der benden kunnen leiden.
De benoeming van Ibrahim pacha tot comman
dant van het derde legerkorps te Salonika, wordt
gunstig opgevat.
Het Engelsch—Russische protest tegen de aan
wezigheid van geregelde Turksche troepen op
Perzisch grondgebied, en tegen de samentrekking
van andere Turksche troepen aan de Turksch—
Perzische grens, heeft te Petersburg levendige vol
doening gewekt, aldus de »Times"-correspondent
in die stad.
De Turksche troepen aan de grens zouden ten
getale van 37.000 man zjjn. De EngelschRussi
sche overeenkomst, vindt de «Times"-man, heeft
dus alweder een nieuwen dienst bewezen, door het
gevaar van een oorlog met Turkjje uit den weg te
ruimen.
Het vertrek van de Zwarte Zee-vloot naar de
Turksche havens zal het te Yildiz-kiosk duidelijk
doen zjjn, dat Rusland nog afdoender argumenten
zou kunnen doen gelden als 't noodig, was, aldus
•£esluit de Engelsche correspondent, waarbjj men
zich dient te herinneren, dat eenige dagen geleden
ieder betoogend karakter aan de tocht van het
Russische Zwarte Zee-eskader werd ontzegd.
PERZIë.
De laatste telegrammen uit Teheran in de
officieele Duitsche kringen ontvangen, geven reden
een zekere ontspanning van den toestand te con
stateeren. Men hoopt, dat de bombardementen in
de hoofdstad zullen ophouden.
Patrouilles van de Perzische kozakken handha
ven de orde en ontwapenen de bevolking.
Prins Meid ed Daouleh is benoemd tot gouver
neur-generaal van Teheran.
Men verwacht elk oogenblik de publicatie van
een manifest, handhavende de grondwet en uit
schrijvende nieuwe verkiezingen.
Er zjjn verschillende aanwijzingen, dat er een
omkeer in de openbare meening komt ten gunste
van den Sjah.
In het paleis hebben herhaaldelijk conferenties
plaats met de ministers en andere personen. A Me
maatregelen tot verzekering der orde worden
genomen.
AMERIKA.
Het stoffeljjk overschot van Cleveland, den voor-
maligen president der Vereenigde Staten, is gister
in allen eenvoud te Princetown (N. Jersey), ter
aarde besteld.
President Roosevelt en de gouverneurs van New-
York, New-Jersey en Georgia woonden de plech
tigheid bjj, niet in hun officieele hoedanigheid,
maar als vrienden van Cleveland.
Een aardschok werd gister-middag 2.11
gevoeld te Sienna (Italië), die zich te 2.18
herhaalde. Er is geen schade aangericht,
Een hevige waterval (vermengd met hagel)
heeft gisteren ongeveer een uur de streek van
Gap in de Beneden Alpen (Frankrjjk) geteisterd.
In het benedendeel der stad Gap zjjn alle kelders
ondergeloopen. Enkele huizen staat meer dan een
I
TM0.det»s„rsheid v<n hK
