Dagblad voor Schiedam en
De Glasfabrieken.
T[ der ëlai
31ste Jaargang.
Woensdag 8 Juli 1908.
No. 9153.
Buitenlandsch Nieuws.
Verspreide berichten.
Bisiumlaïid
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen en
sost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 2 cent.
J?* morden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
jstuat 50 en bq alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1—6 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voorherhaaldelijk adrerteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Bureau
BOTKRSTRAAT 50
II. (Slot).
Dij dc tuiniers is het al even treurig gesteld als
J' de veehouders.
4 1 Aieesle en grootste moestuinen vindt men
©ei'v 0verschieschen weg. Daar liggen achter-
Ho'^ °'gens de uitgebreide velden van Kroes, de
hee°S en Tanis- WiJ hebben ons ook daar-
die 1 ht'geven, om eens te zien welke schade
c, .rtletiScheri daar zooal lijden. Het was inderdaad
"tet erg_
den heer Kroes vernamen wijl, dat hij
Deh Stiiade heeft ondervonden aan de kropsla,
blad e'Ü Velden waren aangetast. Men zag de
hruin van tint worden en de planten
giriv 6U ZCer 'n den §rCH3' belemmerd. De sla
aan ,^armeer ze gesneden was, verbazend gauw
alk-e rt>d/cn, zoodat er door den heer Kroes
gelederaaU d6Ze planten reeds veel verlies is
'Ij 'li
den heer hoogland werd ons met de
Hen V Welwillendheid een bezoek aan zpie tui-
tot it^estaan- Hij: was zelf onze geleider en
hfschld- 1Z0Hderheden WeeS op de talloo'zc
Sla dj i^'rig6n aan de he velde staande gewassen.
Toertdu°em^00^ hoonen en spinazie moeten het
Wel ongeveer°iïnelden' °P zekeren dag heeft hij
gooien, daar l manden met zuring weg kunnen
Met dé oni GZe grocnte totaal bedorven was
Besteld Tn aaZie Was het verleden jaar treurig
Uiet d<>7 Waren er niet minder dan 5 akkers
ken i,:, C" 1 üenbe door het vergif der glasfabrie-
ttr, 11 Betast. Het loonde niet eens de moeite
deze G weinige goede gedeelten te snijden, zoodat
akkers maar werden omgespit,
gon Prateilde over de verschillende verwoestin
aari' .-0 tot °P zudc 'n grooteii afstand waren
ktJl kwamen wij bij lange rijen boonsta-
gif 11 de bladeren kon men zien, dat het ver
en hier nadêeligen invloed had uitgeoefend
„Ku'' geducht had tegengehouden.
d<i hroeé Zy,^00g'and' »zullen we n°g eens langs
komkom
v
^kkp.,0' d d hij dikwijls genoodzaakt wordt de
^elk tcu°CnS k' een tuinier is geweest, weet
s'Uifcn We'k het is die honderden ramen te
hakkcj, S^achts durven de tuinders de broei-
js doof n.16^ 111661 open te laten, want vroeger
'o waargenomen, dat het vergif ook
Ifet 3 'Cen d°ordringt. 1
Sckeid v'11 krachtigen handdruk nameh wij af.
oenv"1 deU deer Hoogland, die ons op zulk
zÜhe lanoU 6 en kalme wijze den toestand op
Vervoj ^ad Ulteengezet. I
kwamen wij bij den heer Tanis.
®chade heb0m€n eens hij Je hooren of je ook
Telefoonnummer 85. Postbus no.
uroeiWi ,vc "u& langs
h'ot k0, I n loopen. Eindelooze reeksen bakken
d<?u m 'U iünuaers zagen we daar en wij konden
au niet anders dan beklagen, toen hij ons
de
1;
'ie
kant*^11 te S^uiten: wanneer de wind van
1 er glasfabrieken' op zijne tuinen waait.
No Van de giashahrieken. 1
Wlke0161^1"' °f We schade hebben!
de
Kooi
hggc-ndp \Ke ^Ioenhcn worden er dan in de hier
uinen bet meest getroffen?
Wa(0 andyvie, zuring en boonen, kortom
'Jke goeijrnaar onder het bereik van het gevaar-
ik ha<] é'k komt' wordt er door bedorven.
a°rgd "er PCTt'boomen staan, die goed ver-
hh kwam Cn' vroeg'er ultijd vrucht droegen en
ik' ö^ets meer aan- 1
hwh niks" Ze nou niaar omgehakt, 't gaf
Komt n .1
ja Ze^er e Krant, meneer?
Zh'len vve] rdct veei haten, want de tuinders
f- Dat wem IOOdje m°eten legSen-
hadd V" met) Tanisafwachten,
éé'i^ideu r|ll, h de tuinders hier iets hooren
k°stsin a Jan Hoogland, die achter den
8lasfabrhl°enten twIt' wel het ^est door
Ook K,u" WOrdt ^troffen
^dtdeeij'11 gU18ea we °P«>eken. Wat hij, ons
les2ins. 611 later zagen> bevestigde dit
Krengig 'I
al dezeÏ^1!' bloemk°o1. andyvie, snqboo-
S zeer e J!r°en^en word«u hier, vaak om beur-
al gelt]enVt Dl6. verli6Zen, die deze tuin-
In de i heeft, zijn ontzettend.
tuben achter den Qogtgingel, waar ons
door eenige bewoners met de meeste voorko
mendheid werd vergund een kijkje te nemen, is
de schade aan bloemen, groenten en vruchtboD-
men verschrikkelijk.
Narcisbloemen en bloemen van Caltha palus-
tris zijn geheel bruin geworden. De bloemen van
de sering „Marie Legray", Gouden regen, Rho
dodendron, Paul Grampel, Trolluis, de appels en
bladeren van Dracaena, verschillende rozen en
alle Iridëen en Lilaceeën kon men daar bescha
digd of vernield aanschouwen, Er zijn daar men-
schen, wij noemen o.m. G. v. d. Berg, den brie
venbesteller Smit, de commies De Hoog, welke
in hunne tuintjes groenten telen en helaas her
haaldelijk veel bedorven vinden door het vernie
tigende vergif. Prachtige appel- en pereboomen
zagen we geheel bladerloos of zonder vruchten.
Is zulks niet treurig, temeer waren velen vroeger
de winteiprovisie uit hunne tuintjes konden ver-
kx^jgen?
Bij den bloemist Van Dijlk, aan den Oostsingel,
konden wij ook tallooze beschadigingen aanschou
wen. Een mooi rozenveld heeft er veel geleden.
In 't voorjaar stond het schot wel 1 a l1/^ M.
hoog en nu zijn de rozenstruiken maar ruim
Va M. hoog. Het hout is geheel weggevreten en
het laat zich gemakkelijk verklaren, dat de rozen
niet zoo frisch en groot zijn als zijj in normale
omstandigheden moesten zijn. De rozen, „Augusta
Victoria voor den bloemist zeer waardevolle
bloemen, zijn in deze bloemisterijl bijna allen ge
sterven. Twee prachtige laurieren, breed van
krooi:, zien eruit of ze geheel verbrand zijn.
De Gladiolus en de Montbretia kunnen bier in
't geheel niet bloeien. Het behoeft geen betoog,
dat den heer van Dijk door de glasfabrieken al
heel wat schadepostjes zijii bezorgd.
Van den heer J. H. Van Dijk, wiens bloemis
terij in de Hagastraat is gelegen, vernamen wij',
dat het er ook in zijn tuinen treurig uitziet. In
de laatste jaren zijn de beschadigingen gaande
weg toegenomen en over het geheel genomen
zien groen en bloemen er niet zoo frisch meer
uit, Ook deze tuinier verklaarde ons, dat hij
veel financieele schade heeft geleden
Nu de opsomming van al deze schade, welke
veehouders, tuinders, particulieren en bloemisten
van de glasfabrieken lijden, rijst onwillekeurig
do vraag: heeft ook de gemeenschap geen nadeel
van de glasfabrieken? Het antwoord kan niet
anders dan, bevestigend zijn.
Nemen wij b.v. alleen maar eens de melk.
Het is aan geen twijfel onderhevig dat melk,
afkomstig van vee uit de aangetaste weiden, zoo
niet nadeelig voor de gezondheid, in ieder geval
toch van veel mindere kwaliteit en .voedingswaarde
is, als de melk van gezond vee, dat in een
goede wei graast.
Dat de melk van het vee uit de aangetaste
weiden niet deugt, leert de volgende analyse van
een monster avondmelk van een koe, die in zulk
een wei liep:
vet katalassegehalte. sediment.
2,9 2,2 i 0.2
Nu wpxdt door de wetenschap aangenomen,
dat melk, welke niet meer dan 3 o/o vet bevat,
als zeer slecht kan worden gekwalificeerd.
Het is dus voor de ingezetenen van groot be-
larig, daf de hier ter stede verkocht wordende
melk goed is en ook is het van veel gewicht, dat
de melkproductie niet achteruit gaat.
Bij achteruitgang van de melkproductie zal men
genoodzaakt worden melk uit de omstreken te
betrekken, waardoor de melkprijs onwillekeurig
meel sl\jgen of de kwaliteit van de melk er door
lijden.
Dan willen we nog wijzen op het belang van
goede frissche groenten. Het kan niet anders dan
nadeelig zyn voor de gezondheid indien den inge
zttcrien groenten in de handen wordt gestopt,
welke door het gif der glasfabrieken zijn bescha
digd.
Van veel gewicht voor de volksgezondheid mag
zeker wel genoemd worden de vraag ot het in
ademen der voor vee, planten en bloemen zoo na
deelige, soms zelfs doodende, vergiften, niet scha
delqk is voor de menschen
Een vraag, die wjj niet wenschen te beant
woorden, maar waar de autoriteiten zeer zeker
een verklaring van behooren te geven. W\j heb
ben, gezien de treurige toestanden bjj den land
bouw, veeteelt en tuinbouw, het volste recht hier
op een afdoend antwoord te eischen.
Er is ongetwijfeld reeds veel door het Gemeen-
tobestuur gedaan, om de juiste oorzaken der ver
giftiging op te sporen. Men heeft door den op
zichter der plantsoenen, den heer Domiricus, onder
zoekingen laten doen; de heer van Luyk, hoofd
commies ter Gemeente-secretarie, is zich elders op
de hoogte gaan stellen van de werking van andere
glasfabrieken, de Seruminrichting te Rotterdam is
ijverig aan het onderzoeken, een buitenlandsch
deskundige is gehoord, men heeft verboden arse
nicum in de glasfabrieken te gebruiken; de gas-
kanalen in de hutten mogen niet meer worden
uitgebrand. Niets heeft totnogtoe mogen baten
om de hevige schade, welke alom wordt aange
richt, te voorkomen of geheel te doen ophouden.
Het is in het belaDg van de volksgezondheid,
van onze eerste en noodzakelijkste U vensmiddelen,
van de welvaart van een niet onbeduidend deel
onzer bevolking, dat maatregelen moeten worden
genomen om die vergiftigingen te doen ophouden.
Den glasfabxikanten, aan den Buitenhavenweg,
moet worden beduid, dat hier een groot volksbe
lang mee gemoeid is en zij behooren verplicht te
worden met hunne industriën zoo te werken, dat
er geen nadeel aan anderen wordt toegebracht en
de volksgezondheid niet in gevaar wordt gebracht.
Een ieder zal beseffen, dat het er niet omgaat
de vele glasblazers, welke aan die fabrieken hun
brood verdienen, in hun bestaan te treffen. Maar
hier behoort overwogen te wordeD, welke belangen
het zwaarst^wegen, wanneer de betrokken fabri
kanten weigeren een andere wijze van werken in
te voeren de belangen van één industrie of die
der volksgezondheid, landbouw, veeteelt en tuin
bouw. Wij geven gaarne toe, dat de autoriteiten
voor moeilijke problemen zullen komen te staan,
maar het algemeen belang eischt, dat in deze nu
eens spoedig doeltreffende maatregelen moeten
worden getroffen.
talrijke anti-militaristische brochuren, bestemd
om on dei de bemanning te worden uitgedeeld.
Aubin is aangehouden en aan boord gevangen
gezet, in afwachting eener nadere beslissing der
militaire overheid.
RUSLAND.
De uit zes leden van den Rijksraad en zes Doe-
maleden bestaande bijleggings-commissie is, be
treffende de kwestie van het toestaan van een
krediet van 11.250.000 roebel, voor den bouw
van pantserschepen, niet tot overeenstemming kun
nen geraken. De leden van beide regeeringslicha-
men zijn bij hun inzichten blijven volharden.
Daar de onderhandelingen tusscben D'oema en
Rijksraad als mislukt zijn te beschouwen, wordt
thans paragraaf 18 van de begrootingswet van
kracht, volgens welke de begrooting van het vorige
jaar blijft gelden, door welke aan de regeering
de middelen voor den bouw van nieuwe slag
schepen zijn verleend.
De minister van Financiën heeft op 27 Juni
in den Rijksraad reeds verklaard, dat de regee
ring zoo noodig deze paragraaf zou toepassen,
ITALIë.
In de „Messagero" deelt de socialistische afge
vaardigde, Bissolati, een artikel mee om het be
zoek van den Tsaar te Rome af te raden. Zelfs
indien men er in gelukt volksbetoogingen te voor
komen, zal het ijskoude onthaal nog welspreken
der zijn dan gefluit. f
Is het dan niet beter dit bezoek te laten val
len dan toch eene daad door te drijven, die eigen
lijk zonder belang is, maar biji welke volksbetoo
gingen nadeelig kunnen worden voor de buiten-
landeche politieke belangen van beide landen.
Het veischil tusscben de binnenlandsche Rus
sische politiek en de binnenlandsche Italiaansche
pol.' lick is te groot en de gezonde zin vraagt
dus af te zien van deze hofplechtigheid, het beste
middel om overeenstemming te houden in de
buitenlandsche politiek van Italië en van Rus
land. f
r AMERIKA.
Twaalf duizend personen woonden gister- middag
de opening van de Nationale Conventie der Demo
craten bjj. Een onmiddellijk binnengebrachte vlag,
waarop het portret van Bryan, werd met luide
toejuichingen ontvangen.
Bill van Californië, de tjjdeljjke voorzitter, stond
er in een krachtige toespraak lang bjj stil, dat de
republikeinen in gebreke zjjn gebleven de door
hen aangeprezen staatkunde ten uitvoer te brengen.
De gemeenschappelijke belangen waren zeïde
hjj in handen van de vjjanden van een goed
bewind.
Na het afdoen van eenige formaliteiten werd
de Conventie als eerbiedsbetuiging aan de nage
dachtenis van wijlen Grover Cleveland, tot heden
middag 12 uur verdaagd.
FRANKRIJK.
|Een ernstig incident is voorgevallen aan boord
van den pantserboot „Vérité", die belast is pre
sident Fallières naar Rusland, Zweden, Noorwe
gen en Denemarken te brengen. Zekere Aubin,
matroos aan boord van dit schip-, trok de aan
dacht der officieren door zijne anarchistische uit
latingen. Men onderzocht zijn goed en vond er
De staat van beleg is verklaard te Assomp-
tion (Paraguay) voor den tqd van dertig dagen.
Er heerscht nu volstrekte rust.
Dat de vrouw den man moet volgen, willen ee
nige vrouwen van; Amerikaansche marine officieren
daadwerkelijk toonen. Zij hebben besloten voortaan
hun mannen in hun verwijderde expedities te volgen.
Iu axwaouuug ueuoen zy zien vereemgd ia een
club waarvan de leden zich aan het eind van den
zomer voor Japan zullen inschepen, teneinde hun
echtgenooten daar te gaan vinden, waar de Ame
rikaansche vloot zal ankeren.
De partij die in Rusland de autocratische
denkbeelden voorstaat, de partg van het Russische
volk, heeft eergisteren in algerneene vergadering
onder het presidium van den archimandriet Maka-
ry vereenigd, de viering van het jubilee vau graaf
Tolstoi afgekeurd. De reactionairen gaan in het
geheele land demonstraties organiseeren tegen de
feesten die men ter eere van den bekenden schrij
ver wil vieren.
Een ernstig spoorwegongeval heeft zich eer
gisteren voorgedaan op den buurtspoorweg Gram-
mont—Oudenaarde (België). Een reizigerstrein is
ontspoord. De machinist en de stoker werden
ernstig gekwetst en 10 reizigers aan hoofd, bee-
nen en armen gewond, ontvingen de eerste zor
gen ter plaatse. De stoffelijke schade is belangrjjk.
Op 't oogenblik dat een exprestrein, komende
van Menin (België), gisteren te Roulers aankwam,
.wilde een dame op den weg stappen voor de trein
stilstond. Zij deed èen verschrikkeljjken smak en
brak den schedel. Men droeg haar naar het hospi
taal in hulpeloozen toestand.
Men seint uit Bergamo, dat men in de ar
chieven der stad een historisch document van de
grootste waarde gestolen heeft, 't Betreft het tes
tament van den betaamden Italiaansche condottiere
Colloni, die generaal werd van de republiek der
Dogen en te Venetië door het monument van
Verrochio herrinnerd wordt, 't Schijnt, dat de
diefstal bedreven werd door een jong Oostenrijker
die in de archieven studeerde.
Een botsing van tramway's had gister te
Florence plaats onder zonderlinge omstandigheden.
Wolken van vlinders, alle kleine witte vlinders,
daalden op de tram neder. Daardoor kwamen twee
tramrijtuigen in botsingde vensters werden ver
brijzeld, de condicteur en reizigers gewond, 't Was
alsof er sneeuw van de rails moest worden geveegd,
zoo talrijk waren de kleine witte beestjes.
De Engelsche carbo-boot ïBrittannia", gaan
de naar Constantinopel, is eergisteren tengevolge
van den dikken mist op de Tunesische kust in aan
varing gekomen met de Belgische stoomboot
ïSambre" die daarbjj belangrijke schade leed. De
twee vaartuigen begaven zich naar Bizerte. Er
had geen persoonlijk ongeluk plaats. Als het schip
gelost is, zal men tot de reparatie overgaan.
Officieele berichten.
Bij Kon. Besl. zijn benoemd tot leden der staats-
commissie tot voorbereiding van de te nemen
maatregelen ter bevordering der codificatie van het
internationaal privaatrecht, mr. J. A. Loeff. oud*
en a]jen te
-*d v*i«.vvxj:io ^nu-uuz.aciK.1 wurux uil
