Verspreide berichten.
Binnenland,
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
FRANKRIJK. r""
PARIJSCHE KRONIEK.
(Van onzen Parijschen correspondent.)
Parijs, 12 25 Sept. 1908.
De vrijspraak van Gregori door de juryleden
van het Hof van de Seine op 11 dezer, heelt hier
veel sensatie verwekt en hoe kan het ook anders,
daar zjj onbewimpeld het Drefusisme, door de onwet
tige uitspraak van het Hof van Cassatie, eene
gerechtelijke! staatsgreep geworden, veroordeel
de en tegeljjk openljjk een gestrenge afkeuring
over de meer dan schandelijke Zolavergoding in 't
'Panthéon, uitsprak. Deze twee cons'deratiën,
hebben bij deze vrije mannen, zoo zwaar gewogen,
dat zy den aanslag op 'r leven van Dreyfus door
Gregori gepleegd, doch daartoe door het jarenlang
sarren zjjner verdedigers en partjjgenooten aangezet,
over het hoofd zagen, daarbij het affront het
leger in 't Panthéon aangedaan, als de meest
afdoende reden aannemende waarom Gregori, door
eene vurige verontwaardiging gedreven werd, zjjne
anders zeker veroordeel bare daad, te plegen.
Dit is het ook wat de beklaagde, voor dat zijn
advocaat het woord bekwam, in zeer goede termen
aan de juryleden heeft voorgedragen, wat men in
de buitenlandsche bladen, zooals gewoonlijk, ver
geten heeft over te nemen.
«Waarom sta ik hier voor U, mijne heeren de
«jury-leden, zoo zeide hjj, het is omdat ikopmjjn
«eigen risico en gevaar den 4de Juni in 't Pan-
«théon het verontwaardigd protest van een gedeelte
«van Parijs, van een gedeelte van Frankrijk
«gebracht heb, tegen het binnenvoeren van Zola
«in 't gebouw wat boven in zjjn gevel schrijft
«Aux grands hommes la patrie reconnaissante."
«Waarom, heb ik, die nooit in de Affaire,
«gemengd ben geweest, hier verantwoording te
«geven over een daad welke er mede in verband
«staat, dat is omdat die kolossale machinatie van
«die «affaire gebouwd op de veroordeeling van
«een jood-officier, gesteund door de joden-millioe-
«nen der gansche wereld, het goede vertrouwen
«van vele lieden geschokt heeft. Deze machinina-
«tiëo, welke tot tweemaal toe voor den krijgsraad
«schipbreuk leden, hebben eindelijk voor den
«burgerlijken rechter gezegevierd en hebben zich
«zelf in de regeering gedrongen tot zjj het Pan-
«tbéjn beklommen.
.jjn gebaar is uit die manifestatie geboren
«zooals de bliksem uit het onweder. Waarom
«maakte ik dit gebaar Omdat ik mijn opinie
«over het geval van den jood-officier, beschuldigd
«van verraad, gemaakt had, mjj op het weten-
«seLappeljjk terrein plaatsende. Ik achtte Dreyfus
«rechtens veroordeeld en het zoude volgens mjjne
«inuerljjke overtuiging eene lafheid geweest zjjn,
leze ceremonie zonder protest te laten doorgaan.
«Myn gebaar zal bljjven.
«t e jury had Zola veroordeeld, dit vonnis bljjtt
«door de kracht der wet. De krijgsraad van
«Hennes heeft Dreyfus ten tweede male veroordeeld.
«Deze twee vonnissen zjjn, volgens mjjne ambteljjke
«overtuiging, geljjk.
«lirt arrest van het Hol van Cassatie, het
onuis van Rennes casseerende, was de rechter-
«lyke dwaling, bezwaard door eene wetsverkrach-
«ting. Ik heb het recht het hier te zeggen, omdat
e ActionFrancaise het op alle muren aanplakt,
«aldus publiek makende wat ik eene gerechter-
«Ijjke staatsgreep zal noemen, 't Zjjn de uitspat-
tiBgen van bevorderingen, van decoratiën, van
«vereeringen, welke op dit arrest volgden, die in
«mijn oog eene uitdaging aan de openbare raeening
«gericht, daar stelden.
«Dreyfus gerehabiliteerdPicquart divisie-gene-
«raal gemaakt, welke ernstige slagen aan de
«moraal van het leger toegebracht, en op een oogen-
«blik waarin zich gebeurtenissen voordoen welke
«zjjne medewerking kunnen eischen I De plechtig-
«heid van het Panthéon verbond Dreyfus, door
«den krijgsraad veroordeeld, met Zola door de jury
«schuldig verklaard."
«Van mjjn prilste jeugd af, heb ik getracht het
«leger nuttig te zjjn en bet altjjd volgens mjjne
«middelen, diensten bewezen. Ook nu heb ik
«gedacht te moeten handelen eerder dan te spre-
«ken of te scbrjjven, in de hoop, dat indien mjjn
«daad begrepen werd, het tot verheffing der
«nationale fierheid het teeken zoude geven. Daden
«alleen zjjn mannenwerk.
»Wjj zjjn tot het uiterste uitgedaagd, bespot en
«gedrongen. Ik heb in staat van wettige verdedi
ging gehandeldik ben tegen het Dreyfusisme,
«dat zich van alle betrekkingen, van de publieke
«plaatsen, van 't Panthéon, wil mees'er maken,
«Frankrjjk als een wingewest behandelende, opge-
treden.
Gregori weidde nog uit over de gebeurtenissen
welke tot deze macbiratiën hebben medegewerkt.
Hjj herinnert aan de verschillende omstan
digheden waaruit zjjne overtuiging in de «affaire"
geboren werd en welke door niets aan 't wankelen
gebracht is. Op raad van zjjn advokaat bekort
hjj zjjn reden om aan de uitdagende verheerljjki.- g
in 't Panthéon te komen, alwaar hjj de daad ging
volvoeren waarvoor hjj zich te verantwoorden heeft.
Hjj herhaalt, «vat hjj reeds gezegd had, dat zjjn
laatste besluit door hem genomen werd, toen bjj
d-n minister, die de taal en den Franscben geest
zoo vreemd behandelde, oofc de Universiteit in
deze warrelboel hoorde halen. Doch wat bem het
mees e ergerde, waren die militaire eerbewijzen
welke het leger aan Dreyfus en Zola ging bren
gen, eene eer, welke men niet grooter aan den
roemrijken generaal die de verloren provinciën
zoolde heroverd hebben, kon aanbieden. En op welk
pogen blik werd deze apothéose vertoond Juist
toen onze officieren en soldaten als helden in
Marokko vochten en vielen en voor het Fransche
leger weder de bewondering der gebeeie wereld
veroverden.
«Hoe wilt gij, zeide hjj, dat een geslacht als het
«onze geen diepe ontroering gevoelt wanneer het
«den droöm van den wederopbouw van Frankrjjk
«ziet ineenstorten In 1808 gaven wjj koningen aan
«Europa in 1908 hebben wjj de bespottelijke en
«treurige ceremoniën van Surennes en bet Pan-
«théon. Dat mocht niet bljjven voortduren,
«'t Is, zoo waren zjjne laatste woorden tot de
«jury, voor het zedelijk heil van het land, voor
«zjjn eer, dat ik mjjn daad volvoerdegjj zult
«zeggen of ik daarvoor straf verdien".
En de jury antwoordde, tot vreugde van alle
Franscben die hun Vaderland nog liefhebben en
van die schandeljjk overdreven Dreyfus en Zola-
vereering walgen, Neen
Naar hetgeen wjj hier dagelijks hooren en lezen,
zoude men steeds meer en meer gaan betreuren,
geen vjjftig jaren joDger te zjjn, want dan zoude
het ons niet verwonderen de menschen in plaats
van per spoor, tram oi auto per «aeroplane",
vliegmachine, te zien reizen.
Kort geleden hoorden v jj een enthousiast dezer
vliegmachine daarover uitweidden. Gjj moet het,
zoo zeide hjj, op het manoeuvreveld te Issy-les-
Moulineaux gezien hebben om met een blik te
vatten wat de meest juiste beschrijving er niet
van geven kan. Het in beweging stellen, de af
vaart, de vlucht, de gemakkelijke en buigzame
zwenkingen en draaiingen het bedaarde neerkomen,
onmiddellijk, zoo men wil, door een nieuwe afvaart
gevolgd. Dan hebt ge in een oogwenk begrepen dat
de luchtvaart op 'tpunt is, binnen eenen betrekkelijk
korten tjjd gevonden te worden en dat de onver
moeide zoekers, als de Farman's, Delagrange's,
Wright's en anderen zich dan ook van 't lucht
ruim zullen hebben meester gemaakt.
Nu kon men onze zegsman en misschien met
recht, een hoogvlieger heeten, doch er is in de
laatste vjjitig jaren zoo veel uitgevonden en tot
stand gekomen, dat men het vliegen voor den
mensch geen zaak in de lucht meer noemen mag.
Zoo heeft Wilbur Wright, volgens een bericht
uit le Mans van 21dezer, met zjjn vliegmachine,
alle records, ook die van zjjnen broeder, verslagen
en een vlucht van één uur en 31 minuten lang
volbracht. Alleen de invallende donker had hem
tot neerdalen doen bes'uiten. Dit fchrjjvende dach
ten wjj er aan of de wensch, zoo menigmaal in
onze jeugd gezongen
Ich wünsch't icb war een Vöglein,
Und zöge über das Meer,
Wol über das Meer und w&fer,
Bis dass ich im Him mal w:V,
dan toch nog verwezenljjkt zoude worden.
Fidelïus.
I ITALIc.
De Russische minister van Buitenlaaidsche Za
ken, Iswolsky, zqj, vergezelld van zijne echtgenoote
heden (28 September) te Desio (nabij Milaan)
aankomen, voor een samenkomst met den Itali-
aanschen minister van Buitenlandsche Zaken,
graaf Tittoni. In zijn gezelschap bevindt zich ook
de Russische gezant bij het Italliaansche hof, graaf
Moerawieff, die Iswolsky tot de Zwitsersche grens
tegemoet reist. i
Den 29en September zaJ tusschen de heeren
Iswolsky en Tittoni een politieke conferentie plaats
hebben. Den 30en September zullen de beide
heeren zich naar Racöonigi begeven waar Iswolsky
door den koning van Italië in audiëntie wordt
ontvangen.
Vermoedelijk zulten de politieke aangelegenhe
den in den Balkan wel het voornaamste onder
werp van de besprekingen vormen.
PERZIë.
Vrijdag werden te Teheran talrijke personen
in hechtenis genomen, o.a. Nizam-bei, die de
functie van Perzisch commissaris bekleedde bij
de grensregeling van Seistan. Er werden com-
prometteerende brieven bij hem gevonden en hij
was reeds ter dood veroordeeld, maar had van
den Sjah gratie gekregen.
Uit Tabris wordt nog gemeld:
Het bombardement van Vrijdag, dat met liet
vallen van de duisternis eindigde, heeft weinig
schade toegebracht. De toestand is onveranderd.
Enkele ruiters, die Wét' kamp van Satar Khan
zeer dicht naderden, beliepen daarbij een groot
aantal gewonden. Zaterdagmiddag om 12 uur
openden de troepen opnieuw het vuur met ge
schil l en geweer tegen de wijken Khiaban en
Annakhis, welke het krachtigste door de revo
lutionairen worden verdedigd.
MAROKKO.
Uit Tanger wordt een eigenaardig incident ge
meld, dat in de tegenwoordige omstandigheden
misschien nog aanleiding tot veel geschrijf in de
Iransche en Duitsche pers kan geven.
De gendarmerie aldus het telegram be
waakte vijf deserteurs van liet vreemdelingen
legioen, die uit Casablanca de wijk hadden ge
nomen in een huis, dat, naar beweerd wordt,
aan het Duitsche consulaat behoort. Gisteren
namiddag scheepten de deserteurs, begeleid door
een ambtenaar van het consulaat en een ruiter
van den Duitschen consul zich in. De gendar
mes herkenden hen en hielden de sloep aan.
De ruiter bedreigde de gendarmes, waarop de
zen hem gevangen namen en zich meester maakten
van de deserteurs.
Volgens de Duitsche lezing heeft de haven-
kapitein zijn revolver op den Duitschen amb
tenaar gericht.
De ruiter werd korten tijd daarna los gela
ten. Er is een onderzoek geopend.
De tweede Strafsenat van het Kammergericht
te Berlijn, vernietigde het besluit tot vrijlating
van Eulenburg en stelde die vrijlating afhankelijk
van een borgstelling van 100.000 mark.
Renter's bureau verneemt, dat in Londen
een officieel telegram uit Sofia is ontvangen, mel
dend' dat Bulgarije niet genegen is den Oriënt-
spoorweg aan de Oriënt-maatschappij terug te
geven eri dat Bulgarije, im antwoordt op de Turk
sdie nota, waarbij d© spoorlwieg werd terugge
vraagd, verklaarde, dat de vraag, of de spoorlijn
aan de maatschappij moet teruggegeven worden,
rechtstreeks tusschen de Bulgaarsche regeering
en de maatschappij zal worden uitgemaakt.
r'o Manchester hebben werkloozen zoo he
vig gedemonstreerd, dat de politie moest ingrij
pen, waardoor 20 personen gewond werden.
De Staatsinkomsten van Britsch-Indië zijn
in vergelijk met het. vorige jaar, gedurende de
eerste drie maanden van het loopende financi
eel© jaar geducht afgenomen. Men wijt dit aan
den hongersnood. Doof beperking van export
goederen zijn de opbrengsten der spoorwegen veel
lager. De douane en het grondbezit brachten even
veel op, de opium bracht meer op dan men
verwacht had.
Offlcieele berichten.
Bij Kon. besluit van 25 dezer is Herman J. de
Vries, te Haarlem, secretaris van de Nederlandsch'e
commissie van de tentoonstelling, verbonden aan
het 3e internationale congres voor teekenonderwys
in het jaar 1908 te Londen gehouden, benoemd
tot ridder in de orde van Oranje-Nassau.
Audiënties.
De minister van Landbouw zal a. s. Woensdag
en die van Oorlog Donderdag 1 October geen
audiëntie verleenen.
Kamerzetel Ommen.
Naar aanleiding van het bericht in de «Zw. Ct.",
dat eenige Katholieke kiezers in bet district Om
men de candidatuur van dr. Kuyper niet met on
verdeelde instemming begroeten, kan het »On
trum" berichten, dat de Centrale R.-K. kies ter
eeniging in het district met algemeene sn mmen
besloten heeft, de candidatuur dr. Kuyper over te
nemen en krachtig te steunen.
Werkloosheid.
B. en W. van 's Gravenh ige vragen den gemeen
teraad een krediet van t 1000 ter bestrijding van
de kosten, verbonden aan het. verleenen van hun
ne medewerking tot het verkrijgen van een volle
dige en betrouwbare statistiek, welke een jui&t
beeld geeft van den omvarg der werkloosheid in
de residentie, opdat bet zich aldaar geconstitueerd
hebbende algemeen comité ter bestrijding van de
gevolgen der werkloosheid, z;ch met vrucht van
zjjn taak zal kunnen kwjjten.
Nederl. Coöperatieve Bond
Zaterdag had deze Bond te Utrecht zjjn gewone
algemeene vergadering onder voorzitterschap van
dr. A. Rutgers, te Utrecht, die in zjjn openings
woord den overleden directeur der Handelskamer,
den heer A. J. van Peski, herdacht.
Twee vereenigingen traden in het afgeloopen jaar
toe en drie traden uit.
De totale bruto omzet der Handelskamers was
f 2.007.275.85J tegen f 1 760.661.33 in het vorig
jaar. De netto omzet was tl.921.673 tegen fl.673.716
in het vorig jaar.
Tot directeur der Handelskamer op f2200 salaris
is benoemd de heer G. A. J. Mirrer.
De rekening en verantwoording van den Bond
over 't afgeloopen jaar werd goedgekeurd. Die van
de Handelskamer ook, nadat eehter bepaald was
dat niet 100 pCt, doch slecht 50 pCt van de winst
der -Handelskamer aan den Bond zal komen.
Vervroegde winkelsluiting.
De Vereeniging voor vervroegde winkelsluiting
te s Gravenhage heeft het initiatief genomen voor
bet voeren van een landeljjke actie. Tot stichting
van een nationaal comité zal in den loop der maand
November a.s. te 's Gravenhage eene vergadering
worden gehoudeD, waartoe voorstanders van wette
lijke regeling, vereenigingen en particulieren, zullen
worden uitgenoodigd.
Patronaten-dag.
Dinsdag a.s. 29 September houden de Besturen
van Jongelingsvereenigingen en Patronaats-commis-
siën in het Bisdom Haarlem hun jaarljjksche
bijeenkomst in het gebouw der St. Jozefs-Gezellen-
vereeniging, (te .Amsterdam Bjj de meer en
meer toenemende belangstelling in het werk en de
vorming der aankomende jeugd springen het nut
en de noodzakelijkheid van dergeljjke samenkom
sten in het oog. Daar immers kunnen de werkers
en de belangstellenden in dat werk leven van
eikanders ondervinding op dat gebied daar vooral
zal de een den anderen bemoedigen om niettegen
staande de vele teleurstellingen en mislukkingen
te bljjven volhouden in dat noodzakelijk werk.
Dit jrar vooral belooft deze vruchtbaar te worden
door de belangryke inleiding over het «teeken
onderwys in de patronaten", die door den bekwa
men directeur der gunstig bekende teekenschool
der St. Joz. Gez.-Ver., den heer Gabriël, zal worden
gehouden.
Eene aansporing aan alle belangstellenden,
geesteljjken en teeken, om deze vergadering bjj te
te woner, is dan ook alleszins overbodig.
De vergadering begint te 12 uur; na een half
uur pauze komt ie 2 uur de behandeling van het
teekenoi derwjjs aan de orde.
Centraal Werkloozen bureau.
Naar wij vernemen worden er op het oogen-
blik plannen overwogen om te Utrecht te ge
raken tot de stichting van een Centraal Werkloozen-
bureau. (fj. [)j
Advocaten van Sint Piefer.
Ouder de zeer vele uit Nederland gezonden hul
debetuiging aan Z. H. den Paus was er ook eene
namens de Nederlandsche Advocaten van Sint Pieter-
De zaakgelastigde van den 11. Stoel, mgr. Giovanni,
heeft daarop in opdracht van Z. H. den Paus aan
den Nederlandschen promotor der orde medegedeeld
dat de Heilige Vader aan de Advocaten van Sint-
Pieter zijn apostolischen zegen verleend.
Het Kiesrechtrrasgstuk.
Uit een driestar in «De Standaard
Niet alleen in zake de School en de Sociale ver
zekering, maar ook voor wat het Kiesrecht aangaat,
staan we thans op vasten bodem.
Toen het vorig Kabinet onverwjjld het Kiesrecht-
vraagstuk aan de orde stelde, heeft de antirevolu-
tionnaire part jj op een buitengewone Deputaten-
vergadering zich unaniem voor het Huismanskies
recht uitgesproken. Niet alsof ze dit niet ook reeds
vroeger gedaan had, maar om na de breede discus
sie vasten grond onder de voeten te hebben, heeft
ze toen nogmaals uitgesproken, dat ze hierbjj bleef.
Zjjn we wel ingelicht, dan beeft ook onze Kamer
club zich in gel jj ken geest verklaard, en zjjn de
besprekingen met de R.-Katb. Kamerclub over dit
punt uitnemend geslaagd. Zelfs onder de Christ.-
Historischen schjjnt voor dit denkbeeld niet geringe
sympathie gevonden te zjjn.
Ook over dit vraagstuk is alzoo de discussie
thans gesloten. We weten ook in zake het kies
recht wat we willen.
Verpleging van weezen en ouden van dagen.
De heeren J. H. Edman, J. van Heek, K. Baas
J. C. Iran eken, J. E. W. Duys, gemeente-raadsle-
der, en WL-éspuijmaD, secretaris van het burger
lijk armbestuur, allen te Zaandam, benoemd tot
.•en commissie, welke een onderzoek zou instellen
naar de mogeljjkheid om de verzorging van wee-
zen op andere wjjze te doen geschieden dan in het
Burgerljjk Wees- en Armhuis, en tevens naar de
mogelijkheid, om op eenvoudige en weinig kost
bare wjjze gelegenheid te krjjgen tot verzorging
van oude van dajen, heeft een rapport uitgebracht
waarvan de conclusion luiden
a. Bjj wjjze van proet te besluiten tot invoering
van gezinsverpleging voor weezen, wier verzorging
komt voor relening der gemeente Zaandam, onder
nadere door den Raad te bepalen maatregel van
contróle.
b. Het bestaande stads wees- en armhuis
te bestemmen voor verpleging van ouden van
dagen
c. Zoo spoedig doenljjk en in overleg met het
burger!jjk armbestuur van Zaandam aan den Raad
een plan ter goedkeuring te doeD voorleggen, van
zoodanig verbouwing van het bestaande gesticht,
dat dit voor verpleging van ouden van dagen aan
bilijjke eischen voldoet.
Gevonden voorwerpen.
Aanwezig aan het commissariaat van politie
schalen met eten, sleutel, Zweep, blauwkoralen
armbandje, portemonaie met eenig geld enz frontje
voor een jongensblouse, kleerenbak, honden hals-
bantje met beiastingteeken.
Te bevragen aan de volgende adressenpost
duif, brandery van v. Gent, Willemskade 13!
sleutel, Din keiaar, Louronstraatzilveren broche,
Overbeeke, Brouwerstraat 8vjjf Hectogram ge
wicht, Pjjl, Singel 9'damesceintuur, Ejjgenraam,
Proveniershuis 2portemonnaie in waarin portret
enz., v. d. Vlies, Groenelaan 85; paar dameshand
schoenen, v. d. Water, Groenelaan 12geld in een
papiertje, van Logchem, Westmolenstraat 21°.
Gister-namiddag omstreeks 6 ure
is een jong matroos in de Groenelaan fiets rij
dende, bjj het uitwijken van zjjn rjjwiel gevallen
en heeft daarbjj een der polsen gebroken.
Daar hjj in de politiewacht aan de Hoofdstraat
niet aldoeDde kon geholpen worden, is de man
naar zjjn eigen dokter moeten gaan, die bem
verbonden heeft.
Vanmorgen is in de Schie eenmet
vaten haring geladen motorboot tegen een ander
vaartuig dat aldaar te lossen lag, geloopen, met
het gevolg, dat eenige vaatjes haring werden be
schadigd en er eenige haring, ongeveer de inhoud
van een vat, verloren ging.
UIT ROTTERDAM.
Naar aanleiding van het vertrek
op 15 October a.s. van den heer H. A. Van IJssel-
steyn, waardoor bet ambt van adjunct-directeur van
gemeentewerken vacant is gekomen, wordt de heer
