Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Ingezonden.
de regeering niets te doen. De toestand schjjnt
trouwens niet zoo onrustbarend, geljjk spr. met
door hena verzamelde gegevens betoogtalleen de
stand der spaarkassen te Amsterdam was een on-
gnnstig verschijnsel, doch het stond niet vast, dat
dit aan de arbeiders lag.
Spr. kon dus met de conclusie van den heer
Troelstra niet medegaan.
Was de Min. bereid een onderzoek in te stellen 1
Was de Min. bereid werkverschaffing te steunen
De resultaten der Amsterdamsche emigratievereeni-
ging waren gunstig. Deze vereeniging verdiende
linancieelen steun, want zij en andere vereeni-
gingen hielp blijvend, niet tijdelijk. Ook de
Arbeidsbeurzen verdienden regeeringssteun. Er wa
ren ook uitstekende resultaten met werkverschaf-
fung bereikt.
De heer Nolens betoogde, dat 's Ministers
antwoord op hem een onbevredigenden en teleur
stellenden indruk heeft gemaakt, liy wenschte het
vraagstuk der werkloosheid beschouwd te zien als
een onderwerp van regeeringsbeleid. Op particuliere
liefdadigheid mag niet gerekend worden en zjj
oatslaat geen enkele regeering van het nemen van
voorzorgsmaatregelen. Spreker achtte grondig on
derzoek noodig.
De heer Treub meenue, dat de heer Toelstra
niet heeft kunnen nalaten, hier en daar de werk
loosheid voor te stellen als een noodzakelijk gevolg
van een kapitalistische maatschappij. Het 1S echter
een beminnelijke illusie van de socialisten, te
meenen, dat het ia afzienbaren tjjd mogelijk kan
zijn een maatschappij zonder werkloosheid te con-
strueeren. De zekerheid waarmede vroeger werd
beweerd, dat de crisissen elkaar in de tegenwoor
dige maatschappij geregeld moeten opvolgen, is
door de sociaal-democraten vrijwel prijsgegeven.
Spr. bestrijdt deze theorie met een beroep op de
feiten. Het is onwaar, dat tegenwoordig een allengs
kleiner deel van 't maatschappelijk inkomen gaat
naar den arbeid, een allengs grooter naar het
kaptitaal, dan vervalt ook het motief, dat de
crisissen en dus de werkloosheid alleen in deze
kapitalistische maatschappij zouden voorkomen.
Spr. betoogt,- dat van een overgang van de kapi
talistische in de socialistische maatschappij toch
zelfs niet verwacht kan worden, in vele eeuwen,
een afschaffing van het loonstelsel. Vele weten
schappelijke sociaal-democraten erkennen tegen
woordig, dat de conclusies uit Marx waardeleer
getrokken, met de wetenschap niets te maken
hebben. Spr. beroept zich daarbij op Bernstein.
Deze zegt, dat het onzin is, om te streven naar
atscüaffing van het loonstelsel.
De heer Van Kol: Wat heeft dat nu met de
werkloosheid te maken
De heer Treub: Die vraag pleit niet voor uw
helderziendheid.
De heer Van Kol: Dan moet u als professor
het mij duidelijk maken. (Gelach.)
De heer Treub: Als de heeren het niet
pleizierig vinden, dat ik mij op Berstein beroep....
De heer Van Kol: Wel zeker ga uw gang!
De heer Treub: Dan kan ik ook nog
naar Kautsky verwijzen, Spr. betoogt voorts, dat
de jongste geldcrisis ontstond door geheel andere
oorzaken dan de gewone productiecrisis, die oor
zaken waren o.a. de oorlog tusschen Rusland en
Japan en de geweldige aardbevingen in Amerika.
Zuibe zaken zullen er ook in elke andere maat
schappij blijven, waaruit volgt, dat ook in elke
andere maatschappij kans op crisissen is. Spr. zet
voorts uiteen, dat de hierdoor ontstane werkloos
heid, de conjunctuur werkloosheid, veel minder
sterk is dau de gewone seizoenswerkloosheid.
Spreker gelooft, dat de heer Troelstra niet zal
kunnen aantoonen, dat er in de maatschappij,
zooals hij die ingericht wil hebben, geen werk
loosheid zal bestaan. Dit alles neemt echter niet
weg, dat er op het oogenbiik groote werkloosheid
is, speciaal in de bouwvakken. Spreker is het met
mr. Troelstra eens, dat de regeering moet ingrij
pen, omdat, de werkloosheidbestrjjding een groot
algemeen belang is, evenzeer dat voorzorgsmaat
regelen tegen de werkloosheid reeds te lang zjju
verzuimd. Als de beer Troelstra echter zegt, dat
hij reeds lang van te voren deze crisis had zien
aankomen, dan treft het verwijt allereerst hem,
dat bij verleden jaar niet heeft gewaarschuwd,
(Gelach). Maar spreker zegt tot den heer Troel
stra: Gij wist het verleden jaar evenmin als ik
Dat kunt ge nu wel zeggen, maar het is niet
waar.
Spreker herhaalt, dat de regeering moet ingrij
pen, allereerst door indirecte maatregelen. Van
verkorting van arbeidsduur verwacht hij in het
algemeen geen afname der werkloosheid, wel van
arbeidswetgmg, enz. Van groote waarde acht spre
ker vooral de werkloozenverzekering. Deze bepleit
hij tegenover den minister, die er zich met breed
handgebaar van at maakte. Voorts stelle de mi
nister eens een onderzoek in of er geen misbruik
wordt gemaakt van overwerk bij de rijkswerven.
Spreker dringt voorts aan op verhaasting met
werk van rijkswege en van gemeentewege., Hjj
vestigt verder de aandacht op een betere uitvoe
ring der Woningwet, op den bouw van arbeiders
woningen en verdedigt met den heer De Visser de
werkverschaffing teaetover den minister. Tenslotte
dringi hij aan op samenwerking van de regeering
met de particuliere liefdadigheid. Laat de regeering
aan de gemeenten steun beloven, indien deze even
veel zal doen als de particuliere liefdadigheid.
Voor propaganda voor het protectionisme kan men
de heerschende werkloosheid niet gebruiken, want
ia protectionistische landen is de werkloosheid nog
sterker dan hier. Spreker meent, dat de regeering
moet trachten op de hoogte te komen van het
verscrijnsel der werkloosheid. De motie Troestra
kan misverstand wekken, daarom stelt de heer
Treub de volgende motie voor
«De Kamer, overwegende, dat aard en omvang
der werkloosheid niet voldoende bekend, dat de
toestand op dit oogenbiik abnormaal ongunstig is,
van oordeel, dat de regeering de werkzaamheid
van particuliere en gemeenten door tegemöetko
n:ing in den beslaanden nood zooveel tnogtljjfc
behoort te steunen, dat voor de toekomst beboefie
bestaat aan maatregelen teneinde beter op de
hoogte te komen en te bljjven van aard en om
vang der werkloosheid, dat voorzorgsmaatregelen
behooren te worden genomen onder meer stelsel
matige bevordering van werkloozenverzekering,
gaat over tot de orde van den dag".
De heer Van C i 111 e rs verdedigt den mi
nister tegenover het verwjjt, dat hjj niet voldoende
den ernst van het vraagstuk zou beseffen. Spr.
wil echter toegeven, dat er neer gedaan moet
worat-n dan de minister meent. Hjj prjjst het
protectionisme ,g»n als middel tegen werkloosheid
en vraagt van de regeenrg een onderzoek.
De vergadering wordt verdaagd tot Vrjjdag
11 uur.
Kamerverkiezing Ommen.
Bij de gister gehouden stemming voor een lid
der Tweede Kamer in het district Ommen was de
uitslag als volgt
Aantal kiezers 8475. Aantal geldige stemmen
6864. Volstrekte meerderheid 3433.
Gekozen dr. A. KUYPER (antir.) met 3941
stemmen.
Mr. Th. II. de Meester (lib), had 2923 stem
men.
Bjj de verkiezing op 16 Juni 1905 waren er in
het district Ommen 8077 kiezers, en werdén er
7198 geldige stemmen uitgebracht. Gekozen werd
toen de heer J. van Alphen (antir.) met 4111 stem
men, tegen dr. W. J. M. Engelberts (chr. hist.),
die 3087 stemmen kreeg.
Tweede Kamerverkiezingen.
De S. D. A. P. heeft, naar «Het Vad." meldt,
te Rotterdam in disirict IV mr. M. Mendels candi-
daat gesteld voor 1909.
Prev.* Staten.
Door de liberale kiesvereeniging «Vooruitgang
III" is gister-avond te Rotterdam candidaat ge
steld voor de verkiezing van een lid der Prov.
Staten in district III te Rotterdam de heer
A. Plate.
Achterstandsontwerpen.
»L. en V." verneemt, dat de minister van
Justitie aan de Eerste Kamer heeft verzocht, met
de stemming over de achterstandsontwerpen niet
te wachten op de indiening van een nader wets
ontwerp tot wijziging der aanhangige ontwerpen,
aangezien dit van hem niet is te verwachten.
De stoomponten te Velsen.
Men meldt aan de «Tel."
Het bezoek, door minister Bevers te Velsen
gebracht aan de ponten, heeft als gevolg, dat op
de begrooting van Waterstaat voor 1909 een som
van f 5000 is uitgetrokken als vergoeding van kosten
voor de leveriDg van een ontwerpplan voor een
rolbascule-brug te Velsen.
Verhoogiug accijns gedistilleerd.
Uit het Voorl. Verslag bljjkt dat vele lede» zich
niet konden vereenigingen met het wetsontwerp
tot verhooging van den accijns op het gedistilleerd
en de voorloopige regeling van de bestemming van
de opbrengst dier verhooging.
Verwezen werd naar de bezwaren tegen het w. o.
van den vorigen min. v. fin. ingebracht. Nader
werd betoogd dat het niet wenscheljjk is de finan
ciën des rijks is nog ruimer mate dan reeds het
geval is, aihankelijk te maken van de opbrengst
van een accijns op sterken drank. Uit een moreel
oogpunt achtte men dat niet wenscheljjk, terwijl
men ook vreesde, dat het de smokkelarij in de
hand zou werken.
Meer achtte men te zeggen voor het voorstel
van den vorigen minister die verhooging van den
drankaccijns gepaard wilde doen gaan met verlaging
van den suikeraccjjns.
Beschouwd als middel tot dekking van het te
kort achtte men verhooging van den jeneveraccijns
weinig aanbevelenswaardig, lntusschen strekt
blijkens de millioenen Nota het voorstel niet tot
tijdelijke maar tot blijvende verhooging van den
accijns. Dit voorstel heeft naar veler oordeel een
halfslachtig karakter omdat men de verhooging la
ter wil bestemmen tot verlaging van den suiker
accijns.
De wetenschap dat er een fonds zal bestaan
waaruit eventueele tekorten gedekt kunnen werden,
zal allicht, meende men, tot uilzetting van uitga
ven aanleiding kannen geven.
Ook had men bezwaar tegen de vorming van het
in het wetsontwerp bedoelde fonds.
Andere leden verklaarden met het voorstel des
ministers te kunnen medegaan.
Voorts werd door enkele leden betoogd, dat de
verhooging van den accijns voor de branders na"
deelig zal zjjn.
Gevraagd werd hoe de regeering deokt over ver
hooging van den wijnaccijns.
Dat navordering enkel geschiedt als de aanwezige
voorraad meer dan 25 L. bedraagt, werd door som.
migen niet goedgekeurd.
Bezwaren werden geopperd tegen de redactie
van art. 2. Men vond die onduidelijk. Sommige
leden achtten de bepalingen van art. 4 (betreffende
de peilingen van sterkendrank niet alleen bjj ver-
koopers en handelaren, maar ook bjj particulieren)
te ir.quisitoriaal.
Gaarne zouden sommigen vernemen waarom voor
gesteld wordt de feiten, strafbaar volgens deze wet,
niet als misdrjjf te beschouwen, t. a. van de toe
passing der artt. 57 en 58 W. v. S.
De opbrengst der middelen.
De opbrengst over de eerste negen maanden van
1908 bedroeg f 114.346.083.— tegen f115.692.618,—
over de eerste negen maanden van 1907.
September jl. gaf f 839.061 meer dan dezelfde
maand van 1907, Niettemin zjjn wjj over de
eerste drie kwartalen van dit jaar nog f 1.346.535
ten achter bjj verleden jaar over hetzelfde tjjdvak
en f7.467.114 bij de raming. Maar er is toch
vooruitgang, zjj het niet in een richting, die dui
delijk op een afneming van den ecomiscbe crisis
wjjst. De posten immers, die direct op het handels
verkeer betrekking hebben, ondergingen maar wei
nig wijziging. De loodsgelden gingen bjj S»pt.
1907 nog f13.712 achteruit, terwjjl de invoer
rechten met een niet kleio, maar toch weinig
beduidend bedrag van f91.195 opliepen.
De 8 ton meer kwamen voor <?en voornaam
deel uit de domeinen, die niet minder dan f219.641
meer opbrachten dan in Sep*. 1907. Zonder nadere
specificeering is verklaring van dat buitengewone
verschil niet wel doenlijk.
Verder steeg de Vermogensbelasting met f222.913
en de Bedrijfsbelasting met 1177.169, het Perso
neel met f93.627, alle belangrjjke stjjgingen, die
bljjkbaar alleen u>t de grilligheid der betalings
termjjnen voortkomen.
De post, waarop anders gewoonljjk gewezen kan
worden als wisselvallige bate, de successierechten,
ging in September bij uitzondering achteruit en
wel met f 117.630, terwjjl de suikeraccjjns met
f158.301 steeg.
Overigens is er geen aanleiding voor bjjzondere
opmerkingen. Er is gelukkig vooruitgang te con
stateeren dat de oorzaken niet zjjn aan te wjjzen,
doet aan het heugelijke hiervan niets af.
VERSLAG van het onderzoek der Ge-
meente-begrooting voor 1909 in
de afdeelingen van den Gemeente
raad.
Volgn. 103. Jaarwedde voor den deskundige
belast met het schouweii van de spoelingbakken
enz.
II. Alle leden wer.schen die schouw uitgestrekt
te zien tot de bedekkingen van onderbakken.
Volgn. 104. Belooning en premiën aan de brand-
spuitlieden.
III. Gevraagd wordt welke arbeidsloonen en
premiën bjj brand, geraamd op 11. 400.— worden
bedoeld.
Volgn. 116. Onderhoud van straten enpleinen.
I. Eén der leden betreurt dat op de oorspron
kelijke begrooting van gemeentewerken zoo besnoeid
is, vooral wat bestrating betreft daar deze nu niet
goed uitgevoerd kan worden. Eén der leden vraagt
om een weinig kostende verbetering van den toe
gang tot de Laan ons Genoegen, een ander lid zou
gaarne zien dat de Noordvest in dit jaar nu toch
werkelijk eens een beurt kreeg.
II. Meerdere leden wenscben meer zorg besteed
te zien aan het ophalen van putten en herstel van
straten.
III Aan de opgenoemde straten, die voor ver
betering in aanmerking komen, wordt toevoeging
verzocht van den toegangsweg tot de Gemeente
de Overschiesche Straat.
Volgn. 117. Onderhoud van markten, beurzen
en hallen.
I. Voorgesteld wordt schrapping van ff. 450.
voor buitenverfwerk van de Koopmansbeurs.
Volg. 119. Kosten van Bruggen en Overzet-
veeren.
I. Enkele leden vragen opheldering over den
post van fl. 1000.— voor tijdelijk hulppersoneel,
welken zjj buitengewoon hoog achten.
III. Wenscheljjk wordt geacht dat het wacht
huisje van den Brugwachter aan de Appelmarkt-
brug worde verbeterd.
De vraag wordt gesteld of de Post fl 2350.—
uitgetrokken voor onderhoud Korte Havenbrug
met vernieuwing van den steenen boog en on
derzoek balans niet kan worden uitgesteld.
Zou het bovendien geene aanbeveling verdienen
over te gaan tot de demping van de Raam en de
Zjjlstraat, teneinde te ontkomen aan diverse on-
derhoudsposten
Een berekening van de kosten daaraan verbonden
zou op bizonderen prjjs worden gesteld.
Volgn. 121. Kosten van havens, vaarten, kaai
muren, sluizen, en andere waterwerken.
I- Meerdere leden meenen dat Jde 11. 2000.—
uitgetrokken voor onderhoud Ëeurssluis kunnen
worden geschrapt of verminderd, daar er voor 1908
eenzelfde bedrag is uitgetrokken en er thans ook
inderdaad aan gewerkt wordt.
III. Welke kaaimuren en beschoeiingen zijn
bedoeld in de 2 posten elk voor fl. 3000.— uitge
trokken
Volgn. 122' Onderhoud van klokken, horlogiën,
speelwerken, en dergelijke en jaarwedde van den
klokkenist.
I- Eén der leden betreurt dat geen post voor de
boog noodige reparatie van het speelwerk is uit
getrokken.
II en III. In beide afdeelingen wordt geklaagd
over den loop van het uurwerk en wordt ge-
wenscht dat het onderhoud en de behandeling
daarvan worde opgedragen aan een ingezetene.
Een dagelgkscbe regeling die zeer noodig is, zou
dan gemakkelijk kunnen plaats hebben.
Volgn. 128. Uitgaven voor den Reinigingsdienst.
I. Deze afdeeling werd gefrappeerd door het
hooge bedrag (fl 1575. 't welk uitgetrokken is
voor huur elevatorbak.
Gevraagd wordt of 't niet goedkooper is voor
de gemeente zoo'n bak aan te schaffen. Met be
vreemding werd gezien dat in datzelfde hoofdstuk
sleeploon is uitgetrokken voor 't sleepen van dien
bak, daar men meende dat er steeds een sleep
boot van de firma Smit ter beschikking is der
gemeente, zonder dat voor verschillende werk
zaamheden extra behoeft betaald te worden.
III. In deze afdeeling trok zeer de aandacht dat
op de begrooting voor den Reinigingsdienst de
postArbeidsloon Baggerlieden met 100%- is ver
hoogd. Is dat vele baggeren noodzakelijk 700 werd
gevraagd.
Ook in deze afdeeling wenschte men overwo
gen te zien of 't niet voordeeliger is een eleva
torbak te koopen dan er een te huren.
Hoofdstuk VII. Kosten van het Onderwijs.
I. lo deze afdeeling werd door een der leden
gevraagd of 't aantal leerlingen in de klassen niet
wat hooger gesteld kan worden. Hij meent dat
daardoor bezuinigd kan worden. Een ander lid
vraagt of 't niet gewenscht is dat de hoofden der
scho'en een klas krjjgen.
II. Een lid vraagt waarom aan school E, geen
onderwijs in de gymnastiek wordt gegeven en
spreekt den wensch uit dat het onderwjjs in vrjje-
en ordeoefeningen aan alle scholen worde gegeven
aan jonge kinderen.
III. Meerdere leden vragen of de instandhouding
der drie hoogste klassen van school A, met het
oog op bet geringe aantal leerlingen, gerechtvaar
digd is.
Volgn. 132. Kosten van het instandhouden van
schoollokalen en onderwijzerswoningen.
I. Enkele leden vragen den binnenljjnschen post
ad fl 675.te schrappen en drie dito posten die
daarboven staan te brengen onder gewoon onder
houd. Zjj meenen dat «Binnen verfwerk" en «Verf-
werk" etc. behooren bjj het gewone onderhoud van
gebouwen.
,,0e Bonze."
Gister-avond had in het Bondsgebouw aan de
Lange Haven, de vergadering plaats van de Onderl.
Glasverzekering, Onderafd. van den Hanze, onder
voorzitterschap van den heer Kamp, die de verga
dering opende met den christeljjken groet.
De vergadering, welke in hoofdzaak was belegd
om een definitief bestuur te kiezen, was niet druk
bezocht.
Er werd besloten, over te gaan tot samenstel
ling van het bestuur.
Het bestuur zal bestaan uit 2 toeziende leden
uit het bestuur der «Hanze", 1 directeur en 2
commissarissen, welke laatsten tevens deskundigen
zouden zjjn.
Bjj stemming werden gekozen tot toeziende
leden uit het bestuur de heeren J. J. Exler en
J. W. J. van Alphen.; tot directeur de heer P.
Scheffers en tot commissarissen de heeren P.
Hickendorf en A. D. Scholte.
Hierna werden nog eenige besprekingen gehou
den, waarbjj mr. v. Velzen o.m. opmerkte dat
het gewenscht was de contributie voor Begunsti
gers te verlagen, opdat dezen dan eerder zouden
toetreden, en zoodoende ook lid der glasverzeke
ring konden zjjn.
Ook werd besloten gewoon vensterglas (enkel
glas) in de verzekering op te nemen.
De voerz. wenschte hierna het nieuw gekozen
bestuur geluk met zjjn benoeming en hoopte dat
het door goede samenwerking en flinke propaganda
de glasverzekering tot hoogen bloei zal brengen.
Niets meer aan de orde zjjnde, sloot de voorz.
de vergadering met den christeljjken groet.
Gisteravond kreeg de 11-jarige
P. Jonas op de Broesvest een toeval en moest bfl
een bewoner van die straat worden binnengebracht.
Na eenigen tjjd aldaar te hebben vertoefd, kon hjj
weder huiswaarts keeren.
G i s t e r m i d d ag is de 6-jarige H.
Huizer wonende, Groenelaan, met zjjn rechterarm
tusschen een riooldeksel beklemd geraakt, waardoor
dit lichaamdeel werd gekneusd. Door een dokter
moest bjj verbonden worden.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Van ingezonden stukken wordt de kopy niet teruggegeren.
Geachte Redactiet
Deze week kwam in Uw blad een bericht voor
van de Centrale-Raadsvergadering van den Ned.
R. K. Volksbond, waarin 0. a. werd medegedeeld,
dat het voorstel betrekkelijk het verplichte lid
maatschap werd aangenomen met 59 tegen 40
stemmen. Om onjuiste gevolgtrekkingen te voor
komen, dient er op gewezen te worden, deze
aanneming van het voorstel slechts betrekkelijk
is, wjjl voor definitieve aanneming (dus voor
opneming in de gewjjzigde statuten) eene meer
derheid van minstens 1/3 der geldige stemmen
wordt vereischt. Zoolang deze meerderheid nog
niet verkregen is, kan dus van een eigenljjke
aanneming nog niet worden gesproken.
Onder dankzegging,
Th. J. H. M.
Vergadering van den Raad der gemeente
Schiedam op Vrijdag 16 Oct. 1908, des
middags ten 2 uur.
Voorzitter de Burgemeester, de heer dr. M. A.
Brants.
Tegenwoordig 48 leden.
Afwezig de heerenVan der Laan, Van der
Drift en Van Westendorp, de beide laatste met ken
nisgeving.
De notulen van de vergadering van 15 Septem
ber jl. worden behoudens enkele opmerkingen
goedgekeurd, terwjjl die van de vergadering van 29
September en 8 October worden aangehouden.
Ingekomen stukken.
De Voorzitter deelt mede, dat bjj het college
van B. en W. is ingekomen.
Van den Minister van Binnenlandsche Zaken,
missive houdende mededeeling dat in de tjjdeljjke
benoeming van A. Smit Jzn. en F. H. Friedericb
tot leeraren respectievelijk in wiskunde, Neder-
landsch en in vakteekenen voor bankwerkers van
de Burger Avondschol in deze gemeente, voor den
cursus 1908/9 door hem zgl worden berust;
Kennisgeving—
Van Ged. Staten dezer provincie missive houdende
mededeeling dat tegen vermeerdering van het ge
tal leeraren der Burger-Avondschool en de be;
paling omtrent de bezoldiging als vastgesteld bjj