Binnen), and.
Htads- en ftewestelijk Nieuws.
het «Handelsblad" ingesteld, om te weten te ko
men hoe de compagnies-commandanten over de
zaak" denken, verklaarde spreker geheel in te stem
men met de overgroote meerderheid van zijn col-
legaas in het leger, die ernstige bedenkingen
opperden ten opzichte van de practische uitvoer
baarheid van ministers maatregel. De voorge
stelde maatregel zal een warwinkel scheppen. De
compagnies-commandanten worden overkropt met
werkt tot schade van een goede oefening.
Spreker wees er op, dat de Raad van Defensie
heett opgemerkt, dat van 1 Februari tot half
Maart de bataljons Slechts over een gering aantal
manschappen de beschikking zullen hebben, in
verschillende .garnizoens belangrijk minder dan
deïtjjds door den Minister ter verkrijging van
2200 man voor mobilisatie noodig werd geacht.
Daarom begreep spreker niet, dat de Delensieraad
het ontwerp op dezen grond niet onaannemelijk
had geoordeeld.
Werkloosheid.
Aan de orde is na de pauze de stemming over
de heide ingediende moties in zake de werkloos
heid.
De motie-Troelstra luidt
De Kamer, overwegende, dat hetgeen omtrent
den omvang en de vooruitzichten der heerschende
werkloosheid bekend is geworÜen, de meening
wettigt, dat de toestand thans zeer ongunstig is,
van oordeel, dat in het bijzonder de gemeente
besturen voor zooveel noodig dienen te worden
ondersteund om met of zonder medewerking van
particulieren de noodige maatregelen tot bestrij
ding der werkloosheid en hare gevolgen te ne
men,
gaat over tot de orde van den dag.
De motie-Treub luidt
De Kamer, van oordeel, dat de regeering de
werkzaamheid van particulieren en gemeenten ter
tegemoetkoming in de bestaande werkloosheid be
hoort te bevorderen en te steunen en dat behoefte
bestaat aan maatregelen, ten einde .beter op de
hoogte te komen en te blijven van aard en om
vang der werkloosheid en van de in verband daar
mee te nemen voorzorgsmaatregelen,
gaat over tot de orde van den dag.
De motie-Troelstra wordt met 71 tegen
8 stemmen verworpen.
Vóór de heeren Thomson, Troelstra, Ter Laan,
Nolting, Hugenholtz, Van Kol, De Klerk en Hels-
dingen.
De m o t i e-T r e u b wordt zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Wijziging Militiewet.
De beraadslaging wordt voortgezet.
De heer Eland is door dit wetsontwerp teleur
gesteld. Hij is reeds zeer lang met den minister
bevriend en van diens uitstekende hoedanigheden
volkomen overtuigd, maar dit wetsontwerp kan
hij allerminst toejuichen. Spr. stemt ten volle in
met de door den heer Thomson ontwikkelde tech
nische bezwaren. De oefening zal niet tot haar
recht kunnen komen. Officieren en kader zullen
door de dubbele opleiding in een onhoudbaren
toestand komen. Maar spr.'s grootste bezwaar is,
dat de mobilisatie en de handhaving van rust en
orde, door dit wetsontwerp niet worden gebaat.
Denkt de regeering inderdaad, dat eventueele op
roeren zullen uitbljjven, omdat er een bljjvend
gedeelte onder de wapenen is Neen spr. ver
wacht veel meer van een gereed houden van de
Landweer, om in geval van rustverstoring te wor
den opgeroepen. Groote bezuiniging zou men
voorts kunnen verkrjjgen, door geen kostwinners
meer voor herhalingsoefeningen op te roepen. Het
ontwerp is niets anders dan een halve maatregel
Indien men in drie ploegen de acht- en de vier
maanders opriep, zou men hetzelfde doel bereiken,
zonder bljjveiïd gedeelte en financieel goedkooper
Het ontwerp zal ons nog dieper in 't moeras doen
zinken. Spr. verwacht veel nadeel en desorgani
satie ervan en schade voor de gezondheid van vele
miliciens, die in den winter moeten oefeneD.
De heer Van Karnebeek zegt, dat hetont
werp aanvankelijk op hem een zeer ongunstigen
indruk maakte, maar dat die voor een groot deel
is weggenomen door de memorie van antwoord,
waarin vele bedenkingen tot een minimum werden
teruggebracht. Spr. kan dan ook niet tegen het
ontwerp stemmen, maar wenscht dit toch beschouwd
te zien als een proef.
In zijn verder, bijna geheel onverstaanbare rede
vraagt spr., wanneer de groote manoeuvres zullen
moeten plaats hebben in het stelsel van den minister
De heer Duymer van Twist heeft dit
ontwerp met groote instemming begroet. Het
een eerste stap in de goede richting; de positie
van het blijvend gedeelte wordt er door geregeld
Voorts wordt er meerdere vastheid geschonken
aan de lasten der bevolking, en eindeljjk heeft de
regeling bjj wet haar groote voordeelen. Spr. gaat
de bestaande stroomingen op militair gebied na.
Hjj behoort tot die, welke meent, dat er altijd
een zeker aantal soldaten in de kazerne moet zjjn.
Dit ontwerp nu wil beide groepen tot elkaar
brengen, want indien in de toekomst het twee-
ploegenstelsel wordt vervangen door het drie-
ploegeostelsel, zal men heelemaal geen blijvend
gedeelte meer noodig hebben. Trouwens deze
minister is een voorzichtig manhjj gaat niet
over één nacht jjs. Een voordeel is ook, dat
dit ontwerp los staat van elk ander. Spr. verde
digt het ontwerp uitvoerig; de opkomst der mili
tie is goed, het kader en de mobilisatie zullen er
van profiteeren. De daturn van opkomst is geen
bezwaar voor de oefeningen 's winters zal men
vele oefeningen in het polderland kunnen houden
en 's zomers niet, daarbij zal het schietonderwjjs
er zeer zeker op vooruit gaan. En het klagen over
de groote manoeuvres is onjuist. Die dienen niet
in hoofdzaak voor de miliciens, maar voor de
olficiêrcB.
Ook dé door den Raad van Defensie ingebrachte
mobilisatie-bezwaren tegen het ontwerp, worden
door spr. bestreden.
De enquête, door het «Handelsblad" ingesteld,
keurt spr. ten sterkste af. (Gelach.) Als «De
Standaard'' of «De Nederlander" zoo iets hadden
gedaan, toen minister Staal aan 't bewiDd was, zou
spr. het even sterk hebben afgekeurd. (V roo-
1 ij k h e i d.)
Toch is spr. het hier en daar vel met de com
pagniescommandanten eens. Van offiiciereD en ka
der zal te veel inspanning worden gevergd en het
kaderverloop zal belangrijk toenemen. (Geroep
O, zbo
Spr. geeft een ander systeem van uitvoering in
overweging. Niettegenstaande deze bezwaren, zal
spr. gaarne voor bet ontwerp stemmen. Hij denkt
er niet aan, om de politiek in de zaak te brenge*.
Hjj heeft inderdaad gaarne ook minister Van Rap-
pard gesteund en evenzeer minister Cohen Stuart.
(Groote vrooljjkheid.) Omdat dit ont
werp verlichting van militaire lasten brengt, is spr.
er een warm voorstander van.
De heer Ter Laan erkent, dat het ontwerp
bezuiniging zal brengen, een bezuiniging van 3 a
4 ton. Dit is echter in ieder geval een kleinigheid,
vergeleken bjj alles wat gevraagd wordt. Spr. en
zjjn vrienden hebben echter ook indertijd den heer
Smal gesteund, omdat die eenige bezuiniging
bracht, hoewel zij overigens ook zijn beleid ver
oordeelden, en tegen het nu voorgestelde ontwerp
bestaat het bezwaar, dat het een eersten oete-
ningstjjd invoert van 10J maand. Dat is eer na
deel, gelijk de heer Thomson reeds uitvoerig heeft
betoogd, maar onder zekere voorwaarden zullen de
sociaal-democraten zich met het ontwerp vereeni
gen, al blijven zjj hun eisch van een korteren
eersten oefeningstjjd met volle kracht handhaven.
Wat de minister in dit ontwerp toegeeft, doet
hij niet vrijwillig, het is een concessie, die hjj
brengt aan de leden van deze zjjde der Kamer.
Spr. en de zjjnen wenschen aan hun stem vóór
het ontwerp echter deze voorwaarde te verbinden,
dat de minister gelooft, dat bij in de toekomst
het blijvend gedeelte geheel zal doen verdwijnen.
Indien spr. door middel van het twee-ploegenstel-
sel van het bljjvend gedeelte kan afkomen, dan
grjjpt hij deze gelegenheid gaarne aaa. Het zou
mogeljjk zjjn, door het drie-ploegenstelsel in te
voeren. Wanneer de heer Thomson zich verklaart
tegen een aaneengesloten diensttjjd van 101/4 maand
dan wil spr. wel zeggen, dat alle milliciens veel
liever gesloten diensttjjd van 10£ maand, dan wei
8 maanden dienen en later weer 4 maanden moe
ten opkomen. Als de minister de eerste herha
lingsoefening bjj den eersten diensttijd plakt, dan
volgt daaruit, dat hij geen drie herhalingsoefenin
gen noodig heeft, zooals hij steeds heeft beweerd.
Spr. en zjjn vrienden zullen bij amendement trach
ten, het geheele blijvend gedeelte te doen ver
dwijnen.
Spr. meent verder, dat de loting voor het blij
vend gedeelte moet worden afgeschaft, en dringt
er op aan, dat de bepaling, waarbjj de duur van
het blijvend gedeelte tot 2 maanden wordt terug
bracht, in de wet zelf zal wordeD opgenomen. Spr.
sluit zich aan bjj den wensch van den raad van
defensie, om een regeling te maken, waarbjj ieder
een van te voren weet, waarbjj en wanneer hjj
zal worden ingedeeld, opdat het niet gebeure, dat
iemand op den dag der indeeling plotseling hoort,
dat hjj nog voor een half jaar naar huis kan gaan.
Verder beveelt hjj aan bjj het oproepen in twee
ploegen te onderzoeken, welke menschen het best
's zomers of 's winters kunnen opkomen.
De heer Schokking wil gaarne medewerken
om het bljjvend gedeelte in te korten. Hjj juicht
het ontwerp toe en verdedigt het tegenover den
heer Thomson, al meent hjj ook tegen het systeem
van uitvoering een;g bezwaar te moeten maken.
Hij dringt aan op niet te lange herhalingsoefenin
gen, in de wet zelfs voorgeschreven, op ruiling van
nummers voor de beide ploegen.
De heer V a n "V 1 jj m e n verdedigt het ontwerp
als dringende vermindering van financieele lasten
en bezuiniging. Hjj keurt het echter af, dat nu
weer proeven worden genomen dat brengt nuaar
verwarring en ontevredenheid. Maar toch wil hjj
dezen minister gelegenheid geveo, om een proef
met zjjn plannen te nemen.
De beer Marchant vindt het merkwaardig,
dat de heer Ter Laan dit ontwerp zoo steunt,
terwijl «Het Vo'k" het zeer heeft afgekeurd. Spr.
ontwikkelt tegen het voorstel verschillende bezwaren
Het zal tot verzwaring van lasten leiden. Deze
incidenteele beslissing keurt spr. af, In zake het
advies van den raad van defensie noemt spr. het
zonderling, dat de regeering dat advies niet heeft
gevraagd vóór zjj het ontwerp indiende. Hjj sluit
zich aan bjj de principieele bezwaren van den heer
Thomson.
De vergadering wordt verdaagd tot Donderdag.
«Voor deze kolonie is de wjjze van optreden
van Nederland een kwestie geworden van leven
of dood. Nederland heeft het vonnis te strjjken
Brusselsche tentoonstelling.
Het »N. v. d. D." meldt, dat op de vergadering,
26 dezer in Krasnapolsky te Amsterdam te houden,
naast de industrie-vereenigingen ook de land- en
tuinbouworganisatie zullen vertegenwoordigd zjjn-
terwijl enkele bekende voormannen op agrarisch
gebied het woord zullen voeren.
Verschillende Tweede Kamerleden hebben reeds
nu te kennen gegeven, dat zjj gaarne aan een
subsidie van 2 ton voor deelneming van Neder
land hun stem zullen verleenen, zoodat verwacht
kan worden, dat als een aanvraag om subsidie van
die grootte wordt ingediend, de Tweede Kamer niet
zal weigeren.
Verder stelt men zich voor, als resultaat van
bovengenoemde vergadering, dat unaniem zal
worden besloten tot het aanvragen van dit
subidie.
De
nieuwe Mailbooten der maatschappij
„Zeeland".
Naar wij vernemen, duren de onderhandelingen
tusschen de maatschappij Zeeland en de drie
Nederlandsche scheepsbouwmaatschappjjeo, welke
voor de levering van de nieuwe mailbooten in
aanmerking wenschen te komen, nog steeds voort.
Gisteren ontvingen de directies een schrjjven van
de «Zeeland", bevattend een meer gedetailleerde
specificatie van de te bouwen schepen, maar waarin
tevens herhaald wordt, dat de raad van commis
sarissen zeer pertinent bljjft bjj zijn eisch, dat de
drie schepen tegelijkertijd op één werf moeten
worden gebouwd. In verband hiermede verzocht
de «Zeeland" nog in den loop der maand October
te mogen vernemen of de maatschappijen elk voor
zich onder die voorwaarden mee willen dingen.
De eenige concessie waartoe zjj zich, blijkens de
specificatie bereid verklaart, is verschuiving van
den opleveringstermjjn, oorspronkelijk bepaald op
1 Augustus 1909 tot 1 April 1910.
Het antwoord op dit schrjjven zal worden vast
gesteld in een binnen eenige dagen te houden
conferentie van de directeuren der drie scheeps
bouwmaatschappijen, maar, naar ons van bevoegde
zijde werd meegedeeld, zal, ook onder deze gewij
zigde voorwaarde, de Nederlandsche industrie
niet in staat zjjn mee te dingen.
(N. R. Crt.)
Tan het Loó.
Gister ontving Hare Majesteit de Koningin ten
Pa lei ze Het Loo den kapitein-ter-zee baron Van
Asbeck, laatstelijk commandant van Hr. Ms. „Gel
derland" in West-Indië.
Nederland en Venezuela.
(Uit de Mail).
28 September verlieten de oorlogsschepen «Heems
kerk", «Friesland" en «Gelderland" de haven van
Curarjao. Het eerste zette koers naar het Oosten,
het tweede naar het Westen en het derde naar
het Zuiden. Laatstgemelde bodem verlichtte in den
nacht meer dan eens de kusten van het eiland
met zjjn zoeklicht en wisselde seinen met den wal.
De «Gelderland" keerde Dinsdag-morgen in de
haven terug.
De «Vrjjmoedige" (van 1 October) dringt aaD|op
streng optreden tegen Castro.
«Slechts voor wapengeweld, voor dwangmidde
len bjjv. door een blokkade die hemzelf "D
zjjn volk van hun onmacht overtuigen, zal hij
wjjken en het hoofd buigen. Geen geschiktere
gelegenheid er toe voor Nederland dan nu, dat
alle beschaafde naties inzake zijn geschil met
Castro's land op zjjn hand zijn. Het is Nederland
nu gemakkelijk, om dien stjjfkoppigen president
ad oculos te bewjjzen, dat Nederland niet, zooals
men in Venezuela pleegt te spotten, slechts één
oorlogsschip bezit, dat telkens, als het dat land
moet bezoeken, anders wordt genoemd, maar over
de noodige scheepsmacht beschikt, om zjjn eer en
waardigheid te doen eerbiedigen als zjj geschonden
worden, en om zjjn onderdanen in den vreemde te
beschermen en te verdedigen tegen willekeurige
handelingen van satrapen en despoten, die tot
veler ODgeluk soms er in slagen, het gezag in
handen te krjjgen. Nu is het zaak voor Nederland,
om door een flink machtsvertoon en desnoods door
machtsgebruik zjjn geschillen met Venezuela op
een duurzamen voet te vereffenen en zoodanige
schikkingen te verkrijgen, dat dete kolonie niet
langer blootgesteld zal zjjn aan de willekeur of de
luimen der machthebbers in Venezuela.
Onderscheiding.
Ter gelegenheid van haren 90en verjaardag
schonk Z. H. Paus Pius X, om hare groote vér-
diensten vooral voor de armen, het kruis Pro
Ecclesia et Pontifice aan mevr. de Wed. Dufrasuv
te Maastricht. 1
Gevraagde A rbe idskrachten.
Leerling-winkelbediende dienstbode een
halfwas boekdrukker.
Voor buiten de stad Geed open plaatsen.
Aangeboden Arbeidskrachten.
Timmerman stokers bakker koetsier
portier drukker huisknecht
straatmakers schipper verver voorslager
metaaldraaier smidsjongen bankwerker
bankwerkerrieerling loodgieter koper
slagerleidekkers koperslagersjongen kur
kensnijder mandenmaker opperman
kantoorbediende grondwerkers chauffeur
kraandrijvers mouter distillateursknechts
personen voor lichte werkzaamheden was-
schen aan huis gevraagd schoenmaker, houtzager
schoonmaakster naaister breister halfwas
plaatwerker plaatwerker fraiser meubel
maker tuinier halfwas bankwerker
strjjkster letterzetter - dagmeisje pak
huisknecht monteur rjjwielvak naaiwerk
aan huis gevraagd.
Het Oud-Archief der gemeente Schiedam.
Wjj ontvingen een exemplaar van den inventaris
van bet oud-archief der gemeente Schiedam, door
den tegen woord igen archivaris, dr. K. Heeringa,
bewerkt.
Deze inventaris geeft een overzicht van den
inhoud van het oud-archief der gemeente Schie
dam, verminderd met het rechterljjk archief, doch
vermeerderd met enkele kleinere in het gemeen
telijk archiefdepöt aanwezige archieven en met
eenige handschriften. Het rechterljjk archief
bevindt zich, naar men hoopt tjjdelijk, in het
rjjksarchiefdepót te 's-Gravenhage.
In 1897 was voor het eerst een gemeente-archi
varis aangesteld, jhr. mr. Tj. A. M. A. Hu-
malda van Eysinga, die echter wegens de samen
gaande betrekking van commies-redacteur ter
secretarie zich niet onverdeeld aan het archief
kon Wjjden. Eerst de tegenwoordige archivaris kon
zich, nadat het archief op de bovenverdieping van
het voormalig gymnasium aan het Oude
Kerkhof was te zamen gebracht, afdoende over
tuigen van de wanorde en de werking van het
fabrieksroet, die daarbjj werden opgemerkt.
Door degoede zorg van den archivaris, dr. Heeringa,
is nu orde in den chaos gebracht en een in
ventaris van het geheele archief opgemaakt, die
nu in netten boekvorm in druk is verschenen.
De inventaris is opgemaakt zooveel mogeljjk in
overeenstemming met de handleiding voor het
orderen en bescbrjjven van archieven, ontworpen
in opdracht van de yereeniging van archivarissen
in Nederland door mr. S. Muller Fz,, J. A. Feith
en R. Fruin Th. Azn. Hjj is verdeeld in zes afdee-
linger. Bjj verschillende afdeelingen is door den
samensteller eene korte inleidiDg geschreven.
om
Afschaffing van kermis.
raad te Haarlem is een verzoek inge
de kermis af te schaffen.
A.
Centrale Vergadering K. S
Men meldt ons
Op 19 October kwam te Utrecht bjjeen
Centrale Vergadering van de Kath. Sociale Actie.
Daar wegens de vele belangrjjke punten, op de
agenda voorkomende, deze vergadering in 't begin
van November zal worden voortgezet, is 't beter
met een volledig verslag te wachten, tot ook
deze tweede vergadering gehouden zal zjjn
Toch kan nu al reeds worden medegedeeld, dat
een zeer belangrijk besluit met algemeene stem
men genomen werd, n.l. om met 1 Jan. a.s. de
uitgave van de Medeelingen te staken en daar
voor in plaats uit te geven een klein volksmaand
schrift, geljjk door de K. S. A. in Duitschland,
Italië en Spanje wordt uitgegeven, In Duitsch
land heeft men daarmee een oplage van 600.000
exemplaren, in Italië van 80.000 en in Spanje
van 35.000 bereikt niettegenstaande de K.S.A.
in de twee laatstgenoemde landen jonger is dan
bjj ons.
Gehoopt werd, dat door dit tijdschriftje een
zeer groote kring van personen zal kunnen wor
den bereikt, en daardoor tevens een verlichting
in den fmancieelen toestand van de K. S. A. zal
komen. De prijs per jaar zal slechts zjjn 60
cents, franco per post. Een zeer klein bedrag,
maar dat toch voldoende is, om, bjj een zeer
groote oplage, een zoodanige netto winst te
geven, dat de bijdragen der Plaatselijke Comité's
thans op 75 °0 bepaald, geleidelijk kunnen ver
minderd worden.
Daarom zal deze maatregel, indien zjj slaagt, niet
alleen de positie van het Centraal Bureau ver
sterken, maar ook aan de Plaatseljjke Comité's
grootere beschikking geveD over de bjjdrage hunner
donateurs, zoodat ook deze Comité's een krachtige
actie kunnen gaan ontwikkelen.
In November zullen omtrent dit tjjdschrifje uit
voerige mededeelingen aan de Plaatseljjke Comité's
gezonden worden. Indien zjj er zich een [flink voor
willen spannen, zal, evenals in Duitschland, de uit
gave van zulk een tijdschriftje worden een uit
stekend middel tot verspreiding van goede, katho-
tieke denkbeelden op sociaal gebied, en tevens tot
versterking der tot heden nog zeer zwakke finan-
cieele positie onzer K. S. A.
Gemeentelijke Arbeidsbeurs.
Gevestigd in het Beursgebouw telefnr. 244.
Geopend alle werkdagen van 9£ tot 11^
voormiddag. Maandag, Dinsdag en Vrjjdag
van 8 tot 9 uur 's avonds.
De Loting.
Door Ged. Staten worden belanghebbenden
opgeroepen om in de openbare vergadering van
hun college te verschijnen, op Maandag 26 Octo
ber a.s. In die vergadering zal dan verslag worden
uitgebracht in zake de bezwaren van J. H. Meier
en 4 anderen alhier tegen de loting voor de
Nationale Militie voor de lichting 1969 alhier.
Sociale Cursns.
Morgen (Vrjjdag) avond zal op den derden cur
susavond de weleerw. pater Van Djjk het onder
werp «Economie" inleiden.
De bekende welsprekendheid van den eerW.
inleider, doet het bestuur zeker een volle zsal
verwachten.
Bondsleden en leden der bjj de Kath. Soc. Actie
aangesloten vereenigingen hebben vrjjen toegang-
In een gister te Schiedam gehouden
vergadering van Oud-Katholieke geestelijken en
lecken uit alle oorden van ons land, onder wie
de bisschop van Deventer mgr. N. B. P. Spit
en welke geleid werd door pastoor P. J. v. liar*
derwijk, te Schiedam, is opgericht de oud-Katho
lieke vereeniging van kinderbescherming, ten doel
hebbende de duurzame verzorging van verwaar
loosde en misdadige minderjarige Oud-Katholieke
kinderen in of buiten gestichten. De ontwerp.11
statuten werden goedgekeurd. (Dprdr. Ct.)
Van morgen is hier een reizen"
koopman aangehouden, zekere J. H. S., gesignaleerd
in het «Algem. Politieblad" voor twee vonnissen,
wegens dronkenschap.
De man ontkende die vonnissen te goed te hebben
en is daarom overgebracht naar Tiel, teneinde bfl
den ambtenaar van het O. M. aldaar zjjne idenf"
teid vast te stellen.
UIT DELFT. ii
Delftsch aardewerk.
Men schrjjft uit Delft
Het gemeente-museum alhier het moge z°D'
derürfg klinken, het feit is nochtans niet anders
bezit, om zoo te zeggen geen Delftsch aardewerk'
Ja toch de Meesterproef van het vroegere pla"
teelbakkersgilde wordt den bezoeker getoond, n°aar
dat is dan ook alles en deze proef is nog n'et
eens van de mooiste soort Delftsch.
Den heer Michel van Gelder, den bekend"11
Nederlandschen kunstverzamelaar, wonende
Uccle, bjj Brussel die van den zomer te Sche?e
ningen vertoefde en van daaruit Delft en zjj0 1,0,1
seum bezocht, is het gemis van Delftsch aard"
werk ook opgevallen, in het museum van de sta
welke mede door bedoelde voorbrengselen va0
plateelbakkerskunst zoo wjjd vermaard werd.
I'
Bij den
komen
ile
