Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Abounssrt D oj ie
Kim ScMetainto Coram
prjl 10 c. p. wet, 0.45p. sM,fl.35p.
31ste Jaargang.
Vrijdag 6 November 1908.
No. 9256
De Afrikaan.
Buitenlandsch Nieuws.
Frankrijk en Duitschland.
FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cént en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland/2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
stiaat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldeljjk adverteeren worden uiterst bil-
ljjke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85.
Fosibus no. 39.
Terwjjl de Balkan-aangelegenbeden nog steeds
op een oplossing wachten doordat er blijkbaar
geen eensgezindheid bestaat onder de groote Mo
gendheden, komt, zooals gister reeds is vermeld, een
nieuw conflict, tusschen Frankrijk en Duitschland
gerezen, Europa verontrusten.
Het geschil tusschen Frankrijk en Duitschland
is een gevolg van het bekende Casablanca inci
dent.
De Fransche bladen geven over den loop van za
ken het volgend exposé:
Op 14 October stelde von Schoen aan den
Franschen gezant voor de kwestie aan arbitrage
te onderwerpenop 16 October nam Frankrijk
schriftelijk dit voorstel aan. Het was dus nog enkel
een kwestie van procedure. Men meende des te
meer dat de zaak geregeld was, daar prins von
Bulow het openlijk verklaarde en zeide aan Is-
wolsky.
Over een 10-tal dagen begonnen blijkbaar geïn
fluenceerde artikelen in de Duitsche pers de kwes
tie van recht te scheiden van de kwestie van feiten
en vroegen verontschuldigingen, 't Was toen dat
von Schoen verklaarde, dat zijn gouvernement
scheiding vroeg tusschen de kwesties van rechten
feiten.
Kort nadien kwam prins Radolin Pichon bezoe
ken en bevestigde, dat Duitschland alleen de
kwestie van recht aan arbitrage wilde onderwer
pen en eischte bovendien, tot groote verwondering
van de Fransche regeering, dat Frankrijk én ver
ontschuldigingen zou aanbieden, én de gevangenen
in vrijheid stellen.
Bovendien eischte Duitschland dat generaal
d'Amade persoonlijk die verontschuldigingen aan
den Duitschen consul te Casablanca zou brengen,
En men begreep onmiddellijk te Parijs dat met
die overdrijvingen prins von Bulow een ander doel
bad dan prestige terug te winnen.
Ziehier het antwoord der Fransche regeering,
het eenige dat met zijne waardigheid overeenstemt
Wg houden het integraal grondbeginsel van het
scheidsgerecht over heel het gevalwij weigeren
de gevangen deserteurs in vrijheid te stellen vóór
de uitspraak der arbiters en wij weigeren eenigen
blaam te werpen op onze officieren en soldaten,
die eenvoudig hun plicht hebben vervuld in het
onderhavig geval.
In dien zin zjjn onderrichtingen gestuurd aan
den Franschen gezant te Berlijn.
De «Action" zegt uit de beste bron te weten
dat de Qua* d'Orsay vaR besloten is, wat er ook
moge gebeuren, niet toe te geven aan de ei
schen van Duitschland.
«Mocht er een botsing komen, dan zijn wg over
tuigd dat, ondanks de vreeseljjke verliezen Jdie er
zouden kunnen uit voortspruiten, de openbare
■fieening en de pers met ons zullen zijn".
Roman van W. S. MAUGHAM.
31)
George scheen nu eindelijk in te zien wat
hg verworven had, en zijn koppige wrevel maak
te plaats voor een wanhopigen angst.
- Wat wilt ge dan nu met mij! doen? riep
bij.
Wg zijn ver van de kust, en ik moet
dus mijn eigen rechter zjjn.
Wilt ge mij het leven nemen?
Hij zette zich aan de kleine tafel, om heel
O, neen, zeide Alec met Verachting,
dicht, b den jongen te zijn:. Toen vroeg hij
zucht
Houdt ge veel van Lucy?
George begon weer te snikken.
0 God, dat weet ge welriep hij. Waar
om herinnert ge mij haar? Ik heb alles be
dorven. en vertrapt en het was beter dat
'k onder den grond lag. Maar denk eens aan
do schande! Het zou Lucy's dood wezen. Zij
noopte zoo veel van mij
Hij sloeg zijne handen voor zijn' gezicht en
snikte jammerlijk. Alec, geroerd, legde hem de
iafid op den schouder.
De «Journal des Débats" spreekt ook van een
verandering van inzicht bjj de Duitsche regeering.
Maar het zegt er bjjwjj zullen niet trachten
deze verandering vast te knoopen aan andere voor
vallen, van jongere dagteekening, die een verdere
strekking hebben. Naar onze meening moet de
algemeene Europeesche politiek van Duitschland
en Frankrjjk niet worden gemengd in de loopende
zaken. De »Débats" verklaart, dat Frankrijk de
hangende en rijzende geschillen op de meest vriend
schappelijke wjjze met Duitschland wil regelen.
Wjj willen hopen, heet het verder, dat deze nieuwe
moelijkheid geen nieuw middel is om invloed te
oefenen op onze algemeene politiek.
Ook de «Dé bats" geeft de regeering geljjk, dat
zjj volhardt bjj de eens afgesproken arbitrage. Deze
uitlatingen van de «Débats" brengen de geschie
denis van het heengaan van minister Delcassé in
1905 in herinnering Duitschland dwong Frank
rijk, minister Delcassé te laten vallen, het dwong
Frankrijk mee te doen aan de conferentie van
Algeciras. Van Fransche zjjde is herhaaldelijk be
weerd, dat de Marokkaansche kwestie destijds
maa» een voorwendsel was en dat het de Duitsche
regeering er slechts om te doen was geweest,
Frankrijk van die vriendschap van Engeland af te
houden en het te dwingen, zich nauw bij Duitsch
land aan te sluiten. Die toeleg van Duitschland is
niet gelukt. De Franschen zjjn deze geschiedenis
echter niet vergeten.
Er bljjkt uit deze opmerking, dat bjj de Fran
schen het gevoel opkomt, dat zjj, door deze maal
toe te geven, hun bevoegdheid prjjs geven, zelf
in de wereld hun bondgenooten en vrienden te
kiezen. Men mag wel aannemen, dal het nationaal
eergevoel, door den eisch van Bülow bjj de Fran
schen gewekt, op zijn minst zoo krachtig is als
het nationaal eergevoel dat bij de Duitschers zou
opgekomen zjjn toen de Duitsche consulaatsbe
ambten in Casablanca werden aangevallen. Dat de
Duitsche eer bjj die geschiedenis met de deserteurs
betrokken zou zjjn, had men tot dusverre uit de
Duitsche pers niet vernomen.
In Londen verdringt het Fransch-Duitsche
geschil over het voorval te Casablanca nu zoowel
de geschiedenis met den Duitschen keizer als de
Balkankwestie. Iedereen ziet den ernst van de zaak
in. De vijandigheid tegen Duitschland wordt er
door versterkt, want de algemeene meening is,
dat keizer Wilhelm zelf, geheel onnoodig, de
Duitsche eischen, door Frankrijk afgewezen, te
Parijs doordrijft om zoodoende de binnenlandsche
monarchale crisis af te leiden.
De «Westminster Gazette" ziet in de zaak een
nieuw voorbeeld van het gevaarlijke spel dat de
Duitsche diplomatie al jaren voortzet, om nl. op
zichzelf nietige voorvallen te gebruiken voor andere
doeleinden. Dat is nu te bedenkelijker, omdat de
Balkancrisis een zoo eensgezind mogelijk Europa
vereischt. Europa's vertrouwen in de diplomatie
is in den laatsten tijd toch al geschokt. Wat het
nu verlangt van haar is bezadigdheid, geen nieuwe
dingen die het vertrouwen schokken.
a
Luiste., eens, zeide hij'. Ik heb Deacon en
Rogers uitgestuurd om zooveel Latoekas te ha
len als zij kunnen'. Afs wij 't tot morgen hou
den, dan kunnen wij de Arabieren nog ver
pletterend op den klop slaan. Maar dan' moeten
wij den overgaDg van de rivier in onze macht
hebben. Le Arabieren houden die nu bezet en
onze énige kans is, dat wij: hun' onverwachts
"op 't. lijf vallen, vóór de inboorlingen! zich bij
hen aangesloten hebben'. Wij zulllen tegen eene
geweldige overmacht staan; maar bij eene over
rompeling hebben wij een groot voordeel; en
als wjj den oveigang kunnen vermeesteren, dan
zullen Rogers en Eeacon daar overheen kunnen
om zich bij ons aan te sluiten. Wij hebben:
Richardson en Thompson verloren'. Perkins ligt
nog ai lijd bewusteloos. Ilat vermindert het aan
tal blanken tot Walker, den "dokter, Gondanaine,
Mason, gij en ik. De Swahilis kan ik vertrou
wen maar zij zijn ook de éénigen1". Nu dan,
ik breek aanstonds het kampement op en' mar
cheer reojit aan ep den oservane. De Arabier n
zullen uit hunne verschansing komen om- den
pas af te snijden. Dan druip ik met de andere
blanken en de Swahilis in het donker af en
val langs, 'een ravijn, dat ik ontdekt heb, den
vijand in den rug. Begrijpt ge?
George knikte, maar hij begreep niet waar
Alec heen wilde. De woorden bereikten slechts
vaag zijne ooren, alsof zij van heel ver weg
kwamen.
Nu heb ik éénen blanke noodig om de
De Londensche «Times" kan niet aannemen dat
Duitschland zou durven een oorlog uitlokken over
een zoo onbeduidend incident als van Casablanca
maar Prins von Bülow en zekere souvereinen in
Europa zouden moeten nadenken dat het gemak
kelijker is nationale hartstochten aan te wakkeren
dan ze te stillen.
De «Köln. Ztg." ontving uit Berljjn een tele
gram luidend als volgt
«De »Temps" spreekt in zake de regeling van
het Casablanca-incident over een scherpen Duit
schen toon, die het blad toeschrijft aan den in
vloed van von Kiderlen Wachter. Buitendien spreekt
de «Temps" van pogingen des Rijkskanseliers om,
door het opjagen van chauvinistische neigingen,
een deel zjjner tegenstanders in den Rijksdag te
ontwapenen.
«Men kan cte «Temps" enkel den raad geven
bg de behandeling van zulke ernstige zaken, zich
niet op valsche wegen te wagen.
«De onderhandelingen tusschen von Schoen en
Cambon zjjn lang begonnen vóór het opkomen
van von Kiderlen en vóór het «Daily Telegraph"-
incident en dat toen reeds het Duitsche stand
punt vast en hecht werd uiteengezet.
«Uit de onderhandelingen bleek dat enkel tot
oplossing der in aanmerking komende rechtsvra
gen, van beide zjjden inroeping van arbitrage
werd aangenomen, terwjjl over het ingrjjpen van
Fransche troepen in het domein van het Duitsche
consulair gerecht verschil van meening bleef
heersohen.
«Er schijnt te Parjjs daarentegen eene chau
vinistische neiging te heerschen, die niet geschikt
de zaak in kalm vaarwater te brengen."
Pichon, de Fransche minister van Buitenland-
sche zaken, heeft gister een bezoek van den
Duitschen gezant Radolin ontvangen.
Gedurende het onderhoud, dat Radolin met den
minister voerde, sprak eerstgenoemde de hoop uit,
dat een minnelijke oplossing de twee regeeriogen
in staat zal stellen het voorgevallene met de deser
teurs te regelen.
Pichon antwoordde hierop, dat bjj de hoop niet
opgaf een voor de twee landen even eervolle op
lossing te zien aannemen.
In de wandelgangen van de Fransche Kamer
werd gister de toestand met kalmte en koel
bloedigheid besproken. Alle politieke partijen
keuren de houding der regeering goed. De meest
gezaghebbende vertegenwoordigers van alle poli
tieke groepen hebben Clemenceau en Pichon de
verzekering gegeven, dat zjj op hun volledige
medewerking konden rekenen. De twee ministers
antwoordden, dat, wanneer het parlement alle
bescheiden en beoordeelingen in handen had, het
er zich van zou kunnen overtuigen, dat de regee
ring altjjd in ruime mate een geest van verzoening
bad getoond, zonder de waardigheid des lands uit
het oog te verliezen.
Volgens de laatste berichten uit goede bron
geeft het volgende den stand der tusschen Frank
rijk en Duitschland gevoerde besprekingen weer.
Turkanas aan te voeren, hernam Alec en
die' man zal het grootste gevaar loopen van
allen. Ik zou het zelf wel doen, maar de Swa
hilis wijlen niet anders vechten dan onder
m ij n e aanvoeringWilt gij dien post aan
vaarden?
Het bloed schoot George naar het hoofd,
en hij boorde zijne ooren suizen:
Ik
Ja.... Ik ziou u kunnen bevelen te gaan;
maar de karrewei is te. gevaarlijk om iemand
er toe te dwingen. Als ge weigert dan zal ik
de anderen roepen en er een Vragen als vrij
williger j
George antwoordde niet.
Ik wil u niet verhelen, zeide Alec, dat
de man die het onderneemt haast zeker in
zijn dood loopt. Maar er is geen andere uit
weg voor ons. En aan den anderen kant, als
ge vo.maakt koelbloedig blijft op het oogen-
blik dat de Arabieren aanvallen en de Tur
kanas ontdekken dat zij> alléén de spits moe
ten afbijten, dan kunt ge er misschien nog
ongedeerd afkomen. Ontsnapt ge, dan beloof
ik u dat er geen woord zal worden gezegd
van al wat hier is voorgevallen. George sprong
overeind, en om zijne lippen speelde weer de
.oude, open glimlach.
Akkoordriep hij. Dat doe ik. En ik
dank u van harte voor de goede kans die ge
mij nog geeft
Alec stak zijne hand uit, met een zucht van
In een eenige dagen geleden overhandigde nota,
vroeg Duijpchland de invrijheidstelling der Duit
sche deserteurs; het eischte ook van Frankrijk,
dat déze mogendheid haar leedwezen zou betuigen
over de houdiüg barer soldaten te Casablanca. Op
deze betuiging van leedwezen zou die van Duitsch
land over de door den Duitschen consul te Casa-
blanca gespeelde rol moeten volgen. Frankrjjk
stelt voor het incident in zjjn geheel aan een
scheidsgerechtshof te onderwerpen.
De onderhandelingen worden voortgezet en van
beide zjjden is men zoekende naar een minneijjke
schikking aangevende formule.
Frankrjjk zou de formule aanvaarden uitdrukken
de dat de twee mogendheden geljjktjjdig hun leed
wezen betuigen. De tekst van de formule is nog
niet vastgesteld, maar schjjnt ongeveer hierop neer
te komen Frankrjjk en Duitschland verklaren het
incident van Casablanca en de voorgevallen geweld
dadigheden te betreuren en besluiten het incident
in zjjn geheel aan hel oordeel van het AroitragdnJ
te 's-Gravenhage te onderwerpen.
DE BALKAN.
Het bureau van de Serviscne Skoep«jtina heeft
aan de pers een bericht medegedeeld van den
volgenden inhoud
Na de lezing van het regeeringsverslag, beeft
de Skoepsjtina er acte van 'genomen, dal Servië
in den buidigen moeieljjken toestand, al bet noodigê
heeft gedaan voor een krachtige verdediging van
de Servische belangen en zal voortgaan een cor
recte houding aan te nemen ten aanzit n van de
vervulling der internationale verplichtingen. Gelet
op de openbare meening, is Europa goed gezind
jegens Servië.. Met het oog op de gevoelens voor
rechtvaardigheid der groote mogendheden, hebben
wij reden te verwachten, dat een rechtvaardig
gevolg zal worden gegeven aan de eischen van
Servië. Zonder den vrede te verbreken, zal Servië
de bjjeenroeping en de beslissing van de confe
rentie afwachten.
RUSLAND.
Berichten uit St. Petersburg maken melding van
een groot militair schandaal, dat op de komst zou
zjjn. De vestingcommandant van Kroonstad, kolonel
'Josifof, en luitenant Ersjof hebben zich plotseling
van kant gemaakt Eenige dagen geleden werd
generaal Howaiski plotseling gearresteerd. Men
zegt, dat een en ander in verband staat met een
spion nage-zaak of een omkooping op groote schaal,
waarbjj zeer hooggeplaatsten zouden betrokken zjjn.
ZWEDEN.
Donderdag a. s. gaan de koning en koningin
op reis om in Engeland, Frankrgk, Baden en
Oostenrjjk een officieel bezoek te brei.gen. De reis
gaat over Kopenhagen naar Keulen, waar zjj over
nachte» van Vrjjdag op Zaterdag. Verder gaat 't
over Amiens naar Cherbourg, waar zg den 15en
zich op de «Victoria and Albert" inschepen. Uit
verlichting. v
Ik ben blij dat ge toeslaat. Hoe 't ook
dappere daad hebben gedaan.
Getrge kleurde. Hij wiide iets zeggen, maar
aarzelde.
Ik wilde u om iets vragen, zeide hg
eindelijk.
Wel?
Dat ge nooit aan Lucy zegt hoe ik 't
hier heb laten liggen. Laat haar dennen dat
ik alles heb gedaan wat zij van, mij ver
wachtte
Goed, antwoordde Alec zacht.
Wilt ge mij uw woord van eer geven',
dat ge, als ik val, aan niemand iets zult zeg
gen van de aanleiding waardoor ik tot mijn
dood kwam
Alec keek hem zwijgend aan. Hot ging hem
door zijn hoofd, dat het onder zekere omstan
digheden onmogelijk zou zjjn, niet de voile waar
heid te zeggen. .Maar hij sprak deze gedachte
niet uit.
Geoige was zeer ontdaan. Hij scheen de reden
van Alec's aarzeling wel te vermoeden.
Ik heb geen recht om iets van u te vra
gen, zeide hij. Gij hebt al veel meer voor mjj
gedaan dan ik verdiende. Maar het is voor
Lucy, dat ik u smeek de waarheid te verzwjj-
gen, m, niet klein te maken in hare oogen.
[Waait &rv>tg4L j
loopeii, ge züli in uw Ip.hu .ei. u.inslt eé. a