Dagblad voor Schiedam en
ïl
31ste Jaargang.
Woensdag 11 November 1908.
No. 9260
A1 o h ii e e r t 05 ie
F E U IL L E T 0 N-
De Afrikaan.
Nine Sclietasclie Corn
Et uratis (Mtteeril Zoaiaistti prus 10 c. p.»eet, 0.45p. iM,fl.35 p. 3i0.
Buitenlandsch Nieuws.
Frankrijk en Duitschland.
Verspreide berichten.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2,per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1—6 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent. sj ktii müd. i_-
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voorherhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
Ijjke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no.
De minister van Buitenlandfcbe zaken stelde
Sister den Franschen ministerraad in kennis met
voorwaarden, waarop men het te Parijs en
Berljjn eens was geworden ten aanzien van de
regeling der kwestie van Ca«ablanca. De overeen-
is, naar luid van een telegram uit Berljjn, gister
Seteekend.
Hiermede is aan dit geschil voorloopig een einde
Kekomen en zal het Haagsche hof van arbitrage
een eind uitspraak in deze hebben te doen.
DUITSCHLAND.
Uit den Rijksdag.
Uister is in den Duitschen Rijksdag het inter
view van Keizer Wilhelm, onlangs in de Lonl-
denscho Daily Telegraph" verschenen, ter sprake
gebracht.
De plaatsen in den Duitschen Rijksdag zijn
kaast nimmer zoo bezet geweest als gister; alle
afgevaardigden schenen aanwezig be~ zijn. De toe
hoorders-tribunes waren overvuld; zelfs de hof-
loge. on de diplomatenloge was zoo vol, dat
de leuren niet konden worden gesloten. In hel
bijzonder werd de opperhofmaarschalk graaf F.u-
lenEurg opgemerkt. In de diplomatenloge waren
Vertegenwoordigers der verschillende ambassades
en gezantschappen aanwezig.
Het eerste sprak Bassterinan namens de natio
naal-liberalen. Het interview, aldus verklaarde hij,
heeft, toen het gepubliceerd Werd ontzaglijke ver
bazing en diepe kommernis gewekt. Dit vooral,
toen bleek, dat de uitlatingen authenthiek waren.
De kritiek, daarop geoefend, was zoo in bin
nenland als buitenland ongunstig, ja vernietigend.
Engeland wees de liefdesverklaring af, en ver
bloedde te doen te hebben met een poging om
Mantrouwen 'te zaaien tusschen Engeland, Frank-
Hjk en Rusland.
Algemeen wordt geprotesteerd tegen het in
grijpen van den Keizer in de buitenlandsche poli
tiek. Het gebeurde met de bezetting van den
Amerikaanschen gezantsdhapspost bij de benoe
ming van Hill, wordt sterk betreurd. 1
Itt onze buitenlandsche politiek moeten naar
de Rijkskanselier zelf heeft gezegd worden
betoondgelijkmatigheid, vastheid, zakelijkheid,
constantheid, zonder dat gerucht wordt gemaakt.
Wij, als aanhangers van de monarchie, zullen
°nze monarchistische opvattingen niet wijzigen,
Haar de reipublikeinschgezinden zien in dergelijke
gebeurtenissen eer, dankbare stof voor propaganda
tegen de monarchie. Vijandschap tegen Engeland
bestaat bij ons niet. Met het oog op de moeilijke
binnenlandsche en buitenlandsche kwesties die
aanhangig zijn, dringen wij niet aan op het al
treden van prins Bülow, maar wiiji willen waar
borgen tegen het persoonlijk ingrijpen van den
Vorst.
Roman van W. S. MAUGHAM.
35)
Zij keek omlaag naar hare kleeding. De lichte
rouw bewees nog dat zij iemand verloren had,
die haar zeer dierbaar was. Maar wat be toekende
voor haar zelf dit vertoon van zwart en wit?
Zij herinnerde zich nu weer de vlijmende smart,
die Alec's brief haar veroorzaakt had. Eerst
geloofde zij aan eene misvatting, en dat hare
tranen slechts deel uitmaakten van een akeliger»
droom. Het was toch al te gedrochtelijk wreed,
dat het noodlot nu juist George motest getroffen
hebben. Had zij al niet genoeg geleden? En'
George was nog zoo jong I Hoe kon de Hemel
dulden, dat een zoo jong leven reeds afgesnfeden
werd 1
Toen zij echter tot hel besef kwam dat het
werkelijk waar was, toen kende haai' verdriet
geen grenzen. Al hare hoop was doodgeslagen
en slechts wanhoop bleef haar nu nog. En
bitter berouwde het haai', dat zij» ooit den knaap
had laten meetrekken met deze noodlottige ex
peditie ja, dat zij zelf hem daartoe aange
spoord, half gedwongen had. Hij moest ster
bende haar wel hebben verfwenscht. Haar vader
Ten slotte las hij een verklaring voor, aangeno
men door het bestuur van de nationaal-liberale
partjj, behelzende »dat de persoonlijke inmen
gingen van den Keizer in de buitenlandsche staat
kunde noch dienstig zyn voor 't welzjjn des Rijks,
noch in overeenstemming met de grondwet. Het
bestuur geeft met erkenning van 's Keizers edele
beweegredenen, uiting aan den wensch, dat de
Keizer zich de terughouding oplegge, waartoe een
constitutioneel vorst verplicht is."
Basserman eindigde zjjn redevoering met den
wensch Moge dit de laatste maal zijn, dat wij
ons met zulk een verwjjt tot den Keizer wenden,
(bijvalsbetuigingen).
Daarna sprak Wiemer (vrijz. volkspartij). Hjj
vond noodzakelijk dat het persoonlijke stelsel in
de buitenlandsche politiek voortaan vermeden zal
worden. Spr. ziet in de invoering van een in
waarheid constivioneele rjjksgrondwet, in een eigen
vrjjen wil op den grondslag der grondwet het
geneesmiddel.
Singer (socialist) betoogde, dat het buitenland
met hoon tn spot de openbaarmakingen van de
«Daily Telegraph" beeft doen vergezeld gaan. De
meerderheid van den Rijksdag is mede schuldig
aan dergelijke voorvallen (ontkenning bjj de meer
derheid). Dat een groot deel van Duitschland
vijandig jegens Engeland gezind i', moet genoemd
worden den leitelijken to» stand in het gezicht
slaan.
Het Duitscbe volk moet welteljjk tegen een
herhaling van zulke voorvallen beschermd worden
door een grondwetswijziging, welke bet volk de
beslissing geeft over oorlog en vrede en door een
wettelijk voorschrift omtrent de minisierieele ver-
auiwooi deljjkheid.
Heydfcbrund (conservatief) reide Wij hopen, dat
het Duitscbe volk in de ure des gevaars eensgezind
zal zjjn. Ik geloof, dat ook de rijkskanselier het
gebeurde zelf betreurt. Zulke dingen kunnen eens,
maar niet ten tweede malen voorkomen. Wij ver
trouwen dat de rijkskanselier antwoord zal geven
(bijvalsbetuigingen rechts).
Prins Hatzfeldt (viij conservatieve partij) zeide
Volgens de rjjksgrondwet is de rijkskanselier de
alleen verantwoordelijke persoon voor dergelijke
kwesties. Wjj maken dus van het antwoord van
den rijkskanselier onze houding afhankelijk.
Von Bulow aan het wooid.
De rijkskanselier het woord nemende zegtIk
zal niét ingaan op alle punten, die door de voor
afgaande sprekers zijn aangeroerd. Ik moet op
de uitwerking mijner woorden in het buitenland
letten en wil niet een n'icuw nadeel voegen bij
het gr00te nadeel, dat door het bericht in de
„Daily Telegraph" werd toegebracht (hoort!
hoort.!). Zijne Majesteit heeft op verschillende
tijdstippen zich tegenover particuliere Engelsche
personen particulier geuit; die uitlatingen aan
elkander gevoegd zijn in de „Daily Telegraph"
openbaar gemaakt. Ik moet aannemen dat niet
alle bijzonderheden juist zijn weergegeven (hoort!
was dood, en George was dood, en zij was
alleen. Nu had zij enkel nog Alec.... En toen,
als een arm, weerloos dier ging haar hart uit
naar hem. roepende om liefde, om bescher
ming. 1
Al hare kracht de kracht op welke zij
zich zooveel had laten voorstaan was ge
broken, en zij voelde zichzelf volslagen zwak
eu hulpeloos. Haar gansche wezen verlangde
naar Alec en de liefde, die tot dusver slechts
ils ?en licht voor haren voet was geiweest
weid nu in haar als een verterend vuur.
Maar Alec's woorden brachten de heenreis
van Georg terug in haar zelfverwijitende hart,
en z.t zag den jongen weer zooals zij zich hem
het litfsl" herinnerde, in zijn flanellen sportpak,
sttalend van 'levenslust en bloeiend van gezonde
jeugd... En er rees een snik in hare keel, en
hare stem trilde.
-- Ik heb u immers gezegd dat ik niets be
treuren zal, als hjj: een braven en dapperen'
dood gestorven is, stamelde zij, zoo^ zacht, dat
Alec haar nauwelijks kon verstaan. Het
stond geschreven, dat ons huis op deze wijze
aan een einde komen moest. Ik ben dankbaar
dat George zóó gestorven is zóó, dat zijne
voorouders niet beschaamd over hem behoe
ven te zijn
Braaf gesproken, zeide Alec. Dat is de
hóógste moed.
Maar zij schudde haar hoofd.
Het is geen moed het is wanhoop.
hoort I wordt er rechts geroepen). Van een weet
ik. dat die niet juist is, dat is de geschiedenis
van het plan van den veldtocht tegen de Boe
ren. Het betreft hier eenige zuivere academische
gedachten, die de Keizer in zijin briefwisseling
met wijlen koningin Victoria heeft uitgesproken.
Generaal von Moltke, de chef van den generalen
staf en diens voorganger graaf Schlieffer, hebben
verklaard, dat de generale staf nimmer een zoo
danig plan de campagne of een dergelijken op
den Boerenoorlog betrekking hebbenden arbeid
van den Keizer onderzocht of naar Engeland
doorgezonden hebben (hoort! hoort' van rechts
en uit het centrum). Ik moet echter ook onze
politiek verdedigen legen het verwijt dat zij te
genover de Boeren dubbelzinnig is geweest. Wij
hebben de regeering van Transvaal er te rechter
tijd opmerkzaam op gemaakt, dat zij in het geval
van een oorlog met Engeland alleen» zou slaan.
Wij hebben haar rechtstreeks en door de bevriende
Nederlandsche regeering in Mei 1899 in over
weging gegeven zich in vrede met. Engeland le
verslaan.
De „Daily Telegraph" heeft de zaak te veel
aangedikt In de kwestie van interventie kan geen
sprake zijn van een onthulling. Om te kunnen
beoordcelen of schending van vertrouwen heeft
plaats gehad, moet men meer van de nadere
omstandigheden weten, dan in het artikel der
.Daily Telegraph" gezegd is. Er kunnen dingen
aan voorafgegaan zijn, die de aanroering dezer
aangelegenheid in een vertrouwelijke briefwisse
ling ten minste verklaarbaar maken. Dat in het
artikel der „Daily Telegraph" vele uitdrukkingen,
te sterk zijn, geldt in de eerste plaats van het
gedeelte, waar de Keizer gezegd zou hebben,
dat de meerderheid van het Duitsche volk Enge
land vijandig gezind is. Tusschen Duitschland en
Engeland hebben misverstanden bestaan, ernstig
en betreurenswaardig, maar ik weet mij eensge
zind met het geheele hooge huis in de opvatting,
dat het Duitsche volk op den grondslag van
wederzijdsehe achting, vreedzame en vriendschap
pelijke betrekkingen met Engeland wen'scht (le
vendig bravo) en ik constateer, dat de sprekers
van alle partijen zich in gelijken geest hebben
uitgesproken. Het gedeelte van het artikel, dat
betrekking heeft op onze belangen in de Stille
Zuidzee is in een voor Japan vijandigen zin
uitgelegd. Ten onrechte. Wij hebben in het verre
Oosten nimmer aan iets anders gedacht dan voor
Duitschland een aandeel in den handel van O.ost-
Azië te verwerven en te behouden. Aanvallende
oogmerken zijn hij den bouw van de Duitsche
vloot verre gebleven, zoowel in de Stille Zuidzee
als in Europa Voor het overige is de Keizer
geheel dezelfde meening toegedaan als de ver
antwoordelijke leider der buitenlandsche politiek.
De erkentenis van de beroering, die het artikel
in de „Daily Telegraph" heeft verwekt, zal den
Keizer er toe leiden, in de toekomst ook in
particuliere gesprekken zich zoodanige terughou
ding op te leggen, als voor een eenvormige poli*
tick alsmede voor het gezag der kroon dringend
noodzakelijk is. Ware dit niet zoo, dan zou noch
»k noch een mijiner opvolgers de verantwoorde
lijkheid kunnen dragen (herhaalde bravo's). Voor
do foul, die begaan is met de behandeling van
het bandschrift neem ik de volle verantwoorde-
Iqlkheid op mij. Ik betreur het, dat het depar
tement van buitenlandsche zaken is gebleken niet
geheel in orde te zijn. Ik sta er voor in dat
dit zich niet zal herhalen. De indiening van myn
vet zoek om ontslag is mij niet zwaar gevallen.
Hel ernstige en zwaarste besluit van mijn politieke
leven was, den wensch des Keizers volgemdej
mijn ambt te blijven békleeden. Ik hield het voor
mijn politieken plicht in dezen moeielijken tjjd
den Keizer en het land verder te dienen (levendig
bravo). Wij mogen in het huidige oogenblik voor
liet buitenland geen kleinmoedigheid aan den dag
leggen, een fout niet als een ramp doen schenen.
Het nadeel is niet zoo groot,' dat het met omzich
tigheid niet weder goedgemaakt kan worden.
Ven Biilow eindigt aldus: Laten wij die bezon
nenheid toonen, welke met den ernst van den
toestand overeenkomt (bijvalsbetuigingen der
meerderheid).
LUXEMBURG.
In de gewone zitting der Kamer, die heden ge
opend werd, verklaarde de minister van Staat,
Eyschen, dat de verstandelijke vermogens van dea
groothertog zoo sterk afnemen, dat een regentschap
zal ingesteld moeten worden.
CHINA.
De gang der staatszaken is geschorst tengevolge
van een ziekte des keizers en der keizerin-wedowt.
De keizer was de laatste veertien dagen ljjdend
aan een ingewandsziekte, die gister verergerd is.
Keizer Wilhelm heeft gister de werf van
graaf Zeppelin te Manzell bezichtigd. Zeppelin
maakte daarna met zijn schip weder een opstijging,
welke door den keizer met belangstelling werd
gadegeslagen.
De keizer overhandigde Zeppelin gister de orde
van den Zwarten Adelaar. Z. M. zeide daarbij
het volgende:
Het vaderland mag trotsch zijn zulk een zoon
te bezitten, den grootsten Duitscher der 20ste
eeuw, die door zijn uitvinding ons op een nieulw
punt. van ontwikkeling van het menschelrjk ge
slacht bracht. Moge het ons allen vergund zijn,
eens, ook als gij, met trots op onzen levensavonjd
tot onszelf te kunnen zeggen, dat het ons gelukt
is met zoo schitterend gevolg ons dierbaar va
derland gediend te hebben,
De »Matin" wjjdt een hoofdartikel aan de
wqnbouwcrisis in het zuiden van Frankrjjk. De
toestand sehjjnt dit jaar weer even treurig tezjjnt
als in het noodjaar 1908. Het blad voorspelt nieuwe
onlusten.
Soins, wanneer ik bedenk wat zijin vader was,
ben ik dankbaar dat George dood is. Zijn einde
was tenminste heldhaftig. Hij stierf voor een
edele zaak, bij het vervullen van zijn plicht.
En, ach het'leven zou toch niets dan hard
heid voor hem hebben kunnen zijn geweest.
Alec sloeg haar gade. Hij voorzag de woor
den, die zij nu zeggen zou, en hij wachtte
er op.
-- Ik dank voor alles wat ge voor hem ge
daan hebt, zeide zij, hare stem in bedwang
houdend.
Dat is niet noodig, antwoordde hijl ern
stig.
Zij zweeg even. Toen sloeg zij hare oogen
op en keek hein strak aan. Hare stem had nu
de gewone kalmte teruggekregen.
Ik wilde nu van u hooren, dat hij alles
heeft gedaan wat ik van hem zou kunnen wen-
scheu.
Het kwam Alec voor, dat zij het dralen van
zijn antwoord wel moest opmerken. Hij had
niet verwacht dat deze vraag hem zoo onver
hoeds zou worden gesteld. Hij koesterde geen
zedelijke bezwaren tegen het ze'ggen van een'e
noodleugen. Maar wel voelde hij daarbij iets
als een vuilen smaak in den mon'd als van
stinkend water,
Ja. Dat deed hij.
Het mijn eenige troost, dat hij in dien
kruien tjjd niets kleins of laags heeft gedaan,
en dal hij in alle dingen braaf, eerlijk en recht
schapen was.
-- Ja. Dat was hij.
En in zijn dood?
liet leek Alec of iets hem de keel dicht
kneep. He beproeving was erger dan hij had
verwacht.
fn zijn dood was hij zonder Vrees.
Lucy slaakte een diepen zucht van verlich-
ting.
O, Goddank! Goddank' Gij weet met
wal het mij waard is, dit alles van uw eigen
lippen te hooren. Ik voel dat tot zekere hoogte
zijn moed, en bovenal zijn dood, mijn vaders
schuld heeft afgelost. Dit bewijst dat ons bloed
toch nog niet bedorven is en het geeft
mij mijne zelfachting terug. Ik voel dat ik nu
de wereld weer in het gezicht kan kijken. En
daarvoor heb ik George te danken! Hij heeft m(j
tienduizend maal al mijne liefde ©n al mjjn*»
zorgen over ho»i vergolden.
Nu. Lucy, zeide Alec, ik ben blij dat
liet niet enkel leed is, wat ik u breng. Ik
vreesde al dat ge mij zoudt baten.
Lucy kleurde. Er was eene nic-ufwe glans
in hare oogen. Het scheen alsof zij opeens
haren last van leed had afgeschud. 4
fWordt vtrwtlfé),
,:'.iv.v.iii:irtR> •wBiif.ow. -.itUiócih
