Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
31ste Jaargang.
Dinsdag 17 November 1908.
No. 9265
öfficieele berichten.
Kennisgeving.
Biiiteniaiidsch Nieuws.
Verspreide berichten.
Staten-Greneraal.
Biaueoland
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauB0TER8TRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent. !&|gl& Ifeife j?.;
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
1 jj k e overeenkomsten aangegaan.
Ls
Telefoonnummer 85. Postbus no.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
brengen, ingevolge art, 12, le lid der Drankwet,
tor openbare kennis dat bjj hen een verzoek is
ingekomen van het Bestuur van de Afd. Schie
dam der S. D. A. P. om verlof voor den ver
koop van uitsluitend alcoholvrijen drank, voor het
benedenlokaal, boven-voorlokaa], boven-achter-
'okaal, de twee voorlokalen op de 2e verdieping
e& de twee achterlokalen op de 2e verdieping van
bet perceel Boterstraat no. 30;
en herinneren, dat, ingevolge het 3e lid van
art. 12 der Drankwet, binnen 2 weken na deze
bekendmaking, tegen het verleenen van het ver
lof, schriftelijk bjj hun College bezwaren kunnen
worden ingebracht.
Schiedam, 17 November 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. A. BRANTS.
J De Secretaris,
V. S1CKENGA.
DE BALKAN.
Een telegram uit Weenen aan de «Liberie"
Heldt, dat het zich laat voorzien, dat Oostenrijk
bet eerste vourwendsel zal aangtjjpen om tegen
Servië een militaire demonstratie te houden, van zoo
beslissend karakter, dat het onmogelijk zal zijn
daartegen op te komen.
PUITSCHLAND.
De «Norddeutsche Allgemeioe Zeitung", meldt,
dat de Keizer heden in den voormiddag in het
nieuwe paleis het verslag van den Rijkskanselier
'1 ontvaugst zou nemen.
De sGermania", orgaan van bet centrum, eischt,
dat Bülow er bjj den Keizer den nadruk op zal
'eggen, dat het jongste interview in de «Daily
Telegraph" niets anders geweest is dan de laatste
druppel, die den sedert jaren overvolien emmer
deed overloopen.
De «Vossische Zeitung" zegt, dat sedert de stich
ting van het Duitsche rjjk men nog nimmer voor
een zoo gewichtige beslissing als die van heden
beeft gestaan. Het blad meldt, dat de oude groot
hertogin-weduwe van Baden, een zuster van den
ouden Keizer, zich persoonlijk op weg heeft be
geven om een onderhoud met baar keizerlijken
achterneef te hebben, waaraan politieke beteekenis
Wordt toegekend.
I ITALIë.
Het Pauselijk Jubilee.
Met igroiote plechtigheid droeg gistermorgen Z.
H. de Paus, in tegenwoordigheid van die meeste
H. de Paus, in tegenwoordigheid van de meeste
kardinalen, het pauselijk hof, de gewone en bij
zondere gezantschappen, de pontificale Mis op,
lor gelegenheid van; zijn vijftig-jarig priesterfeest.
Te St. Pieter, waar alleen öfficieele tribunfes wa
ren opgericht achter het altaar der Confessie,
Waar Z. H. officieerde, was gevuld met pelgrims
uit Nederland, 'Frankrijk, Spanje, Piemont, Argen
tinië en alle steden, waar Paus Pius X eenige
kerkelijke waardigheid heeft uitgeoefend. Ook de
fam,i;e van Z. H. woonlde de plechtige Mis bij,
die door het zangkoor der Sixtijiische kapel, onder
leiding van don Perosi, werd opgeluisterd met
de Missa Papae Marcelli van PaleisLrin.a. Voor
de eerste maal bij een pauselijk jubilee ontbrak
oen öfficieele vertegeinwoürdiger van Frankrijk,
a!dus meldt de correspondent van „De Tijd').
1 Onder de 50.000 personen, welke in de kerk
waren, behoorden ook prinses Mathilde van Sak
son, groothertogin Xenia, met 3 zoons, 28 kar
dinalen en 280 prelaten,.
Tegen njegen uur kwam de H. Vader uit het
Ta tic a an n)aar de St. Pieter, waar hij bij de H.
Sacramentskapel werd onjtvangen door kardinaal
Bampolla. Na zich met de kerkelijke gewaden
le hebben bekleed iril de kapel der Piëta, nam
2. H. plaats op den sedia gestatoria. Vergezeld
van de kardin|alen, de bisschoppen en de hof
houding trok de pauselijke stoot, begroet door
bet Tu es Petrus, door de stampvolle kerk, naar
don achter de Confessie gelegen troon, waar Z.
H. plaats nam. Na de Terts, Sext en Noon begon
do plechtige Mis. Twee koren, een onder leiding
van Perosi, het tweede on|der leiding van Bella,
voerden de 'kerkelijke gezaiigen uit. Elk koor telde
ongeveer tweehonderd leden, voor eten groot deel
gorecruteerd uit de seminariën. Na de H. Mis
gaf de H. Vader den zegen van een anderen
troon, ter zijde van het met bloemengesierde
Confessie-altaar.
l.e geestdrift onder d'e pelgrims is onbeschrij
felijk.
«hr. van de Poll is begiftigd met het grootkruis
der Orde van denl 14. Gregorius en Graaf Uumon-
eau werd benoemd tot commandeur der zelfde
orde.
BRAZILIë.
Een ingewikkelde politieke gebeurtenis trekt op
het oogenblik in Brazilië in hooge mate de aan
dacht.
In Argentinië was men dit jaar voornemens de
weermiddelen uit te breiden. De Kamers voelden
voor het denkbeeld der negeering blijkbaar niet vete!.
Doch de toenmalige miniister van Buite'nlandsche
kaken Zeballos, wist' door een handig gebruik
van een telegram van den Braziliaanschen mi
nister Rio Branco, invloed op de Kamers uit
le oefenen, toen zij in geheime zitting over den
aankoop van oorlogstuig een besluit moesten ne
men.
Nu blijkt, dat het telegram van Rio Branco
geheel onjuist aan de Kamers is medegedeeld.
De zaak zit aldus in elkaar:
Door den Braziliaanlsche minister van Buiten-
landsche Zaken Rio Branco, was aan den Brazi
liaanschen gezant, te Santiago in Chili, een tele
gram gezonden inzake een drievoudig verbond
tasschen Chili, Argentinië en Brazilië. Dit tele
gram, dat in codeschrift was, w;erd verzoolden
via Argentinië. Zeballos, die toen Argen-
iijnsch minister van buitenlandsche zaken was,
kreeg een afschrift van hei telegram in handen
en gaf dat aan iemand met de opdracht, het te
ontraadselen. Deze slaagde daarin niet, maar gaf
een gefantaseerde lezing van de instructies in
bet telegram, welke lezing een voor Argentinië
uiterst hatelijk karakter droeg,
Teze vervalschte tekst werd overgelegd aan
de Argentijmische Kamers met bovengenoemd oog
merk.
4 hans heeft de Braziliaanlsche regeering blijk
baar over het gebeurde inlichtinlgen ontvangen
en vond zij het raadzaam 'den juisten inhoud
van het bewuste telegram openbaar te maken.
De „Diario Official" publiceerde gister het te
legram in codesdhrift, gedagteekenjd 17 Juni 11.,
Lenevenls de code voor de vertaling.
Uit den tekst van het telegram blijkt, dat Rio
Branco, de Braziliaanjsohe minister van Buiten
landsche Zaken, den gezant in Chili had mee
gedeeld, dat het verdrag tot sluiting van een drie
voudig verbond tusschen Chili, Argentinië en Bra
zilië hetgeen door Chili was voorgesteld -a
onmogelijk was. Bran'co achtte dat onmogelijk
mei het oog op het stelselmatig rondstrooien van
onware berichten door den toeinmaligen Argen-
tijnschen minister van buitenlandsche zaken, Ze
ballos, die met. deze campagne beoogde, Chili
en Brazilië van elkaar verwijderd te houden. Rio
Branco legde verder uit, dat toen Brazilië door
Bolivië en Paraguay was uitgenloodigd om als
scheidsrechter op te treden inzake het grens
geschil, hij (Rio Branco) had voorgesteld, dat
een scheidsgerecht zou worden benoemd door
Chili, Argentinjië en Brazilië. Zeballos had, toen
hem deze zaak werd voorgelegd, een poginig ge
daan om te verkrijgen dat Brazilië er buiten
werd gehouden.
De regeering maakt bekend, dai de Keizerin
11. Vrjjdag toen zjj jenkele heldere oogenblikken
had, prins Tsjoen deed ontbieden en een edict
bekrachtigde, waarin Pou-yi tot vermoedelijk
opvolger en prins Tsjoen tot regent werd be
noemd.
CHINA. 1
Uit Peking wordt van Zondag 11. gemeldDe
stad heeft eene geheele verandering ondergaan.
Het blauw vervangt overal het rood, dat alom
verdwenen is. De Cbineezen, .hoewel zeer fleg
matiek, scbjjnen diep onder den indruk van de
verdwjjning van de machtige keizerin. Edicten
zjjn gisteren gepubliceerd. Een dezer schrjjft een
rouw voor van drie weken.
Overeenkomstig de gebruiken bevond zich nie
mand ter zjjde van den Keizer en de Keizerin op
het oogenblik van hun a'sterven. Men gelooft, dat
de Keizer in de laatste weken van zjjn leven alle
geneeskundige hulp mistte.
Volgens een telegram uit Tabriz aan de
«Novoie Wremia" zou de gezant van Turkije aan
Satar Khan, het hoofd der nationalisten van
Tabriz, eene decoratie van wege den Sultan over
handigd hebben voor zjjn persoonlijken moed.
Afgevaardigden van de jong-Turksche partij over
handigden aan Satar Khan een militaire standaard
evenals een zeer sympathieken brief van de hoofden
der party.
Grootvorst Alexis, wiens overlijden reeds
Werd gemeld, wjas de tweede zoon van Tsaar
Alexander II en dus een oom van dein huldigen
Tsaar. Tot vóór eenige jaren bekleedde hij den
post van groot-admiraal der Russische viool. De
grootvorst behoorde tot de bekende bezoekers
van Monte Carlo. Ilij was al sin,Vls drie jaren
sulcselend en is thans, op 57-jarigen leeftijd, te
Parijs aan een hartverlamming bezweken
De trein, die Zóndag middag 3.47 van Dieppe
vertrok en te 6.43 te Parjjs moest aankomen,
passeerde omstreeks 5 uur het station van Sotteville
bjj Rouaan, toen hij door een gebrek aan het
seintoestel kwam op den weg, waar een goederen
trein manoevreerde' Gelukkig reed deze in dezelfde
richting als eerst bedoelden trein zoodat eene
formeele botsing werd vermeden. De schok was
intusschen hevig genoeg. De mscuTne' en viex
wagens van den goederentrein werden omver
geworpen en vernield. Zes personen werden ge
kwetst, waarvan twee ernstig. De stoffelijke
schade is aanzienlijk. Een trein werd ingelegd om
de reizigers van den veróngelukten trein naar
Parijs te brengen, waar zjj aldus een uur te laat
aankwamen
TWEEDE KAMER.
Zitting van Maandag '16 Nov. n.m. 1.45 uur.
Indische begrooting.
De beraadslaging over de Indische begrooting
voor 1909 wordt hervat, en wel bjj onderafdeeling
142 (bijzondere inrichtingen) met de daarbjj voor
gestelde motie van den heer Bogaard luidende
»De Kamer, van oordeel, dat de opzending der
Indische militaire pupillen naar Nederland in het
belang van hunne verdere opvoeding en opleiding
wenscheljjk is, gaat over tot de orde van den dag."
Deze motie werd in den breede door den voor
steller toegelicht.
De minister van Koloniën meende ook
c'at er in Indië jongelieden van buitengewonen aanleg
zjjn, wier opvoeding niet voldeende tot haar recht
kan komen in Indië en is van inzicht, dat de
oversten van de pupillengesuchten het beste
kunnen oordeelen.
Na deze verklaring trok de heer Bogaerdt
zijn motie in.
De heer Hugenholtz besprak den dienst
der stuurlieden op de Indische gouvernements
marine, dien hjj te zwaar vond.
De heer Verhey meende, dat er een tekort
is aan stuurlui en wel in verband met het te
kleine tractement en den te zwart-n dienst.
De minister beloofde een onderzoek t n zou,
indien zulks noodig mocht blijken, de bezwaren
opheffen.
Daarna bracht de heer Verhey het gebruik
van kolen op de gouvernementsschepen ter sprake.
Hjj wenschte, dat een onderzoek ingesteld zal
worden om zekerheid te verkrijgen omtrent de
waarde van de Ombiliënkolen, ten einde zoo
mogeljjk het gebruik van de Card ffkolen op de
Nederlandsch-Indische schepen at te schaffen.
De minister van marine beloofde, dat de
proeven, waarmee sedert lang reeds een aanvang
genomen is,|voortgezet zullen wórden.
De heer VanDeventer pleitte vervolgens voor
meerdere decentralisatie van bestuur en de heer
Van Kol,-die het daarmee eens wa«, wilde ech
ter nog meer macht en meer geld toek-md zien
aan de plaatselijke en aan de gewestelijke raden
van Insulinde.
De minister meende ook dat vele zalen, die
thans bjj het centrale bestuur inkomen, betjr door
de lokale raden behandeld kunneo worden. Dien
weg wil de minister dan ook opgaan.
Vervolgens werden een aantal art> kelen zonder
debat aangenomen, waarna de heer D r u c k e r het
door hem voorgestelde en Vrjjdag j.l aangenomen
amendement om thans reeds reeiri f 1000 voor da
Brusselsche tentoonstelling op de Indische begr o-
ting beschikbaar te stellen, wenschte veranderd
te zien in dier voege, dat niet 11000, doch f lr 00
als memoriepost uitgetrokken zouden worden.
Dit voorstel werd door de regeering overgenbmen.
De heer Ter Laan had bezwaar tegen bet
uitgeven van z-s ten voor den bouw va"n een
nieuwe kazerne en een hospitaal voor de koloniale
reserve te Nijmegen.
De heer Van B v landt voelde ook niet veel
voor een uitgave van zes ton, omdat hjj meende,
dat de kazerne van Harderwjjk nog voor. magazjjo
bruikbaar is, als bet echter bljjkt dat zulks niet
het val is, wil hjj er zich bjj neerleggen.
De heer Van Nispen tot 8evenaer
(Nijmegen) verdedigde den bouw van nieuwe
kazernes.
De minister zeide dat er in Harderwijk
slechts 400 man gehuisvest kunnen worden en er
moet plaats wezen, voor 550. Daarenboven is
besparing op de uitgaven voor de reserve alleen
mogeljjk, als ze in een garnizoen samengebracht
worden. De zes campogniën worden tot vier ge
reduceerd, hetgeen een bezuiniging geeft van
f 67000 's jaars. Eindigend verklaarde de minister
den bouw der kazerne voor zeer urgent.
Na replieken werd de bouw der kazerne goed
gekeurd met 54 tegen 6 stemmen.
Tegen verklaarden zich de socialisten en de
heer van Deventer.
Nu kwam het amendement T homson
in zake het Kruppgeschut weer in behandeling.
De heer Thomson verdedigde zjjn voorstel.
Na 1904 hebben alle rjjken, die zich omgewa*
pend hebben, met uitzondering van Italië, andere
dan Kruppkanonnen genomen, zeide spr., en ia
het rjjk van koning Vittore Emanuele, zouden de
proeven een zeer beslist politiek karakter hebben
gehad, volgens hetgeen »La France militaire aan
haalt uit het verslag der Itaiiaanscbe commissie.
De vergadering werd verdaagd tot 's avond»
acht uur.
AvonUzticinj van Maandag 10 November.
Indische begrooting.
De heer Verhey drong evenals de heer Thom
son aan op het nemen van vergelijkende proeven
met het geschut en wenschte publicatie der in
Indië genomen proeven.
De heer Duymaer van Twist, wjjzend op
de gunstige resulaten, welke destijds genomen
werden met Krupp-kanonnen van 7 cM., acht het
verschil tusschen dat geschut en .de nu aan te
schaffen stukken van 7£ cM. van weinig belang.
Spr. heeft vertrouwen in het woord van den mi
nister en zal tegen het amendement stemmen.
De ministervan Koloniën, hoewel
erkennende, dat in vele landen het Krupp-geschut
door andere soorten is vervangen, zette uitvoerig
de groote voordeelen van het Krupp-kanon uiteen.
Vooral legde de minister er den nadruk op, dat
er met het Krupp kanon geen ongelukken tot dus
ver zjjn voorgekomen, hetgeen van ander geschut
niet gezegd kan worden. Het verschil van prjjs
is veel geringer dan de heer Thomson beweerd
heeft.
De heer Thomson repliceerde. Iljj hield tegen
over den minister de superioriteit van het Ehrhardt-
geschut staande.
De heer Van Deventer, van oordeel dat de
kosten van het nieuwe geschut niet door Indië
behoorden te worden betaald, verklaarde vóór het
amendementThomson te zullen stemmen.
De heer Verhey wilde zijn tegenstand opgeven,
wanneer hij de toezegging heetr. dat de commissie
door den minister benoemd, in staat zal worden
gesteld, uit eigen oogen te zien in de diverse fa
brieken.
De M i n i s t e r antwoordde, dat van de houwit
sers is afgezien en dat hem het sys eern van den
heer Van Deventer, zoo maar accidenteel te
gen een post aan te voeren, dat die maar door
Nederland moet worden voldaan, zeer zonderling
voorkomt. De heer Verhey stelde bjj gerust.
Het amendement Thomson werd verwor
pen met 47 tegen 15 stemmen.
De I-idieche begrooting werd alsnu aange
nomen met aigemeene stemmen minus die van
de socialisten (57 tegen 5).
Aan de orde is nu bet wetsontwerp nopens het
crediet voor den aanleg van den
spoorweg van Pariaman n aar S oen-
ge i L i m a u.
Na een kort debat werd het wetsontwerp zon
der hoofdelijke siemming aangenomen.
Heden (Dinsdag) komen eenige kleine wetsont
werpen aan de orde.
Öfficieele berichten.
Bjj Kon. Besl. is benoemd tot commandeur io
de orde van Oranje Nassau, mr. F. A. R. A. baron
Aan Ittersum, president der arrondissements
rechtbank te Utrecht.
De Duitsche Keizer en Koningin Wiihelmina.
In het artikel «Keizer en Koningin" van het
i> Vaderl werd, in verband met den brief, dien de
Koningin tjjiens den Boerenoorlog tot den Keizer
