Staten-Generaal. Binnenland, Stads- en Gewestelijk Nieuws. Kamer ran koophandel en fabrieken. prins Pou Yi tot keizer, omdat hij een Mandsjoe is en geen Chinees. Uit New-York wordt aan de «Petit Bleu" gemeld Een avonturier van Hollandsche afkomst, Piet van Vlissingen, sedert vele jaren te Chicago ge vestigd en thans millionair, is veroordeeld tot veertien jaar strafkolonie wegens valschheid in geschrifte. Van VlissiDgen beschuldigd een factuur van 22.000francs valscheljjk vervaardigd te hebben, heeft een reeks valschheden bekend, waarin vooral zgn ta lent als falsaris van geschriften uitkomt. In den tyd van achttien jaren is hjj vijfmaal millionair gewor den, door bet bedriegeljjk namaken van handtee- keningen. Met behulp van spiegelglazen behendig op zjjn bureau opgesteld, is hjj er in geslaagd ver schillende geschriften met bewonderenswaardige nauwkeuiigheid weer te geven. Van Vlissingen, eenmaal op het feit betrapt, gat er de voorkeur aan alles te bekennen hij heeft niets ter zijner verdediging gezegd en de rechters bedankt bem naar de gevangenis te heb ben gezonden. Hg had buitendien geregeld de rente betaald aan hen, die hg van hunne kapitalen beroofd bad. Toch was de man algemeen geacht ers gehuwd met mej. Roosevelt, verre bloedverwante van den president. TWEEDE KAMER. Zitting van Woensdag '18 Nov. Staatsbegrooting voor 1909. De beer Borgesius besprak bg de algemeene beschouwingen allereerst eemge speciale onder werpen. Hg drong er bij de Regeering op aan, door opneming van een verbodsbepaling in de waterstaats-voorschriften, te geraken tot wering van sterken drank op Rijkswerken. Hij vroeg voorts spoedige deponeering ter griffie van de rapporten van Ged. Staten inzake het onderzoek naar fle werking der Woningwet. Daarna kwam spreker tot zgne politieke beschouwingen. Vooraf protesteerde tig er tegen om in de Kamer politiek ais contrabande te beschouwen. De leden sluiten zich tot partgen aaneen, omdat zg meen en daar door op de beste wgze het belang van het land te bevorderen. De partg is nooit doel maar middel. Vervolgens besprak hg het beleid der Regeering. Hg betoogde dat de Regeeiing met baar homoge- DHfcitsverklaring met het Kabinet van 1901 en met hare huldiging van dat Kabinet reeds groot succes heeft gehad. Door die verklaring werd de zwarte nevel weggevaagd. Er bleven slechts eenige kleine neveltjes en zjj heeft het effect gehad, dat deKamer thans voltallig is. In dit verband las spreker het scbrgven van dr. Kuyper voor, waarbg hg het lidmaatschap voor Ommen aannam. Het licnt der Memorie van Antwoord is wel verblin dend geweest. Spreker had van de Regeerings- veiklanng niet met ingenomenheid kennis geno men want hg zag er in een verscherping van de antithese, die in het tgdperk van 1901 tot 1905 zooveel kwaad heeft gedaan. Spreker vreesde dan ook vertroebeling van den aanstaanden stembus- strgd en bij vroegwaar gaan we heen, wanneer uit dien strgd de coalitie versterkt te voorschijn komt en daarmede zal zjjn verdwenen de rechtsche minderheid, welke thans nog voor de Regeering een beletsel is om bare beginselen in politieke daden om te zetten. Spreker betoogde voorts, dat het Ministerie-De Meester geen aanstoot heeft gegeven aan de Rechterzijde. De tegenwoordige Regeering is dan ook in Maart niet opgetreden om Christelgke beginselen op den voorgrond te stellen, maar alleen uit bezorgdheid voor het mili tair beleid. Uit de Regeeringsverklaring van Maart was dan ook allerminst te voorzien een ont popping in den geest van de Memorie van Antwoord. De RegeeriDg liet in Maart de beeren Lohman en Tydeman in den waan, dat 't niet in haar bedoeling lag om den weg op te gaan van 1901. Kg is dus sedert Maart óf van voornemen veran derd óf zg heeft zich destijds uit politieke bereke ning gebuid in nevelen en aan de Kamer geen klaren wjjn geschonken. Van een staatsman als Heemskerk had men ook iets anders mogen ver wachten. Immers in 1906 heeft hg zelf geklaagd, dat door de vooropstelling der antithese de sociale en militaire hervormingen ten zeerste worden geschaad. Spreker crttiseerde het zitting-nemen van minister Wentholt in dit Kabinet. Zou, meen de spreker, die mmister zich niet beleedigd bebben moeten gevoelen, wanneer men hem verleden jaar, toen hg nog deel uitmaakte van het ministerie, dat als reactie tegen het stelsel van 1901 was opgetreden, had voorspeld, dat hij reeds een jaar later zou deel uitmaken van een ministerie, dat zich thans ten doel stelt om de politieke gedachte van 1901 te doen herleven Spreker verwondert zich, dat ook mannen als de minister van Oorlog en Buitenlandsche Zaken de vooropstelling der antithese niet hebben tegen gehouden. Voor de praktjjk is de antithese geheel onbruikbaar. Zij dient slechts voor propaganda en zal ten slotte ook daarvoor niet meer deugen zoodat dan een andere partijtormatie mogelgk wordt. Spreker bad van de Regeering een uiteen- zettirg van haar practisch beleid gewenscht. Hg wees er op, dal inzake vraagstukken als grondwets herziening en kiesrecht de RegeeriDg de Kamer nog steeds in het onzekere laat. Ook had spreker niet den indruk, dat spoedig te verwachten zouden zgn namegeien tot bescherming van den arbeid en inperking van arbeidsduur. Als minister Talma handhaaft zgn standpunt, dat ziekte-verzekering moet vooratgaan,zal er ook van een urgente voor ziening voor oen ouden dag niets terecht komen. Wat de opcenten kwestie aangaat, constateerde spreker ook bij minister KoJkmaD groote frontver andering. Er ligt echter in opgesloten een eerherstel voor het vorig Kabinet. Ten slotte betoogde spreker, dat de Regeering door bare Memorie van Ant- wooid >amenwerking met de Linkerzijde beeft bemoeilijkt en minister Heemskerk dan ook geen aanspraak kan maken op hei politiek vertrouwen der Linkerzijde. De beer Van Dedem, verklaarde met groote ingenomenheid de bomogeniteusverklaring van de Regeering met de politieke gedachte van 1901 te he boen vernomen. Maar men moet 't niet doen Voorkomen, alsof het den heer Kuyper te doen ÏOU zgn om de plaats van den beer Heemskerk ie te nemen. Want hierdoor zou het geheele Kabinet uit elkaar vallen. (Luid gelach). Spreker trad ver volgens in financiëele beschouwingen. Hg betoogde, dat meer zuinigheid moet worden betracht. Dat is een beter middel in het belang van den financëe- len toestand dan maar alles op te teren en herstel in belastingverhooging te zoeken. Beter dan opcenten op de bedrjjfs- en vermogens belasting en verhoogiDg van het zegelrecht oor deelde spreker de uitgifte van schatkist-processen. De heer Tydeman achtte voorbarig de klacht, dat de Regeering niet gewerkt heeft, maar hg sloot zich ook niet aan bg de voorbarige huldebe tuiging over de onpartijdigheid der Regeering bij benoemingen. Spreker had uit de Memorie van Antwoord opgemaakt, dat het Kabinet zich zelf niet beschouwt als een noodministerie, maar meent ook zonder reconstructie na 1909 te kunnen aan blijven. Echter heeft ook spreker voldoende helder heid in het RegeeriDgs-antwoord gemist. Ook voor hem waren er nevelen, die Daar 't hem voorkwam, zich samenpakten tot dreigende onweerswolken met regen, waartegen een behoedzame Hollander zich tgdig met een parapluie wapend. De Regee ringsverklaring van Maart was spreker aangenaam, omdat bg meende, dat aangebroken was een tijd perk van rustige gedachtenwisseling in 's lands belang. Maar nu heeft de Memorie van Antwoord ondui delijkheid in de situatie gebracht. Dit is vooral het geval, waar de Regeering zich homogeen ver klaart met de kabinetten-Kuyper en Mackay. Ook is er een groot verschil tusschen het niet ontwij ken van principieëie verschilpunten en het opzoe ken dier punten. Spreker vroeg, of en zoo ja wat er sedert Maart bg de Regeering veranderd is. Dat er bij de partgen van Rechts iets veranderd is weet spreker wel. Men lette slechts op den tot Juli gevoerden strgd tusschen «Nederlander" en «Standaard". De heer Troelstra vergeleek de Kamermeer derheid met... acteurs en de andere helft met critici. Spr. zeide dat hg indertijd de balans opge maakt heeft van de onder het ministerie-Kuyper aangenomen wetten en hg heeft, zegt hjj, toen bewezen, dat geen enkele wet, zelfs de onderwijs wet niet, specifiek christelijk is. Waar zit dan de antithese in het ministerie Kuyper?. Het niet onder stoelen of banken steken van zijn geloofsovertuiging is toch niet het voor opstellen der antithese! Hij beschuldigde den heer Borgesius, dat deze en een gedeelte van de linkerzijde van de antithese gebruik trachten te maken met het oog op de a. s. verkiezingen. Ja, door het met nadruk waarschu wen tegen hen. die minder aan de macht der rede gelooven, zooals de algevaardigde van Enkhui zen zei. Hij en de zijnen zullen dien weg niet opgaan, al mocht men hen ook daartoe aansporen. De heer Troelstra meende, dat een finale herziening van het kiesrecht noodig is en hij is van inzicht, dat dit niet gaat zonder herziening der grondwetwat met de denkbeelden der socialis ten algemeen stemrecht en vrouwenkiesrecht zeer begrijpelijk is. Spr. meende, dat de ouderdoms- en invaliditeits verzekering, zooals men ze wil invoeren, de eerste jaren niet mogelgk zullen zgn en hjj vond, dat het socialische stelsel van staatspensioneering de voor keur verdient. Verder bracht hg ook het openbaar bijzonder onderwijs ter sprake; hg vond dat de openbare school de hefboom moest zijn om het onderwgs hooger op te voeren. Hij vreesde, dat de bijzondere school, die gedeeltelijk uit particuliere middelen bekostigd moet worden, allengs meer de kinderen van den beteren stand zal strekken. Ten slotte hoopte hjj, dat de liberalen zich niet beangst zouden maken voor het feit, dat eenige socialistische onderwijzers aan openbare scholen werkzaam zgn. Morgen voorzetting. Koninklijke gift. Naar men verneemt, heeft H. M. de Koningin aan het Comité, gevormd uit het Algemeen Nederl. Verbond en de Vereeniging «Oost en West" een bijdrage van f1000 doen toekomen ten behoeve der noodlijdenden te Curapto. Nederland en Venezuela. De Berljjnsche correspondent der »N. Crt." schrijft Naar aanleiding van het bericht dat de Vene zuelaansche regeering het baron Von Seckendorf onmogelijk heeft gemaakt zich langs telegrafischen weg in verhing te stellen met de Nederlandsche regeering heb ik op het ministerie van Buit. Zaken inlichtingen gevraagd. Daar wist men offi cieel nog niets van het geval, ook niet door het uitblijven b.v. van hier verwachte telegrammen. Men hield het bericht echter voor zeer waarschijn lijk en had deze daad zelfs verwacht als antwoord op den maatregel der Nederlandsche regeering, om het verbod van wapeuuitvoer naar Castro's gebied op te beffen. Beteugeling der omkooperij. Teneinde het hoofdbestuur van de Maatschappij van Nijverheid van praeadvies te dienen ten opzichte van de door bet departement Middelburg aan de orde gestelde quaestie van de beteugeling drr omkooperg, hebben directeuren der Maatschappij een commissie genoemd bestaande uit de heeren mr. J. C. L. Vlaanderen te Haarlem, A. Boudewijnse te Middelburg en O. Gunning te Arnhem. Malaise. Van bevoegde zgde wordt uit Maastricht aan «De Tgd" geschreven Over het algemeen is bet op de aardewerk fabrieken te Maastricht verbazend slap. Zoo'n slapte slapte als nu heeft mee zelden gekend. Wel wordt er gewerkt, doch de magazjjnvoorraad stapelt zich onrustbarend op. Sedert begin van dit jaar is in een aardewerkfabriek (grootste) slechts 5 dagen per week gewerkt, terwgl werk lieden, die vrijwillig de fabriek verlieten, niet werden vervangen (circa 150 man). Op eene andere aardewerkfabriek wordt de winter zeer donker tegemoet gezien. Daar op deze fabriek, waar bjj de '2000 man werken, tot nu toe 6 dagen per week werd gearbeid, heeft de magazjjnvoorrraad er enorme uitbreiding gekregen, daar de verkoop geen gelijken tred houdt met de fabricatie. Indien er niet spoedig een gunstige wending komt in den stand vati zaken, is geheele of gedeeltelijke stilstand der fabriek onvermijdelijk Op een glasfabriek wordt geregeld 2^ uur per dag minder gewerkt dan in te.vone omstandigheden (er werken daar 7 A 800 arbeiders). De Kon. Ned. Papierfabriek verkeert al even min in gunstige omstandigheden. In Aug en Sept. moest reeds worden overgegaan tot het niet- werken op Maandag. Thans is de productie tot 85 pCt. van de nominale ingekrompen. De zinkwit fabriek heeft een aantal arbeiders moeten ontslaan en wegens de lage loodwitprijzen de lithophine fabricatie tijdelijk moeten staken. Ook in de vloertegeltabriek de eenige inrichting van dien aard in heel ons land is het magazjjn tot de nok gevuldin den atgeloopen zomer was weinig vraag naar tegels. Op de kleinere fabrieken is de toestand nog ernstiger dan op da groote, terwijl in de bouwvak ken de toestand het slechtst is. Komt er geene verandering, dan is het gevaar voor werkloosheid op groote schaal niet af te weren. Woensdagmiddag hield bovengenoemde Kamer onder voorzitterschap van den heer Mr. W. H. Jansen vergadering. De notulen der vorige vergadering werden voor gelezen en ongewijzigd vastgesteld. Er was o.a. ingekomen een verzoek van het Bestuur van den Brandersbond om adhaesie te betuigen aan het «Verzoekschrift van de Branders aan Z. Exc. den Minister van Finantiën inzake het niet meer krijgen van de vergoeding voor het werken oi.der de belemmeringen der Accgnswet- geving" d.d. 28 September 1908. De Kamer be- s'oot aan dit verzoek gevolg te geven. Tevens werd besloten om naar aanleiding van het voorstel der Regeering om den accijns op het gedistilleerd van f63 tot f90 per ILL. te ver- hoogen een adres te zenden aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Het ontwerp van dit adres werd opgedragen aan de jheeren A. ter Horst, H. J. Jansen en den Secretaris. Van den heer Directeur-Generaal der postergen en telegrafie had de Kamer een missive ontvangen aangaande de regeling, welke zal zjjn te treffen voor den post- telegraaf- en telefoondienst in ver band met de wet tot invoering van eenen wette- ljjken tijd. Wat de kantoren met vollen dagdiensten thans 7£ vooim.—8) nam. (Greenwichtjjd), be treft, werd in die missive op gewezen, dat, wan neer het aantal opet s:ellingsuren onveranderd op 13 bleef vastgesteld, de invoering van den Am- sterdamschen tgd eene latere opening van 10 mi nuten of eene vroegere sluiting van 20 minuten zou medebrengen, al naar gelang de openstelling werd bepaald op 8 voorm.9 nam., zooals vóór de invoering van den Greenwichtgd, of op 7^ voorm.— 8£ nam. Ook werd in die missive mee gedeeld, dat, waar het hier echter belangrijke kantoren betreft, als tegen beide evengenoemde oplossingen bezwaren rgzen, overwogen zou kunnen worden den vollen dagdienst op 7£ voorm.—9 nam. (Amsterdamsche tgd) te stelleD, wat voor kantoren met vollen dagdienst, in ver band met het daar aanwezige personeel, geen be zwaar oplevert. Tevens werd tot de Kamer het verzoek gericht om te willen mededeelen, wat naar haar oordeel het meest wenscheljjk voor het publiek zou te achten zgn. De Kamer besloot ter voldoening aan dit verzoek den heer Directeur- Generaal mede te deelen, dat zg het liefst zou zien, dat de volle dagdienst op 7£ voorm.—9 nam, (Amsterdamsche tgd) werd gesteld. Na de gebruikelijke rondvraag, waarbg geen der leden het woord verlangde, werd de vergade ring door den voorzitter gesloten. De glasfabrieken. Sedert eenige dagen zjjn de twee door het Rijk in een land in den Oud-Mathenesserr older geplaat ste koeien naar de Rjjksseruminrichting te Rotter dam overgebracht. Naar men ons verzekerde, zou ieder beest, sedert het in de wei werd gedaan, ongeveer f70.in waarde zgn verminderd. Het is nu toch maar te hopen, dat tegen de schade, welke door de glasfabrieken veroorzaakt wordt, spoedig doeltreffende maatregelen genomen worden. De tuinders in het Singelkwartier klagen nog steeds over groote veriieztn, welke :-ij lijden, ten gevolge van de beschadiging hunner veldvruchten. De vergiftiging. Gister werden door den rechter van intructie te Rotterdam in zake de vergiftiging door paar- devleesch hier ter stede den paardenslachter V. en den slachtersknecht K. gehoord. De nieuwe christelijke school. Gistermiddag om 2 uur werd, in tegenwoor digheid van talrijke autoriteiten en particulieren, leden van het gemeentebestuur enz., de nieuwe school voor christelijk onderwgs aan den Singel geopend. Ds. Goslinga, voorzitter van het schoolbe stuur, voerde allereerst het woord. Na eerst psalm 126 te hebben voorgelezen en in gebed te zgn voorgegaan, uitte by zijue blijdschap over de talrijke opkomst der genoodigden. Enkele auiori- teiten hadden kennis gegeven niet tegen woordig te kunnen zijn maar indien zg niet door bizondere omstandigheden verhinderd waren geweest, zouden ook zg zeker in ons midden zgn geweest, zeide spr. Spr. gaf een overzicht der geschiedenis van het christelijk onderwgs hier ter stede. 26 Aug. 1841 had ds. Brummelkamp reeds het initiatief geno men tot oprichting eener christelgke school, doch op het verzoek van den kerkeraad der Christ, afgesch. gemeente, aan B en VV. gedaan, om eene christelgke school te mogen stichten, werd afwij zend beschikt. Het gemeentebestuur vond in die dagen, dat het christelijk onderwgs nutteloos en schadelijk was. Had die tegenstand van de zgde van het Gemeentebestuur niet plaats gehad, dan zou Schiedam een der eerste plaatsen van or.s land zjjn geweest waar een christelgke school zou zijn opgericht. Nu spreker het verleden met heden vergelijkt, is er groote stof tot blijdschap. Thans vrijheid van onderwgs, in de grondwet vastgelegd, en hebben we de 3e. school voor christelijk onder wijs geopend. Toen hadden wg alles tegen ons, zelfs de hoogere autoriteiten, thans hebben B. en W. en autoriteiten met de meeste welwillendheid de uitnoodiging tot bijwoning dezer plechtigheid aangenomen. Zg geven daardoor te kennen, dat zg de opvattingen hunner voorgangers als zou het christ. onderwijs nutteloos en overbodig zijn niet deelen. Voorts de geschiedenis dezer nieuwe school nagaande, zeide hg, dat de Tuiniaanschool te klein was gebleken. Er kwam steeds meer ruimte te kort, zoodat 12 Aug. 1907 tot den bouw eener nieuwe school werd besloten. Een geschikt terrein werd weldra gevonden, en een school kon daar worden gesticht, dank zg het groote succes der uitgifte eener obligatieleening. In de keuze van een hoofd der school was het bestuur eveneens zeer gelukkig. Het mocht er in slagen den heer Wgnveld, hoofd der christelgke school te Veenendaal, van wiens onderwgs zulk een gunstige reputatie uitging, dat zelfs katho lieke en joodsche kinderen in zjjn school onderwgs genoten, naar hier te krjjgen. Het nieuwe schoolgebouw bevat 8 lokalen, waarvan er 4 reeds dadelijk en het vijfde spoedig daarna in gebruik zal worden genomen. Er is reden tot groote vreugde en bljjdscbap over den vooruitgang van christelijk onderwgs. Zich tot B. en W. richtend, dankte hg hen voor hunne tegenwoordigheid en gaf hen de ver zekering, dat steeds het doel van het schoolbe stuur zal zgn goede burgers en trouwe onderdanen te kweeken, die altgd het «Vreest God en eert den Koning" zich indachtig zullen zgn. Den heeren schoolopzieners Jennes en v. d. Laan beval spr. de school in hunne welwillendheid aan en vertrouwde, dat de samenwerking tusschen hen en het schoolhoofd steeds voortreffelijk zal zgn. Al moge het christelijk schoolonderwijs in richting met het openbare verschillen, de inrichting der school is er niet minder om. Wg streven er naar, het, onderwgs der openbare school nog te over treffen. Verschillende deputaties, o.a. van de school voor Christ.Volksonderwijs, der huishoud en ambachts school, werden door spr. welkom geheeten hjj bracht hen dank voor de betoonde belangstelling. Aan den architect, den heer Stuivenga te Zeist, den opzichter, den heer v. d. Bos te Vlaardingen, den aannemer, den heer N. v. d. Velden alhier, bracht hg dank voor de wgze waarop zg zich van hunne taak bg den bouw der school hebben ge kweten. Den heer Wgnveld, het hootd der school, wenschte hjj ten slotte toe, dat het hem moge gegeven zjjn steeds krachtig werkzaam blijven voor de heilige zaak der christelgke opvoeding van de Nederlandsche jeugd. Wat de toekomst breDgen zal weten wij niet, maar bg een terugblik op het verleden zien wg dingen, die onze stoutste ver wachtingen overtroffen. Zal God ons zegenen, zoo ais in het verleden en op heden, dan zal ook ons betrouwen op de toekomst niet ijdel zjjn. Hjj was er dan ook van overtuigd, dat de heer Wgn veld, die in 'sHeeren dienst werkzaam is, God aan zgne rechter- en linkerzijde zal vinden. Alsnu nam de burgemeester, dr. M. A. B r a n t s, het woord, spr. uitte zijne bewondering over den schoonen bouw der school en zag met belangstel ling, dat ook het M. U. L. O. hier krachtig ter hand zal worden genomen. Hjj wenschte, namens B. en W., het schoolbestuur geluk met deze nieuwe stichting. Den heer Wgnveld en onderwijzers spoorde bg aan tot ijver en liefde voor hun taak en vertrouwde, dat de kinderen zullen weten te waardeeren hetgeen hier voor hen is en zal worden verricht. De heer Jennes, vervolgens het woord ver krijgend, zeide met belangstelling te hebben aan gehoord hetgeen door den heer Goslinga was ge zegd over de moeite, die het had gekost om deze school tot stand te brengen en over de opoffering, die men zich heeft getroost om obligaties te kunnen koopen van de geldlsening der schooi. De gestichte localiteit kan het critisch oog weerstaan, want het beantwoordt aan alle architectioniscbe, paeóa- gogische en hygiënische eischen. Ook de keuze van het schoolhoofd is gelukkig geweest. Het ver leden van den heer Wgnveld te Veenendaal be wijst, dat aan hem ten volle is toevertrouwd de opvoeding der jeugd in christelijke en maatschap pelijke deugden. Spr. hoopte, dat hjj ook hier niet uit het oog zal verliezen deze groote deugd hoog te houden de verdraagzaamheid. De heer v. d. Laan gaf de verzekering, dat

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1908 | | pagina 2